Ένα από τα μείζονα ζητήματα που έχει αναδείξει η εποχή μας είναι η ορατότητα. Όχι μια ορατότητα που επιβάλλει την όποια πιθανή διαφορετικότητα, αλλά μία ορατότητα που θα συμβάλλει στο να κατανοήσουμε λίγο καλύτερα ο ένας τον άλλο. Μια ορατότητα που δεν αφορά μόνο άτομα που έχουν ανάγκη να υπάρξουν σε ένα κοινωνικό πλαίσιο, αλλά μία που μας αφορά όλους. Επειδή όλοι επιθυμούμε να είμαστε παρόντες, να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε, να πιαστούμε χέρι χέρι και να παλέψουμε μαζί. Η Άρτεμις Γρύμπλα, Η Λίλα Μπακλέση και ο Κωνσταντίνος Μπιμπής, ακούγοντας με θάρρος την εποχή μας, μας συστήνουν στη δεύτερη ομαδική δουλειά τους το έργο Δάφνη της Ραφαέλλα Μάρκους -Σάββατο και Κυριακή στο Θέατρο ΕΛΕΡ, φέρνοντας στη θεατρική σκηνή ζητήματα που μας απασχολούν αυτή την εποχή -την δική μας-, τολμώντας να μιλήσουν για ουσιαστική ορατότητα και ανοίγοντας έναν γόνιμο διάλο με τους θεατές. Μας μίλησαν για την κοινή πορεία τους, για την νέα δουλειά τους και όσα τους έμαθε, για την αξία του να καταφέρουμε να δούμε αυτό που βρίσκεται μπροστά μας.

Η Δάφνη είναι η δεύτερη δουλειά που δημιουργείτε παρέα οι τρεις σας. Θα λέγατε πως πλέον είστε ομάδα;

Άρτεμις: Δεν αγαπάμε τις ταμπέλες. Αγαπάμε τις ωραίες συνεργασίες.

Κωνσταντίνος: Με την έλλειψη κάποιας ταμπέλας βγάζουμε από την εξίσωση και όποιες παθογένειες μπορεί να υπάρχουν σε μία ομάδα.

Άρτεμις: Είμαστε συνοδοιπόροι. Είμαστε πολύ αγαπημένοι συνεργάτες που γίναμε και φίλοι.

Λίλα: Δεν λειτουργούμε με την λογική να βρούμε το επόμενο έργο πάνω στο οποίο θα δουλέψουμε οι τρεις μας. Όταν όμως, βρούμε κάτι που μας ταιριάζει, θα το προχωρήσουμε.

Την Δάφνη γιατί την επιλέξατε; Τι σας συγκίνησε;

Άρτεμις: Αυτό το έργο μας κίνησε το ενδιαφέρον γιατί είναι γραμμένο από μία πολύ νέα σύγχρονη γυναίκα –είναι το πρώτο της ολοκληρωμένο θεατρικό έργο και ξεχώρισε αμέσως μόλις παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Εδιμβούργο. Διάβασα πολλά έργα νέων γυναικών συγγραφέων γιατί με ενδιέφερε να δω τι είναι αυτό που τις απασχολεί, για ποιο πράγμα γράφουν αυτή τη χρονική στιγμή. Αναζητούσα κάτι που να μας αφορά. Βρίσκοντας την ιστορία της Δάφνης που είναι μια τελείως σύγχρονη γυναίκα που έρχεται αντιμέτωπη με όλες τις κοινωνικές παθογένειες, την μη συμπερίληψη και τον κοινωνικό αποκλεισμό εξαιτίας της ταυτότητάς της, νιώσαμε πως θέλουμε να μεταφέρουμε αυτούς τους προβληματισμούς και πάνω στη σκηνή.

Είναι νομίζω σημαντικό να διαχωρίσουμε την ταυτότητα από την ταμπέλα. Η ταμπέλα έχει το βάρος της προσδοκίας του ρόλου που επωμίζεται κανείς και οι προσδοκίες αυτές, συχνά, είναι των άλλων. Η ταυτότητα δεν είναι έτσι. Είναι αυτό που είναι πραγματικά κάποιος.

Τι νέο μάθατε για τον εαυτό σας μέσα από αυτή τη δουλειά μέχρι τώρα; Ποιες νέες σκέψεις κάνατε;

Λίλα: Εγώ σίγουρα αποφάσισα ότι δεν θέλω να βάζω ταμπέλες στον εαυτό μου και να αφηνω τα πράγματα να ρέουν.

