Γιώργος Ζυγούρης & Δημήτρης Φιλιππίδης / Οπτικές και προοπτικές μιας κωμωδίας
Ο Μολιέρος δεν είναι τυχαιά ένας διαχρονικός και αγαπητός συγγραφέας. Καθόρισε την κωμωδία τόσο με τον τρόπο γραφής του όσο και με τη μέθοδό του, σύμφωνα με την οποία παρατηρούσε διαξοδικά τα κοινωνικά ζητήματα της εποχής του, ματατρέποντάς τα σε θεατρικά έργα ικανά να κινητοποιήσουν κάθε θεατή ανεξαρτήτως κοινωνικής θέσης. Ήταν ποιητικός και ευρηματικός και ταυτόχρονα γήινος και διεισδυτικός. Ο Αιμίλιος Χειλάκης και ο μανώλης Δούνιας παρουσιάζουν σε περιοδεία την κωμωδία Ο Κατά Φαντασίαν Ασθενής του Μολιέρου, ερευνώντας με χιουμοριστική διάθεση τις παθογένειες της δικής μας εποχής με τις οποίες ερχόμαστε όλοι καθημερινά αντιμέτωποι. Ο Γιώργος Ζυγούρης και ο Δημήτρης Φιλιππίδης μας μίλησαν για το έργο και τις κοινωνικές του διαστάσεις. Για την παράσταση και την προοπτική που τους έδωσε στο είδος της κωμωδίας. Για την δική μας καθημερινότητα, τον τρόπο που μας διαμορφώνει, αλλά και τον τρόπο που μπορούμε εμείς να τη διαμορφώσουμε.
Τι σας κεντρίζει το ενδιαφέρον στο έργο; Πως ένα έργο που γράφτηκε για μία συγκεκριμένη εποχή συναντά τη δική μας;
Γιώργος Ζυγούρης: Tο έργο αυτό μου έκανε εντύπωση από την πρώτη στιγμή που το διάβασα. Με δεδομένο το ότι γράφτηκε μέσα στην αυλή του Βασιλιά, κατορθώνει να θίξει τα κακώς κείμενα των ανθρώπων, χωρίς να θίξει καθαυτούς τους ίδιους τους ανθρώπους. Το κάνει αριστοτεχνικά αυτό ο Μολιέρος. Φαίνεται πως έχουμε στερέψει από τέτοιους αριστοτεχνικούς τρόπους αντιμετώπισης της αδικίας. Ή μιας άδικης συμπεριφοράς. Επιτιθέμεθα κυρίως κατά μέτωπο γιατί μάλλον έτσι κρίνουμε ότι θα αντιμετωπίσουμε το θράσος.
Ποιες νέες σκέψεις έχετε κάνει για τον εαυτό σας μέσα από αυτή τη δουλειά μέχρι αυτή τη στιγμή;
Δημήτρης Φιλιππίδης: Εμένα μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα η ενασχόληση με την κωμωδία. Είναι ένα είδος πολύ ζόρικο και με μεγάλο εύρος ως προς τον τρόπο που μπορείς να το κατανοήσεις και να το προσεγγίσεις. Ιδανικά, θα ήθελα μετά από αυτή την παράσταση να έχω κι άλλη επαφή με αυτό το είδος.
Γιώργος Ζυγούρης: Σε αυτό το έργο, παρακολουθώ με ενδιαφέρον πως μπορεί κανείς να γελάει με κάτι που είναι πολύ σοβαρό και ουσιώδες.
Δημήτρης Φιλιππίδης: Επειδή τα πάντα βρίσκονται σε μία μεταβατική φάση, αλλάζει και ο τρόπος που αντιλαμβάνομαστε το χιούμορ. Με απασχολεί πολύ ποια είναι η θέση του στο θέατρο στην εποχή μας. Είναι στοίχημα όντας νέος ηθοποιός τι μπορείς να κάνεις σε μια παράσταση με τη νέα αίσθηση του χιούμορ που φαίνεται να δημιουργείται.
Γιώργος Ζυγούρης: Ένα στοίχημα ίσως είναι το πως μπορείς να παραμείνεις αστείος αποφεύγοντας να γίνεις γελοίος, αντιμετωπίζοντας το έργο σοβαρά.
