Λένα Διβάνη / Η κοινή ιστορία των ζευγαριών
Η Λένα Διβάνη καθηγήτρια ιστορίας αλλά και λογοτέχνης συνδυάζοντας τις δύο αυτές ιδιότητες με το χάρισμα του σαγηνευτικού αφηγητή έδωσε στους αναγνώστες ένα πολύτιμο βιβλίο που αποτελεί μοναδική εμπειρία στην οποία επιθυμούν να επανέρχονται διαρκώς.
Η συγγραφέας στο έργο της με τίτλο Ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας προσεγγίζει τη βιογραφία προσώπων των οποίων η ζωή και οι επιλογές επηρέασαν τη δημόσια ζωή. Οι αποφάσεις αυτές καθορίστηκαν εν πολλοίς από τα ανθρώπινα συναισθήματα,τις ανάγκες,τις αδυναμίες και τα πάθη τους. Αναζήτησε τις ανομολόγητες αυτές πλευρές τους μέσα από τους έρωτες και τη συμβίωση. Τους κατανόησε, τους αγάπησε και ”ζωντάνεψε” την εποχή και τη ζωή τους.
Τα ζευγάρια που ταξιδεύουν τον αναγνώστη στο πρόσφατο παρελθόν με μια εθιστική γραφή είναι ο Γεώργιος Παπανδρέου και η Κυβέλη, ο Παύλος και η Φρειδερίκη, ο Νίκος Μπελογιάννης και η Έλλη Παππά, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και η Έλενα, ο Ίων Δραγούμης η Πηνελόπη Δέλτα και η Μαρίκα Κοοπούλη, ο Χαρίλαος Τρικούπης και η Σοφία, ο Όθωνας και η Αμαλία και τέλος η Μαντώ Μαυρογένους και ο Δημήτριος Υψηλάντης.
Το τελευταίο βιβλίο σας Ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας, είχε μεγάλη απήχηση στο αναγνωστικό κοινό,σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.Που αποδίδετε εσείς το ενδιαφέρον αυτό;
To πάντρεμα ιδιωτικής και δημόσιας ζωής είναι πάντα ερεθιστικό και δεν έχει ξαναγίνει μ΄αυτόν τον τρόπο στην Ελλάδα- μια χώρα που δεν αγαπάει τη βιογραφία. Ήξερα ότι η έρευνά μου θα είχε ανταπόκριση αλλά δεν φανταζόμουν με τίποτα ότι το βιβλίο θα αγκαλιαζόταν τόσο φανατικά από την πρώτη μέρα κυκλοφορίας του…
Είστε ιστορικός αλλά και συγγραφέας. Ποιά από τις δύο ιδιότητες σας κυριαρχούσε κατά τη συγγραφή; Πως κατορθώσατε να επιτύχετε την ισορροπία στο τελικό αποτέλεσμα;
Ήμουν κυριολεκτικά κομμένη στη μέση. Η ιστορικός έβαζε τα γεγονότα και η λογοτέχνις έκανε τα μαγικά της κόλπα ώστε να μεταμορφωθούν σε μια ιστορία ανθρώπινη, συγκλονιστική και συχνά διδακτική.
Ποιές ήταν οι δυσκολίες που αντιμετωπίσατε για τη συγγραφή του πονήματος; Πως τις ξεπεράσατε;
Το πρόβλημά μου το μεγαλύτερο ήταν που να βρω και πώς να διασταυρώσω στοιχεία για την προσωπική ζωή των ηρώων μου. Αποδείχτηκε δυσκολότατη επιχείρηση αλλά και πολύ διασκεδαστική γιατί με μεταμόρφωσε σε Ηρακλή Πουρό της ιστορίας!
Το βιβλίο αντανακλά την προσωπική σας ικανοποίηση από το δημιουργικό έργο. Από τι αντλούσατε την ευχαρίστηση κατά τη συγγραφή;
Μπήκα σε 9 καταπληκτικές ζωές. Μπήκα κάτω από το δέρμα 18 μοναδικών ανδρών και γυναικών, ψαχούλεψα τις επιθυμίες τους, τα τραύματα τους, έζησα μαζί τους νύχτα μέρα για τρία χρόνια. Ήμουν πολύ τυχερή!
