Ζωντανεύοντας προσωπικές ιστορίες / Ένα κείμενο με αφορμή την παράσταση Jukebox από την Ομάδα Playback Ψ
Σάββατο βράδυ. Στον 6ο όροφο του κτηρίου στην πλατεία Κοτζιά εκτυλίσσεται κάτι ενδιαφέρον. Σχεδόν μαγικό. Μια ομάδα ηθοποιών είναι στη διάθεση του κοινού για να ζωντανέψει τις ιστορίες του. Τραγούδια ξετυλίγουν το νήμα των σκέψεων και ξεδιπλώνουν προσωπικές ιστορίες, με κατάληξη την αναπαράσταση επί σκηνής.
Οι θεατές μπαίνουν ως ξεχωριστές οντότητες, διαχωρισμένες, σε αυτό το παιχνίδι εξιστόρησης και αυτοσχεδιασμού και σταδιακά μεταμορφώνονται σε ένα σώμα, μια ομάδα. Το μοίρασμα του προσωπικού βιώματος και η δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών ώστε το μοίρασμα να μην αποβεί τραυματικό ή σαν μια απλή έκθεση είναι τα βασικά σημεία δημιουργίας του αισθήματος “ανήκειν”σε μια ομάδα.
Ποιά είναι τα κατάλληλα συστατικά ώστε να φέρει κανείς προσωπικό υλικό, πολλές φορές επώδυνο, σε ένα άγνωστο ακροατήριο και εν τέλει να νιώσει το αγκάλιασμα και τη σύμπνοια μιας ομάδας;
Η μητρική λειτουργία των συντελεστών της παράστασης (ηθοποιοί, ο συντονιστής, ο μουσικός, ο φωτιστής)- που μεταδίδεται και στο κοινό- δημιουργεί τις απαραίτητες συνθήκες. Συντελεστές και κοινό λειτουργούν σαν μια μητέρα που ξέρει να “κρατάει” τον ψυχισμό αυτού που αποκαλύπτει. Να δίνει χώρο στις ψυχικές του διακυμάνσεις, να φροντίζει για τα άγχη του, να αφουγκράζεται τι νιώθει και να τον κατανοεί. Σαν μια μητέρα που όχι μόνο μπόρεσε να αγκαλιάσει το προσωπικό βίωμα του αφηγητή αλλά και να του δώσει μορφή και νόημα. Να το εξετάσει ακόμα βαθύτερα, να εστιάσει στα καίρια σημεία και να το εκφράσει με έναν πιο κατανοητό τρόπο.
Η λειτουργία της αναπαράστασης από τους ηθοποιούς ήταν πράγματι απελευθερωτική, λυτρωτική και εν τέλει θεραπευτική. Η ιστορία που έπαιρνε μορφή αποκτούσε ένα πιο ολοκληρωμένο νόημα. Σαν να έφευγε ένα ψυχικό βάρος. Σαν το παιχνίδι να ξαναπαιζόταν με άλλους όρους, πιο σωστούς για τον αφηγητή.
Σε αυτό το κτήριο του 6ου ορόφου μάθαμε πως το μοίρασμα υπό τις κατάλληλες συνθήκες μπορεί να λειτουργήσει σαν ενοποιητικό στοιχείο μεταξύ των ανθρώπων. Διαγράφοντας την απόσταση μεταξύ ηθοποιού και θεατή. Το κοινό δεν ήταν θεατές, αλλά συνδημιουργοί. Οι ηθοποιοί αλληλεπιδρούσαν, έπαιρναν υλικό από το κοινό και το μετέτρεπαν σε κάτι δημιουργικό. Και η δημιουργία δεν είχε μόνο λύπη και πόνο, αλλά και χαρά και ελευθερία.
Όλες οι ψυχικές διακυμάνσεις πήραν μορφή επί σκηνής. Και ο καθένας ξεχωριστά μπόρεσε να βρει ένα κομμάτι του εαυτού του στις ιστορίες που ξαναπαίχτηκαν. Φεύγοντας με τη γλυκιά αισιοδοξία ότι υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να αγκαλιάσουν τις αγωνίες μας. Ότι σε έναν κόσμο που λειτουργεί με διαχωρισμούς, υπάρχουν στιγμές ελευθερίας, αδιαμεσολάβητες από την κυρίαρχη αντίληψη για τον τρόπο έκφρασης.
Γράφει η Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια Αγγελική Κουτελιά