Ο Κώστας Βασαρδάνης σκηνοθετεί στο Θέατρο Φούρνος το έργο Χαίρετε κι Αντίο του Άθολ Φούγκαρντ (τελευταίες παραστάσεις μέχρι 26 Απριλίου). Ένα ιδιαίτερο και ενδιαφέρον έργο που μας παρουσιάζει την επιστροφή της Έστερ στο πατρικό της σπίτι, όπου συναντά μετά από χρονιά τον αδελφό της. Η συνάντησή τους φέρνει στην επιφάνεια το κοινό τους παρελθόν, αλλά και τον τρόπο που το προσέλαβε και το αξιοποίησε ο καθένας, καθώς και τα γεγονότα των ετών που έζησαν χώρια, χωρίς να παρακολουθεί ένας την ζωή του άλλου. Η συνειδητοποίηση της αδιαμφισβήτητης ανάγκης του ανθρώπου να έχει κάποιον να φροντίζει, εγείρεται πιο ισχυρή από ποτέ, ακόμα κι αν κάποιες φορές το πιο δυνατό ένστικτο είναι να φροντίσει κανείς τον εαυτό του. Ο Κώστας Βασαρδάνης και η Βίκυ Καλπάκα μας μίλησαν για το έργο και τους νέους δρόμους σκέψης που τους διάνοιξε, το -κοινό- παρελθόν που συχνά -αν όχι πάντα-καθορίζει το παρόν, την αδελφική σχέση με τις λεπτές της ισορροπίες, τις δυναμικές και τις δυνάμεις της.

Κώστας Βασαρδάνης

Τι σε συγκινεί στο συγκεκριμένο έργο;

Βλέποντας φωτογραφίες του Πορτ Ελίζαμπεθ της δεκαετίας του 1960, των δρόμων, των σπιτιών, μπόρεσα κάπως να αισθανθώ την ατμόσφαιρα του μέρους: Φυσάνε συχνά δυνατοί άνεμοι, έχει ζέστη, υγρασία, ανθρώπους διαφορετικών φυλών, έγχρωμους, Ινδούς, Κινέζους. Φαρδιές λεωφόρους, πολλή φτώχεια, λεωφορεία διώροφα κι ανοιχτά το καλοκαίρι στο δεύτερο όροφο. Τα δυο αυτά αδέλφια, ο Τζόνυ και η ‘Εστερ, μεγάλωσαν εκεί λοιπόν προσπαθώντας να τα βγάλουν πέρα με τη φτώχεια που κυριαρχούσε στο σπίτι, με έναν πατέρα κατάκοιτο στο κρεβάτι λόγω ενός εργατικού ατυχήματος, με την απώλεια της μητέρας τους σε μικρή ηλικία. Με τη βαριά σκιά της θρησκείας. Ο καθένας τους τράβηξε διαφορετικό δρόμο. Η Έστερ έφυγε για το Γιοχάνεσμπουργκ στα είκοσί της, ο Τζώνυ παρέμεινε στο Πορτ Ελίζαμπεθ και δεν έφυγε ποτέ από το πατρικό του σπίτι. Συμβιώνοντας με τον πατέρα του. Φροντίζοντάς τον. Δεν εργάστηκε ποτέ. Μοιάζει να μην είχε ποτέ ερωτική ζωή. Ούτε καν φίλους. 

‘Όταν η ‘Εστερ επιστρέφει μετά από αρκετά χρόνια απουσίας, λοιπόν, στο πατρικό της σπίτι, έχουν μεσολαβήσει πολλά  και για τους δύο. Η αναδρομή στο κοινό αλλά και το ξεχωριστό για τον καθένα παρελθόν αλλά και η συζήτηση για το παρόν δεν είναι απλή υπόθεση. 

