Η Χριστίνα Ματθαίου, στο πρώτο σκηνοθετικό της εγχείρημα -που ξεχώρισε στο περσινό Φεστιβάλ Off-Off του Θεάτρου Επί Κολωνώ, επιστρέφει για δεύτερη χρονιά, στο θέατρο ΠΛΥΦΑ-, μεταφέρει επί σκηνής το πρωτότυπο έργο «βάιζα» {ΕΤΥΜ. αρβαν. <κορίτσι, κόρη}. Αντλώντας από τα έργα του Παντελή Μπουκάλα «Μηλιά μου αμίλητη» και «Ο Χριστός στα χιόνια» και εμπνεόμενη από τον μύθο της La Loba, όπως αυτός αποτυπώνεται στο βιβλίο της Clarissa Pinkola Estes «Γυναίκες που τρέχουν με τους Λύκους», συνθέτει μια παράσταση που μιλάει για τη δύναμη της θηλυκότητας. Μας μίλησε για την παράσταση, τον τρόπο που δούλεψε για αυτή και τα πεδία προβληματισμού που της διάνοιξε. Για τη θηλυκότητα, τα δώρα και τα προβλήματα που την ακολουθούν. Για την δύναμη των ιστοριών να ανοίγουν δρόμους, πόρτες και μυαλά.

Τι κινητοποίησε την δημιουργία της παράστασής σας; Πως δουλέψατε για αυτή;

Αφορμή στάθηκε μία μεγάλη πτώση και μερικές συγκεντρωμένες απώλειες. Όταν αναγκάζεσαι να πεις μαζεμένα αντίο, άλλα οριστικά και άλλα όχι, ο μόνος τρόπος που ένιωσα ότι μπορεί να με επαναφέρει ήταν να δημιουργήσω κάτι νέο.

Έμπνευση η ποίηση του Παντελή Μπουκάλα.  

Και γιάτρεψα την πτώση, ανυψώνοντας πανάρχαιες -καλά κρυμμένες- ιδέες για την άγρια φύση της γυναίκας, και τις απώλειες με συναντήσεις με τους εξαιρετικούς συντελεστές της παράστασης.

Και άρχισα να αναπνέω ξανά. «Γιατί ο χρόνος είναι νερό. Νερό που την πέτρα σμιλεύει όπως η θάλασσα τα βράχια […] Και πιο πλούσιο νερό από τα δάκρυα, κανένα.» (Π.Μπ.).

Με τις ηθοποιούς, τη χορογράφο, τον δάσκαλο φωνητικής και τη μουσικό, δουλέψαμε χέρι-χέρι, με δοκιμές, δοκιμασίες και υπομονή. Είδαμε τι ταιριάζει στον καθένα, πού οι ιστορίες που θέλαμε να αφηγηθούμε είχαν ρίζες κοινές, πού βρίσκονται οι τομές των επάλληλων κύκλων του καθενός. Και αυτό που θα δείτε στη σκηνή από 4 Δεκεμβρίου είναι η προσπάθεια συνταιριάσματος όλων αυτών των φωνών.

Τι νέο μάθατε για τον εαυτό σας μέσα από αυτή τη δουλειά μέχρι τώρα;

Να αφήνομαι. Σε άλλους, με άλλους.

Να σβήνω και να γράφω από την αρχή.

Να απορρίπτω πεπατημένες.

Να αγκαλιάζω τη θηλυκότητα μου, τη θηλυκότητα της ομάδας, τη θηλυκότητα γύρω μου.

Πώς θα μπορούσαμε να ορίσουμε τη θηλυκότητα;

Λέγοντας θηλυκότητα εννοούμε αυτήν την πλευρά που όλοι έχουμε. Άντρες και γυναίκες.

Η θηλυκότητα είναι το αρχέγονο και ακτινοβόλο φιτίλι, η θάλλουσα ενέργεια που αναφέρει και η Κλαρίσα (βλ. Γυναίκες που τρέχουν με τους λύκους, Κλαρίσα Πίνκολα Εστές). Είναι η οξυμμένη διαίσθηση, το παιχνίδι του πνεύματος και του σώματος, η αφοσίωση, η εγρήγορση, η αισθαντική ευφυΐα. Δεν είναι τελικά αδυναμία κι ευαλωτότητα μα η δύναμη. Το να μπορείς να εκτεθείς, να σπάσεις να μαζέψεις κομμάτια και να αρχίσεις από την αρχή, σου θυμίζει ότι είσαι ζωντανός. Και αυτό μόνο δύναμη είναι! Κι εμείς ενωθήκαμε για να μιλήσουμε ακριβώς για αυτήν τη δύναμη. Μια δύναμη που απαιτεί κυρίως να αγκαλιάσεις τη θηλυκή σου πλευρά.

