Το Φεστιβάλ Συνοικισμός ξεκινάει με τους κατοίκους της γειτονιάς να αυτοσυστήνονται και να ξεναγούν τους θεατές-περιπατητές στα σοκάκια του Συνοικισμού, αλλά και στις προσωπικές τους διαδρομές. Η Ασπασία-Μαρία Αλεξίου οργανώνει αύριο Σάββατο στις 19.30 έναν περίπατο στις συνοικίες της Ελευσίνας που έγιναν ο χώρος που κατοίκησαν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες του 1922. Μνήμες, πραγματικές ιστορίες ανθρώπων που συγκροτούν την ιστορία ενός λαού και βαθιά συναισθήματα μιας ουσιαστικής συνάντησης. Μας μίλησε για την αφετηρία και την εξέλιξη των περιπάτων με γνώμονα τις προσωπικές ιστορίες, για την δύναμη των συναντήσεων και τον κρυμμένο πλούτο των συνοικισμών.

Τι κινητοποίησε αυτόν τον βιωματικό περίπατο;

Οι Διαδρομές στις Ρίζες έγιναν για πρώτη φορά το 2016 σε σύλληψη και σκηνοθεσία του Ευριπίδη Λασκαρίδη, εγώ συνεργάστηκα μαζί του στη δραματουργία του περιπάτου. Μας βοήθησε πάρα πολύ ο Σύλλογος Μικρασιατών Ελευσίνας και η πρόεδρός του, η κ. Γιαγτζόγλου-Αντωνιάδου. Τότε ο περίπατος υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της υποψηφιότητας της Ελευσίνας για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2021. Πέρσι μας είπαν ότι θα ήθελαν να επαναληφθεί ο περίπατος ως καλωσόρισμα του Φεστιβάλ Συνοικισμός, όπως και έγινε τελικά. Φέτος, ανέλαβα τη συνέχιση αυτού του περιπάτου.

Αυτές είναι οι τυπικές πληροφορίες, από εκεί και πέρα έχω να πω ότι όλες αυτές οι διαδρομές στην Ελευσίνα και κυρίως σε αυτή τη γειτονιά, τον Συνοικισμό, μου έμαθαν πολλά και μου έχουν αφήσει πολύ ευχάριστες αναμνήσεις. Έχω γεννηθεί στην Αθήνα και μεγάλωσα σε τελείως διαφορετικές συνθήκες, οπότε εκεί συνάντησα μια περιοχή με άλλου τύπου αρχιτεκτονική και ρυμοτομία, ενώ μέσα απ’ τις αφηγήσεις των κατοίκων έμαθα για μια πολύ δεμένη και έξω καρδιά γειτονιά. Περιηγηθήκαμε στους δρόμους του Συνοικισμού, αλλά και στις μνήμες των ανθρώπων που μας υποδέχονταν και μας μιλούσαν. Για όσους/ες δεν έχουν ιδέα για τι πράγμα μιλάω, ο Συνοικισμός δημιουργήθηκε το 1924-25 στην Άνω Ελευσίνα για να στεγάσει τους Μικρασιάτες πρόσφυγες που είχαν φτάσει στην πόλη το 1922, αλλά και αργότερα. Πολλοί απ’ αυτούς πίστευαν ότι θα μπορέσουν να επιστρέψουν κάποτε στην πατρίδα τους, αλλά εντέλει, όπως γνωρίζουμε, έμειναν εδώ. Ακόμα και σήμερα, οι οδοί της περιοχής (π.χ. Λαμψάκου, Κωνσταντινουπόλεως, Τραπεζούντος), θυμίζουν τους τόπους που άφησαν αυτοί οι άνθρωποι πίσω τους.