Ποιες νέες σκέψεις έκανες για τον εαυτό σου μέσα από αυτή τη δουλειά μέχρι τώρα;

Δεν θα έλεγα πως έκανα νέες σκέψεις. ‘Ίσως βλέπει κανείς με αφορμή το ανέβασμα μιας καινούριας παράστασης κομμάτια του εαυτού του που ήδη γνωρίζει κι επεξεργάζεται από μια λίγο διαφορετική οπτική γωνία.  Και πολλές φορές αυτή την οπτική γωνία μπορεί να την ανακαλύψεις και μετά το πέρας των προβών ή ακόμα και των παραστάσεων. 

Κάτι άλλο που έχει ενδιαφέρον είναι ότι πάντα η διαδικασία της προετοιμασίας μιας παράστασης σε φέρνει ενώπιον της συνεργασίας με άλλους ανθρώπους. Είτε συντελεστές, είτε συναδέλφους. Ο καθένας μας κουβαλάει τον τρόπο του να βλέπει το θέατρο,  έχει τη δική του ιδιοσυγκρασία, τις ιδιαιτερότητές του. Δεν είναι πάντα εύκολο να συνεννοηθεί ο ένας με τον άλλον. Αλλά ακόμα κι όταν προκύπτουν δυσκολίες εντέλει νομίζω ότι κερδισμένος βγαίνει κανείς από την ζύμωση.

Πως γίνεται και παιδιά που προέρχονται από δύο ίδιους γονείς εξελίσσονται σε τελείως διαφορετικές προσωπικότητες;

Αυτή είναι μια ερώτηση στην οποία θα μπορούσε καλύτερα να απαντήσει ένας ψυχαναλυτής ή ένας βιολόγος. Δε νομίζω ότι προσλαμβάνουμε με το ίδιο τρόπο την πραγματικότητα ούτως ή άλλως. Θέλω να πω πως σε μια οικογένεια άλλη σχέση αναπτύσσει το κάθε παιδί με τον γονιό του. Καμιά φορά αυτό έχει να κάνει και με τις διαφορές που δημιουργεί το διαφορετικό φύλο. ‘Άλλη σχέση έχει το αγόρι με τη μητέρα του κι άλλη το κορίτσι.  Στο έργο μας φέρ’ ειπείν, η ‘Εστερ είναι περισσότερο ταυτισμένη με τις δυσκολίες που αντιμετώπισε η μητέρα της ως γυναίκα σε μια κοινωνία που, όπως τουλάχιστον πιστεύει η ίδια, δε σέβεται το γυναικείο φύλο. Περιγράφει με πολύ σκληρά χρώματα τον τρόπο που φέρονται οι άντρες στις γυναίκες. Ο Τζώνυ δε μοιάζει να συμμερίζεται αυτές της τις απόψεις. 

Ο Τζώνυ  πιστεύει στο Θεό. Η Έστερ, ενώ μεγάλωσε κι αυτή στο ίδιο θρήσκο περιβάλλον, σιχαίνεται το Θεό . Είναι άθεη, βλαστημάει και αντιμετωπίζει τα πράγματα με έναν πιο γήινο και κυνικό τρόπο. 

Οι γονείς καθορίζουν την προσωπικότητα των παιδιών ή θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι γονιδιακά διαμορφωμένη;

Άλλη μια ερώτηση για έναν εξειδικευμένο επιστήμονα! Με κάθε επιφύλαξη νομίζω πως πρόκειται για έναν συνδυασμό των δύο παραγόντων που αναφέρετε. Αλλά και πάλι δεν ξέρω αν είναι ακριβώς η προσωπικότητα αυτή  καθ’ αυτή του γονιού που επηρεάζει την προσωπικότητα του παιδιού ή ο τρόπος που το παιδί εξέλαβε αυτήν την προσωπικότητα. Πάντα δηλαδή το υποκειμενικό στοιχείο μπαίνει στη μέση και κάνει τα πράγματα πιο σύνθετα. 

