Η Ομάδα Λεστρέφ παρουσιάζει στο Θέατρο 104 την παράσταση Μαρμαρυγή σε σκηνοθεσία Μαρκέλλας Φανού. Μια παράσταση που δημιούργηθηκε πηγαία στην πρώτη εκδοχή της σαν θέατρο δρόμου, εξελίχθηκε μέσα από τη συμβολή των γυναικών που σχηματίζουν την ομάδα και βρήκε το δρόμο της προς τη θεατρική σκηνή. Η Γιούλη Στάμου, η Δήμητρα Καμνή, η Μαργαρίτα Αλυγιζάκη Λε Παζολέκ και η Μαρκέλλα Φανού μας μίλησαν για την παράσταση και τη διαδρομή της,, για τις γυναίκες στην εποχή μας, για τις διαχρονικές οπτικές και τις σύγχρονες προοπτικές της θηληκότητας.

Τι κινητοποίησε την παράστασή σας; Πως δουλέψατε για αυτήν;

Μ. Φανού: Η ομάδα μας αποτελείται από πολλές γυναίκες που έχουν ορισμένο τόπο συνάντησης από πάντα τους ελεύθερους δημόσιους χώρους. Επιπλέον οι περισσότερες από μας μένουμε στα Εξάρχεια. Κάποιες έχουμε παιδιά και σκυλιά. Αυτό σημαίνει ότι μεγάλο μέρος της ζωής μας το περνάμε στον Λόφο του Στρέφη, στο Πεδίο του Άρεως, στην Ακαδημία Πλάτωνος και όπου αλλού έχει μείνει πια λίγο πράσινο.  Παράλληλα είμαστε γυναίκες σε μια εποχή που το να είσαι θηλυκότητα είναι δύσκολο, επικίνδυνο και εξοντωτικό. Τα βιώματα μας λοιπόν, οι εμπειρίες μας και η θεώρηση μας για τον κόσμο, ζυμώθηκε με την ανάγκη μας για έκφραση παράλληλα με την ανάγκη υπεράσπισης των ελεύθερων δημόσιων χώρων. Δουλέψαμε αυτοσχεδιαστικά, με όλα τα μέσα που διαθέταμε. Φέραμε κείμενα, ιδέες, τραγούδια, έργα τέχνης και προσπαθήσαμε να τα βάλουμε στη σειρά για να πούμε την ιστορία μας. Ύστερα διορθώναμε και μαζεύαμε ό,τι μας φαινόταν περιττό και φυσικά ζητήσαμε βοήθεια από πολύτιμους φίλους που ήρθαν και μας έδωσαν φρέσκια ματιά. Ήταν μια διαδικασία απολαυστική και άκρως δημιουργική.

Ποιες νέες σκέψεις έκανες για τον εαυτό σου μέσα απ΄αυτή τη δουλειά μέχρι τώρα;

Γ. Στάμου: Η ενασχολήσή μου με την παράσταση αυτή υπήρξε καθοριστικής σημασίας για την προσωπική μου εξέλιξη ως άτομο και ως μέλος της σημερινής κοινωνίας. Με έκπληξη οφείλω να πω διαπίστωσα ότι όσες γυναίκες και αν πέρασαν από την ομάδα Λεστρέφ (γύρω στις δέκα) αλλά και όλες όσες μας ανοίχτηκαν εξαιτίας της παράστασης αυτής, είχαν να διηγηθούν μία τουλάχιστον ιστορία σεξουαλικής κακοποίησης. Το γεγονός αυτό με έκανε να συνειδητοποιήσω την καθολικότητα του προβλήματος και να αντιληφθώ και να ξανασκεφτώ βαθύτερα τις όποιες λανθασμένες απόψεις μού είχε εμφυσήσει κι εμένα η πατριαρχία.

Αλλά και σε προσωπικό επίπεδο με έκανε να ανακαλύψω και να ξεθάψω καλά κρυμμένα μυστικά που το συνειδητό μου είχε έξυπνα αποβάλει και αυτό λειτούργησε θεραπευτικά και συνεπώς απελευθερωτικά για την εαυτή μου. Κάτι για το οποίο θα ευγνωμονώ πάντα τη φίλη μου που με εμπιστεύτηκε και μου ζήτησε να συνεργαστούμε υπό τη σκέπη της ομάδας αυτής.

Γιατί χρειάζεται να μιλάμε ξανά και ξανά για αυτονόητα δικαιώματα, ενώ έχουν δοθεί τόσοι αγώνες;

Δ. Καμνή: Γιατί δεν είναι τίποτα αυτονόητο. Όλα εξαρτώνται από ποια θέση μιλάς για το κάθε ζήτημα, αν είσαι στη μεριά του προνομιούχου ή του μη προνομιούχου. Κανένα άτομο δεν είναι διατεθειμένο να αρνηθεί τα προνόμιά του έτσι απλά. Ο λόγος είναι ότι τα προνόμια βολεύουν. Αυτό διέπει όλο το φάσμα της κοινωνίας και των σχέσεων που αναπτύσσονται μέσα σε αυτή.

Πέρα από το φεμινιστικό θέμα με το οποίο ασχολείται η παράσταση, αν σκεφτείς και το ταξικό ζήτημα, ένα αφεντικό δύσκολα θα δεχτεί να δώσει παραπάνω χρήματα στα εργαζόμενα άτομα ή να προσφέρει καλύτερες συνθήκες εργασίας, εάν αυτό συνεπάγεται ότι θα χάσει κομμάτι από τα δικά του κέρδη ή το «δικαίωμά» του να μιλά υποτιμητικά και να φέρεται εξουσιαστικά εν γένει.

Κι εδώ μπαίνει το θέμα του βιώματος. Καλώς ή κακώς, συνήθως μόνο όταν έχεις βιώσει μια καταπιεστική συμπεριφορά, αντιλαμβάνεσαι το αυτονόητο, ότι αυτή η συμπεριφορά είναι λάθος και δε θα έπρεπε να την έχεις βιώσει! Έπειτα όμως έρχεται και η αλληλεγγύη. Δε γίνεται όλοι οι άνθρωποι να έχουμε τα ίδια βιώματα, όμως έχουμε την ικανότητα της ενσυναίσθησης. Όταν το βίωμα συναντά την αλληλεγγύη τότε μπορούμε να αλλάξουμε έναν ολόκληρο κόσμο.

Το πρόβλημα, πιστεύω, εμφανίζεται στη σύγκρουση μεταξύ της αλληλεγγύης και των προνομίων. Επειδή λοιπόν, η άρση των προνομίων δεν είναι εύκολη υπόθεση, ακόμα μιλάμε ξανά και ξανά για τα αυτονόητα!

Είναι το θέατρο ένας τρόπος για να αλλάξει κάτι; Μπορεί να το κάνει;

Δ. Καμνή: Αυτό που δίνει στο θέατρο και γενικά στις τέχνες μια δύναμη αλλιώτικη είναι η δυνατότητα να απευθυνθείς σε ένα ευρύ κοινό, πολυτασικό. Ο κόσμος που έρχεται να δει μία παράσταση αποτελείται από άτομα με τα οποία σε άλλες συνθήκες μπορεί να μη συνδιαλεγόσουν ποτέ για πολλούς λόγους. Από τη σκηνή έχεις τη δυνατότητα να απευθυνθείς και εκεί και να μοιραστείς κοινωνικούς προβληματισμούς, να αναδείξεις πτυχές της ζωής που μερικές φορές μένουν αφανείς. Μπορείς να εγείρεις σκέψεις, συναισθήματα, διλήμματα, πολλά.

Έχεις την ευκαιρία να επικοινωνήσεις ό,τι θέλεις και με άλλα μέσα, με άλλα κανάλια, που μιλούν και στο συναίσθημα ή σε αυτό που λέμε «πνεύμα». Και φυσικά ο ίδιος ο τρόπος με τον οποίο εργάζεται ένας θίασος είναι ένα αυτούσιο πεδίο στο οποίο μπορείς να επενδύσεις και να αλλάξεις μία «νόρμα». Όταν δουλεύεις με σεβασμό, κατανόηση και ενσυναίσθηση αντί να συντηρείς τον ανταγωνισμό και την εξουσιαστικότητα, αμφισβητείς έμπρακτα την «κανονικότητα» με την που έχουμε μάθει να ζούμε.

Και πέρα από όλα αυτά, μην ξεχνάμε ότι στην ιστορία υπάρχουν καλλιτεχνικά δρώμενα, όπως θεατρικές παραστάσεις, που έχουν απαγορευτεί από τα καθεστώτα λόγω του αντισυστημικού χαρακτήρα τους. Στην πρόσφατη ιστορία μας, έχουμε και το παράδειγμα των Grup Yorum. Αυτό δείχνει ότι η τέχνη μπορεί να γίνει επικίνδυνη.

Ποιος ο πυρήνας δουλειάς της ομάδας σας και ποιοι οι στόχοι σας;

Μ.Φανού: Ο πυρήνας της δουλειάς μας είναι η ομαδική συν- δημιουργία. Αυτό σημαίνει ότι όλες είμαστε ίσες απέναντι στην έμπνευση και τον οραματισμό του τελικού αποτελέσματος. Δουλεύουμε με ερεθίσματα από τον προσωπικό μας μικρόκοσμο παίρνοντας υπόψη και τον έξω μεγάλο κόσμο. Οι στόχοι μας είναι πολλοί! Να πάμε σε ευρωπαϊκά φεστιβάλ, να παίξουμε την παράσταση στην Σαμοθράκη, να φτιάξουμε καινούργια κομμάτια κάτω από την ίδια θεματική, να συνεχίσουμε να παίζουμε στον δρόμο. Κι άλλα πολλά!  

