Νίκος Πανόπουλος / Ο αγώνας του ανθρώπου για τον άνθρωπο
Το βιογραφικό δράμα του Παναγιώτη Πετρόπουλου ΔΩΔΕΚΑ παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Εμμανουήλ Γ. Μαύρου για δεύτερη σεζόν στο Θέατρο Δρόμος με τους Νίκο Πανόπουλο και Γιάννη Αποστολίδη από την Παρασκευή 27 Οκτωβρίου και κάθε Παρασκευή για λίγες παραστάσεις. Πρόκειται για την ιστορία του αγωνιστή Ρότζερ Κέισμεντ που πάλεψε για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη διασφάλισή τους απέντι σε αποικιοκράτες εξουσιαστές, καταπατητές και σφετεριστές του ανθρώπινου μόχθου και της ανθρώπινης ελπίδας. Ο Νίκος Πανόπουλος μας μίλησε για τον ήρωα του έργου που τον συναντάμε στο κελί του δώδεκα ώρες πριν την εκτέλεσή του, παρέα με τον εφημέριο της φυλακής που έχει έρθει για να τον εξομολογήσει. Η συγκινητική ιστορία του έρχεται στη σκηνή σε μια ιδιαίτερη ιστορική και χρονική συγκυρία για να μας θυμίσει πως ο αγώνας για τον άνθρωπο και τα δικαιώματά του δεν τελειώνει ποτέ. Πως αφορά τον καθέναν μας και ξεκινά από τον μικρόκοσμό μας για να συναντηθεί κάποτε με τα μεγαλύτερα και πιο υψηλά ιδεώδη.
Τι σας συγκινεί στο συγκεκριμένο έργο; Ποιες νέες σκέψεις κάνατε για τον εαυτό σας μέσα από αυτή τη δουλειά μέχρι αυτή τη στιγμή;
Καταρχήν με συγκινεί το ίδιο το έργο, η γραφή του. Η ίδια η ιστορία, ο βίος του Ρότζερ Κέισμεντ μέσα από έναν αφηγηματικό και συνάμα ζωντανό λόγο, δώδεκα ώρες πριν την εκτέλεσή του μέσα στο κελί, στον εφημέριο της φυλακής. Η σύλληψη, η θεατρικότητα, η αλήθεια, η ψυχή του κειμένου, παρόλη την καταιγιστική πληροφορία είναι αποκαλυπτικά. Δεν δίστασα λεπτό να συναισθανθώ αυτόν τον σπάνιο άνθρωπο μέσα από το κείμενο, αυτή την μεγάλη προσωπικότητα, την τόσο προχωρημένη για την εποχή της και για την εποχή μας ακόμα… Η ευαισθησία του, η έλλειψη πραγματικής στοργής, η έλλειψη ουσιαστικής αγκαλιάς (μάνα-πατρίδα- έρωτας), οι αδυναμίες του, οι φόβοι, οι ενοχές που η έλλειψη αυτή του προκαλούσε, σε αντιδιαστολή με την τεράστια δύναμη ψυχής, το θάρρος, την αποφασιστικότητά του , την ηρωική γενναιότητα ενός ανθρώπου που είναι ταγμένος στο Καλό. Σίγουρα μετά τον Ρότζερ στην ζωή μου, τίποτα δεν θα είναι το ίδιο…
Γιατί υπάρχει ανάγκη ακόμα και στις μέρες μας, μετά από τόσους αγώνες που έχουν γίνει, να μιλάμε ξανά για στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα;
Το να μιλάμε ακόμη εν έτη 2023 για τα αυτονόητα, δεν θα ήθελα να το σχολιάσω γιατί με λυπεί πραγματικά. Το θεωρώ αδιανόητο να υπάρχει τέτοια έξαρση της εκμετάλλευσης, της βίας, της παρανομίας, της κακοποίησης στον πλανήτη μετά από τόσους αιώνες, τόσο νερό που έχει κυλήσει κάτω από το αυλάκι της Ιστορίας. Δε μπορώ να το απαντήσω παρά μόνο να συμπεράνω ότι η φύση του ανθρώπου παραμένει πολύ περισσότερο άγρια απ’ όσο ο ίδιος ο άνθρωπος πιστεύει για τον εαυτό του. Αδηφάγα. Η τέχνη κλείνει μόνο το μάτι στην ανθρωπότητα, της υπενθυμίζει ότι έφτιαξε έναν πολιτισμό που δεν τον δικαιώνει, αλλά μέχρι εκεί. Η αφύπνιση συμβαίνει σποραδικά μέσα μας και για λίγο μόνο φοβάμαι. Η εξουσία, η δύναμη, ο πλούτος ασκούν τέτοια δύναμη στον άνθρωπο, που έχω αρχίσει να αμφιβάλλω ακόμα και για την χρησιμότητα και την ύπαρξη της τέχνης στο μέλλον. Δυστυχώς. Κι αν ακούγομαι απαισιόδοξος, θα επαναλάβω μια φράση της Κικής Δημουλά ότι “την μεγαλύτερη κατανάλωση αισιοδοξίας την κάνουν οι απαισιόδοξοι” .
