Φυλακίζοντας τις επιθυμίες μας / Ένα κείμενο με αφορμή την παράσταση Talking Heads
Ανακαλώ τις 3 ιστορίες της παράστασης.
Στην πρώτη, ο Γκράχαμ, ένας μεσήλικας γιος μιας εγωκεντρικής μητέρας περιγράφει πώς η ζωή του περικυκλώνεται από τις ανάγκες της. Αποκομμένος από τις επιθυμίες του ή ενοχικά και ελλειμματικά συνδεδεμένος μαζί τους (τον βλέπουμε να διαβάζει στα κρυφά ένα πορνοπεριοδικό) δυσκολεύεται να νοηματοδοτήσει την ύπαρξή του, πέραν του ρόλου του γιου/υπηρέτη της μητέρας του. Ένας ρόλος που τον προστατεύει και συνάμα τον δεσμεύει. Στερήθηκε τη σχέση (τον πρωταρχικό δεσμό με τη μητέρα) εκείνη που θα του δίδασκε πώς να βιώνει τον εαυτό του, διαχωρισμένο από τις ανάγκες της, με ξεχωριστές επιθυμίες και με το αίσθημα της ασφάλειας μες την αυτονομία του.
Στη δεύτερη ιστορία ερχόμαστε σε επαφή με τη ζωή της γυναίκας του εφημέριου. Η Σούζαν, ζει εγκλωβισμένη εξαιτίας της αέναης προσπάθειάς της να επιτελέσει τους επιβεβλημένους κοινωνικούς ρόλους (της καλής νοικοκυράς, συζύγου, θρησκευόμενης κτλ). Έχει χάσει τον εαυτό της ταλαντευόμενη ανάμεσα στο μούδιασμα από το αλκοόλ και την ακινησία από τις ταμπέλες που κουβαλάει. Μόνες στιγμές οικειότητας και σύνδεσης με τις επιθυμίες της, οι κρυφές περιπτύξεις της με τον παντοπώλη της γειτονιάς.
Στην τρίτη ιστορία συναντούμε ξανά την αποσύνδεση. Αυτή τη φορά δεν είναι η μητέρα-ασπίδα προστασίας, ούτε το αλκοόλ και οι κοινωνικές συμβάσεις που συντηρούν την απόσταση. Μη μπορώντας να ζήσει τη ζωή της, παρά να μόνο να παρακολουθεί τους άλλους, η Αϊρήν εφευρίσκει έναν τρόπο επικοινωνίας (στέλνει αδιάκοπα γράμματα παραπόνων σε δημόσιους φορείς) που της δίνει την ψευδαίσθηση της επαφής (απευθυνόμενη σε κάποιον) και φροντίζοντας για το καλό των άλλων. Έτσι ξεχνιέται για λίγο από τη φυλακή της.
Σε αυτές τις τρεις ιστορίες οι άνθρωποι προσεγγίζουν την αλήθεια τους μόνο μέσα από ενοχικές – παράνομες συνήθειες. Νιώθουν ντροπή αν φέρουν την πραγματικότητά τους στη σχέση. Νιώθουν θυμό και στεναχώρια που την κρατούν απωθημένη. Ανοιγοκλείνουν παράθυρα στο κουτί του σκηνικού που στεγάζει τις ιστορίες τους. Ξετρυπώνουν οι αλήθειες τους, μετά τις ξαναμαζεύουν.
Αυτό το κουτί μόνο όταν μετατρέπεται σε κελί φυλακής διατηρεί ανοιχτά όλα τα παράθυρά του. Η Αϊρήν πίσω από τα κάγκελα της φυλακής εξομολογείται πως είναι η πρώτη φορά που εδώ και χρόνια νιώθει τόσο ελεύθερη. Ίσως γιατί η ψυχική της κατάσταση για πρώτη φορά ταυτίστηκε με την πραγματικότητά της και έπαψε να υποκρίνεται και να αναζητά άμυνες για να προστατευτεί. Άραγε εμείς έχουμε έρθει σε επαφή με τις φυλακές μας;
Γράφει η Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια Αγγελική Κουτελιά
Πληροφορίες για την παράσταση εδώ.