Και αυτή η πλευρά είναι κυρίως που θίγεται λόγω της πατριαρχικής κυριαρχίας, από την εποχή στην οποία τοποθετείται το έργο μας μέχρι και σήμερα. Και δεν θίγει μόνο τις γυναίκες. Όπως και η ίδια η πατριαρχία.

Πρώτα τοποθέτησε τα αρσενικά απέναντι στα θηλυκά σε μια θέση υπεροχής, και έπειτα τα θηλυκά απέναντι στα θηλυκά. Και κάπου εκεί χάθηκε η δύναμή μας. Και είπαμε καλύτερα μόνοι μας. Είμαστε ο ένας μονίμως απέναντι στον άλλο. Κοιτάμε τι μας χωρίζει και όχι τι μπορεί να προκύψει από αυτά που μας ενώνουν.

 Όλοι με έναν τρόπο έχουμε βιώσει την καταπίεση, μέσα σε σχέσεις, δουλειές, φιλίες. Φοβόμαστε να ρισκάρουμε, φοβόμαστε να αποκαλύψουμε τα κομμάτια του εαυτού μας, να παρουσιάσουμε την ατελή δουλειά μας, να δείξουμε ότι νοιαζόμαστε, να πούμε τη γνώμη μας, να αποκαλύψουμε τη θηλυκή μας πλευρά. Φοβόμαστε να κλάψουμε για να μην φανούμε ευάλωτοι. Και καταλήγουμε φιμωμένα σώματα, ακινητοποιημένα μυαλά, με επιθυμίες ακρωτηριασμένες, καταβεβλημένες ζωές, αποστεγνωμένες ενέργειες.

Πώς μπορούμε πρακτικά στην καθημερινότητά μας να αντισταθούμε στις κοινωνικές επιταγές που μας πνίγουν;

Ξαναγράφοντας ιστορίες. Όπως η Λα Λόμπα στην παράσταση δίνει ξανά ζωή στη Μηλιά και τα έξι πρόσωπα λένε την ιστορία τους από την αρχή. Ας ξαναγράψουμε μαζί ή και καθένας μόνος ασυνείδητες καθημερινές φράσεις έμφυλων στεροτύπων, «πότε θα βρεις ένα καλό παιδί να αποκατασταθείς;», «πότε θα γίνεις μητέρα;», «τι καλή νοικοκυρά!» «τι φορούσες;», «το ασθενές φύλο», «τι όμορφο κορίτσι!», «αν δεν ήσουν γυναίκα θα σου απαντούσα αλλιώς», «αν δεν είσαι σκύλα σε αυτή τη δουλειά δεν επιβιώνεις», «μην κάνεις σαν γυναικούλα», «οι άντρες δεν κλαίνε». Αντιστεκόμενοι σε αυτό που έχουμε συνηθίσει. Παίρνοντας μια ανάσα και επιλέγοντας συνειδητά.

Γιατί η γλώσσα διαμορφώνει τον τρόπο σκέψης. Και η σκέψη γίνεται πράξη.

Και τα μέσα, δυστυχώς, κανονικοποιούν από τις απλές φράσεις μέχρι τις στυγνές γυναικοκτονίες.

Γιατί ενώ έχουν γίνει τόσοι αγώνες, εξακολουθεί να είναι αναγκαίο να μιλήσουμε για αυτονόητα ζητήματα;

Γιατί ο ένας νους πρέπει να σπείρει στον άλλον νου, και ο άλλος νους στον άλλο. Γιατί υπάρχουν μυαλά -βγες στο μπαλκόνι σου και δες το απέναντι μπαλκόνι- που δεν τόλμησαν ακόμα να ξεφύγουν από τις κοινωνικές τους επιταγές, να ξαναγράψουν τις ιστορίες τους. Γιατί η μνήμη είναι βαθιά, κοινωνικά εμπεδωμένη.

