Aν σπουδάσεις, είναι κάτι που το έχεις για μια ζωή.

Η συγγραφέας Κopano Matlwa κατάγεται από τη Νότια Αφρική, γιατρός και η ίδια έδωσε στην ηρωίδα της Μασετσάμπα πολλά στοιχεία από την προσωπικότητα και τα βιώματα της προερχόμενα από ένα κόσμο αντιφατικό και άγριο. Η Νότια Αφρική υπήρξε η μαγική, γοητευτική φύση που θεωρήθηκε επίγειος παράδεισος από το 1652 όταν Άγγλοι και Ολλανδοί ανακάλυψαν ότι τα κοιτάσματα χρυσού θα μπορούσαν να αποτελέσουν πηγή αστείρευτου πλούτου. Οι λευκοί γρήγορα επινόησαν το απαρτχάιντ για να νομιμοποιήσουν το ρατσισμό και να γίνουν οι μοναδικοί εκμεταλλευτές της περιοχής υποδουλώνοντας με βίαιο και απάνθρωπο τρόπο τους μαύρους.

Της είπα ότι χρειαζόταν να παραδώσει όλο το θυμό της σε Σένα. Της είπα ότι δεν είχα αντιμετωπίσει ποτέ στη δουλειά κανένα ρατσιστικό περιστατικό κι ότι ο κόσμος εκεί είναι πραγματικά συμπαθητικός,αν μπεις στον κόπο να τον γνωρίσεις.

Η τυραννία και η ατελείωτη οδύνη του ντόπιου πληθυσμού στιγμάτισε πολλές γενιές των γηγενών μέχρι το 1994 όταν ο Νέλσον Μαντέλα πρώτος πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής τάσσεται ολόψυχα στον αγώνα της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανεξάρτητα από τη φυλή,το θρήσκευμα και το φύλο. Ο καπιταλισμός δεν σταμάτησε να επιδεικνύει στην περιοχή το εντυπωσιακό αλλά και στυγερό του πρόσωπο, η φτώχεια και τα γκέτο των μαύρων δεν εξέλιπαν, η βία και οι διακρίσεις συνεχίζουν να είναι καθημερινά φαινόμενα, δεδομένου ότι ο πλούτος είναι συγκεντρωμένος στο 10% του λευκού πληθυσμού.

Η συγγραφέας αφηγείται την ιστορία της Μασετσάμπα σε ημερολογιακή μορφή, πολλές φορές απευθυνόμενη στον Ύψιστο που είναι ο μόνος με τον οποίο μπορεί να μοιραστεί τα μύχια της ψυχής της και να αντλήσει δύναμη και πίστη στον άνθρωπο. Η ζωή της είναι ένας αγώνας επιβίωσης βιολογικής αλλά και ψυχολογικής που δέχεται αλλεπάλληλα χτυπήματα από την περίοδο της παιδικής της ηλικίας και από το στενότερο οικογενειακό της περιβάλλον. Εχθροί της, όχι μόνο η οργανωμένη βία, αλλά και ο σκοταδισμός, οι δεισιδαιμονίες και ο φόβος.

Νωρίς κατανοεί ότι η μόρφωση και η γνώση αποτελεί όπλο κατά των ανισοτήτων, της αμάθειας και των διακρίσεων. Υπηρετεί με αφοσίωση την επιστήμη της και τον πάσχοντα άνθρωπο, παλεύοντας ταυτόχρονα ενάντια στο μίσος, την ξενοφοβία και τη φτώχεια. Είναι ανεξάντλητες οι δυνάμεις της; Είναι αμείωτη η υπομονή της; Από που μπορεί να τροφοδοτήσει την αντοχή της όταν δοκιμάζονται ακόμη και οι πιο προσωπικές σχέσεις της; Όλα αμφισβητούνται,αναιρούνται,καταρρίπτονται κι εκείνη καλείται να στέκει όρθια και να διατηρεί το σθένος της. Το πράττει μέχρι τη στιγμή που γίνεται η ίδια αποδέκτης πρωτοφανούς βίας γνωρίζοντας το πιο σκληρό και βρώμικο πρόσωπο του ”ανθρώπου” που με αγάπη βοηθούσε και υπεράσπιζε με όλες τις δυνάμεις της.

Η Μασετσάμπα περνώντας μέσα από τα βαθύτερα σκοτάδια της ανθρώπινης ύπαρξης κατορθώνει να παραμείνει Άνθρωπος μέσα σ ένα κόσμο που της έδειξε κυνικά το πιο σκληρό του πρόσωπο. Πετυχαίνει να διατηρήσει το “Δώρο” της ζωής, διακρίνοντας την “οδυνηρή” του ομορφιά.Μήπως είναι αυτός ο προορισμός της ζωής;

Τι υπάρχει μέσα μας που μας κάνει τόσο κακούς; Και πώς γινόμαστε καλύτεροι; Γιατί είμαστε ικανοί για τόσο κακό και μοχθηρία; Πώς αλλάζουμε; Και παραμένουμε αλλαγμένοι; 

Το βιβλίο Το νυχτολούλουδο της Kopano Matlwa κυκλοφορεί σε μετάφραση Μαρίας Φακίνου από τις Εκδόσεις Ίκαρος.