Αλέξανδρος Χούντας & Λίνα Φουντόγλου / Η δύναμη της φωνής μας

Όταν ένας άνθρωπος δεν μπορεί να στηριχτεί στο οικείο περιβάλλον του, έχει ανάγκη από μία φωνή. Όταν ένας άνθρωπος αναζητά την ταυτότητά του, έχει ανάγκη από μία φωνή. Όταν μία ιστορία αξίζει να ειπωθεί, αναζητά την φωνή που θα την εκφράσει. Ο Αλέξανδρος Χούντας έδωσε φωνή σε έναν αδικοχαμένο νεαρό Βραζιλιάνο που έχασε τη ζωή του από την ίδια την μητέρα του λόγω των σεξουαλικών του προτιμήσεων. Έγραψε το έργο που βασίζεται σε αληθινή ιστορία, το σκηνοθέτησε και παίζει στην παράσταση που παρουσιάζεται στο Θέατρο Αλκμήνη. Σημαντική συνοδοιπόρος του στην διαδρομή μέχρι την παράσταση η συνεργάτις του Λίνα Φουντόγλου. Μας μίλησαν για την ιστορία που τους κινητοποίησε και τους κίνησε, την παράσταση που ετοίμασαν με φροντιδά, όλα όσα τους δίνουν δύναμη να εκφράζονται, να διεκδικούν, να συνεχίζουν.

Τι είναι αυτό που κινητοποίησε την συγγραφή του έργου και έπειτα την παράσταση;

Αλέξανδρος Χούντας: Μία είδηση που διάβασα τυχαία στο διαδίκτυο. Το 2017 μία μάνα 32 ετών σκότωσε το 17χρονο γιό της επειδή ήταν gay. Και πρίν από αυτό του έστησε ενέδρα. Προσέλαβε δύο κακοποιούς να τον χτυπήσουν άσχημα για να ‘’βάλει μυαλό’’. Ύστερα τους πρόσταξε να σκοτώσουν το παιδί της. Εκείνοι αρνήθηκαν. Και τότε ‘’ανέλαβε’’ εκείνη. Τον έσφαξε άγρια κι έπειτα –με τη βοήθεια του συντρόφου της- πέταξαν το πτώμα του παιδιού σ’ ένα χωράφι και του έβαλαν φωτιά για να εξαφανίσουν τα ίχνη του.

Όταν διάβασα την είδηση αυτή έχασα τον ύπνο μου για μερικές μέρες! Αποφάσισα,λοιπόν, να το κάνω θεατρικό έργο, έκανα μία έρευνα και ξεκίνησα να γράφω αποφασισμένος να δώσω εγώ ‘’φωνή’’ σε αυτό το παιδί. Μια φωνή που δεν ακούστηκε ποτέ…

Η παράσταση αυτή είναι για ‘μένα ένα δώρο από το Θεό. Και ως συγγραφέας και ως σκηνοθέτης της παράστασης αλλά και ως ερμηνευτής, είμαι ευτυχής που στη δημιουργία αυτής της δουλειάς είχα δίπλα μου αυτή την ξεχωριστή ομάδα που δούλεψε με πραγματική αγάπη και ιερό σκοπό. Ξεκινώ από τον Μιχάλη Δέλτα που έγραψε υπέροχη πρωτότυπη μουσική αλλά και ένα υπέροχο τραγούδι για ‘μένα. Τη Λίνα Φούντογλου που ως φίλη και συνάδελφος ήταν εκεί για ‘μένα και με βοήθησε πολύ στην ‘’ενορχήστρωση’’ της σκηνοθετικής μου ματιάς αλλά και στην υποκριτική σε ένα τόσο δύσκολο έργο. Την Κατερίνα Λουτσοπούλου που εμφανίζεται επί σκηνής σε έναν βουβό και εξαιρετικά συγκινητικό ρόλο και στήριξε κι εκείνη από την αρχή όλη τη διαδικασία της δημιουργίας. Την Παναγιώτα Βλαντή που μας χάρισε τη φωνή της στην παράσταση, τη Μάρθα Χαραλαμπίδου που δημιούργησε ένα μοναδικό σκηνικό και κοστούμια όπως τα ονειρεύτηκα, το Μανώλη Μπράτση που με τους φωτισμούς του έδωσε απίστευτη ατμόσφαιρα στην παράσταση και τον Ηλία Αργυρακόπουλο που με το φακό του φωτογραφίζει όχι μόνο στιγμές αλλά κυρίως συναισθήματα.

Ποιες νέες σκέψεις κάνατε για τον εαυτό σας μέσα από αυτή τη δουλειά μέχρι τώρα;

Αλέξανδρος Χούντας: Για ‘μένα, προσωπικά, η συγκεκριμένη δουλειά αποτελεί ήδη ‘’σταθμό’’ στην πορεία μου. Και δεν το λέω μόνο επειδή ο μονόλογος είναι σταθμός για κάθε ηθοποιό. Μέσα από το ‘’Εσύ’’ νιώθω πώς βιώνω μια δεύτερη ενηλικίωση τόσο καλλιτεχνικά όσο και ανθρώπινα. Νιώθω πως ωρίμασα και συγγραφικά και σκηνοθετικά και ερμηνευτικά. Φυσικά, αυτό συμβαδίζει και με μία γενικότερη ωρίμανση που βιώνω στη ζωή μου σε όλους τους τομείς. Όμως, πραγματικά, έπειτα από 15 πλέον χρόνια στο χώρο του θεάτρου, νιώθω πρώτη φορά αυτό το πράγμα. Ανεβαίνω στη σκηνή και ξεχνάω τα πάντα. Δεν σκέφτομαι τίποτα. Σαν αυτό το έργο να διέλυσε μέσα μου κάθε ωραιοπάθεια, έπαρση ή ματαιοδοξία (από τις οποίες συχνά κινδυνεύουμε οι ηθοποιοί). Γίνομαι αυτό το παιδί. Η φωνή του, η ανάγκη του, η θλίψη του, ο θυμός του, το παράπονο του. Χωρίς ευκολίες και υποκριτικά τερτίπια. Και κάθε παράσταση είναι πραγματικά δύσκολη. Ένας αγώνας κανονικός που έχει σκοπό να αναδείξει την αλήθεια. Ένας αγώνας τόσο λυτρωτικός στο τέλος!

Λίνα Φουντόγλου: Με τη συμμετοχή μου στη σκηνοθεσία της παράστασης, συνειδητοποίησα καινούρια πράγματα για εμένα. Ως ηθοποιός το να βρίσκομαι στα χέρια ενός καλού σκηνοθέτη είναι το σημαντικότερο. Δεν σκεφτόμουν ποτέ πώς θα ήταν να συμμετέχω στη σκηνοθεσία της δουλειάς. Δεν ήταν κάτι δηλαδή που επιζητούσα, παραμόνο κάτι που μου έβγαινε φυσικά όταν υπήρχε ανάγκη να ολοκληρωθεί μία δουλειά όπως μία μικρού μήκους ταινία που έχω κάνει και performance. Πρώτη φορά λοιπόν είδα πώς είναι να είσαι κάτω από τη σκηνή και μπορώ να πω ότι μου άρεσε η εμπειρία. Η αγωνία είναι διαφορετική απο κάτω γιατί στην παράσταση πλέον δεν έχεις κανέναν έλεγχο, ο ηθοποιός έχει τον απόλυτο έλεγχο. Βέβαια το να συνεργάζεσαι με έναν ηθοποιό και σκηνοθέτη -δημιουργό της δουλειάς επί της ουσίας- σαν τον Αλέξανδρο κάνει τα πράγματα πολύ πιο εύκολα από κάθε άποψη. Γνωριζόμαστε πολλά χρόνια, υπάρχει κοινός κώδικας, και είναι πολύ ικανός και ταλαντούχος. Η παράσταση ήταν ήδη σκηνοθετημένη στο νου του, εγώ τον βοήθησα, πρόσθεσα πράγματα, δούλεψα υποκριτικά και μέσα από συνδιαμόρφωση βγήκε το αποτέλεσμα.

Γιατί μας τρομάζει τόσο πολύ το διαφορετικό; Ποια είναι τα πιο θεμελιώδη βήματα προς την αποδοχή;

Αλέξανδρος Χούντας: Ίσως γιατί κάνουμε προβολή κάποιων πραγμάτων που έχουμε μέσα μας και τα αρνούμαστε. Κι έτσι γινόμαστε επιθετικοί απέναντι σε αυτά. Γιατί είμαστε γαλουχημένοι έτσι. Μαθημένοι να κρίνουμε και όχι να κάνουμε αυτοκριτική.

