Η μνήμη βρίσκεται στον πυρήνα της ζωής μας. Μας καθορίζει, μας δυναμώνει και λειτουργεί σαν εφόδιο και καταφύγιο που ανά πάσα στιγμή μπορεί να μας θυμίσει ποιοι είμαστε. Ωστόσο, πολλές φορές μπορεί να αποτελέσει τροχοπέδη, βάρος ή εμπόδιο για νέα βήματα. Το Θέατρο στη Σάλα ερευνά την λειτουργία της μνήμης στην ζωή και την καθημερινότητά μας και παρουσιάζει την site specific performance Θέλω να πάω σπίτι, από 3 μέχρι 19 Ιουνίου, σε σκηνοθεσία της Κατερίνας Κλειτσιώτη. Η Χρυσή Βιδαλάκη μας μίλησε για την ομάδα των συνεργατών της, το όραμα του Θεάτρου στη Σάλα και την νέα παράσταση που ετοίμασαν. Για τον χώρο και τα αντικείμενα και τον καθοριστικό τους ρόλο στο θέατρο, στην παράσταση, στη ζωή. Για την δύναμη της μνήμης και τις δυναμικές που αναπτύσσει μέσα μας.

Ποιος ο πυρήνας εργασίας του Θεάτρου στη Σάλα;

Το Θέατρο στη Σάλα ιδρύθηκε προκειμένου να δώσει μορφή σε ένα όραμα ζωής που έχει σχέση με τις παραστατικές τέχνες και τη σχέση τους με την ψυχολογία, την εκπαίδευση και την κοινωνία γενικά. Πιστεύω πως η συνύπαρξη ετερόκλητων ανθρώπων σε ένα σπιτικό περιβάλλον αποτελεί εξ αρχής μια ιδιαίτερη καλλιτεχνική συνθήκη και ενισχύει την διάθεση πειραματισμού σε νέες μεθόδους και τεχνικές των παραστατικών τεχνών. Στο θέατρο στη Σάλα πραγματοποιούνται εργαστήρια και performances που έχουν ως κύριο στόχο την μελέτη της ανθρώπινης έκφρασης λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη την συναισθηματική συγκρότηση του ατόμου και ιδιαίτερα τις βαθιές του επιθυμίες οι οποίες και αποτελούν το βασικό κίνητρο καλλιτεχνικής έκφρασης. Είναι βαθιά μου πεποίθηση ότι οι παραστατικές τέχνες έχουν ιδιαίτερο θεραπευτικό ρόλο είτε για τους συμμετέχοντες performers είτε για τους θεατές.

Τα εργαστήρια πραγματοποιούνται σε 3 φάσεις : ψιλαφίζοντας-εμβαθύνοντας- εκθέτοντας.

Στο πλαίσιο της τρίτης φάσης, τις 5 πρώτες μέρες, θα συμμετέχουν και τα μέλη του εργαστηρίου με θέμα την “άνοια” που θα παρουσιάσουν ένα μικρό δείγμα της δουλειάς του έτους.

Τι κινητοποίησε την νέα σας παράσταση; τι νέο μάθατε μέσα από αυτή τη δουλειά;

Η απώλεια της μνήμης είναι μία νέα πραγματικότητα σε πολλά σπίτια. Η μητέρα μου “έχει αρχίσει να ξεχνά λίγο” όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο πατέρας μου. Στη γειτονιά που βρίσκεται το Θέατρο στη Σάλα που είναι το σπίτι που μεγάλωσα, είναι αρκετές γυναίκες που κυριαρχούσαν όταν έπαιζα με τα χώματα και τα κατσαρολικά ως παιδάκι και που τώρα άλλη τη βλέπω να κάθεται με το απλανές βλέμμα στην αυλή της κι άλλη να με φωνάζει γελώντας και να μου στέλνει φιλιά και αγκαλιές, χαμένες σε ένα κόσμο εντελώς άγνωστο, παρουσίες γεμάτες απουσία μα και τρυφερότητα.

Αυτό που μαθαίνω είναι ότι τα σπίτια έχουν  μνήμη  που δύσκολα χάνεται ακόμα και αν οι ένοικοί τους τη χάνουν. Τα έπιπλα είναι αυτά που θα διευκολύνουν τη μνήμη να επανέλθει έστω αποσπασματικά. Θραύσματα μνήμης δικά μου, του σπιτιού και των καλλιτεχνικών συντελεστών  έρχονται να συναντηθούν. Μένει να δούμε πως θα συναντηθούμε και με εκείνα των θεατών.

Πως λειτουργεί μια site specific performance; Πως επηρεάζει ο χώρος το τελικό αποτέλεσμα;

