Το θέατρο συμπορεύεται με τη ζωή. Την επηρεάζει και επηρεάζεται αναπόφευκτα. Η παράσταση του έργου Δε φάιναλ θολούθιον των Κωστάκη Ανάν και Suyako ξεκίνησε τη διαδρομή της την προηγούμενη σεζόν στο Εθνικό Θέατρο, αλλά διεκόπη εσπευσμένα λόγω της κατάληψης του θεάτρου. Φέτος, παρουσιάζεται στο Θέατρο Νέου Κόσμου σε σκηνοθεσία Σωτήρη Ρουμελιώτη κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00. Επτά σύγχρονοι άνθρωποι βρίσκονται πάνω στις γραμμές ενός τρένου, περιμένοντας τον θάνατό τους. Καθώς η ζωή τους περνά για τελευταία φορά μπροστά από τα μάτια τους, οδηγούνται σε μία απολογιστική ενδοσκόπηση που τους φέρνει αντιμέτωπους με καθοριστικά γεγονότα του παρελθόντος και κωμικοτραγικές αποφάσεις. Ο Σωτήρης Ρουμελιώτης και ο Ιωάννης Καμπούρης μας μίλησαν για την παράσταση που δημιούργησαν με αγάπη, απολαμβάνουν κάθε φορά και μοιράζονται μαζί μας, για το θέατρο και τη δύναμή του πάνω στην ζωή μας, για τις καθημερινές στιγμές που ενθσχύουν την πίστη μας.

Πώς σας βρίσκει η νέα συνάντηση με το έργο; Με ποιο τρόπο λειτούργησε μέσα σας στο διάστημα που παρήλθε;

Σωτήρης: Με βρίσκει πολύ χαρούμενο που δίνεται μια νέα ευκαιρία στη δουλειά μας να έρθει σε επαφή με το κοινό και που συνεργάζομαι ξανά με άτομα τα οποία έχω μέσα στην καρδιά μου. Η αλήθεια είναι πως, από τότε που η παράστασή μας «πάγωσε» λόγω της μακράς κατάληψης του Εθνικού θεάτρου και ύστερα πληροφορήθηκα το οριστικό της κατέβασμα λόγω του αυστηρού προγραμματισμού του Εθνικού, απέφευγα να πολυσκέφτομαι το έργο γιατί ένιωθα μεγάλη θλίψη. Προτίμησα να λάβω δράση ώστε να ανέβει η παράστασή μας σε κάποιο άλλο θέατρο. Και ευτυχώς το Θέατρο του Νέου Κόσμου μας δέχτηκε στην αγκαλιά του. Οπότε, πλέον, αισθάνομαι ξανά την ίδια ζέση που καταπιανόμαστε με αυτό το θεοπάλαβο έργο και ανυπομονώ να μοιραστούμε την σκηνική μας ενέργειά.

Ιωάννης: Για να είμαι ειλικρινής, εγώ πρώτη φορά καταπιάνομαι με το έργο, μιας και δεν ήμουν στον περσινό θίασο, συνεπώς θα σας απαντήσω αν ξαναγίνει του χρόνου!

Αν μπορούσαμε να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω θα κάναμε τα πράγματα διαφορετικά ή θα κάναμε ακριβώς το ίδιο λόγω της προσωπικότητάς μας;

Σωτήρης: Αν είχαμε τη συνείδηση του παρόντος, και άρα τη μνήμη των προηγούμενων βιωμάτων μας, το πιθανότερο είναι ότι, αν επιστρέφαμε στο παρελθόν, θα διαχειριζόμασταν διαφορετικά κάποιες καταστάσεις. Αυτό όμως, θα είχε συνέπειες στην εξέλιξη της ζωής μας, άρα δεν θα επιστρέφαμε ποτέ σε ένα ίδιο παρόν. Θεωρώ ότι το σημαντικό δεν είναι το «αν θα μπορούσαμε», αλλά το «αν θα θέλαμε» να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω. Εγώ δεν θα το επιθυμούσα, διότι τόσο οι ευχάριστες όσο και οι ζόρικες εμπειρίες του παρελθόντος υπήρξαν αφενός εξαιρετικά διδακτικές και αφετέρου αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της μοναδικής, προσωπικής μου πορείας στη ζωή.

Ιωάννης: Σιχαίνομαι τη φράση “εγώ δε μετανιώνω ποτέ για τίποτα”. Αν δε μετανιώνεις, έχεις πρόβλημα. Δεν κατάλαβες τίποτα, είσαι ίδιος και απαράλλαχτος. Θέλω να πιστεύω πως ένας άνθρωπος που εξελίσσεται, θα έπραττε διαφορετικά αν ξαναγύριζε στο παρελθόν, χωρίς αυτό να σημαίνει πως το παρόν πρέπει να βυθιστεί στις ενοχές και στα “αν”.

