Πέτρος Παπαζήσης / Η καρδιά ενός τριαντάφυλλου
H ομάδα Παραστατικών Τεχνών Tender Buttons σε συνεργασία με την Alibi Gallery παρουσιάζουν την site-specific παράσταση “Rose is a rose is a rose is a rose”, βασισμένη στην ζωή της Γερτρούδης Στάιν και της συντρόφου της, Άλις Μπ. Τόκλας. Η παράσταση πραγματοποιείται στο χώρο της Alibi Gallery, όπου παρουσιάζεται η έκθεση “Come Together…Right Now” μέχρι και την Κυριακή, 2 Φεβρουαρίου 2020. Πρόκειται για μια έκθεση που επιχειρεί να αναδείξει την πολυφωνία που επικρατεί σήμερα στις εικαστικές τέχνες, φιλοξενώντας αντιπροσωπευτικά έργα 40 καλλιτεχνών από διαφορετικές γενιές.
Το 1874 γεννιέται η Γερτρούδη και το 1967 πεθαίνει η Άλις. Ωστόσο, ο θάνατος της Γερτρούδης, 27 Ιουλίου του 1946, δεν διακόπτει την διάσημη σχέση τους. Οι δύο γυναίκες αφηγούνται την κοινή τους ζωή, άλλοτε αναπαριστώντας γεγονότα σε χρόνο φλας μπακ και άλλοτε περιγράφοντάς τα στο σύγχρονο παρόν του έργου – περιγραφές στις οποίες η Γερτρούδη παίρνει μέρος, αν και νεκρή, ζώντας ακόμα μέσα από τις αναμνήσεις της Άλις.
Γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με την συγκεκριμένη ιστορία; Τι ιδιαίτερο είχε η σχέση της Γερτρούδης Στάιν με την σύντροφο της;
Η ιστορία της Γερτρούδης Στάιν και της Άλις Τόκλας μας εμφανίστηκε στο προσκήνιο, όταν θέλαμε να συνεργαστούμε μεταξύ μας (δηλαδή εγώ με τις 2 ηθοποιούς). Μια ανάγκη μας ήταν να δουλέψουμε αρκετά τη σχέση και την αλληλεπίδραση των δυο ηθοποιών πάνω στη σκηνή. Έτσι ανακαλύψαμε τα κείμενα της Γερτρούδης, μελετήσαμε τα βιογραφικά τους στοιχεία και εν τέλει μας κέντρισε το ενδιαφέρον αυτή η τόσο ολοκληρωμένη σχέση και ένωση αυτών των προσώπων. Ανακαλύψαμε, όπως έχει αναφέρει παλαιότερα η ηθοποιός Αλκυόνη Θηλυκού, «τη σημασία του να είσαι δύο».
Πως δουλέψατε για την παράσταση; Πως συνομιλεί με την έκθεση που διεξάγεται στον ίδιο χώρο;
Η παράσταση ξεκίνησε να δημιουργείται λίγα χρόνια πριν στη Θεσσαλονίκη. Βασιστήκαμε πολύ στη σχέση των δύο χαρακτήρων κι έτσι προσπαθήσαμε να αναδείξουμε τα φωτεινά σημεία των ηθοποιών. Με κεντρικό άξονα την μελέτη των δυο υπαρκτών προσώπων, οι δυο ηθοποιοί (Στεργιάνα Τζέγκα και Αλκυόνη Θηλυκού) κατέθεσαν εν ώρα προβών αρκετό υλικό το οποίο με την δραματολόγο της παράστασης (Κατερίνα Λιάτσου) αλλά και τους υπόλοιπους συντελεστές, σκηνογράφους και φωτίστρια (Φανή Σκουλικίδη- Μπουκουβάλα, Ελένη Τσιμίδου, Ελένη Χούμου) προσπαθήσαμε να το φέρουμε σε μια σειρά. Η ιδέα της έκθεσης και της παρουσίασης της παράστασης σε εκθεσιακούς χώρους, εμφανίστηκε εξαιτίας μιας ιδιότητας της Γερτρούδης, αυτής της συλλέκτριας έργων τέχνης πολλών και διάσημων ζωγράφων (Πικάσο, Ματίς, Σεζάν κ.α.). Οι αναφορές μέσα στο κείμενο της παράστασης για τους πίνακες, τους ζωγράφους και την τέχνη γενικότερα ήταν καταλυτικές για να προχωρήσει αυτή η ιδέα. Μέσα στον εκθεσιακό χώρο η Γερτρούδη και η Άλις, μας παρουσιάζουν το «σπίτι» τους, παρατηρούν τα έργα τέχνης και κάποιες φορές συνομιλούν μαζί τους.
Τις σχέσεις τις καθορίζει η τύχη ή επιλογή;
Οι σχέσεις των ανθρώπων ξεκινούν τυχαία (μάλλον) αλλά στη συνέχεια αναγκάζεται να επιλέξει κανείς αν θα αφήσει τα πράγματα να προκύψουν τυχαία ή όχι. Αυτές οι δυο γυναίκες συναντήθηκαν τυχαία αλλά συνειδητά επέλεξαν να είναι μαζί για 35 χρόνια, γεγονός που καταργεί ίσως την τυχαιότητα αυτής της σχέσης.
