Μετά το τέλος της Clare Mackintosh από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο
Μετάφραση Βάσια Τζανακάρη
Τι συνιστά ζωή στην πραγματικότητα;
Κανείς μας δεν ξέρει τι θα συμβεί στο μέλλον, αγάπη μου. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να επιλέγουμε με βάση το πώς νιώθουμε εδώ και τώρα.
Αλλά όταν στέκεσαι σε ένα σταυροδρόμι δεν μπορείς να δεις κάθε προορισμό, μόνο τις αρχές των δρόμων που θα σε οδηγήσουν εκεί. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να διαλέξεις έναν, να προχωρήσεις, και να ελπίζεις ότι κάποιος θα προχωρήσει μαζί σου.
Η καταξιωμένη συγγραφέας Clare Mackintosh ξαφνιάζει με το νέο βιβλίο της αποδεικνύοντας πως η τέχνη μπορεί να αποκαλύψει με αιφνιδιαστικό τρόπο όψεις της ζωής που θεωρούνται αδύνατες. Η γραφή της καθαρή, διαυγής, αληθινή με την οποία κατορθώνει να εκφράσει τα μύχια συναισθήματα και της σκέψεις των αφηγητών, συγχρόνως γίνεται και η φωνή των αναγνωστών οι οποίοι βιώνουν την ιστορία της, αναζητούν τις δικές τους απαντήσεις και διερευνούν τα όρια τους.
Το προσωπικό τραύμα της συγγραφέως γίνεται η αφόρμηση για τη γέννηση του βιβλίου στο οποίο γεγονότα,ανατροπές και εξελίξεις οδηγούν στην εξερεύνηση της πολυπλοκότητας του ανθρώπινου ψυχισμού. Οι βεβαιότητες καταρρίπτονται, όλα γίνονται ρευστά και οι ήρωες αλλά και οι αναγνώστες βρίσκονται μετέωροι μπροστά στις διάφορες εκδοχές μας, τις οποίες αγνοούμε όταν παρακολουθούμε τον εαυτό και τα συναισθήματα μας σε συνθήκες οικείες και ελεγχόμενες. Οι οριακές στιγμές του ανθρώπινου βίου ανατρέπουν τα δεδομένα και αποκαλύπτουν πτυχές άγνωστες, ενίοτε τρομακτικές.
Ο Μαξ και η Πιπ ξεκινούν την κοινή ζωή τους μ’ έναν καλό οιωνό. Την αγάπη τους. Καθρεφτίζονται ο ένας στο βλέμμα του άλλου, αναγνωρίζουν κοινά χαρακτηριστικά και πιστεύουν πως θα συνεχίσουν να δημιουργούν τον εαυτό τους παίρνοντας κοινές αποφάσεις. Οταν ο Ντίλαν έρχεται στη ζωή τους τα θεμέλια της σχέσης τους γίνονται πιο γερά και τα συναισθήματα που τους ενώνουν εμπλουτίζονται καθημερινά. Η ζωή αποκτά χρώματα και η κάθε πράξη νόημα.
Η ανατροπή είναι βίαιη, ακατανόητη, σκοτεινή. Ο Ντίλαν αρρωσταίνει στην αρχή της ζωής του και αναγκάζεται να υποστεί πλήθος θεραπειών, επώδυνων για τον ίδιο και τους γονείς του. Η κανονικότητα αλλάζει ριζικά, η θλίψη φωλιάζει στην ψυχή τους. Οι απλές συνηθισμένες ενέργειες απαιτούν κόπο, αγωνία, υπεράνθρωπες δυνάμεις. Τίποτε δεν είναι δεδομένο πλέον ούτε οι αυτονόητες κινήσεις που δίνουν χαρά, ανακούφιση, λύτρωση. Όλες οι σκέψεις τους στρέφονται στην αναζήτηση ελπίδας, στην προσπάθεια διατήρησης του Ντίλαν στη ζωή. Η δική τους ύπαρξη μπαίνει στο περιθώριο, οι ανάγκες τους εξαφανίζονται. Η αγάπη αποκτά νέα μορφή. Η Πιπ του ψιθυρίζει: Θέλω να ξέρεις ότι σε αγαπώ από τη στιγμή που υπήρχε η πιθανότητα να υπάρχεις και η επιδίωξη της να πάρει ό,τι τον πονάει γίνεται σκοπός της ζωής της. Ο Μαξ ζει σ΄ένα παράλληλο σύμπαν αναγκασμένος να εργάζεται, να στηρίζει την Πιπ και να βρίσκει χρόνο για τον λατρεμένο του Ντίλαν.