Ο Αργκάν είναι ένα ανασφαλές άτομο ή πρόκειται για ένα θύμα της εποχής του;
Δημήτρης Φιλιππίδης: Δεν μπορώ να πω με σιγουριά. Άλλες στιγμές είναι ανασφαλής, άλλες έχει τον απόλυτο έλεγχο και νομίζω ότι γενικά αυτό συμβαίνει σε κάθε περίπτωση. Δεν είναι τόσο απόλυτα τα πράγματα, όπως μπορεί να τα σκεφτόμαστε μερικές φορές. Πράγματα που αντιμετωπίζουμε ως δεδομένα, μπορεί να αλάξουν τελείως όταν αλλάξουν οι συνθήκες.
Γιώργος Ζυγούρης: Το προσωπικό μου ερώτημα είναι αν είναι θύμα της εποχής του ή και της συνθήκης που τον περιβάλλει. Δεν θα έλεγα πως υπάρχει άτομο καθόλα απαλλαγμένο από ανασφάλειες. Τοποθετημένος ακριβώς στο κέντρο της προσοχής, το πλεον πιθανό είναι ότι θα θελήσει να το εκμεταλλευτεί. Έτσι παρατηρώ και καταλαβαίνω τον Αργκάν. Έχει μια προδιάθεση προς την ανασφάλεια, αλλά το περιβάλλον του, το εντείνει.
Συνεπώς οι άνθρωποι διαμορφώνουν το περιβάλλον ή το περιβάλλον εκείνους;
Γιώργος Ζυγούρης: Θα έλεγα ότι λειτουργεί, μάλλον αμφίδρομα. Τα πράγματα συμβαίνουν, αλλά κι εμείς οι ίδιοι είμαστε αυτοί που ερμηνεύουμε τα γεγονότα και ίσως για αυτό έχουμε την ευθύνη, αν και όταν τα ανεχόμαστε.
«Ο Μολιέρος ανατέμνει την κοινωνία του καιρού του και αναζητά θεραπεία των κοινωνικών νόσων». Η δική μας εποχή από ποιες νόσους υποφέρει και ποια η θεραπεία τους;
Γιώργος Ζυγούρης: Σε προσωπικό επίπεδο με ζορίζει η ψευδαίσθηση εκείνη που λέει ότι ζούμε σε μία δημοκρατία. Μου φαίνεται εξωφρενικό ότι οι άνθρωποι προχωρούν σε μία άκριτη αναπαραγωγή ειδήσεων και γεγονότων από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Συγγνώμη, αλλά μου μοιάζει με πλύση εγκεφάλου.
Και άλλα με θλίβουν. Η νομιμοποίηση, ή η αποδοχή της βίας, της αδικίας και όταν αντιμετώπιζεται σαν κάτι το φυσιολογικό δηλαδή! Σαφώς εντοπίζονται και κάποια προνόμια στην εποχή μας, αλλά θα περίμενε κανείς να υπάρχει μια μεγαλύτερη πρόοδος.
Δημήτρης Φιλιππίδης: Ό,τι αρνητικό έχει συμβεί ιστορικά μέχρι σήμερα, κάπως απλά μεταλλάσεται στην πραγματικότητα. Δεν ξέρω κατά πόσο αλλάζουν ή βελτιώνονται τα πράγματα. Δεν το λέω καθόλου πεσιμιστικά, απλά το παρατηρώ. Συμφωνώ με τον Γιώργο ως προς το ότι ζούμε σε μία ψευδαίσθηση δημοκρατιάς, πράγμα το οποίο είναι αλήθεια ότι γεννά πολλές από τις νόσους και της δικής μας εποχής. Αν πρέπει να εντοπίσω μια θεραπεία, αυτή θα ήταν η προσωπική ευθύνη. Όχι με τον τρόπο που το ακούγαμε στην πανδημία, αλλά έτσι όπως μπορεί να εφαρμοστεί στην καθημερινότητά μας. Στο πως συμπεριφερόμαστε στους ανθρώπους μας ή σε αυτούς που συναντάμε τυχαία στον δρόμο, ποια στάση υιοθετούμε κάθε μέρα σε ό,τι συμβαίνει γύρω μας, σε τι επιλέγουμε να εναντιωθούμε και τι διεκδικούμε.
«Ο Μολιέρος είναι επιεικής με τα ανθρώπινα». Είναι σωστότερο να είμαστε επιεικείς ή σκληροί με τους ανθρώπους;
Δημήτρης Φιλιππίδης: Τείνω προς την επιείκεια και την συγχώρεση –χωρίς καμία θρησκευτική προέκταση-. Προτιμώ να προσεγγίζω τα πράγματα με μία κατανόηση, να προσπαθώ σε κάθε περίπτωση να καταλάβω τους λόγους που συνέβη κάτι και ενδεχομένως να το συζητήσω. Οπότε θεωρώ την επιείκεια πιο ουσιαστική και πιο θεραπευτική. Φυσικά και οφείλουμε να αντιδράσουμε απέναντι σε μία αδικία, έχοντας όμως στο μυαλό μας τη διάθεση να κατανοήσουμε τι μπορεί να οδηγησε τον άνθρωπο απέναντι μας σε μια δεδομένη συμπεριφορά.
