Φωτογραφία: Γιώργος Βιτσαρόπουλος

Η performance “Βενέμπρα, ένα έργο για φωνή, βιόλα και κιθάρα” εμπνέεται από το διήγημα “Γυναίκες που τραγουδούν αποχαιρετισμούς” του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη, το οποίο βρίσκεται στη συλλογή με διηγήματα του ίδιου και χαρακτικά του Φώτη Βάρθη “Γυναίκες που επιστρέφουν” (εκδόσεις Αντίποδες, 2020). Η Κλεοπάτρα Μάρκου, ο Μιχάλης Καταχανάς και ο Βασίλης Τζαβάρας χρησιμοποιούν την μουσική, τη φωνή και το σώμα για να διηγηθούν μια ιστορία πόνου αλλά και ελπίδας, μια ιστορία απώλειας αλλά και δύναμης, μια ιστορία αποχαιρετισμού αλλά και πίστης. Η Κλεοπάτρα Μάρκου μας μίλησε για την παράσταση Βενέμπρα που παρουσιάζεται στο Red Jasper Cabaret Theatre και τον τρόπο που συνομίλησε με τους συνεργάτες της για την δημιουργία της, για αυτά που ανακάλυψε για τον εαυτό της μέσω αυτής της δουλειάς, για αυτά που της δίνουν πίστη σε ένα καιρό πολέμου.

Γιατί επιλέξατε να διηγηθείτε την ιστορία της Βενέμπρα; Τι σας συγκίνησε σε αυτή;

Ψάχναμε καιρό με τον Κωστή Καλλιβρετάκη ένα κείμενο, πάνω στο οποίο θα μπορούσαμε να πειραματιστούμε με μουσικές φόρμες και μας ενδιέφερε και τους δυο να φέρει έναν κόσμο από δημοτικές παραλογές και μύθους, έναν κόσμο που προσωπικά με  διατρέχει εγκάρσια,  χτυπά στη « ρίζα», και με ενώνει σαν ένας ομφάλιος λώρος με τον Άλλον, όπου Άλλος εγώ , εμείς, Ένα.  Το διήγημα του Χρυσόστομου Τσαπραϊλη  «Γυναίκες που επιστρέφουν» ( εκδόσεις Αντίποδες, 2020) έπεσε στα χέρια του Κωστή και  όταν διαβάσαμε το διήγημα  «Γυναίκες που τραγουδούν αποχαιρετισμούς», η ιστορία της Βενέμπρας ’’μας πήρε και μας σήκωσε’’, που λένε, λειτούργησε σαν Αντίδοτο.

Η Βενέμπρα περνάει κάτω από το δέρμα σου, σε κατακλύζει όπως ένα μυστικό, σε ακροβατεί στο ‘’ανάμεσα’’, οικείο κι ανοίκειο, στα μύχια και τα ύψη, σε ταλαντεύει όπως τις σωστικές λέμβους, σε λαμπαδιάζει σαν αναστάσιμο κατώφλι, σε ρυτιδώνει, σε διαπερνά ωσάν ουράνιο πέπλο, αντηχεί εντός σου όπως το στεφάνωμα του βουνού με τις βροντές της καταιγίδας. Μοιάζει  ένα πλάσμα από αλλού φερμένο, αλλά ταυτόχρονα είναι παιδί του καιρού μας, βγαλμένη από την ανθρώπινη μήτρα, που εδώ και εκατομμύρια χρόνια συνεχίζει και γεννοβολά τη βία, και με κάνει να αναρωτιέμαι για το  εάν ποτέ θα έρθει η στιγμή μιας συλλογικής ανάληψης ευθύνης στη σελίδα της παγκόσμιας ιστορίας και  κατά πόσο ικανοί και ευφυείς τελικά θα αποδειχθούμε σαν ανθρώπινο είδος  να απελευθερωθούμε από τα δεσμά του φαύλου κύκλου βίας.