Ποια είναι μία επαναστατική πράξη στην εποχή μας;

Μ. Αλυγιζάκη Λε Παζολέκ: Επαναστατική πράξη είναι ακόμη και η μικρή στιγμή που μέσα σε λεωφορεία, στριμωγμένες χανόμαστε στις σκέψεις μας και αναλογιζόμαστε έστω και για λίγο τα προνόμιά μας. Είναι εκείνη η μικρή στιγμή που τρέχοντας στο δρόμο να προλάβουμε την καθημερινότητα με ακουστικά στο κεφάλι, σταματάμε να δώσουμε αλληλέγγυα σε ένα γατί να φάει, να βοηθήσουμε ένα άτομο να πετάξει τα σκουπίδια, να δώσουμε σε ένα φυτό λίγο νερό.

Επανάσταση είναι να ακούμε, να αφουγκραζόμαστε, να βουτάμε με ενσυναίσθηση στη ζωή. Και αυτά νιώθω ότι λείπουν πολύ από το σήμερα. Ολόκληρη επανάσταση είναι ένα ηλιοβασίλεμα και η υπόσχεση ότι όλα θα πάνε καλά.

Είσαι αισιόδοξη για το μέλλον;

Μ. Αλυγιζάκη Λε Παζολέκ: Δεν θα μπορούσα να μην είμαι αισιόδοξη για το μέλλον. Όταν φτάνεις πολύ κοντά στον θάνατο, μου είπε μια μέρα η ψυχοθεραπεύτριά μου, ή σε παίρνει μαζί ή ΖΕΙΣ. Όχι επιβιώνεις, ζεις! Αυτό σε προσωπικό επίπεδο.

Σίγουρα δεν είμαι χαρούμενη με το πώς πάει ο κόσμος αυτή την χρονική στιγμή και το πώς ανεβαίνει ο φασισμός. Αλλά πιστεύω στους αγώνες, την αλληλεγγύη, τις αλήθειες από στόμα σε στόμα. Και κάπως έτσι είμαι αισιόδοξη πως θα τα καταφέρουμε. Είμαι αισιόδοξη πως μια μέρα η γενοκτονία στην Παλαιστίνη θα σταματήσει. Οι πόλεμοι θα σταματήσουν. Η καταπίεση της πατριαρχίας θα σταματήσει. Η καταπίεση που επιβάλει ο άνθρωπος στα άλλα είδη θα σταματήσει. Ναι, είμαι αισιόδοξη!

Τι σου δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;

Γ. Στάμου: Η κόρη μου σίγουρα. Και οι στιγμές που γεμίζουν τη ψυχή μου και με κάνουν να σκέφτομαι ότι ακόμα και στις χειρότερες συνθήκες η ζωή μπορεί να είναι ωραία. Είναι μεγάλη κινητήρια δύναμη η κοινωνικότητα του ανθρώπινου ζώου.

Μαρμαρυγή από την Ομάδα Λεστρέφ σε σκηνοθεσία Μαρκέλλας Φανού στο Θέατρο 104

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία: Μαρκέλλα Φανού

Κείμενο: ομάδα Λεστρέφ

Α’ Βοηθός Σκηνοθέτη: Νάνσυ Παλτά

Β’  Βοηθός Σκηνοθέτη: Νότα Αυγερινού

Σκηνικά: Γιώργος Λυντζέρης

Κοστούμια: Γιώργος Λυντζέρης, Ιωάννα Αλυγιζάκη Λε Παζολέκ

Σχεδιασμός Φώτων: Γιώργος Λυντζέρης, Χάρης Πουρνιάς

Βίντεο-Ηχητικά: Διονύσης Σιδηροκαστρίτης

Φωτογραφία: Διονύσης Σιδηροκαστρίτης

Παραγωγή: Ekso Productions

Παίζουν:  Γιούλη Στάμου, Δήμητρα Καμνή, Μαργαρίτα Αλυγιζάκη Λε Παζολέκ, Μαρκέλλα Φανού

Ευχαριστούμε από καρδιάς την Πηγή Δημητρακοπούλου για την πολύτιμη βοήθεια που μας έδωσε σκηνοθετικά, κειμενικά, ενδυματολογικά και υποκριτικά.

Ευχαριστούμε θερμά όλους τους φίλους που μας βοήθησαν με τα τεχνικά: Σπύρος Ραζής, Γιώργος Ρότζερ, Βασίλης Δρακόπουλος, Ηλίας Λουκόπουλος, Βαγγέλης Νάνος.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Πρεμιέρα: Παρασκευή 7 Μαρτίου στις 21:15

Παραστάσεις : από 7 Μαρίου έως 11 Απριλίου κάθε Παρασκευή στις 21:15

Διάρκεια: 60 λεπτά

Εισιτήρια: 14 ευρώ, 12 ευρώ μειωμένο

ΘΕΑΤΡΟ 104
Ευμολπιδών 41, Αθήνα