Βίκυ Καλπάκα

Η οικογένεια είναι καταφύγιο ή τροχοπέδη;

Εξαρτάται από την οικογένεια. Από τους ανθρώπους που την απαρτίζουν, από τις σχέσεις. Από τον λόγο για τον οποίο την δημιούργησες. Μπορεί να είναι φωλιά, μπορεί να είναι μαρτύριο, αλλά μπορεί και να είναι ο λόγος για να εξελίσσεται κάποιος. Να είναι η κινητήριος δύναμη η αγάπη.

Η ελληνική οικογένεια έχει συγκεκριμένο χαρακτήρα στην εποχή μας; Αν ναι, έχει θετικό ή αρνητικό πρόσημο;

Δεν μπορώ να πω ότι έχει συγκεκριμένο χαρακτήρα, ακριβώς για τους παραπάνω λόγους. Κάθε οικογένεια είναι διαφορετική. Όμως μπορώ να πω ότι βλέπω ξεκάθαρα μια αλλαγή ως προς το μεγάλωμα των παιδιών. Οι νεότεροι γονείς παρατηρώ πώς έχουν το θάρρος και την ωριμότητα να μεγαλώσουν τα παιδιά τους με περισσότερη ενσυναίσθηση απ’ ότι παλιότερα. Ρωτάνε, μαθαίνουν, είναι πιο ανοιχτοί σε οποιαδήποτε ανάγκη προκύψει. Θα έλεγα ότι αυτό είναι το μεγαλύτερο κατόρθωμα της γενιάς μου.

Όταν ανήκεις σε μία οικογένεια, οι επιλογές ή η τύχη των άλλων σε επηρεάζουν άμεσα. Πως μπορείς να προστατευτείς από αυτό;

Η απάντηση είναι τα όρια. Πώς όμως μαθαίνεις να βάζεις όρια; Γιατί αυτό είναι σίγουρα κάτι που μαθαίνεται. Αν δεν το έχεις μάθει από την παιδική σου ηλικία, από την οικογένεια σου, πρέπει να τα μάθεις ως ενήλικος. Μέσα από την παρατήρηση; Από την ψυχανάλυση; Ο καθένας θα κληθεί να βρει τον τρόπο για να μάθει να τα θέτει. Είναι πάντως  απολύτως βέβαιο και αποδεδειγμένο ότι χωρίς όρια, δεν μπορείς να κάνεις και πολλά. Σε κανένα τομέα της ζωής σου.

Τι σου δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;

 Οι άνθρωποι που αγαπάω. Η οικογένεια μου  και οι φίλοι μου. Κλισέ αλλά αλήθεια!

Χαίρετε κι Αντίο του Άθολ Φούγκαρντ σε σκηνοθεσία Κώστα Βασαρδάνη στο θέατρο Φούρνος

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Μετάφραση: Αλέξης Ρίγλης

Σκηνοθεσία: Κώστας Βασαρδάνης

Σκηνικά: Νατάσα Παπαστεργίου

Κοστούμια: Κώστας Βασαρδάνης, Βίκυ Καλπάκα

Μουσική: Μάκης Παπαγαβριήλ

Φωτισμοί: Βασίλης Κλωτσοτήρας

Βοηθός σκηνοθέτη: Δάφνη Καφετζή

Βοηθός σκηνογράφου: Μαριάνθη Ράδου

Φωτογραφίες, trailer, teaser παράστασης: Γιώργος Δανόπουλος, Ρούσος Κτιστάκης

Παραγωγή: Ομάδα ΒιΔα

ΠΑΙΖΟΥΝ

Κώστας Βασαρδάνης, Βίκυ Καλπάκα

INFO

Θέατρο Φούρνος

Μαυρομιχάλη 168

Τηλ. 21 06460748

Ημέρες και ώρες παραστάσεων:

Από 7 Μαρτίου έως τις 26 Απριλίου 2024

Κάθε Πέμπτη και Παρασκευή στις 21.00

Προπώληση:

-Στο ταμείο του Θεάτρου

– more.com |  https://www.more.com/theater/xairete-ki-antio/

Τιμές:

14 ευρώ – κανονικό

12 ευρώ – φοιτητικό