Δανάη Μέγα / Όταν η τέχνη ομιλεί και συνομιλεί

H Εθνική Γλυπτοθήκη φιλοξενεί δωρεάν τη διαδραστική παράσταση In motion σε παραγωγή της ομάδας Flux for Art. Η θεατροπαιδαγωγός Δανάη Μέγα άντλησε έμπνευση από τα εκθέματα του Μουσείου και δημούργησε μια παράσταση με σεβασμό και πίστη στην τέχνη και τις διαφορετικές εκφάνσεις της. Με όχημα την τέχνη, το θέατρο και το παιχνίδι, οδηγεί τους νεαρούς θεατές σε μία εμπειρία ξεχωριστή που ενεργοποιεί την φαντασία και κινητοποιεί την δημιουργικότητα μέσα στον χώρο του μουσείου. Μας μίλησε για την δημιουργική διαδρομή της παράστασης, τους νέους δρόμους που της άνοιξε και όλα όσα επιθυμεί να μοιραστεί μαζί μας.
Τι αποτέλεσε έμπνευση για την παράστασή σας; Πως δουλέψατε για να πραγματοποιηθεί;
Η τέχνη του θεάτρου που μπορεί να μπλεχτεί μαζί με άλλες τέχνες, που έχει μέσα της όλες τις τέχνες. Αυτός ο συνδυασμός σου δίνει πάντα έναυσμα για κάτι. Το σήμερα που ζούμε, που σε επμνέει για να μιλήσεις για κάτι, ειδικά για την ελευθερία κάθε εαυτού. Ένας μουσειακός χώρος είναι κάτι ζωντανό, που κρύβει πολλές φωνές μέσα του, παίζει με το θέμα του χώρου – χρόνου και δημιουργεί ένα ρυθμικό σκηνικό, το οποίο αν το πιάσεις μπορείς να το ενεργοποιήσεις. Είναι γεμάτος ιστορίες και μυστικά του παρελθόντος, του παρόντος αλλά και του μέλλοντος και αυτός είναι και ο σκοπός, ένα μουσειακό αφήγημα να μπορεί να σταθεί στο τώρα και να δημιουργήσει το νέο κουβάρι για το μέλλον. Οπότε τι καλύτερο από το να έχεις ένα έτοιμο σκηνικό – που βέβαια μπορεί να σε “καταπλακώσει” ανά πάσα ώρα και στιγμή, λόγω τρομερής δυναμικής (υπερισχύει από τον ηθοποιό και κάθε τι γύρω μας) και εκεί είναι και η μια από τις μεγάλες δυσκολίες να κάνεις θέατρο στο μουσείο – το οποίο αναδύει ιστορίες, οι οποίες φτάνουν στο τώρα και μπορούν να συνδεθούν με ένα σωρό πράγματα που μας αφορούν.
Ειδικά στον χώρο της Γλυπτοθήκης ο ρυθμός των εκθεμάτων συνθέτει ένα σκηνικό που δημιουργεί τη θέληση για διερεύνηση και δραματουργία. Αφορμή υπήρξε το γλυπτό της Βάλλυς Νομίδου, Bien Venue, στο οποίο βλέπουμε μια ανθρώπινη μορφή, συγκεκριμένα ένα κορίτσι, στο οποίο παρατηρούμε έναν διάλογο ανάμεσα στο μέσα και στο έξω, στην ουσία και στο γύρω από αυτή. Σε αυτό το σημείο, παρατηρώντας το έργο, γεννιούνται υπαρξιακά ερωτήματα, όπως με πόσους διαφορετικούς τρόπους μπορεί να υπάρξει κανείς, πώς ένα έργο τέχνης μπορεί να είναι ταυτόχρονα κάτι σπουδαίο αλλά και τίποτα; Και αυτά τα ερωτήματα μπορεί να μην σταματήσουν και ποτέ, απλά να αυξάνονται.
Μέσα σε έναν παρόμοιο διάλογο άρχισε να γεννιέται μια ιστορία για το συγκεκριμένο γλυπτό και κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα.
Με τη σκέψη λοιπόν ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή που συνεχώς όλα αλλάζουν και οι εκρήξεις αληθινές ή πλασματικές – είναι ασταμάτητες – η ομπρέλα της διαφορετικότητας εντάχθηκε στο Μουσειακό αφήγημα με αποτέλεσμα αυτή η παράσταση να μας οδηγήσει εκεί που όλα είναι αλλιώς και το κάθε τι, είναι μοναδικό και έτσι δημιουργείται αυτό που λέμε «όλο».