Κωνσταντίνος: Επειδή είναι ένα έργο όπου ένας από τους βασικούς άξονες είναι η bi ορατότητα, εμένα μου αποκαλύφθηκε ένα κομμάτι πόνου και σύγχυσης στην καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων το οποίο πραγματικά το αγνοούσα. Αν δεν ερχόμουν σε επαφή με αυτό το έργο, δεν θα καταλάβαινα σε βάθος πολλά από τα ζητήματα που πραγματεύεται. Αυτό είναι και το ζητούμενο της ορατότητας τελικά: να έρχεται μπροστά σου κάτι που σε διαφορετική περίπτωση θα το αγνοούσες.

Οι ταυτότητές μας έχουν μεγάλη βαρύτητα στη ζωή μας. Θα έπρεπε να εχούν λιγότερη;

Λίλα: Δεν υπάρχει μία απάντηση σε αυτό. Για κάποιους ανθρώπους είναι πολύ σημαντικό να έχουν μια ταυτότητα για να μπορούν να ανήκουν και κάπου ώστε να μην είναι μόνοι.

Ίσως το πιο σημαντικό είναι να έχεις το δικαίωμα να επιλέξεις την ατυτότητά σου.

Άρτεμις: Είναι νομίζω σημαντικό να διαχωρίσουμε την ταυτότητα από την ταμπέλα. Η ταμπέλα έχει το βάρος της προσδοκίας του ρόλου που επωμίζεται κανείς και οι προσδοκίες αυτές, συχνά, είναι των άλλων. Η ταυτότητα δεν είναι έτσι. Είναι αυτό που είναι πραγματικά κάποιος.

Κωνσταντίνος:  Η ταυτότητα είναι και προιόν αναζήτησης. Δεν είναι κάτι το οποίο παραμένει σταθερό από την αρχή μέχρι το τέλος.

Άρτεμις: Και μπορεί κάποιον οι υπάρχουσες ταυτότητές του να μην τον καλύπτουν σε κάποια επόμενη φάση της ζωής του. Ίσως τελικά, είναι μία σύμβαση προκειμένου να γίνονται πιο κατανοητά κάποια πράγματα σχετικά με το ποιος είναι ένας άνθρωπος όταν συστήνεται πρώτη φορά.

Πως μπορεί κανείς να μάθει τον εαυτό του; Είναι κάτι το οποίο ολοκληρώνεται;

Λίλα: Αν ολοκληρωθεί, μετά τι θα κάνουμε;

Κωνσταντίνος: Μέσα από τη δουλειά με τον εαυτό μας, μπορούμε μάθουμε κάποια κομμάτια του ώστε να διευκολύνουμε τη ζωή μας μεγαλώνοντας.

Άρτεμις: Και ίσως όσο αναγνωρίζεις λανθασμένα μοντέλα συμπεριφορών, έχεις και την δυνατότητα να τα διορθώσεις. Ελπίζω.

Η προσαρμοστικότητα είναι κάτι που βοηθάει ή που τελικά, καθηλώνει;

Λίλα: Αν μπορείς να προσαρμόζεσαι στις συνθήκες, αλλά ταυτόχρονα να διεκδικείς αυτά που θες, μπορεί να είναι κάτι καλό.

Άρτεμις: Εξελικτικά, θα μπορούσαμε να πούμε πως η προσαρμοστικότητα είναι επιβίωση. Από την άλλη, αυτή τη στιγμή, τα όρια επίσης, μπορεί να σημαίνουν επιβίωση. Άρα δεν ξέρω αν υπάρχει απάντηση.

Κωνσταντίνος: Σε αυτόν το σύγχρονο κόσμο που όλα καταρρέουν και βρισκόμαστε σε ένα τέλμα, δεν ξέρω τι σημαίνει προσαρμοστικότητα. Μπορεί το ερώτημα να είναι αν θέλω να πάω προς τον γκρεμό μαζί με τους άλλους ή αν επιθυμώ να αντιστέκομαι με όποια δύναμη έχω.

Λίλα: Δεδομένου ότι βρισκόμαστε σε μία κατάσταση σοκ με όλες τις πληροφορίες που δεχόμαστε καθημερινά, έχουμε προσαρμοστεί με έναν τρόπο για να μπορούμε να ξυπνάμε το πρωί. Αν το σκεφτούμε σοβαρά, δεν θα μπορούσαμε.

Εκκινώντας από τα ζητήματα γάμου και τεκνοθεσίας που συζητάμε τον τελευταίο καιρό, πρέπει να είναι έτοιμη η κοινωνία για μία αλλαγή προς το καλό ή ίσως πρέπει να επιβληθεί και να γίνει συνήθειο με τον καιρό;

Άρτεμις: Ιστορικά έχουμε δει ότι η κοινωνία δεν ήταν έτοιμη να δώσει ψήφο στις γυναίκες ή να αποποινικοποιήσει την μοιχεία ή την άμβλωση, να βγάλει το θρήσκευμα από τις ταυτότητες. Οπότε ίσως πρέπει να έρθουμε αντιμέτωποι με κάποιες αλλαγές που είναι απαραίτητο να γίνουν για να καταφέρουμε να τις ενσωματώσουμε και να τις δεχτούμε.

