Γιώργος Σιώρας Δεληγιάννης / Selfy: quartet for a selfie cam
Σε μια εποχή που το κινητό τηλέφωνο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας και σημείο αναφοράς της ζωής μας, μία ομάδα ξεχωριστών περφόρμερ ερευνά, μέσω του σώματος και της κίνησης, την δυνατότητα προσαρμογής του και τις διαφορετικές χωρικότητες που καταλαμβάνει, την δισδιάστατη όψη του και τις προεκτάσεις της, την αλληλεπίδρασή του με το κινητό, αλλά και με τους άλλους ανθρώπους όταν αυτό παρεμβάλλεται. Ο χορογράφος της παράστασης Γιώργος Σιώρας Δεληγιάννης μας μίλησε για την ερευνητική διαδικασία που οδήγησε στο Selfy που παρουσιάζεται 14-17 Απριλίου στον χώρο Beton 7, την πορεία με τους συνεργάτες του, τις συνειδητοποιήσεις, τις σκέψεις και τις νέες ιδέες που συνάντησε σ΄αυτή.
Από που προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;
Το Selfy δεν προϋπήρχε σαν ιδέα. Προσωπικά, ουδέποτε με απασχόλησε η έννοια και η λειτουργία της κάμερας του κινητού. Bρισκόμουν σε μία ερευνητική διαδικασία, προσπαθούσα να βρω έναν τρόπο να εκφραστώ και στο πλαίσιο αυτής της έρευνας –επειδή δουλεύω πολύ με το φιλμ, την κάμερα και την φωτογραφία σε διάλογο με το σώμα- είδα ότι όταν θέλαμε με τους συνεργάτες μου να βγάλουμε μία φωτογραφία ή να καταγράψουμε κάτι, εκ των πραγμάτων στρεφόμασταν στην κάμερα του κινητού, οπότε συνειδητοποίησα πως αυτό είναι μια πραγματικότητα που υπάρχει σήμερα και άρχισα να του δίνω λίγο πιο πολύ χώρο και να το παρατηρώ μέχρι που προέκυψαν οι πρώτες ιδέες. Εν τω μεταξύ η κάμερα του κινητού είναι ευρυγώνια που σημαίνει ότι η γωνία του φακού είναι αρκετά μεγάλη για να περιλαμβάνει περισσότερα πράγματα στο κάδρο και παράλληλα να ανταπεξέρχεται στην κοντινή απόσταση που συνήθως το χρησιμοποιούμε. Το άλλο side effect που με ενδιαφέρει είναι ότι ο ευρυγώνιος φακός παραμορφώνει και αυτή η παραμόρφωση δημιουργεί χωρικότητες που συντελούν στην μεταφορά από το σώμα στο μη σώμα. Πλέον το σώμα δεν είναι αυτό που έχουμε δει στην αρχή, ένα σχήμα, ένας χώρος, αλλά είναι κάτι άλλο, μια ποιητική, μια αρχιτεκτονική του δισδιάστατου κάδρου που μας δίνει το κινητό. Οπότε, η ιδέα ξεκίνησε από την έρευνα, χωρίς να γνωρίζω ακριβώς για τι ψάχνω. Παρατηρώντας την διαδικασία, θα έλεγα ότι πρόκειται για έναν «επαναπροσδιορισμό του κάδρου». Ορίζουμε το κάδρο που μπορεί να είναι ένα σχήμα, μία πρόθεση και αφού το κάνουμε αναγνώσιμο επειδή το έχουμε κατανοήσει, το επαναπροσδιορίζουμε. Αυτός ο συνεχής επαναπροσδιορισμός για μένα έχει μεγάλη σημασία. Με βοηθάει να παραμένω σε μια κατάσταση ρευστότητας.
Ο τίτλος;
Από τη λέξη Selfy με y, προέκυψε η λέξη selfie, που αναφέρεται στο κάδρο του προσώπου που έχει τραβηχτεί με την κάμερα του κινητού και έχει προκύψει στα τελευταία 6, 7 χρόνια. Είναι πολύ πρόσφατη λέξη και σχετίζεται με το συγκεκριμένο κοινωνικό φαινόμενο. Στην πραγματικότητα, Selfy με y είναι η φαινομενολογική προσπάθεια αντίληψης του εαυτού, αυτό που γράφουμε και στον υπότιτλο. Ξεκινάμε από τις δύο διαστάσεις της κάμερας του κινητού για να δούμε πως μπορούμε να υπάρχουμε μέσα σ΄αυτό –όχι για να κρίνουμε. Θέλαμε να δούμε πως μπορεί ένα σώμα να υπάρχει μέσα σ΄αυτό το δισδιάστατο σύμπαν. Ο τρόπος με τον οποίο το χρησιμοποιούμε είναι απόλυτα ποιητικός, δεν έχει αφήγηση προδιαγεγραμμένη. Αυτό που με ενδιέφερε πάρα πολύ ήταν πως θα προκύπτει η αφήγηση με βάση την ταυτότητα του κάθε περφόρμερ. Γι΄αυτό κι επέλεξα τους τέσσερις συγκεκριμένους ανθρώπους που κατά την άποψή μου η διαδρομή του καθενός είναι πολύ ιδιαίτερη. Τα υλικά που προκύπτουν είναι μοναδικά. Παρόλα αυτά περπατούν πάνω σε έναν κοινό άξονα και έτσι δημιουργούνται συγγένειες και κοινά σημεία.