Γιώργος Ζυγούρης: Κι εγώ συμφωνώ με αυτό. Νομίζω ότι όσο μεγαλώνεις, μαλακώνεις. Η κατανόηση και επιείκεια συχνά αφήνουν ισχυρότερο αποτύπωμα στον άλλον.
Το θέατρο μπορεί να επιφέρει κάποια αλλαγή ή απευθύνεται σε ανθρώπους που είναι ήδη γόνιμο το έδαφος;
Δημήτρης Φιλιππίδης: Εμένα με απασχολεί πολύ περισσότερο να έρθει κόσμος στο θέατρο. Το πως θα αντιδράσει σε αυτό που θα δει είναι επόμενο στάδιο. Η εμπειρία μου μέχρι τώρα στην τέχνη, από τις παραστάσεις που έχω λάβει μέρος μέχρι μία ταινία μικρού μήκους που έκανα με τους φίλους μου, με κάνει να νιώθω ότι υπάρχει πολύς κόσμος που επιθυμεί κάποιος να του απευθυνθεί για να κινητοποιηθεί. Πιστεύω ότι παίζει μεγάλο ρόλο ο τρόπος που θα απευθυνθεί η τέχνη σε κάθε θεατή. Με τον σωστό τρόπο, μπορεί να πλησιάσει διαφορετικούς ανθρώπους και ενδεχομένως να επιφέρει κάποια μεταβολή. Σε κάθε περίπτωση η προσπάθεια αξίζει.
Τι αποτελεί εκρηκτικό υλικό για εσάς;
Γιώργος Ζυγούρης: Η αγένεια. Μπορεί να με εξοργίσει.
Τι σας δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;
Γιώργος Ζυγούρης: Οι αγαπημένοι μου φίλοι και οι συζητήσεις μας.
Δημήτρης Φιλιππίδης: Οι άνθρωποί μου. Φέτος και η γυμναστική που ξαναμπήκε στο πρόγραμμα!
Εάν κάναμε αυτή τη κουβέντα αφού είχα δει την παράσταση, θα είχα ρωτήσει κάτι διαφορετικό;
Γιώργος Ζυγούρης: Διόλου απίθανο! Μια παράσταση είναι ικανή να επηρεάσει και να δώσει άλλη τροπή σε μια συζήτηση!
Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Γκιώνης
Ο κατά φαντασίαν ασθενής του Μολιέρου σε σκηνοθεσία Αιμίλιου Χειλάκη και Μανώλη Δούνια
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σκηνοθεσία – Διασκευή: Αιμίλιος Χειλάκης – Μανώλης Δούνιας
Ελεύθερη απόδοση: Μανώλης Δούνιας
Σκηνικά: Γιώργος Γαβαλάς
Κοστούμια: Αλεξία Θεοδωράκη
Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου
Κίνηση: Έλενα Γεροδήμου
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Βοηθός σκηνοθετών: Θάνος Χατζόπουλος
Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή, Δομινίκη Μητροπούλου
Video – treiler: Νικόλας Κωστής
Γραφιστικός σχεδιασμός: Δημήτρης Γκέλμπουρας @forbidden.designs
Βοηθός σκηνογράφου: Δήμητρα Σαρρή
Βοηθός ενδυματολόγου: Ελευθερία Πέτροβα
Μακιγιάζ: Όλγα Φαλέϊ
Επιμέλεια κομμώσεων: Θωμάς Γαλαζούλας
Social Media: Renegade Media
Παραγωγή: Τεχνηχώρος
ΠΑΙΖΟΥΝ:
Αιμίλιος Χειλάκης, Αθηνά Μαξίμου, Μυρτώ Αλικάκη,
Θοδωρής Ρωμανίδης, Νίκος Γκέλια,
Κωνσταντίνος Μαγκλάρας, Βίκυ Διαμαντοπούλου,
Γιώργος Ζυγούρης, Δημήτρης Φιλιππίδης
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ:
€22 (γενική είσοδος), €20 (φοιτητικό, ανέργων, ΑΜΕΑ, άνω των 65 ετών)
ΔΙΑΡΚΕΙΑ:
110’ χωρίς διάλειμμα
ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ:
More.com