Είναι η ιστορία μιας γυναίκας που είναι γέννημα θρέμμα πολέμου, που αφού πετάχτηκε μωρό σε έναν λάκκο , κατάφερε να επιβιώσει «κολλώντας το στόμα της πάνω σε μια ρώγα από όπου ανάβλυζε μαύρο γάλα» και από τότε απλώνει με τη φωνή της παράξενες μελωδίες, σκοπούς γλυκούς μα συνάμα θανατερούς, απόκοσμους.  Μετουσιώνει ερήμην της όλα τα βίαια ερεθίσματα που βλέπει κι ακούει , γεγονότα βίας , πολέμου και δυστυχίας  , σε τραγούδι, το οποίο σκορπά με τη σειρά του τον θάνατο συνεχίζοντας έτσι κι εκείνη τον κύκλο  βίας, σαν μια ζωντανή αντανάκλαση του περιβάλλοντός της, από το οποίο δεν μπορεί να ξεφύγει, γιατί ζει και αναπνέει εντός του. (Δεν μαθαίνουμε ποτέ αν η ίδια προκαλεί τον θάνατο ή είναι προπομπός του).

Η ίδια σε όλη της τη ζωή δε βρίσκει γαλήνη, κατατρέχεται από ενοχές για αυτό το παράδοξο χάρισμα, διώκεται, εξορίζεται, κακοποιείται, κακοποιεί και τα όρια θύτη- θύματος συγχέονται κι εναλλάσσονται αναπόφευκτα.

Πως δουλέψατε για την παράστασή σας; Πως συνυπάρχουν λόγος, σώμα και μουσική;

Τολμώ να πω πως  η συνύπαρξη με τον Κωστή Καλλιβρετάκη, τον Μιχάλη Καταχανά και τον Βασίλη Τζαβάρα είναι ένα θαύμα από μόνο του. Είναι από αυτές τις συναντήσεις, που εξαρχής εγκαθιδρύθηκε μια εμπιστοσύνη, άνευ προηγουμένου, η οποία διαφέντευε όλη τη δημιουργική διαδικασία, δημιουργώντας μια αβίαστη ροή, μαλακότητα και συνάμα ελευθερία στο πώς συμπληρώναμε μουσικά το σύμπαν της ιστορίας, με τρία διαφορετικά όργανα, φωνή, βιόλα, κιθάρα-λούπες- με πειραματισμούς και αυτοσχεδιασμούς, πάντα όμως εντός καθαρών πλαισίων μιας δραματουργίας, από πλευράς Κωστή, που αποτελούσαν τους φάρους μας. Φτιάχτηκε λοιπόν κάτι σαν οδικός χάρτης , όπου ξετυλίγονται ηχητικά θραύσματα, ανθρώπινων και μη, διακροτήματα, λέξεις και νότες που  πότε συμπλέουν , πότε συγκρούονται και πότε μεταμορφώνονται σε  ηχοτοπία και τραγούδια διαφόρων καταγωγών, που είναι οι « αποχαιρετισμοί» της Βενέμπρας.

Επειδή βλέπουμε  τη Βενέμπρα σε μια διαρκή μετακίνηση, αλλάζοντας συνεχώς τόπους, λαλιές και πάνω σε καράβια, σε θάλασσες μακρινές και κρύες, όπου μόνο τα μαλλιά της της «που κυρτώνουν σαν αρμαθιές από αγκίστρια», μένουν στη θέση τους,  έχω πολλές φορές την αίσθηση ότι είμαστε άλλοτε το « σώμα» της που είναι αγκαλιασμένο πάνω στο κατάρτι  που ταξιδεύει ( διασχίζοντας κύματα) αναζητώντας τον προορισμό , κι άλλοτε ο απόηχός της σαρωτικής παρουσίας της.

