Ο Βαγγέλης Ευαγγελίου είναι ένας ποιητής που αναζητά την ποίηση της καθημερινότητας και την καθημερινότητα της ποίησης. Ζει και έπειτα μετουσιώνει την εμπειρία σε λέξεις. Λέξεις που φτάνουν ως εμάς για να μας κινητοποιήσουν και να μας συγκινήσουν. Με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα Ποίησης, μας μίλησε για το νέο του βιβλίο με τίτλο μετά το ωμέγα που κυκλοφορεί από την Κάπα Εκδοτική, για τον τρόπο που δουλεύει και επιλέγει να ζει, για την ποίηση που βρίσκεται ανάμεσα στις λέξεις και τις πράξεις.

Τι κινητοποίησε την συγγραφή του βιβλίου σας; Τα ποιήματα που περιλαμβάνει γράφτηκαν  σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο ή σε διαφορετικές;

Σας ευχαριστώ Ήβη, για τον χώρο που μου δίνεται, να μιλήσω για το νέο μου βιβλίο. Το μεγαλύτερο μέρος του μετά το ωμέγα δημιουργήθηκε όταν ζούσα μόνιμα στη Σύρο (2007-2014) κι ένα μικρότερο μέρος από όταν επέστρεψα στην γενέθλιά μου πόλη την Αθήνα. Με κινητοποιεί η ανάγκη να μετατρέψω και να μεταμορφώσω την καθημερινότητα σε ποίηση. Είναι σα να παίζω διαρκώς ένα επιτραπέζιο παιχνίδι που αγαπώ, με συμπαίκτες που αγαπώ επίσης.

Τι νέο μάθατε για τον εαυτό σας μέσω της συγγραφικής διαδικασίας;

Επειδή είναι Μάρτιος που έχω μάθει μπόλικα και από αυτόν, θα σας απαντήσω με το ποίημα η μαρτυρία του ποιητή που ξεκινάει το βιβλίο και βρίσκεται στην πρώτη ενότητα, στις ικανοποιητικές ιστορίες που με ψήλωσαν. Είναι αφιερωμένο στο Τάσο Λειβαδίτη που κλείνουν 100 χρόνια από την γέννησή του.

α. Μη με ξαναπείς ποιητή. Δεν ξέρω τι σημαίνει. Πες με ρομαντικό, που ξέρω. Ναι, είμαι ρομαντικός. Που σου κέντησα νύχτες. Που ίπταμαι πάνω απ’ τα τερτίπια σου. Που λιθοστρώνω ουρανούς σου. Που ζωγραφίζω νεογνά πλανήτες. Που ξεθαρρεύω και καθαρεύω.

β. Μη με ξαναπείς ποιητή. Δεν ξέρω τι σημαίνει. Πες με ανώμαλο, που ξέρω. Ναι, είμαι ανώμαλος. Που κάνω έρωτα με την καλημέρα μου. Που φωτογραφίζω πρόστυχα τη μελαγχολία μου. Που αυνανίζομαι μπροστά στις αλήθειες μου. Που μαρτυρώ παλινδρομήσεις. Που ενδοφλέβια σε μαθαίνω. Που ζεματίζω τις ξυπόλυτες παλάμες σου. Που καταγγέλλω τα μελλούμενα. Που διαδίδω ζωή.

γ. Μη με ξαναπείς ποιητή. Δεν ξέρω τι σημαίνει. Πες με τσογλάνι, που ξέρω. Ναι, είμαι τσογλάνι. Που σου ξέστρωσα συνήθειες. Που καλλιεργώ στους Χειμώνες σου. Που στήνω ενέδρες στην καθημερινότητά σου. Που στο ζενίθ σε κλωτσώ. Που θυσιάζω τον θάνατό σου στη ζωή. Που σου προσφέρω εγκυμοσύνη. Που σου προσφέρω έκτρωση. Που σου προσφέρω επιλογή.

δ. Μη με ξαναπείς ποιητή. Δεν ξέρω τι σημαίνει. Πες με άδικο, που ξέρω. Ναι, είμαι άδικος. Που καβουκίζομαι στις άμυνες. Που παραμένω κάθετος σε κάθε τι που με αλλάζει. Που καλλωπίζω εμέ, κι εσέ σε εκτοπίζω. Που «μάλιστα» λέω στον κακό μου εαυτό. Που γρατζουνώ στην πλάτη τις σιωπήττες μου. Που πετώ το πασπαρτού σου στον υπόνομο. Που ραπίζω τους πόρους σου. Που ωφελώ τ’ ανώφελα. Που σου στέρησα το όνειρο.

ε. Και μη με ξαναπείς ποιητή. Δεν ξέρω τι σημαίνει. Μάρτη μήνα. Μάρτυς μου ο Θεός. Άλλωστε δεν έχουμε  τόση οικειότητα.