Λίλα: Αυτή τη στιγμή αναγκάζονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση να κάνουν αυτό το βήμα. Δεν μπορούμε να μιλάμε πλέον για πολίτες χωρίς βασικά δικαιώματα.

Πάλι σε σχέση με το παραπάνω θέμα αναρωτιόμουν αν πρέπει να έχουμε πάντα γνώμη για όλα από όποια θέση κι αν βρισκόμαστε;

Κωνσταντίνος: Από τη στιγμή που υπάρχει αυτή η αστική δημοκρατία -που καμία σχέση δεν έχει με την ουσία της δημοκρατίας- έχουν όλοι τις απόψεις τους και μπορούν να τις εκφράζουν παντού -από το διαδίκτυο μέχρι τις παρέες-, χωρίς να έχουν ουσιαστική συμμετοχή στην λήψη αποφάσεων. Άρα είναι μάλλον κάτι που δεν μπορούμε να αποφύγουμε.

Η ταυτότητα είναι και προιόν αναζήτησης. Δεν είναι κάτι το οποίο παραμένει σταθερό από την αρχή μέχρι το τέλος.

Πως είναι η κατάσταση στο επάγγελμά σας στη μετά covid εποχή;

Λίλα: Από τη στιγμή που δεν έχουμε συλλογική σύμβαση εργασίας, θα συνεχίσουν να υπάρχουν προβλήματα. Νομίζω ο μόνος τρόπος είναι να υπάρχουν πολύ ισχυρά σωματεία ώστε να μπορούμε να κάνουμε κάτι. Δεν μπορείς να κάνεις τίποτα μόνος. Σίγουρα εγώ ως γυναίκα έχω νιώσει ότι κάποιοι άνθρωποι είναι λίγο πιο προσεκτικοί και αυτό το θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό κέρδος. Δεν ξέρω πόσο θα κρατήσει, αλλά μπορούμε να παλέψουμε για να διαρκέσει περισσότερο.

Άρτεμις: Όσον αφορά το οικονομικό κομμάτι στη δουλειά μας, σίγουρα λείπει η επαρκής χρηματοδότηση. Χρηματοδότηση και φροντίδα οικονομική για να γραφτούν νέα ελληνικά έργα και να γίνει σωστή θεατρική έρευνα, χωρίς να χρειάζεται παράλληλα να κάνεις και μία άλλη δουλειά.

Είστε αισιόδοξοι;

Άρτεμις: Ανάλογα σε τι φάση θα μας πετύχεις! Υπάρχουν μέρες που είμαστε πολύ αισιόδοξοι και πιστεύουμε πως μπορεί να αλλάξει ο κόσμος που ζούμε και πως εμείς οι ίδιοι μπορούμε να τον αλλάξουμε. Υπάρχουν μέρες που νικάει το κακό και είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα.

Τι αποτελεί για εσάς κινητήρια δύναμη στην καθημερινότητα;

Λίλα: Τα πάντα. Ο έρωτας, οι φίλοι, τα ταξίδια, το φαγητό.

Άρτεμις: Οι άνθρωποι στην ζωή μας με τους οποίους μπορούμε να συνεννοούμαστε!

Αν είχαμε κάνει αυτή την κουβέντα αφού είχα δει την παράσταση, θα ήταν διαφορετική;

Άρτεμις: Λίγο!

Λίλα: Θα είχαμε μιλήσει ακόμη για την σεξουαλικότητα της γυναίκας που θεωρείται ταμπού. Είμαστε σεξουαλικά πλάσματα και δεν είναι κακό αυτό!

Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Γκιώνης

ΔΑΦΝΗ της Ραφαέλλα Μάρκους στο Θέατρο ΕΛΕΡ

Μετάφραση & Ερμηνεία: Άρτεμις Γρύμπλα & Λίλα Μπακλέση

Σκηνοθεσία: Άρτεμις Γρύμπλα, Λίλα Μπακλέση, Κωνσταντίνος Μπιμπής

Σκηνικά – Κοστούμια: Μαρία Παπαδοπούλου

Μουσική: Αλεξάνδρα Κατερινοπούλου

Επιμέλεια κίνησης: Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου

Σχεδιασμός φωτισμών: Νίκος Βλασσόπουλος

Βοηθός σκηνοθετών: Εύα Διαμαντή

Παραγωγή: Floating Orchard Theatre Company & Θέατρο Αυλαία Θεσσαλονίκη