Το σώμα ως μέσο έκφρασης δίνει όσες δυνατότητες μπορεί να δώσει και ο λόγος;
Για μένα το σώμα είναι πολύ πιο ελεύθερο από τον λόγο. Κάθε λέξη έχει αυτόματα μια μετάφραση, ενώ το σώμα μπορεί να ξεφεύγει πιο εύκολα από αυτή τη συνθήκη. Το σώμα έχει μια δυναμική και το πως την χρησιμοποιεί ο καθένας ορίζει και το ποιος είναι εν τέλει.
Πως μας επηρεάζει η ψηφιακή εποχή;
Νοιώθω πως υπάρχουν πολλές πληροφορίες, αλλά υπάρχει ο κίνδυνος να χαθούμε μέσα στην πληροφορία και να χάσουμε την εμπειρία καθεαυτή με συνέπεια να καταλήγουμε να περιοριζόμαστε στην «εμπειρία της πληροφορίας».
Μπορούμε να αποκτήσουμε αίσθηση του εαυτού μας;
Έχω την αίσθηση πως ό,τι ορίζεις ήδη έχει περάσει στο παρελθόν. Γι΄αυτό η συνεχόμενη αλλαγή είναι αυτό που αντιλαμβάνομαι ως πιο κοντά στον «εαυτό». Δεν μπορούμε να ορίσουμε τον εαυτό μας. Την στιγμή που το κάνουμε, ήδη έχει μετακινηθεί. Ο επαναπροσδιορισμός είναι κάτι που με ενδιαφέρει πολύ. Όχι για να περνάει κάποιος από τη μία εντύπωση στην άλλη, αλλά για να συνεχίσει να κινείται στην ροή της παρατήρησης αυτού που είναι.
Τι κερδίζεις ως χορογράφος της παράστασης –και όχι ως χορευτής;
Οι προσωπικές αναζητήσεις που είχα ως χορευτής δεν έχουν αλλάξει. Απλά έχουν μετατοπιστεί σε ένα πιο εκφραστικό πεδίο. Μπορώ να εκφραστώ πιο ελεύθερα ως χορογράφος. Με βοηθάει να είμαι πιο δημιουργικός σε αυτή τη φάση. Επίσης έχει και το κομμάτι του αντικατοπτρισμού. Βλέπεις μέσα από τους θεατές της παράστασης ποιος είσαι τελικά και τι είναι αυτό που προσπαθείς να πεις. Όσο πιο ειλικρινής είσαι σε αυτή τη διαδικασία, τόσο πιο κοντά στον πυρήνα φτάνεις.
Πως δουλέψατε για την παράσταση;
Το έργο είχε παρουσιαστεί πριν λίγους μήνες στην Σχολή Καλών Τεχνών στο πλαίσιο του Athens Video Dance Festival όπου δούλεψα με την Νεφέλη Αστερίου. Είχαμε την ευκαιρία να πάμε βαθιά και να δούμε πως λειτουργούν οι ιδέες μας στο σώμα της. Από εκεί προέκυψαν κάποιες συνθήκες που μαζί με κάποιες νέες τις χρησιμοποιήσαμε και τώρα με τους χορευτές. Παρόλο που έχει δουλέψει αρχικά ο καθένας μεμονωμένα και δεν έχουν αναφορά ο ένας τον άλλο, κάποια στιγμή στην παράσταση συντονίζονται και αντιλαμβάνονται πως είναι μαζί.
Ποια θα ορίζαμε ως την πρόθεση του έργου;
Ενώ δουλεύουμε διαρκώς με προθέσεις, δεν μπορώ να ορίσω μία συνολική πρόθεση που απευθύνεται σε κάποιον. Για μένα το έργο είναι μια διαδρομή κατά την οποία τέσσερα σώματα προσπαθούν να υπάρξουν σε ένα καινούργιο σύμπαν –στην προκειμένη περίπτωση το ψηφιακό.
Έχεις μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο σώμα –σε σχέση με το μυαλό που είναι πιο αναλυτικό;
Νομίζω πως το πιο ουσιαστικό είναι να αφήνεσαι στα πράγματα. Χωρίς εμπιστοσύνη. Σε σχέση με το σώμα και το μυαλό, θεωρώ πως το ένα κατοικεί μέσα στο άλλο. Και το σώμα έχει μνήμη και η μνήμη κατοικεί σε μια σωματικότητα.
Ποιο ήταν το προσωπικό κέρδος από την συγκεκριμένη δουλειά μέχρι τώρα;
Η ίδια η δουλειά, η διαδικασία. Είναι αποτέλεσμα μιας διαδρομής που φτάνοντας σε ένα σημείο ένιωσα μεγάλη ανάγκη να μοιραστώ.
Τι σε ηρεμεί στην καθημερινότητα;
Η φύση. Είναι κάτι πολύ δυνατό γιατί έχει την δυνατότητα να σου μαθαίνει και να σου θυμίζει ποια είναι η δική σου φύση και πως μπορείς να υπάρχεις έξω από οτιδήποτε τεχνητό. Έχει τον τρόπο της να βρίσκει τον δρόμο της και αυτό με καθησυχάζει. Δεν έχω πάντα την ευκαιρία να είμαι κοντά της, αλλά την επιζητώ.
quartet for a selfie cam
14-17 Απριλίου στο Beton 7
Ώρα Έναρξης: 19.00
Συντελεστές:
Χορογραφία/Σύλληψη: Γιώργος Σιώρας Δεληγιάννης
Χορός: Αγγελική Στελλάτου, Σεμπαστιέν Σεϊξάς, Σάνια Στριμπάκου, Δρόσος Σκώτης
Συνομιλητής του έργου: Αλέξανδρος Μιστριώτης