Η συγγραφική δραστηριότητα είναι προϊόν έμπνευσης ή συστηματικής και πειθαρχημένης δουλειάς;

Η δουλειά εμπεριέχει τη δουλεία και με ξενίζει πολύ η λέξη όταν μιλάμε με αφορμή την ποίηση. Ο τρόπος που εργάζομαι και λειτουργώ κατά την συγγραφή, είναι η αυτόματη γραφή. Όμως επειδή είναι ένας τρόπος κατά τον οποίο η σκέψη εκφράζεται ελεύθερα και αυτόματα δίχως περιορισμούς από τους κανόνες της λογικής, τον θεωρώ παγίδα με την συνέπεια να χαθώ σε μία  χαζοελευθερία, αν μου επιτρέπετε. Οπότε πριν κατέβει το ποίημα από το μυαλό στο χαρτί, ήδη έχει λειτουργήσει ένα εσωτερικό σύστημα με μπόλικη πειθαρχεία, ώστε να βρίσκομαι στον μέσο όρο που προσφέρει η έμπνευση μαζί με την μεθοδοπραξία.

Μαθαίνουμε κάτι μόνο όταν το βιώσουμε οι ίδιοι ή μπορούμε και να κατανοήσουμε την εμπειρία κάποιου άλλου;

Το ότι θα βιώσουμε κάτι, δεν σημαίνει ότι θα μάθουμε και κάτι από αυτό. Τα παθηματικά όπως τα έχω ονομάσει, είναι ένα μάθημα που στο μαθαίνει η ζωή. Εκτός αν κάνεις “κοπάνες” και δημιουργηθούν μπόλικα κενά. Θέλει προπόνηση να μπορείς να φορέσεις τα παπούτσια κάποιου άλλου, ειδικά αν έχει μικρότερο νούμερο από το δικό σου. Η ποίηση είναι το καλαπόδι του τσαγκάρη, που του πας τα παπούτσια όταν σε χτυπάνε ώστε να σου τα ανοίξει. Αυτό κάνει η ποίηση, ανοίγει τα πράγματα. Ο Τσαγκάρης αν τα αφήσει όμως παραπάνω από όσο πρέπει τα παπούτσια σας στο καλαπόδι, θα σας τα ξεχειλώσει και τότε πάλι θα υπάρχει πρόβλημα. Οπότε όσο είμαστε εκεί στα πράγματα να τα φροντίζουμε, δε θα πάθουν τίποτα.

εκτιμώ˙
γιατί δεν ξέρω πλησιέστερο
δρόμο προς τα μέσα μου

Είναι η τέχνη καταφύγιο;

Ναι φυσικά και μπορεί να είναι. Κάθε φορά όμως το καταφύγιο που δημιουργεί η ποίηση (στον αναγνώστη και στον ποιητή) έχει να κάνει με το δικό τους μέγεθος. Παραδείγματος χάριν, ένα σπιρτόκουτο μπορεί να είναι άνετο καταφύγιο για ένα μυρμήγκι ώστε να αισθανθεί προστατευμένο.

Ποια είναι επαναστατική πράξη στην εποχή μας;

Να μην χάσεις τον εαυτό σου. Αλλά πριν από αυτή την επαναστατική πράξη, υπάρχει μία ακόμα πιο επαναστατική. Να τον ανακαλύψεις. Κάπου ανάμεσα στις δύο αυτές επαναστάσεις, υπάρχει περίπτωση να χαθείς. Το “χάνομαι” είναι σαν την λέξη “συνέπεια”. Αν δεν βάλεις πρόσημο, παίζει και στα δύο ταμπλό. Κάποτε, για παράδειγμα, ως συνεπής στον λογαριασμό νερού, είχα την συνέπεια των 5 ευρώ έκπτωσης. Αυτό κι αν είναι επανάσταση! Να είσαι συνεπής με τον εαυτό σου και τους “λογαριασμούς” που έχεις μαζί του. Συγχωρέστε  με για τον πλεονασμό της λέξης επανάσταση στην απάντησή μου, αλλά πρόκειται για λέξη που δεν μένει πολύ ώρα πάνω σε ένα χαρτί ή μία οθόνη κι έτσι με το στανιό προσπάθησα να την κρατήσω όσον το δυνατόν περισσότερο μαζί μας.

Ποιους καλλιτέχνες αγαπάτε;

Εκείνους που με βάζουν στη διαδικασία να αφαιρέσω.

Τι σας δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;

Ας τελειώσουμε όπως ξεκινήσαμε και ας μου επιτρέψετε να σας απαντήσω για δεύτερη φορά με ένα ποίημα από την ικανοποιητική συλλογή, με τίτλο: “Εκ θέσεως” και να το χαρίσω στους αναγνώστες του CUE magazine.

Με κουρδίζω αριστερόστροφα

και με ξεσηκώνω από τη συνήθεια.

Όρθιος τώρα, έρχεται το πιο

δύσκολο σημείο που μπορεί

να έρθει σε μία ζωή.

Η κατεδάφιση των όσων.

Το βιβλίο μετά το ωμέγα του Βαγγέλη Ευαγγελίου κυκλοφορεί από την Κάπα Εκδοτική.