Φαύλος Κύκλος / Ένα κείμενο με αφορμή την παράσταση Τρεις Αδερφές σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά στο Θέατρο Βεάκη
«Πώς θα ήταν αν η µια ζωή που έζησα ήταν το προσχέδιο και µια δεύτερη ευκαιρία ήταν το τελικό κείμενο;»
Μοιάζει σαν να μοιραζόμαστε με τις τρεις αδελφές αυτό το αγωνιώδες ερώτημα. Τις ακολουθούμε σε μια αντίστροφη πορεία της ζωής τους, στην προσπάθειά τους να εκμαιεύσουν απαντήσεις. Τις συναντούμε μεγάλες σε ηλικία, βαριές ψυχικά, ακινητοποιημένες από την κούραση, σε έναν χώρο αδειανό. Ξετυλίγουν σταδιακά το νήμα της ζωής τους, ανασύροντας μνήμες του παρελθόντος. Σιγά σιγά ο κενός χώρος γεμίζει με έπιπλα και ανθρώπους.
Τι πήγε λάθος στο προσχέδιο; Μπορούν να δοθούν απαντήσεις ανατρέχοντας στο παρελθόν; Και πώς αυτό επηρεάζει το μέλλον;
Οι τρεις αδελφές ενώ ασταμάτητα αναζητούσαν το νόημα της ζωής, ουσιαστικά διήνυσαν ένα φαύλο κύκλο, φτάνοντας στο ίδιο, μάταιο, σημείο. Τί πήγε λάθος; Παρότι άνοιξαν οι πύλες για τη Μόσχα και υπήρξε μια στιγμή ψευδαισθητικής ευτυχίας, η ζωή τους, σαν βαρίδι, επέστρεψε στον πάτο.
Η δυσκολία στο εγχείρημά τους ίσως έχει να κάνει με τον τρόπο που επεξεργάστηκαν τις επιθυμίες τους. Κραυγάζουν για το όνειρο της Μόσχας, αλλά μας κάνουν να αναρωτιόμαστε αν ξέρουν τι ακριβώς ψάχνουν εκεί. Η Μόσχα ηχεί σαν ένας τόπος εξιδανικευμένος που θα τις βγάλει δια μαγείας από τη δυστυχία τους. Ηχεί σαν μια αυτοματοποιημένη απάντηση στις ανάγκες τους. “Αν πάμε στη Μόσχα θα λυθούν όλα μας τα προβλήματα” υποστηρίζουν σθεναρά.
Η εξιδανίκευση (η Μόσχα σαν ένας τόπος γυμνός από τα τρωτά του σημεία) ίσως είναι ο μόνος τρόπος να κρατιούνται στη ζωή. Δεν συνειδητοποιούν πως για να υπάρξει κάποια αλλαγή χρειάζεται να έρθουν αντιμέτωπες με αλήθειες που πονούν. Πως χρειάζεται να πενθήσουν για τις απώλειές τους. Να προσεγγίσουν τα αντικείμενα που τις καταπνίγουν, να τα κατανοήσουν, να συνδεθούν με τις αναμνήσεις τους. Όχι απλώς να τα προσπερνούν, σαν φαντάσματα του παρελθόντος. Να τολμήσουν να δουν πέρα από τη ψευδαίσθηση προστασίας που προσφέρουν τα έπιπλα.
Εικονοποιείται τόσο κρυστάλλινα η ανημποριά της κατάθλιψης στον γεμάτο με έπιπλα χώρο. Δίνουν μορφή στα τραύματα που όσο περνάει ο καιρός παίρνουν όλο και μεγαλύτερο χώρο στην ψυχή μας. Και μας ακινητοποιούν. Κάποιες φορές είναι δύσκολο για τους ανθρώπους να αφήσουν τη καταθλιπτική θέση. Μια ακινητοποιημένη κατάσταση φαντάζει λιγότερο απειλητική από την αναμόχλευση βιωμάτων που κρύβουν πόνο. Έτσι φαίνεται να λειτουργούν οι τρεις αδελφές. Ναι μεν αγωνιούν για τη μετάβασή τους στη Μόσχα, δεν προσπαθούν όμως γι΄ αυτό. Πώς να γραφτεί ένα τελικό κείμενο, αν δεν έχει με τόλμη επεξεργαστεί το προσχέδιο;
Γράφει η Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια Αγγελική Κουτελιά
Πληροφορίες για την παράσταση εδώ.