Πως συνέβαλε στο τελικό αποτέλεσμα το γεγονός ότι παρουσιάζεται στην Εθνική Γλυπτοθήκη; Πως επηρεάζει ο χώρος μια παράσταση;
Η Γλυπτοθήκη δεν είναι απλώς το σκηνικό, είναι ένας συνομιλητής, ένας πρωταγωνιστής στην παράσταση. Η σχέση μεταξύ σώματος και γλυπτού είναι ο κεντρικός άξονας του In Motion. Ο χώρος μάς υπαγορεύει ρυθμούς, στάσεις, σιωπές. Τα γλυπτά έχουν τη δική τους ακινησία, αλλά παράλληλα μια ένταση, μια ενέργεια που πυροδοτεί τη σκηνική δράση.
Η παρουσίαση σε έναν τέτοιο χώρο αλλάζει τον τρόπο προσέγγισης. Οι θεατές δεν κάθονται σε σταθερές θέσεις, αλλά περιηγούνται, παρατηρούν από διαφορετικές γωνίες, γίνονται συμμέτοχοι. Αυτό δημιουργεί μια εμπειρία που δεν είναι ποτέ ίδια· εξαρτάται από το πού βρίσκεται ο κάθε θεατής και πώς επιλέγει να «διαβάσει» την κίνηση.
Οπότε όλα αυτά δημιουργούν αρκετές προκλήσεις κατά τη διάρκεια του στησίματος. Πρώτον δεν κρύβεται τίποτα και από πουθενά. Η οπτική είναι 360 μοίρες γύρω γύρω. Φώτα δεν υπάρχουν συγκεκριμένα. Γενικώς είναι αυτό που λέμε ξεγύμνωμα των πάντων. Όλα φαίνονται. Αυτό προκαλεί φυσικά έντονη δυσκολία και στους ηθοποιούς. Οπότε αυτό μπορεί να επηρεάσει πολύ θετικά αλλά και πολύ αρνητικά καμιά φορά, γιατί μπορεί να σε τρομάξει. Αλλά όλα ξεπερνιούνται. Το σίγουρο είναι ότι η ευρηματικότητα και το ψάξιμο δεν έχουν τέλος.

Ποιες νέες σκέψεις κάνατε για τον εαυτό σας μέσα από αυτή τη δουλειά μέχρι τώρα;
Κάθε φορά κάτι κερδίζεις, κάτι μαθαίνεις, εξελίσσεσαι. Δεν σου φτάνει, θέλεις κι άλλο. Κοιτάς πίσω και αναρωτιέσαι: Μα καλά, τι έκανα; Ένα μόνιμο ψάξιμο. Και μέσα από κάθε δουλειά πέφτεις, σηκώνεσαι, δημιουργείς, και τελικά αυτό σε πάει κάπου—πολλές φορές εκεί που δεν φανταζόσουν. Και τότε λες: Ωχ, κοίτα να δεις τι έγινε!
Το θέατρο, άλλωστε, είναι ένας ζωντανός διάλογος. Εκεί παίζεται όλο το παιχνίδι. Αν θες, σκέφτεσαι· αν όχι, μπορείς απλώς να το ζήσεις. Το ερώτημα, όμως, είναι τι θα πάρεις από αυτό και πού θα σε πάει.
Μέσα σε κάθε δουλειά γεννιούνται αμέτρητες σκέψεις. Οι άνθρωποι που γνωρίζεις, οι προκλήσεις που συναντάς, οι δυσκολίες—και ειδικά στους μουσειακούς χώρους, όπου συχνά δεν υπάρχει σεβασμός ούτε από τους ίδιους τους εργαζόμενους. Όσο ακραίο κι αν ακούγεται, αυτό είναι μια πραγματικότητα. Ο ανταγωνισμός που δέχεσαι, οι απαιτήσεις, οι δυσκολίες… αλλά και όλα τα καλά που έρχονται μαζί.
Το θέμα είναι να θες να αλλάξεις έναν κόσμο. Να θελεις να μιλήσεις για πράγματα που σε απασχολούν. Να είσαι επίκαιρος και να συμβάλλει στην εξέλιξη, να φωτίζεις κοινωνικά θέματα και προβλήματα χωρίς φόβο. Και να γουστάρεις 100% αυτό που κάνεις. Αν το έχεις αυτό, τότε μπορείς να κάνεις τα πάντα.
Μέσα από αυτή τη δουλειά, αυτό σίγουρα το έμαθα.
Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι μέσα από το θέατρο ξαναβρίσκω τη δύναμη του παιχνιδιού. Βλέπω πώς οι ιστορίες γίνονται εργαλεία κατανόησης του κόσμου, πώς η τέχνη ενθαρρύνει, πώς η συνεργασία και η ενσυναίσθηση καλλιεργούνται φυσικά μέσα από τη θεατρική δράση. Πως είναι να είσαι ελεύθερη μέσα σου και να έχεις να δώσεις ή να κυνηγάς τελοσπάντων την ελευθερία και αυτό που θέλεις! Μαθαίνω να ακούω καλύτερα, να προσαρμόζομαι στη ροή της στιγμής και να αφήνω χώρο στο απρόβλεπτο. Και τελικά, μαθαίνω να κοιτάζω τον κόσμο ξανά με ανοιχτά μάτια, χωρίς φόβο να ρωτήσω: Τι θα γινόταν αν… Κάπως έτσι κιόλας αποφάσισα να στραφώ ακόμα περισσότερο στο θέατρο, στη δημιουργία παραστάσεων, στη συγγραφή και σκηνοθεσία και όχι μόνο να χρησιμοποιώ το θέατρο σαν εργαλείο στην εκπαίδευση.
Πως αλλάζει μία παράσταση όταν απευθύνεται σε νεαρούς θεατές; Πως μπορεί να διαμορφωθεί ο θεατής του μέλλοντος;
Τα παιδιά έχουν μια αμεσότητα και ειλικρίνεια στην αντίδρασή τους που σε αναγκάζει να είσαι παρών, αυθεντικός. Δεν μπορείς να στηριχτείς σε συμβάσεις· πρέπει να βρεις τρόπους να τα εμπλέξεις, να τους αφήσεις χώρο για συμμετοχή, να τους δώσεις την ελευθερία να ερμηνεύσουν με τον δικό τους τρόπο.
Ο θεατής του μέλλοντος δεν είναι κάποιος που παρακολουθεί παθητικά. Είναι κάποιος που αλληλεπιδρά, που νιώθει ότι έχει ρόλο στη σκηνική εμπειρία. Πιστεύω ότι το θέατρο πρέπει να καλλιεργεί αυτή τη σχέση από μικρή ηλικία: να κάνει τα παιδιά να νιώθουν ότι η τέχνη τους αφορά, ότι μπορούν να είναι μέρος της.
Τι έχει μεγαλύτερη αξία: να είμαστε ξεχωριστοί ή να ανήκουμε κάπου;
Πιστεύω ότι η ανάγκη να ανήκουμε και η ανάγκη να είμαστε μοναδικοί δεν είναι αντίθετες, είναι αλληλένδετες. Η αίσθηση του ανήκειν δεν σημαίνει να χάνεις την ατομικότητά σου, αλλά να βρίσκεις έναν χώρο όπου μπορείς να υπάρξεις αυθεντικά. Να νιώθεις ελευθερία και αυτό που λέμε όλο βρε παιδί μου! Αντί να προσπαθούμε να επιλέξουμε ανάμεσα στο να ξεχωρίζουμε και στο να ανήκουμε, ίσως πρέπει να σκεφτούμε πώς μπορούμε να συνυπάρχουμε αυθεντικά. Δυστυχώς στη σημερινή εποχή που ζούμε αυτό δυσκολεύει όλο και περισσότερο και εδώ έρχεται η τέχνη που οφείλει όχι να βρει λύσεις αλλά να ενθαρρύνει την κατάσταση.
Τι χαρίζει η φαντασία στη ζωή μας; Είναι δύναμη ή μπορεί να οδηγήσει και σε μεγάλες απογοητεύσεις;
Η φαντασία είναι η δυνατότητά μας να φανταστούμε εναλλακτικές, να δούμε πέρα από το προφανές, να μετασχηματίσουμε την πραγματικότητα. Χωρίς αυτή, τίποτα νέο δεν θα γεννιόταν. Φυσικά, μπορεί να φέρει και απογοητεύσεις. Και για αυτό σε αυτό το σημείο, σημαντικό είναι να υπάρχει η φαντασία, αλλά να μην υπάρχει παρερμηνεία.
Επίσης όταν ονειρεύεσαι κάτι μεγάλο, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να μην πραγματοποιηθεί. Αλλά πιστεύω ότι είναι προτιμότερο να ζεις με το ρίσκο της απογοήτευσης παρά με την απουσία φαντασίας.Εξάλλου το θέμα είναι να ζεις το ταξίδι μέχρι να φτάσεις εκεί που θες, διαφορετικά μάλλον δεν θα φτάσεις. Κοίτα τη διαδρομή δηλαδή και όχι την άκρη του στόχου και όλα θα γίνουν. Αρκεί να το πιστεύεις και να δουλεύεις για αυτό.