Τι κάνει μια ζωή ενδιαφέρουσα;
Οι πολλές και διαφορετικές εικόνες που μπορεί κανείς να βλέπει και να απολαμβάνει. Και επίσης το να μην ξέρει κάποιος τι σημαίνει η λέξη «ρουτίνα» ή τουλάχιστον να είναι πάντα σε θέση να βρει το ενδιαφέρον στη ζωή του.
Τι νέο μάθατε για τον εαυτό σας από αυτή τη δουλειά; Ποιο ήταν το προσωπικό κέρδος;
Εγώ προσωπικά δεν θεωρώ τον εαυτό μου «σκηνοθέτη», αν και το έχω κάνει ξανά (και μάλλον θα το ξανακάνω). Αυτό που έμαθα από το Rose ήταν να μετριάσω τις μεγαλεπήβολες και εγωιστικές σκέψεις μου για το θέατρο και για τον κόσμο γενικότερα, και να αφεθώ μέσα σε ένα ομαδικό μοντέλο συνεργασίας, που το κάθε μέλος της ομάδας δίνει τη δική του «πινελιά». Το ότι «έγινα σκηνοθέτης» ταυτόχρονα σημαίνει πως έμαθα να συνεργάζομαι και να επικοινωνώ με ανθρώπους που έχουμε κοινούς στόχους.
Σε κάθε θεατρική δουλειά, αναπτύσσεται περισσότερο η παρατήρηση. Και μέσα από την παρατήρηση προσπαθώ να δίνω ζωή σε αυτό που σκέφτομαι. Ταυτόχρονα με ενεργοποιεί πολύ η διαδικασία της πρόβας, με το να δημιουργώ δυσκολίες στους ηθοποιούς, καθώς έτσι γίνονται καλύτεροι και απελευθερώνονται. Όλα αυτά είναι κέρδος για μένα, γιατί μπόρεσα τα τελευταία χρόνια να τα εξελίξω.
Τι σας δίνει δύναμη στην καθημερινότητα;
Τα χαμόγελα των δικών μου ανθρώπων, το να ακούω μουσική και να τραγουδάω με καλή παρέα και να προσπαθώ να ασχολούμαι δειλά με το νέο μου χόμπι (τη σύνθεση μουσικής).
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Πέτρος Παπαζήσης
Δραματουργική επεξεργασία: Κατερίνα Λιάτσου
Σκηνογραφική επιμέλεια-ενδυματολογία: Φανή Σκουλικίδη-Μπουκουβάλα
Ηθοποιοί: Αλκυόνη Θηλυκού, Στεργιάνα Τζέγκα
Οργάνωση παραγωγής: Νίκος Μαυράκης
Παραγωγή: TooFarEast Productions
Η παράσταση πρωτοπαίχτηκε στη Θεσσαλονίκη στον πολυχώρο Aniline, το 2016, και στο φεστιβάλ “Ανοιχτή Σκηνή – Φωνές της Πόλης” του Δήμου Θεσσαλονίκης στο θέατρο Άνετον τον Απρίλιο του 2017, με τους παρακάτω επιπλέον συντελεστές: Ελένη Χούμου (φωτίστρια) και Ελένη Τσιμίδου (σκηνογραφία-ενδυματολογία μαζί με τη Φανή Σκουλικίδη)
Έκθεση “Come Together…Right Now”
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Γιώργος Βαβυλουσάκης, Μαρία Βάλλα, Λευτέρης Βελέτζας, Ρούλα Βιδάλη, Ιάκωβος Βολκώφ, Χρήστος Γιαννόπουλος, Απόλλωνας Γλύκας, Κορνήλιος Γραμμένος, Ιάσονας Καμπάνης, Αντώνης Καπνίσης, Μιχάλης Κιούσης, Μαρία Κοκκίνη, Μαρίλια Κολυμπίρη, Βασιλική Κούκου, Κώστας Λάβδας, Νάγια Μαγαλιού, Αλέξανδρος Μαγκανιώτης, Βεατρίκη Μαρκοπούλου, Ματίνα Μαυρονικόλα, Ιωάννης Μονογυιός, Λένια Οικονόμου, Κωνσταντίνος Πάτσιος, Χρήστος Πόνης, Σοφία Ροζάκη, Αλέξανδρος Σιμόπουλος, Όλγα Σουρή, Νίκος Σταυρακαντωνάκης, Άγγελος Σχίζας, Γιάννης Σωτηρίου, Αγγελίνα Τσουμάνη, Βάνα Φερτάκη, Κατερίνα Χάρου, Βαγγέλης Χούρσογλου (aka WOOZY), Φλοράνς Χρηστάκη, Δημήτρης Χρηστίδης, Mari Aoyama, Cacao Rocks, Jola, Vincent Meyrignac, N_Grams
Επιμέλεια Έκθεσης: Ματίνα Χαραλάμπη
Σαρρή 12, Ψυρρή
Παρασκευή 31 Ιανουαρίου και Σάββατο 1 Φεβρουαρίου στις 20:00