Ο Συνοικισμός δημιουργήθηκε το 1924-25 στην Άνω Ελευσίνα για να στεγάσει τους Μικρασιάτες πρόσφυγες που είχαν φτάσει στην πόλη το 1922, αλλά και αργότερα. Πολλοί απ’ αυτούς πίστευαν ότι θα μπορέσουν να επιστρέψουν κάποτε στην πατρίδα τους, αλλά εντέλει, όπως γνωρίζουμε, έμειναν εδώ. Ακόμα και σήμερα, οι οδοί της περιοχής (π.χ. Λαμψάκου, Κωνσταντινουπόλεως, Τραπεζούντος), θυμίζουν τους τόπους που άφησαν αυτοί οι άνθρωποι πίσω τους.

Πώς δούλεψες για να πραγματοποιηθεί; Πώς διάλεξες ιστορίες;

Ο φετινός περίπατος είναι διαφορετικός απ’ τους προηγούμενους, αλλά προέκυψε ως φυσική απόρροιά τους. Με τη συνεργάτιδά μου Δήμητρα Μητροπούλου μιλήσαμε σε πολλούς κατοίκους και τακτικούς επισκέπτες του Συνοικισμού. Αυτή τη φορά εστιάζουμε στην κοινωνική ζωή του Συνοικισμού και του Συλλόγου Μικρασιατών και λιγότερο στις ιστορίες των προγόνων τους που έφτασαν εδώ. Μαθαίνουμε για άλλου τύπου ρίζες, για το πώς η παράδοση γίνεται ένα κομμάτι της καθημερινότητας και εξελίσσεται. Επίσης, με ενδιαφέρει πολύ το πώς εισπράττουν οι κάτοικοι το Φεστιβάλ Συνοικισμός και τις εκδηλώσεις του. Οι συνομιλητές μάς διάλεξαν και τους διαλέξαμε. Πήγαμε σε μάθημα της χορωδίας του Συλλόγου, (ξανα)επισκεφθήκαμε το πολύ όμορφο Μουσείο Ιστορίας και Λαογραφίας που στεγάζεται σε ένα προσφυγικό σπίτι, γνωρίσαμε τη δασκάλα και τα μέλη του χορευτικού τμήματος και μιλήσαμε σε ανθρώπους που έχουν μια ζώσα σχέση με τον Συνοικισμό. Ακόμα, γνωρίσαμε μια κυρία που το καλοκαίρι πήγαινε καθημερινά και τραβούσε φωτογραφίες στα στενά της γειτονιάς. Για μένα αυτό ήταν πολύ συγκινητικό, το ότι βρήκε κάτι που την έκανε να επιστρέφει ξανά και ξανά. Στον περίπατο δεν συμμετέχουν ηθοποιοί, αλλά ορισμένοι απ’ τους κατοίκους που συναντήσαμε, δεν είναι μια παράσταση δηλαδή, περπατάμε μαζί μ’ αυτούς τους ανθρώπους οι οποίοι μπορούν να λειτουργήσουν σαν ξεναγοί στις διαφορετικές πλευρές του Συνοικισμού.

Μπορούμε να μάθουμε από τις προσωπικές ιστορίες;

Είμαι ευγνώμων για τα όσα έχουν μοιραστεί μαζί μας οι άνθρωποι που γνωρίσαμε, από εκεί και πέρα αυτό που θα βρει κανείς εξαρτάται και απ’ αυτό που ψάχνει, οπότε πάντα αναρωτιέμαι αν κάνω τις σωστές ερωτήσεις και κυρίως προσπαθώ να μην έχω βεβαιότητες γι’ αυτό που πρόκειται ν’ ακούσω, να μη χειραγωγώ δηλαδή τους συνομιλητές και τις συνομιλήτριές μου. Οι επισκέπτες/θεατές του περιπάτου θα ακούσουν κάποιες ιστορίες, κάποιες πληροφορίες και θα περπατήσουν σ’ αυτά τα στενά, οπότε θα έχουν μετά μια μικρή δική τους ιστορία απ’ τον Συνοικισμό.