Τι νέο έμαθες για τον εαυτό σου μέσα από αυτή τη δουλειά μέχρι αυτή τη στιγμή;

Καταρχάς αυτού του είδους οι  συμπράξεις μουσικής, τραγουδιού, λόγου-αφήγησης είναι κάτι που εδώ και πολύ καιρό ήθελα να καταπιαστώ περισσότερο στοχευμένα και στη λεπτομέρειά του. Η εν λόγω  συνεργασία προέκυψε μέσα από μια πολύ πυρηνική μου ανάγκη  και νιώθω ευτυχής που εκπληρώθηκε και δή με τον τρόπο που εξερευνήσαμε όλοι μαζί και συμπλεύσαμε σαν ένα ενιαίος ζωντανός οργανισμός. Προσωπικά  μπήκα με την  αθωότητα και τον ενθουσιασμό παιδιού σε περιοχές  που ούτε εγώ γνώριζα, σε περιοχές μάλιστα όπου βιώνω ακόμα και τώρα μια τέτοια  έκθεση, που πολλές φορές και μένα με εκπλήσσει και, ομολογώ,  με τρομάζει ενίοτε, αλλά και την αντίστοιχη ελευθερία αυτής.

Τι μπορεί να αποτελέσει ελπίδα σε καιρό πολέμου;

Το γεγονός ότι στο 75% της άλιπης μάζας μας αποτελούμαστε από νερό.

Η ουκρανή γυναίκα που προσέφερε ηλιόσπορους σε ρώσους στρατιώτες να τα βάλουν στις τσέπες τους, για να μπορέσουν να  φυτρώσουν ηλιοτρόπια όταν πεθάνουν.

Τι σου δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;

Η τρυφερότητα. Η  πίστη μου. Η  σπίθα που βλέπω ακόμα στο βλέμμα κάποιων ανθρώπων, που ακόμα κι αν έχουν ζήσει απώλειες, καταστροφές και διάφορα άλλα δεινά, σε κοιτάνε βαθιά στα μάτια με όλη την ευθραυστότητά τους και συνάμα τη γενναιότητα να μοιραστούν μαζί σου αυτό που είναι, όπως είναι.

Συντελεστές Παράστασης

Φωνή: Κλεοπάτρα Μάρκου

Βιόλα: Μιχάλης Καταχανάς

Κιθάρα, λούπες: Βασίλης Τζαβάρας

Συνθέσεις, αυτοσχεδιασμοί: Μιχάλης Καταχανάς, Βασίλης Τζαβάρας

Συντονισμός-Δραματουργία: Κωστής Καλλιβρετάκης

Αφίσα: Χαρακτικό, ευγενική προσφορά του Φώτη Βάρθη
Σχεδιασμός εξωφύλλου και προγράμματος: Ευτυχία Λιάπη
Φωτογραφίες: Κωστής Καλλιβρετάκης

Μία συμπαραγωγή της ΑΜΚΕ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΕΧΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΕΤΡΟΣ ΑΛΑΤΖΑΣ και του Red Jasper Cabaret Theatre

Ημέρες παραστάσεων: 5 & 12 Απριλίου 

Ώρα παράστασης: 21:00 μ.μ.

Διάρκεια: 60 λεπτά

Εισιτήρια: Γενική Είσοδος 12 ευρώ, Μειωμένο 8 ευρώ

Προπώληση Εισιτηρίων: www.viva.gr

Red Jasper Cabaret Theatre

Κεφαλληνίας 18, Κυψέλη

Τηλ: 2108822551

Email: info@redjaspertheatre.gr

Red Jasper on Facebook

Red Jasper on Instagram

Ο χώρος είναι προσβάσιμος σε αμαξίδια.

Μέτρα Προστασίας:

Το Red Jasper Cabaret Theatre έχει λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα υγειονομικής προστασίας και λειτουργεί με βάση τα ισχύοντα πρωτόκολλα.

Στον χώρο λειτουργεί σύστημα εξαερισμού με 100% νωπό φιλτραρισμένο αέρα.

Το Red Jasper Cabaret Theatre λειτουργεί ως χώρος αμιγώς εμβολιασμένων.

Κατά την είσοδο είναι απαραίτητη η επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού ή πιστοποιητικού νόσησης.

Ο έλεγχος ταυτοπροσωπίας θα γίνεται με επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας, διπλώματος οδήγησης ή διαβατηρίου.

Για την αποφυγή συνωστισμού οι πόρτες του θεάτρου ανοίγουν μία ώρα νωρίτερα από κάθε παράσταση.