Είσαι αισιόδοξη για το μέλλον;
Είμαι ρεαλίστρια, αλλά επιλέγω την αισιοδοξία. Βέβαια αυτό παλατζάρει πολλές φορές , αλλά πάντα στο θετικό καταλήγει. Βλέπω ότι υπάρχουν δυσκολίες, ζούμε σε μια ζούγκλα ειδικά στον χώρο της τέχνης που το επάγγελμα είναι ελεύθερο, όλοι ξέρουμε τι συμβαίνει. Πιστεύω όμως βαθιά σε όλη αυτή τη δυναμική που μπορεί να γεννιέται μέσα σε μια τέτοια κατάσταση, σίγουρα όχι από τους πολλούς, αλλά από τους λίγους. Το θέμα είναι πάντα να είσαι εσύ εντάξει με αυτό που κάνεις. Να αγωνίζεσαι για όλο αυτό που θέλεις και έτσι έρχεται και η αίσθηση της αισιοδοξίας. Αισιόδοξη αισθάνομαι μέσα από τη δουλειά που κάνω. Και ο λόγος είναι γιατί αυτό με κάνει και νιώθω γεμάτη και βρίσκω συνέχεια και νέες δικές μου πτυχές. Οπότε προχωράμε. Ή ας πούμε αισιόδοξη με κάνει να νιώθω το γεγονός ότι γύρω μου υπάρχουν άνθρωποι, φίλοι, συνεργάτες που πάμε παρέα, συμφωνούμε, γουστάρουμε το ίδιο και το κυνηγάμε μαζί, το όλο δηλαδή και όχι η μοναξιά.
Τι σου δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;
Το δικαίωμα στην ύπαρξη με όποιον τρόπο θέλει ο κάθε ένας/η κάθε μια.
Το κάθε τι όμορφο που συμβαίνει στην καθημερινότητα μας και η ευαισθησία. Η ουσιαστική επικοινωνία.
Το όνειρο – πολύ σημαντικό!
Ο διαρκής αγώνας για ό,τι δεν μας κάνει να νιώθουμε ελεύθερες/οι και γενικώς ό,τι μπορεί να με γεμίσει να με κάνει να νιώθω ότι ανήκω.
Το να μην το βάζω κάτω. Ό,τι και να γίνει αυτό που θέλω θα το κάνω. Μπορεί να περάσω από δέκα διαφορετικές καταστάσεις μέχρι να συμβεί. Αλλά θα το κάνω. Και σε αυτό παίζουν ρόλο και άλλοι άνθρωποι που επιλέγουμε να έχουμε κοντά μας. Το να δουλεύεις με ανθρώπους που μοιράζονται το ίδιο πάθος και έχουν την ίδια δίψα για δημιουργία είναι από μόνο του κινητήρια δύναμη.
Μου δίνει δύναμη η ανάγκη να συνεχίσουμε, ακόμα κι όταν όλα μοιάζουν αδιέξοδα. Γιατί η τέχνη, όπως και η ζωή, δεν είναι ποτέ στατική.

IN MOTION
Διαδραστική Παράσταση για παιδιά στην Εθνική Γλυπτοθήκη σε παραγωγή Flux for Art
Από 15 Φεβρουαρίου συνεχίζεται Σάββατα και Κυριακές έως και τον Μάιο.
Από την ομάδα Flux For Art
Κείμενο – Σκηνοθεσία: Δανάη Μέγα
Παραγωγή – Flux for Art
Συντελεστές
Κείμενο – Σκηνοθεσία – Κίνηση: Δανάη Μέγα
Παραγωγή – Επικοινωνία : Flux for Art – F.F.A.
Παίζουν: Ελένη Μιχαηλίδου, Στρατής Νταλαγιώργος
Σχεδιασμός Αφίσας – Γραφιστική Επιμέλεια: Βασιλική Ζουλούμη
Κοστούμια: Flux for Art – F.F.A.
Μουσική : Μικές Γλύκας
Φωτογραφίες – Promo Trailer: Γιώργος Συνιόλας
Διάρκεια: 75 λεπτά
Για παιδιά 3,5 έως 8 ετών
Πληροφορίες: fluxforart@gmail.com, 6973661346
Kρατήσεις: www.more.com / https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/children/in-motion-diadrastiki-parastasi-gia-paidia/
Κρατήσεις για σχολεία και ομάδες: Flux for Art (Δευτέρα – Παρασκευή 10.00 – 14.30), Επικοινωνία: 6973661346 -fluxforart@gmail.com