Δημήτρης Γεωργαλάς / Στο περιβάλλον της τραγωδίας
Με την επανεκκίνηση των θεάτρων, την επιστροφή μας στις αίθουσες και την συνάντησή μας με έργα και ανθρώπους, ο Δημήτρης Γεωργαλάς επιστρέφει στην μελέτη της Μήδειας του Ευριπίδη και την παρουσιάζει εκ νέου στο Μπάγκειον από 23 Σεπτεμβρίου, υπογράφοντας την σκηνοθεσία και κρατώντας τον ρόλο του Ιάσονα. Μας μίλησε για τις πλευρές του σημαντικότατου αυτού έργου που εκείνος ανακάλυψε και για όσα εξακολουθούν να του αποκαλύπτονται, για την επιστροφή του στις πρόβες και τις παραστάσεις, την ικανότητα του θεάτρου να μιλά διαχρονικά για θέματα σύγχρονα.
Πως είναι η επιστροφή στο θέατρο και στην συγκεκριμένη παράσταση μετά τον δύσκολο χειμώνα που διανύσαμε; Πως έχει διαμορφωθεί η ματιά σας πάνω στο έργο;
Υπάρχει μια αγωνία, σαν την πρώτη μέρα του σχολείου. Είμαστε ανυπόμονοι να συναντηθούμε με τους θεατές μας και ταυτόχρονα έχουμε ένα επιπλέον τρακ από αυτό το συνηθισμένο της πρεμιέρας: το τρακ της πρώτης συνάντησης. Πιστεύω, πάντως, ότι όλοι θέλουμε να αρχίσουμε σιγά σιγά, έστω και με κάποιους περιορισμούς, να ξαναγυρνάμε στις θεατρικές αίθουσες γιατί είναι σίγουρο πως το θέατρο είναι απαραίτητο, η τέχνη είναι αναγκαία.
Ο καιρός που πέρασε ωρίμασε την παράσταση τόσο σε σκηνοθετικό όσο και σε υποκριτικό επίπεδο. Συνειδητοποιούμε στην προετοιμασία μας πόσο μεστά έχουν γίνει τα πράγματα, οι έννοιες και η έκφρασή τους, και καταλαβαίνει κανείς μέσα από αυτήν την διαδικασία ότι η σχέση με αυτά τα σπουδαία κείμενα δεν τελειώνει, αντίθετα τροφοδοτείται από τον χρόνο κι εξελίσσεται διαρκώς. Η αρχαία τραγωδία είναι ένα είδος ανεξάντλητο και κάθε φορά που επιστρέφεις σ’ ένα τέτοιο έργο έχει να σου αποκαλύψει κάτι καινούργιο.
Μέσα σε αυτό το έργο μπορούμε να παρατηρήσουμε τη σκιά την οποία το μέλλον ρίχνει μπροστά του – D. I. Page. Βρισκόμαστε αυτήν την περίοδο σε μία τέτοια στιγμή μας; Τι σας συγκίνησε σε αυτό το έργο;
Το έργο διαδραματίζεται μέσα σε μια νύχτα, καθοριστική. Η μέρα που θα την διαδεχτεί θα βρει μια εντελώς διαφορετική τάξη πραγμάτων, μια ανατροπή μη αναστρέψιμη. Ναι, βρισκόμαστε μέσα σε μια σκιά, τη σκιά που ρίχνει μπροστά της η ίδια η εποχή μας, φαίνεται όλο και πιο δύσκολο να βγούμε έξω από αυτήν, να την αφήσουμε πίσω με όσα περιέχει, την ροπή του κόσμου προς μια μεσαιωνική σκέψη, την κακοποίηση της γυναίκας (κυρίαρχο θέμα στη «Μήδεια»),το έγκλημα, την αρρώστια, το κοινωνικό αδιέξοδο, τη βία, όλα αυτά έχουν γίνει ένα δυσβάσταχτο παρόν και μόνο μια μικρή ελπίδα μας συντηρεί. Ο Ευριπίδης δημιουργεί ένα ζοφερό απειλητικό περιβάλλον και μέσα σ’ αυτό ξεσπάει μια επανάσταση, μια αιματηρή καταστροφή. Η πράξη της Μήδειας φαίνεται πως είναι το μόνο όπλο απέναντι στην αδικία που υφίσταται από μία ανδροκρατούμενη πολιτεία. Και η απόφασή της είναι τέτοια που δεν την αφήνει ανεπηρέαστη από τη συμφορά, φορτώνεται το ίδιο και μεγαλύτερο πένθος με τους άλλους. Οι σκοτεινές εποχές δημιουργούν σκοτεινούς ανθρώπους και οι συνέπειες είναι μακροχρόνιες. Οι αλλαγές είναι επίπονες και το κόστος τραγικό.