Γιατί υπάρχει ακόμα αθέατη -κλειδωμένη μέσα σε καλοσυγυρισμένα σπίτια- ενδοοικογενειακή βία. Γιατί υπάρχουν ακόμα οι αντιλήψεις μέρους της ελληνικής περιφέρειας. Γιατί η καταγγελία ενός βιασμού είναι βουνό.

Είσαι αισιόδοξη για το μέλλον; Τι σου δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;

Είμαι. Πολύ αισιόδοξη. Πιστεύω στην ομάδα που μαζεύτηκε να πει την ιστορία της βάιζα. Πιστεύω στη Μυρτώ (η μουσικός της παράστασης) και στη δύναμη των πάλο σάντο της και στη φοβερή ιδέα που της ήρθε. Πιστεύω στη Μαριαλένα (ηθοποιός στην παράσταση) και στη δύναμη της Ντίας. Πιστεύω στη Λίνα (ηθοποιός στην παράσταση) και στη δύναμη που έχει η αγάπη της στα γατιά. Πιστεύω στη Γιολάντα (ηθοποιός στην παράσταση) και στη δύναμη του ρεμπέτικου θρήνου από τον Κολωνό. Πιστεύω στη Ναυσικά (ηθοποιός της παράστασης) και στην ήρεμη δύναμή της. Πιστεύω στον Ραφαήλ (ο δάσκαλος φωνητικής και βοηθός μουσικού της παράστασης) και στη δύναμη της ευγένειας και της υπομονής του, που συνήθως χρειάζεται ένα λεπτάκι. Πιστεύω στη Μαριάννα (χορογράφος της παράστασης) και στον τρόπο που μελετά και αγκαλιάζει το κάθε σώμα χωριστά, όταν έρχεται στον σωστό χώρο πρόβας. Πιστεύω στον Κοσμά (ο code artist της παράστασης) και στη δύναμη των χεριών του να αποτυπώνουν τις στιγμές μας με μολύβι. Πιστεύω στον Δημήτρη (φωτιστής της παράστασης) και στην ψυχραιμία του στις τελευταίες τεχνικές δοκιμές που όλοι είμαστε σε πανικό. Πιστεύω στην Ολίνα (παραγωγός της παράστασης) και στη δύναμη της ενσυναίσθησης, της γενναιοδωρίας και του τσαγανού της, όλα θα γίνουν. Πιστεύω στη Σήλια (παραγωγός της παράστασης) και στη δύναμη της τόλμης, της φαντασίας και της φροντίδας της. Πιστεύω στη Ματζουράνα (το σκυλί των προβών) και στη δύναμη που έχει η ηρεμία της ακόμα και παραμονή πρεμιέρας. Και επειδή πιστεύω σε όλους αυτούς, έμαθα να πιστεύω και σε εμένα.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Κείμενο : Διασκευή από τα έργα του Παντελή Μπουκάλα «Μηλιά μου αμίλητη» και «Ο Χριστός στα χιόνια», με αναφορές στον μύθο της La Loba, με έμπνευση από την εκδοχή του που αποτυπώνεται στο βιβλίο της Clarissa Pinkola Estes «Γυναίκες που τρέχουν με τους Λύκους»

Σκηνοθεσία – Διασκευή: Χριστίνα Ματθαίου

Μουσική Σύνθεση και Επιμέλεια: Μυρτώ Στύλου

Κίνηση: Μαριάννα Τσικμανλή

Φωτισμοί: Δημήτρης Κουτάς

Βοηθός Μουσικού: Ραφαήλ Παπαδάκης

Code – Digital Art: Κοσμάς Χαρεράς

Φωτογραφίες – Βίντεο Promo: Βασίλης Τσεμπερλίδης

Φωτογραφία Αφίσας: Αμάντα Μήλλα

Παραγωγή: ArtEfficient

Διανομή Αλφαβητικά: 

Ναυσικά Κοριαλού, Λίνα Λαζαρή, Μαριαλένα Σκαρώνη, Γιολάντα Σοφούλη 

Επικοινωνία: Ευαγγελία Σκρομπόλα

Trailer: https://www.youtube.com/watch?v=7NB_jdfUJCQ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Πρεμιέρα: 4 Δεκεμβρίου στις 21:15

ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ – ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2024

 Τετάρτη 17, Πέμπτη 18 και Τετάρτη 24 με Κυριακή 28 Ιανουαρίου στο ΠΛΥΦΑ

Διάρκεια: 80 λεπτά

Εισιτήρια: € 16-13

Προπώληση: https://www.more.com/theater/vaiza/