Ένας τόπος χαρακτηρίζεται από την συλλογική ιστορία ή από τις επί μέρους ιστορίες των ανθρώπων που τον κατοικούν;

Προχωράνε μαζί, ελπίζω, αυτά τα δύο, η Ιστορία και οι ιστορίες, επηρεάζοντας το ένα το άλλο. Πάντως εμείς δεν κινούμαστε με αυστηρά επιστημονική μεθοδολογία, δεν θέλουμε να αντικαταστήσουμε ή να υποκαταστήσουμε τους ιστορικούς, είναι μια χειρονομία συνάντησης και γνωριμίας αυτός ο περίπατος.

Πόσα μπορούμε να μάθουμε σε έναν περίπατο; Ποια διαδρομή ακολουθεί ο δικός σας;

Εξαρτάται απ’ το αν μπορούμε να μάθουμε γενικώς. Παρατηρώντας έναν άνθρωπο καταλαβαίνεις πολλά, το αν μπορείς να σχετιστείς με αυτά ή όχι είναι άλλο ζήτημα. Με απασχολεί το τι θα μάθουν και κυρίως αν θα βιώσουν κάτι οι επισκέπτριες και οι επισκέπτες, ιδανικά θα ήθελα να περπατήσουν απλώς αφήνοντας τον νου τους να περιπλανηθεί, καλύτερα έτσι απ’ το να κυνηγάνε το συμπέρασμα και τη σύνθεση μιας πλήρους αφήγησης. Ας κάνουν μια βόλτα να ξεσκάσουν δηλαδή! Θα συναντήσουν πάντως κάποιους ενδιαφέροντες ανθρώπους και θα περπατήσουν σε μια ιδιαίτερη γειτονιά.

Τι είναι το πιο ενδιαφέρον που άκουσες και έμαθες στην πορεία αυτής της δουλειάς μέχρι τώρα;

Δεν με ενδιαφέρει μόνο αυτό που ακούω, αλλά και το αίσθημα της συνομιλήτριας ή του συνομιλητή. Το πόσο την/τον αφορά αυτό που μεταφέρει. Οπότε είναι κάτι πολύ προσωπικό και δύσκολο για μένα να το περιγράψω με λέξεις. Αυτό που είναι πολύ ευχάριστο, είναι να παρατηρώ τους ανθρώπους όταν μιλάνε για κάτι που τους κινεί.

Φεστιβάλ Συνοικισμός 2019

ΒΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ

Διαδρομές στις Ρίζες #3 – Ελευσίνα

Ασπασία Μαρία Αλεξίου

«Η γειτονιά. Τι είναι μια γειτονιά; Σ’ αυτή τη γειτονιά μένεις; Είσαι της γειτονιάς; Άλλαξες γειτονιά; Σε ποια γειτονιά μένεις τώρα;»

Ζορζ Περέκ, Χορείες χώρων

Σύλληψη-Σκηνοθεσία:

Ασπασία-Μαρία Αλεξίου

Συνεργασία:

Δήμητρα Μητροπούλου

Συμμετέχουν κάτοικοι της περιοχής του Συνοικισμού

Βίντεο Διαδρομές στις Ρίζες #1:

Δημήτρης Τριανταφύλλου και Στέλιος Κεραμιδάς

Παραγωγή: Ελευσίνα 2021

Ευχαριστούμε τον Σύλλογο Μικρασιατών Ελευσίνας και την πρόεδρό του κ. Γεωργία Γιαγτζόγλου-Αντωνιάδου για τη συνεργασία και τη βοήθειά τους

Οι πρώτοι δύο περίπατοι Διαδρομές στις Ρίζες πραγματοποιήθηκαν σε σύλληψη και σκηνοθεσία του Ευριπίδη Λασκαρίδη με τη δραματουργική συνεργασία της Ασπασίας-Μαρίας Αλεξίου

Διάρκεια: 90΄

Ημερομηνία και Ώρα:

Σάββατο 22 Ιουνίου 2019, 19:30

Χώρος: Ιnfo – Point, 3o Δημοτικό Σχολείο

Διεύθυνση: Δαρδανελλίων 85