Εξημέρωση. Νεκρογραφία του Δημοσθένη Παπαμάρκου απο τις Εκδόσεις Πατάκη
Κι ά σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές
είναι γιατί τ’ ακούς γλυκότερα, κι η φρίκη
δεν κουβεντιάζεται γιατί είναι ζωντανή
γιατί είναι αμίλητη και προχωράει.
στάζει τη μέρα, στάζει στον ύπνο
μνησιπήμων πόνος.
Εύκολα τρίβεται ο άνθρωπος μες τους πολέμους.
Τελευταίος σταθμός (Γ.Σεφέρης)
Σίγα, μάντη. Κάθε θάνατος είναι ο ίδιος. Μόνο οι ζωές διαφέρουν, μόνο σ΄αυτές ταιριάζουν επίθετα.
Ο Δημοσθένης Παπαμάρκος που με τη συλλογή διηγημάτων Γκιακ (2014) έδωσε ένα στίγμα μεστής και συναρπαστικής λογοτεχνικής γραφής, καταθέτει τώρα το έργο Εξημέρωση, ένα κείμενο πυκνό, ποιητικό, αλληγορικό. Και άκρως επίκαιρο. Κινητοποιεί τις αισθήσεις του αναγνώστη, πυροδοτεί συνειρμούς και ξυπνά την καταγεγραμμένη συλλογική μνήμη που αέναα αναζητά την ανθρώπινη μοίρα –ίδια μα και τόσο διαφορετική σε κάθε εποχή.
Ο Ελληνισμός στη δίνη των πολέμων, εκτεθειμένος στη βία και στη σκληρότητα κατορθώνει να επιζήσει και να μετατρέψει το τραύμα με το λόγο και την αφήγηση σε γαλήνια διατήρηση της μνήμης που θα απαλύνει τον πόνο. Η θλίψη και οι φρικαλεότητες πρέπει να εξημερωθούν για να υπάρξει συνέχεια, ελπίδα. Οι διωγμένοι πρέπει να βρουν καταφύγιο, να συναντήσουν τον άνθρωπο, να αναγνωρίσουν άπαντες ότι η ΖΩΗ είναι δικαίωμα όλων.
Μίλητος και Σύβαρις. Η μία, εκεί που είναι για τους Έλληνες η Ανατολή, η άλλη εκεί που είναι η Δύση. Η αδυναμία κατανόησης της βίας, του θανάτου και της φρίκης του παρόντος στρέφει το νου στο παρελθόν. Η μνήμη με τη φωνή του μάντη συγκλονίζει. Ζωντανεύει τους νεκρούς, αναβιώνει τον λόγο τους, υπενθυμίζει τα πάθη τους. Το παρελθόν είναι παρόν. Ο θάνατος γίνεται οικείος με τη φωνή των νεκρών που συνομιλούν με τους ζωντανούς. Οι αγαπημένοι, οι τολμηροί, οι γενναίοι δεν χάνονται ποτέ. Υπάρχουν στη ζωή, στις σκέψεις, στις αποφάσεις των ζωντανών. Ζωή και θάνατος συνυφαίνονται, δεν τρομάζουν όταν εξημερώνονται. Και αυτό ο συγγραφέας φαίνεται να το γνωρίζει καλά. Κατορθώνει με το περιεκτικό κείμενό του να διατρέξει το χρόνο, να διανοίξει τον αχανή ορίζοντα της φαντασίας και να καταρρίψει τα όρια ονείρου και πραγματικότητας. Υπάρχουν ζωντανοί ασήμαντοι και αθέατοι και νεκροί-σύμβολα-παρόντες και καθοδηγητές. Η απώλεια,η προσφυγιά και το πένθος αποτελούν τμήμα της ιστορίας αλλά και στοιχεία του ζοφερού παρόντος.
Τον καιρό εκείνο που όσοι Μιλήσιοι είχαν γλιτώσει από την καταστροφή ψηλαφούσαν τα νησιά ψάχνοντας μια γωνιά γιαλού να αναπαυθούν για λίγο οι καρένες των πλοίων τους και τα μωρά που κλαίγαν στα καταστρώματα…
Ο άνθρωπος εξελίσσεται, προοδεύει αλλά διαρκώς προσπαθεί να γνωρίσει τη φύση του, να βρει απαντήσεις, να αφηγηθεί τα δεινά του για να παρηγορηθεί και να κατανοήσει τη νέα συνθήκη που τόσο πολύ μοιάζει με τη διαχρονική διαδρομή όλων των προγόνων. Η συνεχής συνομιλία παρελθόντος-παρόντος, ζωντανών-νεκρών γίνεται με τη συγγραφική πένα του Δημοσθένη Παπαμάρκου ένα ποίημα που αναβιώνει την ποιητική παράδοση και αγγίζει το σύγχρονο λόγο. Ένα κείμενο που είναι η αφόρμηση για πολλούς προβληματισμούς, έντονα συναισθήματα και πιθανές απαντήσεις που θα αποτελέσουν πυξίδα στα σημερινά αδιέξοδα.
Το βιβλίο Εξημέρωση. Νεκρογραφία του Δημοσθένη Παπαμάρκου κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη.