Η δύναμη του έρωτα, η δύναμη της παράστασης Άσμα Ασμάτων
Ο έρωτας, ένα από τα ισχυρότερα συναισθήματα, εμπνέει συγγραφείς, καλλιτέχνες, ποιητές, πυροδοτεί τις πιο ενδιαφέρουσες αναζητήσεις και συζητήσεις, κινητοποιεί και καθορίζει. Ένα από τα σημαντικότερα κείμενα που ξεκινούν από τον έρωτα και αντλούν δύναμη από το εύρος του είναι το Άσμα Ασμάτων που παρουσιάζει στο Από Μηχανής Θέατρο η ομάδα Τhe 3rd person theatre group σε σκηνοθεσία Βαλάντη Φράγκου. Μιλήσαμε με τους ηθοποιούς Αουλόνα Λούπα, Ιωάννα Μάντζαρη, Νίκο Νικολαΐδη και Χρήστο Τσαβλίδη για τις δυνάμεις του έρωτα, τις προεκτάσεις του κειμένου και την δυναμική της παράστασης.
Ο έρωτας έχει μία μορφή; Εάν ναι ποια;
Αν είχε μια μορφή ο έρωτας, η εποχή μας σίγουρα θα είχε βρει και το “φάρμακό” του, θα κρατούσαμε μόνο τα εμπριμέ με στρας κομμάτια του και θα εξαφανίζαμε το σκοτάδι, τις μαύρες περιοχές που δεν μπορούν να ανέβουν στο facebook… Και έτσι θα χάναμε μια βασική προϋπόθεση, την έμπνευση. Ο έρωτας είναι έμπνευση και η έμπνευση δεν συστήνεται με έναν τρόπο.
Είναι κάτι που μπορούν να το νιώσουν όλοι και να το βρουν στην ζωή τους;
Ξέρει τι κάνει… Έρχεται στη ζωή μας τις στιγμές που αναρωτιόμαστε αν είμαστε ζωντανοί, ερχόμαστε όλοι αντιμέτωποι με την επιβεβαίωση της ύπαρξης μας τουλάχιστον μια φορά στη ζωή μας. Ο έρωτας είναι σαν τον θάνατο… Όπου και να πας, κάποια στιγμή θα σε βρει… Κάνεις δεν του γλιτώνει!
Γιατί η αξία αυτού του κειμένου έχει μείνει αναλλοίωτη στον χρόνο;
Η αξία αυτού του κειμένου λοιπόν, έχει μείνει αναλλοίωτη στον χρόνο γιατί έχει καταφέρει να μίλα για την ουσία της αγάπης, του έρωτα (για μένα αυτές οι δύο λέξεις μιλούν για το ίδιο πράγμα, η έννοια της μιας οφείλει πάντα να χωρά μέσα της και την άλλη), στην ουσία λοιπόν, δεν υπάρχουν φύλα, δεν υπάρχουν χρώματα, δεν υπάρχουν γλώσσες, δεν υπάρχουν διαχωρισμοί. Μιλά για ένστικτά το Άσμα Ασμάτων, ο χρόνος αλλάζει τα μέσα έκφρασης τα ένστικτα δεν γίνεται να αλλάξουν.
Ποιο στίχο ξεχωρίζετε;
“Όλου του κόσμου το νερό δεν μπορεί να σβήσει την αγάπη και δεν μπορούν ποτάμια να την πνίξουν. Εάν κάποιος όλο το βιός του έδινε για να την αφανίσει. Θα τον αφάνιζαν οι άλλοι όλοι.”
Πως διαχωρίζονται στο κείμενο η αγάπη από τον έρωτα;
Στο “Άσμα Ασμάτων”, η αγάπη και ο έρωτας δε διαχωρίζονται. Ταυτίζονται. Η μοναδική μορφή αγάπης που υπάρχει στο κείμενο είναι η αγάπη για το αγαπημένο πρόσωπο, η αγάπη για το σώμα του άλλου, ο ερωτικός πόθος που δε έχει όρια. Ο έρωτας καίει την ψυχή και το σώμα του ανθρώπου όπως ο ήλιος. Ο έρωτας και ο πόθος είναι η αφορμή να ειπωθούν αυτά τα μοναδικά και ανεπανάληπτα λόγια αγάπης.
Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε στην διαδρομή για να γίνει παράσταση;
Ίσως αυτή να ήταν και η πιο μεγάλη δυσκολία που είχαμε να αντιμετωπίσουμε κατά την προετοιμασία της παράστασης: το κείμενο, το οποίο είναι ένα μεγαλειώδες έργο, και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην προσέγγισή του, πόσο μάλλον στην εκφορά του. Η προσοχή και η αγάπη για το κείμενο ήταν και είναι η προτεραιότητα όλων μας, πριν από κάθε πρόβα ή παράσταση.
Ποιες νέες σκέψεις κάνατε στην πορεία αυτής της δουλειάς;
Ως αντίδωρο, το κείμενο μας χαρίζει το μεδούλι του, την ουσία του, το μανιφέστο της αγάπης που κρύβεται πίσω από τα άσματα. Κάθε βράδυ ερχόμαστε αντιμέτωποι με το “Άσμα Ασμάτων” και μ’ αυτόν τον τρόπο διαπραγματευόμαστε τη ζωή μας από την αρχή, με βασικό και κύριο άξονα την αγάπη, που σαν δροσερό νερό μπορεί να ξεδιψάσει την ψυχή του κάθε ανθρώπου.
Ποιον στίχο ξεχωρίζετε;
Σε κάποιο σημείο του κειμένου αναφέρεται το εξής: ” Όλου του κόσμου το νερό δεν μπορεί να σβήσει την αγάπη, και δεν μπορούν ποτάμια να την πνίξουν. Εάν κάποιος όλο το βιος του έδινε για να την αφανίσει, θα τον αφάνιζαν οι άλλοι όλοι”.
Γιατί ασχοληθήκατε με το συγκεκριμένο κείμενο; Τι σας συγκινεί;
Η πρόκληση και το ρίσκο να επικοινωνήσεις αυτό το κείμενο είναι οι κύριοι λόγοι που με εξίταραν να ασχοληθώ μ’ αυτό.
Η ουσία του έρωτα παραμένει πάντα ίδια ή μεταβάλλεται ανάλογα με την εποχή;
Η αγάπη και ο έρωτας μέσα στο κείμενο παύουν να είναι προϋπόθεση. Γίνονται επιτακτική ανάγκη. Καταιγισμός λέξεων, που η κάθε μία από αυτές διεκδικεί τη θέση της και την αξία της. Μοιάζει να έχουν βρεθεί στο κατάλληλο σημείο, στην κατάλληλη σειρά, έχοντας την ικανότητα να κρατούν τις αισθήσεις μας ξάγρυπνες και υπενθυμίζοντάς μας πως ο έρωτας έχει μείνει αναλλοίωτος στους αιώνες.
Πως δουλέψατε για να γίνει παράσταση ένα τόσο ποιητικό κείμενο;
Συνθέτοντας την παράσταση, είχαμε ως προτεραιότητα το κείμενο. Και αν κάποιες στιγμές τα βρίσκαμε σκούρα, πάλι στο κείμενο επιστρέφαμε.
Ποιο στίχο ξεχωρίζετε;
Αγαπημένη μου φράση αυτές τις μέρες: “Ας κατέβει ο αγαπημένος μου στον κήπο του για να γευτεί των δέντρων του τον καρπό”.
Ποιο ήταν το προσωπικό σας κέρδος από αυτήν την δουλειά;
Δεν έχω απάντηση για προσωπικό κέρδος, με παραπέμπει στη μοναξιά μιας ατομικής ευχαρίστησης, χωρίς να αρνηθώ όμως τη προσωπική απόλαυση μέσα από τους δεσμούς “του μαζί”. Και το θέατρο είναι υπόθεση ομαδική. Η παράσταση είναι γιορτή, για να επικοινωνήσουμε ένα κείμενο τόσο παλιό και αναλλοίωτο στο χρόνο, φέρνοντας το στο σήμερα, σε σκηνοθεσία του Βαλάντη Φράγκου και σε μετάφραση του Χαράλαμπου Μαγούλα. Η συνεργασία μου με την ομάδα the 3rd person theater group με γέμισε χαρά και η όρεξή μου μεγάλωνε από πρόβα σε πρόβα, σηκώσαμε μανίκια, βουτήξαμε σε μια άκρως δημιουργική διαδικασία με αγάπη, σκέψη και πολύ δουλειά. Ανοίξαμε πανιά για το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης και με μια βαλίτσα στο χέρι ταξιδέψαμε σ όλες τις περιοχές της δυτικής Μακεδονίας. Η εμπειρία μοναδική. Από τις πιο δυνατές ίσως στιγμές της περιοδείας για μένα ήταν η επίσκεψή μας στο θεραπευτήριο Σπινάρη. Δε θα ξεχάσω τα μάτια μιας ενοίκου, όταν μοιράστηκα κάποιους στίχους απ’ το “Άσμα Ασμάτων”. Όταν της ζήτησα να συμπληρώσει τη φράση “μοιάζει ο αγαπημένος μου με..” η απάντησή της ήταν “με χείμαρρο”. Το “Άσμα Ασμάτων” είναι ένας χείμαρρος λέξεων, γεμάτες από πόθο, ένα ποτάμι φράσεων που εξυψώνει το υποκείμενο του έρωτα μέσα από τον απόλυτο θαυμασμό.
Υπάρχουν εντάσεις στον έρωτα; Τι είναι αυτό που τις διαφοροποιεί;
Ο έρωτας είναι συνώνυμο της ζωής, της ανάγκης για δημιουργία, για συνέχιση. Ο έρωτας υπάρχει μέσα μας, η πρόκληση είναι να καταλάβει ο ένας τον άλλον. Η αγάπη είναι αυτή που εγγυάται τη διάρκεια ενός δεσμού.
Ποιον στίχο ξεχωρίζετε;
Μια φράση που θα ‘θέλα να μοιραστώ από το Άσμα Ασμάτων είναι “Βάλε με σφραγίδα στη καρδιά σου, στο βραχίονά σου σφραγίδα βάλε με,γιατί είναι κραταιά σα θάνατος η αγάπη, σκληρός ο πόθος σαν Άδη,σπιθοβολά ολόγυρα με φλόγες της θεϊκής φωτιάς.”
Ταυτότητα Παράστασης:
Μετάφραση: Χαράλαμπος Μαγουλάς
Σκηνοθεσία: Βαλάντης Φράγκος
Δραματουργία: Σέβη Ματσακίδου
Κίνηση: Μαρία Φουντούλη
Σκηνικά: Γιάννης Θεοδωράκης
Κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού
Μουσική: Μίμης Νικολόπουλος
Φωτισμοί: Ζωή Μολυβδά – Φαμέλη
Βοηθός σκηνοθέτη: Κωνσταντίνος Βουδούρης
Video: Βαγγέλης Κολότσιος
Σχεδιασμός αφίσας: Μαγδαληνή Στεφανάτου
Ηθοποιοί: Ελένη Ζαραφίδου, Αουλόνα Λούπα, Ιωάννα Μάντζαρη, Νίκος Νικολαΐδης, Χρήστος Τσαβλίδης
«Άσμα Ασμάτων»
από τις 6 Οκτωβρίου έως τις 5 Νοεμβρίου κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 9.00 και Κυριακή στις 8.00 στο Από Μηχανής Θέατρο.
Διάρκεια: 60 λεπτά