Ο σκηνοθέτης, ο ηθοποιός Λευτέρης Βογιατζής: Η μνήμη ως τόπος συνάντησης
«Το θέατρο είναι μια τέχνη της μνήμης. Κάποιοι μάλιστα υπερθεματίζουν: Η τέχνη της μνήμης. Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται μπροστά στα μάτια των θεατών τους, αλλά συντελούνται μόνο στη μνήμη τους», όπως εύστοχα σημειώνει ο Βασίλης Παπαβασιλείου. Μία παράσταση είναι μία εμπειρία. Μία εμπειρία που την στιγμή που συμβαίνει απαιτεί την διαθεσιμότητα του θεατή της. Αμέσως μετά περνά στη σφαίρα της μνήμης, όπου και βρίσκει την θέση της μέσα του, μέσω συλλογισμών, αισθημάτων και αισθήσεων.
Η μνήμη είναι αυτή που διαμορφώνει τις διαστάσεις γεγονότων και εμπειριών που μας καθορίζουν, που μετατοπίζει και οξύνει τα κριτήριά μας, που εν τέλει, μας αποκαλύπτει την προσωπικότητά μας, δίνοντάς της σχήμα. Η μνήμη είναι η ιστορία μας και η ιστορία μας είμαστε εμείς.
Παρακαταθήκη μνήμης –προσωπικής και συλλογικής- αποτελεί και το βιβλίο Ο σκηνοθέτης, ο ηθοποιός Λευτέρης Βογιατζής που κυκλοφόρησε από την Κάπα Εκδοτική σε επιμέλεια της ομότιμης καθηγήτριας του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, Άννας Ταμπάκη και της επίκουρης καθηγήτριας του ίδιου Τμήματος, Αλεξίας Αλτουβά. Ο τόμος περιλαμβάνει μαρτυρίες καλλιτεχνών και επιστημονικές μελέτες για την προσωπικότητα, την ζωή και το έργο του Λευτέρη Βογιατζή, όπως αυτές ακούστηκαν στην διημερίδα που διεξήχθη το 2017 προς τιμήν του σκηνοθέτη από το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ με επικεφαλής την Άννα Ταμπάκη, σε συνεργασία με την πρόεδρο και διευθύνουσα σύμβουλο της νέας ΣΚΗΝΗΣ, Ειρήνη Λεβίδη.
Πρόκειται για ένα βιβλίο που προσεγγίζει τον καλλιτέχνη μέσω της ανάλυσης του τρόπου δουλειάς του, από την στιγμή της έμπνευσης μέχρι τις λεπτομέρειες της εργασίας του κατά την προετοιμασία μιας παράστασης, είτε πρόκειται για την κατανόηση ή την ανάλυση ενός προσεκτικά διαλεγμένου θεατρικού κειμένου είτε για την επαφή του με τους συνεργάτες και τους ανθρώπους του, που όλοι έχουν να μοιραστούν πολύτιμες και παραγωγικές στιγμές, ανταμοιβή κόπων, ξενυχτιών και προσπαθειών. Ένα βιβλίο που αποτελείται από εντυπώσεις, σκέψεις και οπτικές ανθρώπων που συνεργάστηκαν με τον Λευτέρη Βογιατζή, αλλά και εκείνων που τον ακολούθησαν, τον πίστεψαν και τον μελέτησαν. Ψηφίδες από την καθημερινότητά του, την γεμάτη θέατρο και αλήθεια. Ένα βιβλίο με κείμενα ανθρώπων που θυμούνται και θυμίζουν την έντονη σχέση του σκηνοθέτη με τον χώρο της νέας ΣΚΗΝΗΣ, την γνήσια περιέργειά του για τον άνθρωπο και την ζωή, την αδιαμφισβήτητη ανάγκη του να διαθέτει ανοιχτά τον εαυτό του στην ροή των πραγμάτων. Μια ανάγκη που μοιάζει να διέπει καθολικά την πορεία του. Ένα βιβλίο που αποκαλύπτει το βαθύ βλέμμα του Λευτέρη Βογιατζή, όπως το έζησαν και το κατανόησαν οι άνθρωποι που τον αγάπησαν. Ένα βλέμμα στραμμένο στην τέχνη του θεάτρου που αποτελείται από λέξεις και σώματα, στον άνθρωπο που αφήνεται να εκτεθεί και να νιώσει, στην καλλιτεχνική δημιουργία που μας γνωρίζει τον εαυτό μας.
Η αξία αυτής της πρωτοβουλίας δεν βρίσκεται μόνο στη συγκέντρωση ενός πολύ σημαντικού θεωρητικού υλικού που απευθύνεται τόσο σε ειδικούς μελετητές όσο και σε ανήσυχους αναγνώστες. Ούτε μόνο στο ότι αποτελεί το πρώτο βήμα για ανάλογες μελλοντικές εκδηλώσεις, εκδόσεις και κινήσεις που θα εμπλουτίσουν το υπάρχον υλικό, ολοκληρώνοντας εν τέλει, την θεατρική πράξη ως πνευματικό γεγονός, ακριβώς όπως περιγράφει τη συγκεκριμένη διαδικασία ο Γιάννης Βαρβέρης. Βρίσκεται κυρίως και πάνω απ΄ όλα στην πόρτα που ανοίγει στη μνήμη όσων τον γνώριζαν, στην γνώση εκείνων που επιθυμούν να τον μάθουν και στον προσωπικό κόσμο του καλλιτέχνη. Έναν κόσμο, που όπως λέει ο Τ. Σ Έλιοτ «ο δημιουργός είναι πανταχού παρών και πανταχού κρυμμένος».
Το βιβλίο κυκλοφορεί από την Κάπα Εκδοτική.
Περιλαμβάνονται 43 συμβολές και μαρτυρίες από τους Λυδία Κονιόρδου, Ελένη Καραμαλέγκου, Ειρήνη Λεβίδη, Άννα Ταμπάκη, George Banu, Ελένη Βαροπούλου, Δημήτρη Δημητριάδη, Δημήτρη Ι. Κυρτάτα, Μιχάλη Βιρβιδάκη, Βαγγέλη Ζλατίντση, Μιχαέλα Αντωνίου, Δημήτρη Ήμελλο, Εύα Μανιδάκη, Νικαίτη Κοντούρη, Αλέκο Λεβίδη, Ιωάννα Ρεμεδιάκη, Μυρτώ Ρήγου, Νίκο Τσαμπούκο, Ελένη Χαβιαρά-Κεχαΐδου, Γιώργο Π. Πεφάνη, Δήμητρα Κονδυλάκη, Ειρήνη Μ. Μουντράκη, Κωνσταντίνο Κυριακό, Γιώργο Βέλτσο, Έλση Σακελλαρίδου, Γρηγόρη Ιωαννίδη, Χρύσα Προκοπάκη, Τζούλια Τσιακίρη, Στάθη Λιβαθινό, Σπύρο Σακκά, Έφη Θεοδώρου, Γιώργο Σκεύα, Θάλεια Ιστικοπούλου, Αλεξάνδρα Παντελάκη, Γιώργο Δούλο, Χλόη Ομπολένσκι, Κατερίνα Ευαγγελάτου, Γιάννη Νταλιάνη, Νίκο Χατζόπουλο, Στεφανία Γουλιώτη, Μαρία Κεχαγιόγλου, Αγγελική Παπαθεμελή, Βασίλη Παπαβασιλείου.