Είναι πιο ουσιώδες να ζούμε με την σκέψη ότι είμαστε αιώνιοι ή με τη σκέψη πως κάθε μέρα μας μπορεί να είναι η τελευταία;

Σωτήρης: Πιστεύω ότι το ουσιαστικότερο είναι να ζούμε με ευγνωμοσύνη για το σήμερα και με την έγνοια μας στο παρόν, στο εδώ και το τώρα. Είναι ωραίο και ευεργετικό να σκεφτόμαστε μερικές φορές για τη ζωή μας, να στοχαζόμαστε το παρελθόν και να κάνουμε όνειρα για το μέλλον, να κάνουμε την αυτοκριτική μας, να μην θεωρούμε τη ζωή δεδομένη… Όμως δεν πρέπει μόνο να σκεφτόμαστε, αλλά και να ζούμε. Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι περισσότερο αναλώνονται στις σκέψεις τους για τη ζωή, παρά την απολαμβάνουν. Ας φροντίζουμε, λοιπόν, να εκτιμάμε την κάθε μέρα που κοιτάζουμε τον ουρανό και ας γεμίζουμε τη ζωή μας με εμπειρίες και πράξεις που κάνουν εμάς και τους συνανθρώπους μας πιο πλούσιους ψυχικά.

Ιωάννης: Έχω την αίσθηση πως το ουσιαστικό δίλημμα δεν είναι αυτό. Το πραγματικό δίλημμα είναι: ζω φίλαυτα ή ζω φιλάδελφα; Στην πρώτη περίπτωση, όπως κι αν αντιμετωπίζεις τα χρονικά όρια της ζωής σου, γεννιέται η κόλαση, ενώ στη δεύτερη, ο παράδεισος.

Το παρελθόν είναι δύναμη ή φορτίο;

Σωτήρης: Για το κάθε άτομο μπορεί να είναι πολύ διαφορετική η επίδραση του παρελθόντος. Θα ήταν εύκολο να πω ότι κάθε προηγούμενη εμπειρία μάς δίνει γνώσεις και μας «ψήνει» για να προχωράμε με περισσότερη σιγουριά στη ζωή μας. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν άνθρωποι που έχουν βιώσει τρομακτικά σκληρές καταστάσεις, τις οποίες δεν μπορούν να αποτινάξουν από το μυαλό και την ψυχή τους. Επίσης, κάποιες επιλογές του παρελθόντος μπορεί να έχουν συνέπειες με μεγάλη διάρκεια. Επομένως, μακάρι το παρελθόν να λειτουργεί μόνο ως δύναμη και να μην εμποδίζει κανέναν, καμία, κανένα να ζει το παρόν και να οραματίζεται το μέλλον.

Ιωάννης: Είναι και τα δύο. Πριν λίγους μήνες, γύρισα τον αστράγαλό μου. Την επόμενη μέρα ήμουν και πιο αποφασισμένος και πιο κουτσός.

Ποια είναι τα πιο σοβαρά ζητήματα της εποχής μας; Τι είναι αυτό που πρέπει άμεσα να αναλογιστούμε;

Τα προβλήματα είναι πάρα πολλά, οπότε γενικά θα πω ότι ζούμε σε μια εποχή υπερβολής. Υπερβολικά γρήγοροι ρυθμοί εργασίες, υπερωρίες, υπερκατανάλωση, υπερπληροφόρηση… Καίμε τα σώματα και τα μυαλά τους προσπαθώντας να υπάρξουμε μέσα σε αυτή την υπερβολή, να γίνουμε αποτελεσματικοί, ανταγωνιστικοί και άλλα τέτοια, αδιαφορώντας για το πώς θα γίνουμε πνευματικά όμορφοι. Πιστεύω πως αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε είναι το ότι πρέπει να κάνουμε συχνότερες «στάσεις», να στεκόμαστε και να παρατηρούμε∙ όχι μόνο να τρέχουμε και να παράγουμε. Είναι σημαντικό να αφουγκραζόμαστε τις προσωπικές μας ανάγκες, να αφήνουμε χώρο και χρόνο να ανακαλύπτουμε νέα πράγματα για εμάς και για τις σχέσεις μας με τους συνανθρώπους μας και, εν τέλει, να αναλογιστούμε αν εμείς «πηγαίνουμε» τη ζωή ή, απλώς, μας σέρνει εκείνη. Η παράστασή μας διαπραγματεύεται τέτοιους πυρηνικούς προβληματισμούς, οπότε εύχομαι να αποτελέσει μια τέτοια «στάση αναστοχασμού» για τους θεατές.

Ιωάννης: Δε βλέπω μεγαλύτερο πρόβλημα από τον ναρκισσισμό του ανθρώπου. Όλα ξεκινούν από αυτόν. Κάθε στιγμή που υποφέρουμε, υποφέρουμε γιατί ο ναρκισσισμός μας πληγώνεται. Αν υπάρχει εχθρός, αυτός είναι η αυταρέσκειά μας.