Η Λέιλα είναι η γιατρός που παρακολουθεί και φροντίζει τον Ντίλαν κάθε λεπτό της θεραπείας του. Αδυνατεί να μείνει προσηλωμένη μόνο στο επαγγελματικό της καθήκον. Είναι άνθρωπος με αισθήματα, συμπάσχει με τους γονείς, βιώνει το δράμα του παιδιού ως προσωπικό της δράμα. Οι τρείς βασικοί ήρωες της ιστορίας φέρουν συγχρόνως το παρελθόν τους, τους γονείς, τους φίλους, τα βιώματα της προσωπικής διαδρομής τους. Όλες αυτές οι προϋποθέσεις ίσως σηματοδοτήσουν τις αποφάσεις που θα κληθούν να πάρουν όταν παρουσιαστεί το δίλημμα που αφορά τη ζωή του Ντίλαν. Ο δρόμος της ελπίδας -όση διάρκεια έχει- βρίσκεται στη θεραπεία που θα παρατείνει τη ζωή του στην Αμερική. Ο Μαξ είναι διατεθειμένος με οποιοδήποε κόστος να κρατήσει το γιο του κοντά του και να σεβαστεί τη Ζωή του όποια κι αν είναι αυτή. Υπάρχει όμως πάντα και η άλλη επιλογή που είναι η διακοπή μιας ζωής που μόνο πόνο προκαλεί στον ίδιο και στους αγαπημένους του. Απόσυρση κάθε θεραπείας εκτός από την παρηγορητική φροντίδα. Υπέρμαχος αυτής της οδού η Πιπ, η μητέρα του αξιώνει ζωή αλλά και θάνατο με αξιοπρέπεια για το γιο που λάτρεψε.
Η συμπόρευση και η συμφωνία ανάμεσα στους δύο γονείς δεν υπάρχει πια. Τα συναισθήματα που τους ένωναν τους χωρίζουν πλέον. Η βαθιά, άδολη και ανιδιοτελής αγάπη για το παιδί τους, τους οδηγεί σε διαφορετικά μονοπάτια και η διαφωνία θα τους κατευθύνει στο δικαστήριο. Η ετυμηγορία θα δοθεί απο το δικαστή και θα σηματοδοτήσει την αρχή μιας άλλης ζωής που προέκυψε απο εσωτερικές συγκρούσεις, διλήμματα και πληγές που ο χρόνος είναι δύσκολο να επουλώσει. Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα το αποτέλεσμα της ετυμηγορίας. Σε κάθε περίπτωση τα ενδεχόμενα είναι απρόβλεπτα και θα σηματοδοτήσουν διαφορετικές εξελίξεις. Μπορούν οι άνθρωποι αυτοί να συνεχίσουν μαζί την πορεία τους; Είναι δυνατόν όσα τους απομάκρυναν να τους ενώσουν πάλι; Κι αν όχι πως μπορεί να είναι η ζωή σε διαφορετικές κατευθύνσεις; Έχει ο άνθρωπος τη δύναμη να επανασυνταχθεί και να ακολουθήσει τη ζωή που αμείλικτα συνεχίζεται; Να ξαναβρεί νόημα, να καταφέρει πάλι να νιώθει;
Και το σημαντικότερο ερώτημα. Μπορεί ο συγγραφέας να αφηγηθεί τη ζωή των ανθρώπων όταν μάλιστα εμπεριέχει τόσες διακυμάνσεις και τόσες αντιφάσεις, έστω και αν ο ίδιος έχει βιώσει ανάλογα συναισθήματα;
Η Clare Mackintosh με εμπνευσμένο και αναπάντεχο τρόπο μας θέτει αντιμέτωπους με τα ερωτήματα αυτά και ασυνειδήτως επιχειρούμε να απαντήσουμε εξετάζοντας τα ανθρώπινα όρια μας, τις αντοχές και το σθένος μας. μπορεί να είναι η ζωή ΜΕΤΑ; Υπάρχει ζωή ΜΕΤΑ; Σε κάθε περίπτωση θα αναγκαστούμε να προσδιορίσουμε το ερώτημα που θέτει η συγγραφέας: Τί συνιστά ζωή στην πραγματικότητα;
Η μετάφραση της Βάσιας Τζανακάρη απέδωσε με ρέοντα λόγο και άριστα ελληνικά τον ακριβή και λιτό λόγο του πρωτοτύπου. Κατόρθωσε να αναπλάσει την ψυχολογική ατμόσφαιρα της περίπλοκης ανθρώπινης συνθήκης. Το συγκινητικό αυτό βιβλίο ακολουθεί τον αναγνώστη και παρ΄όλες τις εντάσεις στις οποίες οδηγείται διατηρεί την ελπίδα ως τη μεγαλύτερη κινητήρια δύναμη σε όλη τη διάρκεια του ανθρώπινου βίου.
Το βιβλίο Μετά το Τέλος της Clare Mackintosh κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.