Ο χώρος παίζει καταλυτικό ρόλο σε όλη τη διάρκεια των προβών και κατά συνέπεια και στο τελικό αποτέλεσμα. Είναι ένας βασικός συμπαίκτης. Υπάρχει κάτι δεδομένο που δεν μπορεί να ξεπεραστεί αλλά που είναι ταυτόχρονα πολύ προκλητικό για να αξιοποιηθεί. Πράγματα που στον κλασικό θεατρικό χώρο είναι αυτονόητα εδώ πρέπει να εφευρεθούν εκ νέου. Η τοποθέτηση των καρεκλών για τους θεατές της Σάλας είναι από μόνη της ένα ζήτημα που επηρεάζει το σύνολο της παράστασης μια που η  γωνία θέασης  αποτελεί καλλιτεχνική επιλογή και καθορίζει τη σχέση των θεατών με τους performers. Η διαδρομή επίσης μέχρι τον κυρίως χώρο της Σάλας επηρεάζει την ψυχολογία όλων των εμπλεκομένων και δεν μπορεί παρά να υπάρξει και φυσική επαφή. Στη διαδρομή αυτή διαδραματίζονται σκηνές είτε σε ρεαλιστική βάση, αξιοποιώντας τα βασικά δωμάτια ενός σπιτιού όπως π.χ. κουζίνα αλλά επίσης αναμορφώνονται δωμάτια ούτως ώστε να μη παραπέμπουν σε μία λογική και ρεαλιστική αποτύπωση. Η κοντινότητα είναι μία βασική παράμετρος που γενικά καθιστά το θεατή “συνένοχο” στα δρώμενα και τον performer άκρως εκτεθειμένο.

Η μνήμη αποτελεί εφόδιο ή βάρος;

Φτάσαμε στον πυρήνα της παράστασης, ένα ερώτημα που θα αποφύγω να απαντήσω ευθέως γιατί εξακολουθεί να με προβληματίζει. Αυτό που μου έρχεται αυθόρμητα να πω είναι ότι, σε αρχικά στάδια, η μνήμη που χάνεται προσφέρει μια ελευθερία. Και τώρα που το γράφω αυτό με σοκάρει! Ωστόσο θυμάμαι ένα βράδυ που ρώτησε ο πατέρας μου τη μητέρα μου πόσα παιδιά έχεις θυμάσαι; και εκείνη απάντησε:τι με ρωτάς, είμαι κουρασμένη, έχει κάποια σημασία τώρα αυτό;

Το κοινό παρελθόν μας διαμορφώνει με τον ίδιο τρόπο; τι είναι αυτό που καθορίζει πιο επιδραστικά τις προσωπικότητές μας;

Το κοινό παρελθόν επηρεάζει διαφορετικά τον κάθε άνθρωπο. Είναι ένα πολύ σύμπλοκο θέμα η διαμόρφωση της προσωπικότητάς μας και είναι αλήθεια πως συχνά προβληματίζομαι σχετικά. Οι σπουδές μου στην παρεμβαίνουσα μη κατευθυντικότητα, μία μέθοδο εμψύχωσης θεραπείας και παιδαγωγικής προσέγγισης την οποία και αξιοποιώ συστηματικά στα εργαστήρια τα οποία συντονίζω, με βοήθησαν να αντιμετωπίζω τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά και να μην επικεντρώνομαι στο παρελθόν ή το μέλλον αλλά στο μαγικό “εδώ και τώρα” που είναι το μόνο που έχουμε επί της ουσίας. Το παρελθόν δεν μπορούμε να το αλλάξουμε και το μέλλον δεν το ελέγχουμε.

Καθοριστικό  ρόλο στην προσωπικότητά μας θεωρώ πως παίζει η ζωή μας τα 6 πρώτα χρόνια. Την περίοδο εκείνη μορφοποιείται ο χαρακτήρας μας ο οποίος και δύσκολα αλλάζει στη συνέχεια, χωρίς ωστόσο αυτό να είναι ανέφικτο. Πρόκειται για μία περίοδο όπου λίγα θυμόμαστε πρωτογενώς, περισσότερα μάλλον από τις διηγήσεις των άλλων. Η συνειδητοποίηση του βασικού πυρήνα του εαυτού μας και στη συνέχεια η αποδοχή του από εμάς τους ίδιους είναι μια εξαιρετικά σημαντική δουλειά που μας ελευθερώνει και αφήνει χώρο για δημιουργική συνύπαρξη. 

Τι σας δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;

Η λέξη “καθημερινότητα” ηχεί περίεργα στα αυτιά μου… ο μόνος που μου τη θυμίζει είναι ο Ρούλης ο σκύλος μου με τον οποίο πρέπει να βγούμε βόλτα πρωί και βράδυ και είναι αυτός που μαζί με τη γάτα μου τη Ροζαλία, μου υπενθυμίζουν τι σημαίνει τρυφερότητα και χαλάρωση. Έτσι δυναμώνω και συνεχίζω να πιστεύω στο όραμά μου και να το υποστηρίζω.

Θέλω να πάω σπίτι

Mια site-specific performance για την απώλεια της μνήμης

ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗ ΣΑΛΑ

Σκηνοθεσία: Κατερίνα Κλειτσιώτη

Συνεργασία στη δραματουργία: Ασπασία-Μαρία Αλεξίου

Σκηνογραφία: Μαριάννα Λύρα

Ηχητική εγκατάσταση: Γιάννης Παπαδάκης

Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας 

Βοηθοί σκηνοθέτριας: Εμμανουήλ Κωνσταντινίδης, Βασιλική Πουλάκη

Φωτογραφίες: Βασιλική Πουλάκη

Ερμηνεύουν: Χρυσή Βιδαλάκη, Μαρία Κοραχάη, Βασιλική Λεκού, Βασίλης Χατζηδημητράκης 

Πιάνο: Βασιλική Λεκού

Παραγωγή: Θέατρο στη Σάλα

Από 3 Ιουνίου ως 19 Ιουνίου 2024

Δευτέρα ως Σάββατο στις 21:00

Εισιτήριο: 15 €

Διάρκεια: 60’

Προπώληση Εισιτηρίων https://www.ticketservices.gr/event/thelo-na-pao-spiti/