Πως μπορεί να εξελιχθεί ουσιαστικά ο άνθρωπος σε τέτοια ζητήματα;
Ο άνθρωπος φοβάμαι πως δεν ξέρω αν μπορεί να εξελιχθεί άλλο πνευματικά, παρά μόνο νοητικά, δηλαδή να δημιουργήσει ακόμη πιο εξελιγμένες τεχνολογίες κλπ. Πιστεύω ότι ψυχικά έχει μείνει στάσιμος, για να μην μιλήσω για τραγικό πισωγύρισμα. Όμως η μόρφωση, η παιδεία, η τέχνη είναι οι ευκαιρίες για όσους έχουν τις ήδη την υποψία, τις δυνατότητες τον σπόρο της πνευματικής εξέλιξης μέσα τους να τον καλλιεργήσουν προς το καλύτετο όλων. Έστω αυτό.
Μπορεί το θέατρο να συντελέσει σε κάποια κοινωνική αλλαγή ή απευθύνεται σε ανθρώπους που έχουν ήδη σχετικούς προβληματισμούς;
Η μόρφωση, η παιδεία και η τέχνη, άρα και το θέατρο είναι οι ευκαιρίες για όσους έχουν ήδη την υποψία, τις δυνατότητες τον σπόρο της πνευματικής εξέλιξης μέσα τους να τον καλλιεργήσουν προς το καλύτερο όλων. Έστω αυτό. Το θέατρο μεταποιεί, εξιδανικεύει την πραγματικότητα και μαλακώνει την ανθρώπινη ψυχή μέσω της ταύτισης, του έλεους και του φόβου, της συγκίνησης δηλαδή ή και της ιλαρότητας που αυτή προκαλεί. Δεν ξέρω αν καταφέρνει να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο, σίγουρα μπορεί να σε κάνει να δεις την ζωή με άλλο μάτι όμως. Κι αυτό είναι η αρχή του παντός.
Είστε αισιόδοξος για το μέλλον;
Η εξουσία, η δύναμη, ο πλούτος ασκούν τέτοια γοητεία, τέτοια δύναμη κι επιρροή στον άνθρωπο, που έχω αρχίσει να αμφιβάλλω ακόμα και για την χρησιμότητα και την ύπαρξη της τέχνης στο μέλλον. Δυστυχώς. Τα μάτια των παιδιών κάτι άλλο μας λένε όμως. Δεν ξέρω… Κι αν ακούγομαι απαισιόδοξος, θα επαναλάβω μια φράση της Κικής Δημουλά ότι “την μεγαλύτερη κατανάλωση αισιοδοξίας την κάνουν οι απαισιόδοξοι” .
Τι σας δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;
Η ίδια η καθημερινότητα. Ο ήλιος το πρωί, η ξαφνική βροχη. Η φιλία, η καλή παρέα, το καλό φαγητό, η κουβέντα, μια ταινία με αγαπημένους ανθρώπους, μια βόλτα με το ποδήλατό μου, η θάλασσα, ο έρωτας, οι συμπόνια όταν την συναντώ, και τα πιο απλά πράγματα ακόμα, ένας καφές την ώρα που απαντάω σε μια συνέντευξη όπως αυτή. Η ομορφιά είναι στα απλούστερα πράγματα, στα σχεδόν αόρατα, στα φαινομενικά βαρετά κι ασήμαντα. Η ομορφιά είναι η ίδια η καθημερινότητα, η ίδια η ζωή που κυλάει χωρίς να την καταλαβαίνουμε γιατί πολλές φορές ξεχνάμε να την ζήσουμε σαν άνθρωποι. Γι’αυτό υπάρχει κι η τέχνη. Για να μας το θυμίζει.
ΔΩΔΕΚΑ του Παναγιώτη Πετρόπουλου σε σκηνοθεσία Εμμανουήλ Μαύρου στο Θέατρο Δρόμος
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Παίζουν: Νίκος Πανόπουλος, Γιάννης Αποστολίδης
Αφήγηση: Ήρα Δαμίγου & Σάββας Πογιατζής
Συγγραφέας: Παναγιώτης Πετρόπουλος
Σκηνοθεσία: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
Β. Σκηνοθέτη: Ήρα Δαμίγου
Art Director – Σκηνικά: Ρένα Σανταμούρη με την RS Architecture + Design Studio
Κουστούμια: Ρένα Σανταμούρη & Μάγδα Καλορίτη
Μουσική: Allen Grey
Σχεδιασμός Φωτισμών – Φωτογράφιση: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Μουσική Επιμέλεια – Έρευνα Ιστορικών Αρχείων: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
Post Production & Editing: Μανώλης Πετρής
Σκηνοθέτης Trailer: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
Επικοινωνία & Δημόσιες Σχέσεις: Ειρήνη Λαγουρού
Studio Ηχογραφήσεων: EarthView
Παραγωγή: Medea Pictures
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Ώρες & Μέρες Παραστάσεων: Κάθε Παρασκευή από 27/10, ώρα 21:15
Είδος: Βιογραφικό Δράμα / Θέατρο Ντοκουμέντο
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
Γενική Είσοδος: €14 | Μειωμένο: €11 φοιτητικό, ανέργων, πολυτέκνων, ΑμεΑ, 65+
Ομαδικό: (10+εισιτήρια) €12
Ατέλεια ΣΕΗ, ΕΕΣ: €5 κατόπιν διαθεσιμότητας θέσεων.
Προπώληση: more.com
Διάρκεια Παράστασης: 80 λεπτά χωρίς διάλειμμα | Καταλληλότητα: Κατάλληλο
Θέατρο Δρόμος, Αγ. Μελετίου 25 & Κυκλάδων, Αθήνα, Τηλ. 210 88 18 906 & 6977 44 84 23