Μπορεί το θέατρο να συμβάλει σε κάποιου είδους αλλαγή στην ζωή του ανθρώπου;

Σωτήρης: Το πιστεύω ακράδαντα. Και μάλιστα με πολλούς τρόπους, καθώς το θέατρο είναι μια τέχνη με πολλές εκφάνσεις. Για παράδειγμα υπάρχουν ομάδες δραματοθεραπείας, το θεατρικό παιχνίδι για όλες τις ηλικίες, ομάδες κοινωνικού θεάτρου και πολλά άλλα. Ωστόσο, εστιάζοντας στην παράσταση, μια πολύ καλή δουλειά μπορεί να ταρακουνήσει πολύ ουσιαστικά την ψυχή μας. Έχω φύγει από παραστάσεις τόσο συγκλονισμένος που έχει επηρεαστεί μέχρι και η βιολογική μου υπόσταση, να αισθάνομαι το σώμα μου διαφορετικό. Γενικά, θεωρώ ότι μια παράσταση φτιαγμένη με ειλικρίνεια και ουσία μας πλουτίζει πνευματικά και μπορεί να προσθέσει πολύ έντονες εμπειρίες στο συνολικό αποτύπωμα του βίου μας. Ακόμα και αν η αλλαγή δεν είναι άμεσα εμφανής, ο εσωτερικός πλούτος συνεχίζει να μεγαλώνει και σε βάθος χρόνου θα κάνει τη δουλειά του.

Ιωάννης: Είναι ένα ερώτημα που με βασανίζει χρόνια και δεν έχω σαφή απάντηση. Ωστόσο, όποιος έχει αισθανθεί ποτέ το σώμα του πιο ελαφρύ μετά από μια πραγματικά επιδραστική παράσταση, μπορεί να μας επιβεβαιώσει πως πρόκειται για χειροπιαστή αλλαγή (έστω και προσωρινή).

Τι χαρίζει στη ζωή σας;

Σωτήρης: Ένταση, δημιουργική τρέλα, πύκνωση συναισθημάτων και εικόνων, βαθιά επαφή με άλλους ανθρώπους… Μπορώ να πω πολλά ακόμα, αλλά θα συνοψίσω στο εξής: το θέατρο με κάνει καλύτερο άνθρωπο. Όσοι με ξέρουν θα γελάσουν με αυτό! Είναι αλήθεια ότι η ενασχόληση με το θέατρο βγάζει στην επιφάνεια ταυτόχρονα τον καλύτερο και χειρότερο εαυτό μου, εκφάνσεις τις οποίες είναι εξίσου χρήσιμο να γνωρίζω και να μαθαίνω να διαχειρίζομαι για το καλό της ομάδας. Επομένως, μέσα στην ασφάλεια της πρόβας και της συνεργασίας, κάνω ταυτόχρονα μια υπέροχη πρόβα για τη ζωή συνολικά.

Ιωάννης: Με βοηθάει να πω αυτά που στη ζωή δυσκολεύομαι να αρθρώσω.

Τι σας δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;

Σωτήρης: Για να αναφέρω κάποια βασικά: το να ακούω μουσική, η επαφή με τα αγαπημένα μου πρόσωπα, η λογοτεχνία, η θεατρική δημιουργία φυσικά. Ως πιο σημαντικό ωστόσο θα πω την αναπάντεχη καλοσύνη των αγνώστων. Είναι μια πραγματική ένεση ζωής όταν βλέπω κάποιον άγνωστο άνθρωπο να κάνει μια όμορφη πράξη: μια ευγενική παραχώρηση θέσης στο μετρό, ένα λαμπερό τυχαίο χαμόγελο, μια αυθόρμητη γλυκιά κουβέντα… Τέτοιες μικρές στιγμές με συγκινούν και με τονώνουν για να αντέχω την αδιανόητη βία που μας περιβάλλει καθημερινά.

Ιωάννης: Η αγάπη και μόνο.

Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας

Δε φάιναλ θολούθιον των Κωστάκη Ανάν και Suyako σε σκηνοθεσία Σωτήρη Ρουμελιώτη στο Θέατρο Πόρτα

Κείμενο

των Κωστάκη Ανάν και Suyako

Σκηνοθεσία

Σωτήρης Ρουμελιώτης

Δραματουργία

Ασπασία-Μαρία Αλεξίου

Δραματουργική επεξεργασία

Σωτήρης Ρουμελιώτης

Σχεδιασμός Φωτισμών

Ελευθερία Ντεκώ

Βοηθός σχεδιασμού φωτισμών

Νάσια Λάζου

Σκηνογράφος

Μαρία Καραδελόγλου

Ενδυματολόγος

Μαρία Καραδελόγλου

Βοηθός σκηνοθέτη

Νικόλας Λαμπάκης

Σχεδιασμός Βίντεο

Διδώ Γκόγκου

Φωτογραφίες

Πάτροκλος Σκαφίδας

Μακιγιάζ

Γεωργία Φιλίππα

Επιμέλεια κομμώσεων/περούκες

Γεωργία Φιλίππα

Μουσική

Γιώργος Χρυσικός

Ερμηνεία

Αλέξανδρος Γιαγκούσης, Ιωάννης Καμπούρης, Ερατώ Καραθανάση, Ανδρομάχη Μπάρδη, Γκαλ Ρομπίσα, Γιάννης Σαμψαλάκης, Βάσια Τσιαούση

Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00