Στην εισαγωγή του βιβλίου σας γράφετε πως η ”μικρή” ιστορία των πρωταγωνιστών της ιστορίας, η προσωπική,έχει αναμφισβήτητα επηρεάσει τη μεγάλη, αυτή με τι ”Ι” κεφαλαίο, αυτή που υφιστάμεθα όλοι εμείς. Σε ποιό βαθμό και με ποιό τρόπο πιστεύετε ότι πραγματοποιείται αυτό;
Σε μεγάλο βαθμό. Κρίνω και από τον εαυτό μου: Όταν είμαι ευτυχισμένη είμαι πιο μαλακή, πιο επιεικής, δίνω ευκαιρίες. Όταν είμαι χάλια κόβω κεφάλια! Ευτυχώς δεν κυβερνάω την Ελλάδα αλλά κι αυτοί που την κυβέρνησαν άνθρωποι του θεού ήταν κι αυτοί σαν κι εμάς, δεν ήταν σούπερ ήρωες να μένουν ατσάλινοι και αδιατάρακτοι ότι και να τους συμβαίνει…
Επιλέγετε να προσεγγίσετε τη βιογραφία ”ζευγαριών” και όχι ”ατόμων”. Πως οδηγηθήκατε σ’αυτή την απόφαση και γιατί;
Το είπα και το ξαναλέω: Μόνον ενώπιον του αγαπημένου ή της αγαπημένης μας είμαστε γυμνοί και διαφανείς. Μας ξέρουν καλύτερα από τη μάνα που μας γέννησε. Επομένως το ζευγάρι είναι προνομιακή συνθήκη για μια βιογραφία. Άσε που έτσι έβαλα από την πίσω πόρτα 9 καταπληκτικές γυναίκες στο βιβλίο. Οι γυναίκες δεν ήταν σε θέσεις εξουσίας εκείνη την εποχή αλλά υπήρξαν οι σύντροφοι των ανδρών της πολιτικής.
Μόνον ενώπιον του αγαπημένου ή της αγαπημένης μας είμαστε γυμνοί και διαφανείς. Μας ξέρουν καλύτερα από τη μάνα που μας γέννησε. Επομένως το ζευγάρι είναι προνομιακή συνθήκη για μια βιογραφία.
Ποιό ζευγάρι κατά τη γνώμη σας παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον;
Το τρίγωνο Δραγούμης- Πηνελόπη Δέλτα- Κοτοπούλη γιατί τα είχε όλα στον ανώτατο βαθμό: Έρωτα, σεξ, πατριωτισμό, απατημένους συζύγους, ταξικές διαφορές, πολιτικά μίση, ερωτικά πάθη και μια απροσδόκητη δολοφονία στη μέση του δρόμου! Κάνει για ταινία του Χόλιγουντ αυτό το υλικό!
Υπήρξαν περιπτώσεις κατά τις οποίες η έρευνα σας οδήγησε σε μεταστροφή της αρχικής άποψης σας για κάποια πρόσωπα;
Ναι, σε μεγάλο βαθμό άλλαξα γνώμη και για τον Γεώργιο Παπανδρέου αλλά και για τη Φρειδερίκη. Έκοψα λίγη από την εκτίμηση που είχα στον Γέρο και αναγνώρισα ότι η λεγόμενη Φρείκη δεν είχε μόνον ελαττώματα -ήταν επίσης και ένα πολύ γοητευτικό πλάσμα!
Το συγγραφικό έργο είναι προϊόν έμπνευσης ή αυστηρής πειθαρχίας;
Εν αρχή ην η έμπνευση αλλά αν δεν έχεις στρατιωτική πειθαρχία δεν πας πουθενά. Εγώ δούλευα καθημερινά δεκάωρα χειμώνα καλοκαίρι για να βγει αυτό το πρότζεκτ λαχταριστό και σωστό, όπως το ονειρεύτηκα.
Ποιούς συγγραφείς ξεχωρίζετε και ποιοί σας καθόρισαν;
Θα σταθώ μόνο στους δύο στύλους της πνευματικής μου ζωής: Από τη Ανατολή αγάπησα τον Ντοστογιέφσκι και από τη Δύση τον Σάλιτζερ. Και οι δυο μαζί αγάπησαν την αθωότητα πάνω απ΄όλα.