Τι διδασκόμαστε από το έργο του Ευριπίδη για την θέση και την δύναμη της γυναίκας; Πόσο σημαντικό είναι να μιλάμε για αυτό το ζήτημα στις μέρες μας;
Η γυναίκα εμπεριέχει την ίδια τη Φύση, είναι η προσωποποίησή της, κι όπως ο άνθρωπος για έναν ανεξήγητο λόγο πολεμάει την Φύση και έχει την τάση να την πληγώνει ανεπανόρθωτα, κάπως έτσι ο Άντρας πολεμάει την Γυναίκα. Όλα είναι πόλεμος πάνω σ’ αυτόν τον πλανήτη, δεν γίνεται αλλιώς, πάντα έτσι ήταν και θα είναι. Η δύναμη της Γυναίκας είναι σίγουρα μεγάλη, όπως και του Άντρα, το λάθος είναι ότι προσπαθεί ο ένας να την επιβάλλει στον άλλον. Κι αν οι συνθήκες της εποχής ευνοούν τους άντρες στην επιβολή της δύναμής τους αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και νικητές. Η φύση μας έχει δείξει ότι «εκδικείται» σκληρά, χωρίς σκέψη, χωρίς να λογαριάζει την μια ζωή πιο πολύτιμη από την άλλη. Κάθε ακραία συμπεριφορά, κάθε κατάργηση της αξίας του άλλου ανθρώπου, κάθε καταπάτηση της προσωπικότητας, κάθε ύβρις εντέλει, μπορεί, υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσει την απώλεια σκέψης, την ακραία και καταστροφική αντίδραση.
Τι σκέψεις έχετε κάνει για το θέατρο όλο αυτό διάστημα με όλα τα ζητήματα που ανέκυψαν; Τι έχει ανάγκη το θέατρο μας;
Υπήρξαν απόψεις όλο αυτό το διάστημα που μιλούσαν για τον θάνατο του θεάτρου ή για την μετάλλαξή του σ’ ένα νέο είδος διαδικτυακό ή τελείως αποκομμένο από το κοινό της αίθουσας. Η σκέψη μου είναι ότι το θέατρο δεν πέθανε σε παλιότερες πιο δύσκολες εποχές και δεν πρόκειται να πεθάνει ούτε τώρα. Ακόμα κι αν η αναβίωσή του αργήσει να συμβεί και δεν την προλάβουν οι γενιές οι δικές μας, δεν έχει καμία σημασία, ο χρόνος δεν μετράει το ίδιο για τους ανθρώπους και για τις αξίες. Το θέατρο είναι μια αξία δυνατή και μπορεί να αναγεννιέται γιατί είναι απαραίτητο, και ως τέτοιο δημιουργήθηκε. Και θέατρο είναι ανταλλαγή, και για την ανταλλαγή χρειάζονται δύο: ένας πομπός κι ένας δέκτης στον ίδιο χώρο. Μόνο στον ίδιο χώρο ανταλλάσσονται ενέργειες και αισθήσεις. Οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια να αλλάξεις αυτήν την βασική συνθήκη του θεάτρου καταλήγει σε αυτισμό και των δύο πλευρών. Το θέατρο έχει ανάγκη να υπάρχει, να εξελίσσεται, να πειραματίζεται, να κάνει λάθη, να προτείνει, να προσπαθεί να παρηγορήσει, έχει ανάγκη τον κόσμο του. Κι εμείς έχουμε ανάγκη το θέατρο, σκηνή και πλατεία.
Είστε αισιόδοξος για το μέλλον;
Ναι, είμαι από τη φύση μου αισιόδοξος, όσο άσχημη κι αν είναι μια κατάσταση. Πιστεύω πως οι δράκοι και οι δαίμονες κάνουν απλά το παραμύθι πιο συναρπαστικό και κυρίως εμπιστεύομαι την Ζωή. Οπότε κάπως μέσα μου φιλτράρω αυτά που συμβαίνουν, τα δέχομαι, προσπαθώ να δημιουργώ συνθήκες θετικές ακόμα και μέσα σε ένα αρνητικό περιβάλλον και περιμένω με υπομονή. Άλλωστε η Ιστορία έχει δείξει ότι τίποτα δεν κρατάει για πάντα, ούτε τα καλά ούτε τα άσχημα. Τώρα περιμένουμε τα καλά, είναι η σειρά τους.
Τι σας δίνει δύναμη και πίστη;
Οι άνθρωποι που αγαπώ.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Μετάφραση : Γιώργος Χειμωνάς
Σκηνοθεσία : Δημήτρης Γεωργαλάς
Μουσική : Πλάτων Ανδριτσάκης
Κοστούμια : Δημήτρης Ντάσιος
Φωτισμοί : Βασίλης Αποστολάτος
Επιμέλεια κίνησης : Φαίδρα Σούτου
Φωτογραφίες : Αγγελική Κοκκοβέ
Σχεδιασμός αφίσας – flyer : Ανδρέας Πούρνος
Ερμηνείες:
Μήδεια: Τζούλη Σούμα
Ιάσονας: Δημήτρης Γεωργαλάς
Τροφός: Μαργαρίτα Βαρλάμου
Κρέων, Αιγέας: Νίκος Δερτιλής
Άγγελος: Βασίλης Ψυλλάς
ΜΠΑΓΚΕΙΟΝ
Πλ. Ομόνοιας 18, Αθήνα 105 52
Από 23 Σεπτεμβρίου έως 31 Οκτωβρίου
Κάθε Πέμπτη, Παρασκευή , Σάββατο , Κυριακή
Ώρα έναρξης : 21.30
Τιμές εισιτηρίων :
γενική είσοδος 15 ευρώ
φοιτητικό, άνω των 65 και ανέργων 12 ευρώ
ατέλεια 5 ευρώ
Πληροφορίες και κρατήσεις στο 69 44 66 55 61 καθώς και στο viva.gr