Λίνα Φουντόγλου: Οι άνθρωποι έχουν ανέκαθεν την ανάγκη να αποκωδικοποιούν ό,τι τους περιβάλλει. Ό,τι δεν μπορούν να κατανοήσουν βάσει της δίκης τους παιδείας, εμπειρίας, καθημερινότητας είναι πολύ εύκολο να το τοποθετήσουν πίσω από μία ταμπέλα. Δίνεται μία ερμηνεία εντελώς υποκειμενική, βεβιασμένη που τις περισσότερες φορές δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Πόσες φορές μπορεί να έχουμε πει ότι δε συνεννοούμαστε με κάποιον γιατί είναι αλλόκοτος. Εύκολα δηλαδή βάζουμε μία ταμπέλα σε κάποιον που μπορεί να είναι διαφορετικός από αυτό που εμείς έχουμε συνηθίσει, από τον κώδικα μας, τη δική μας παιδεία και εμπειρία. Δεν έχουμε την υπομονή να τον αποκωδικοποιήσουμε ίσως ούτε την εκπαίδευση κι έτσι επαναπαύουμε το νου μας βάζοντας στο υποκείμενο-γρίφο την ταμπέλα του «αλλόκοτου». Το διαφορετικό είναι βάσανο για τη σκέψη μας και συνήθως εκλαμβάνεται και ως κίνδυνος για τον κώδικα μας. Νομίζουμε δηλαδή ότι κινδυνεύει η αντίληψη της πραγματικότητας μας. Το θέμα είναι να μπορέσουμε να αντιληφθούμε ότι η πραγματικότητα δεν είναι δική μας και δεν αποτελείται μόνο από το κομμάτι που μπορούμε να αποκωδικοποιήσουμε εύκολα και γρήγορα. Φυσικά σε όλο αυτό που αναφέρω έρχεται και η ανάγκη του ατόμου να ανήκει σε μια ομάδα και ενστικτωδώς οι άνθρωποι επιλέγουν τις δυνατές ομάδες, τις πλειοψηφικές. Τα θεμελιώδη βήματα είναι να κατανοήσουμε τα γιατί, γιατί πολλοί σκεφτόμαστε έτσι, γιατί επιλέγουμε κατ’αυτόν τον τρόπο. Είναι τόσο απλοϊκοί οι λόγοι, τόσο ξεπερασμένοι, μας πάνε πίσω στην εποχή των σπηλαίων, δεν έχουνε θέση σε μια σύγχρονη κοινωνία, σε μία κοινωνία ελεύθερης βούλησης, ελεύθερων ατόμων. Αλλά εδώ έρχεται το ερώτημα, είμαστε τόσο ελεύθεροι όσο νομίζουμε;

Η αυτοκριτική είναι το πιο θεμελιώδες βήμα – κατά τη γνώμη μου- προς την αποδοχή.

Γιατί μετά από τόσους αγώνες που έχουν γίνει στην ανθρωπότητα, χρειάζεται ακόμα να μιλάμε για τα αυτονόητα;

Αλέξανδρος Χούντας: Γιατί η ζωή, τελικά, είναι ένας καθημερινός αγώνας και γιατί δυστυχώς τίποτα δεν είναι αυτονόητο.

Πιστεύετε στο θέατρο; Θεωρείτε ότι μπορεί να συντελέσει σε κάποια κοινωνική αλλαγή;

Αλέξανδρος Χούντας: Πιστεύω πολύ, ναι. Και πιστεύω γιατί το έχω δεί να συμβαίνει. Το θέατρο δεν είναι απλώς ένα θέαμα. Δεν είναι διασκέδαση. Δεν είναι κάτι που θα σε απασχολήσει για μια-δύο ώρες που θα παρακολουθήσεις μία παράσταση. Είναι κάτι που θα το ‘’πάρεις’’ μαζί σου στο σπίτι. Κάτι που θα ανασύρεις στη μνήμη σου ενώ είσαι μέσα στο μετρό. Θα σου δημιουργήσει σκέψεις. Θα σε βάλει πολλές φορές να αναμετρηθείς με τον εαυτό σου και τους βαθύτερους προβληματισμούς σου. Αυτό συμβάλλει στο να βρείς το δρόμο προς την αυτοκριτική. Ατομικά, βέβαια. Αλλά έτσι κατακτάται κάθε κοινωνική αλλαγή. Ατομικά στην αρχή κι έπειτα συλλογικά. Αυτό πιστεύω. Αυτό ελπίζω.

Είστε αισιόδοξοι για το μέλλον; Τι σας δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;

Αλέξανδρος Χούντας: Είμαι φύσει αισιόδοξος. Η αγάπη. Αυτή είναι όλη μας η δύναμη και δεν το έχουμε καταλάβει. Δεν ξέρω αν ακούγομαι ρομαντικός. Αν έτσι ακούγομαι, ε τότε μάλλον είμαι.

Λίνα Φουντόγλου: Η γνώση της θνητότητας και της ματαιότητας της ύπαρξης είναι που μου δίνει βαθειά αισιοδοξία. Μπορούμε να φτάσουμε αισίως σε έναν προορισμό και είμαι πεπεισμένη ότι θα φτάσουμε. Μου δίνει μεγάλη δύναμη η μητέρα μου, μου δίνει δύναμη η κοινή ανάγκη πολλών ανθρώπων για αλήθεια, μου δίνει δύναμη να ανακαλύπτω εκείνους που έχουμε κοινές ανησυχίες, η τέχνη γενικά και η τέχνη μου ειδικά, η έρευνα του ατέρμονου σύμπαντος, η θάλασσα, τα σχέδια για το αύριο και φυσικά το ύψιστο παυσίπονο ο έρωτας.