Μια ηθοποιός καλείται να προετοιμαστεί για τον ρόλο της Κυρας – Φροσύνης. Αναζητά πληροφορίες και μελετά την ιστορία, δοκιμάζει ρούχα και τρόπους, χάνεται στα βάθη των γεγονότων και των προσώπων για να τα προσεγγίσει και εν τέλει για να βρει ίσως τον εαυτό της. Ο Στέφανος Παπατρέχας εμπνέεται από την αληθινή ιστορία της Κυράς – Φροσύνης και αναλογίζεται πάνω στις προσωπικές διαδρομές και τα συλλογικά βάθη. Ο Λάζαρος Βαρτάνης που συνεργάστηκε μαζί του στην σκηνοθεσία μας μίλησε για την πορεία του έργου, την εξέλιξή του σε παράσταση και την εμπειρία που του χάρισε.

Τι σε συγκινεί στην ιστορία της Κυρά – Φροσύνης;

Μιλάμε για ένα υπαρκτό πρόσωπο. Όλα αυτά συνέβησαν από ανθρώπους όπως εγώ, εσείς.

Ήταν μια γυναίκα που πλήρωσε τον έρωτά της με την ίδια της τη ζωή. Στα Γιάννενα, την περίοδο της Τουρκοκρατίας, σύναψε παράνομη σχέση – ούσα παντρεμένη και με παιδιά – με τον γιό του Αλί Πασά, δηλαδή με τον κατακτητή της χώρας της. Η τόλμη της να ζήσει αυτό τον έρωτα σε μια πολύ κλειστή κοινωνία και σε μια τέτοια εποχή ήταν κατακριτέα. Μια δυναμική προσωπικότητα με εξυπνάδα, πάθος, πολύ πιο μπροστά από την εποχή της.

Πιο πολύ όμως με συγκινεί ο τρόπος που είδε την ιστορία αυτή ο Στέφανος Παπατρέχας με τον οποίο και συν σκηνοθετούμε την παράσταση.

Ο Στέφανος δεν κάνει αναπαράσταση της ζωής της. Το έργο που έγραψε μιλάει για μία γυναίκα ηθοποιό που καλείται, στο πλαίσιο ενός αυτοσχεδιασμού, να ετοιμάσει ένα μονόλογο πάνω στην Κυρά – Φροσύνη. Ψάχνοντας λοιπόν πληροφορίες και υλικό για εκείνη, βρίσκει πράγματα που τη γοητεύουν και την προκαλούν. Δοκιμάζει ρούχα, στάσεις, φωνές, αυτοσχεδιάζει πάνω στην τελευταία νύχτα της, πάνω στη ζωή, το γάμο, τα παιδιά της, τον έρωτά της για τον γιο του Αλί Πασά, τις απαιτήσεις των άλλων για εκείνη, τις απαιτήσεις του έρωτά της για Εκείνον. Και αυτό που τελικά βλέπουμε στην παράσταση είναι μια γυναίκα που δεν είναι η ηθοποιός, δεν είναι η Φροσύνη, δεν είναι η Κυρά – Φροσύνη αλλά μια γυναίκα δέσμια των επιθυμιών της.

Τι νέο έμαθες από αυτήν την δουλειά; Τι κέρδισες;

Η σκηνοθεσία είναι μεγάλη ευθύνη και βάρος. Έχεις να συντονίσεις ανθρώπους που σου δίνουν το χρόνο τους, την ενέργεια τους, το ταλέντο τους. Πρέπει να τους «βάλεις στο μυαλό σου» και όταν αυτό δε γίνεται αμέσως να μην τους προσβάλεις. Πρέπει να βρεις τρόπο. Αυτό κέρδισα από αυτή τη δουλεία. Την ψυχραιμία, την ηρεμία και όλα θα γίνουν. Και αν δεν γίνουν δεν πειράζει.

Κέρδισα συναντήσεις με ανθρώπους που πάντα εκτιμούσα αλλά γνώρισα και άλλους που δεν ήξερα. Τους ευχαριστώ όλους, έναν έναν ξεχωριστά.

Πως δουλέψατε για την παράσταση; Πως λειτουργεί μια συνεργατική σκηνοθεσία;

Ξεκινήσαμε δειλά το καλοκαίρι με αναγνώσεις και στη συνέχεια προσπαθήσαμε να αποκωδικοποιήσουμε το κείμενο. Σαν ντεντέκτιβ.

Στην πορεία άρχισαν οι αυτοσχεδιασμοί, γιατί το σημαντικό σε έναν μονόλογο είναι να αντλήσεις υλικό από τον ηθοποιό που τον ερμηνεύει και εδώ υπάρχει μια ηθοποιός θαρραλέα και εμπνευσμένη, η Σύνθια Μπατσή. Σπάνια περίπτωση ηθοποιού που τσαλακώνεται με τόση γενναιοδωρία.

Μετά έπρεπε εγώ και ο Στέφανος να βάλουμε το υλικό, που προέκυψε, σε σειρά. Τι θα ταίριαζε δραματουργικά στην κάθε σκηνή. Και φυσικά να «πετάξουμε» και μεγάλο μέρος του ή να προτείνουμε άλλα πράγματα.

Είναι η τέταρτη φορά που δουλεύουμε με το Στέφανο. Οι δύο πρώτες ήταν στο β΄ και γ΄ μέρος από την «Πικρή τριλογία του Νεοφασισμού» του Αναστάση Πινακουλάκη. Η τρίτη στο «Έλα να παίξουμε» της Γεωργίας Πιερρουτσάκου, που ανεβαίνει φέτος για 2^η χρονιά στο Faust. Άρα υπήρχε δεδομένη χημεία στη «Φροσύνη». Σεβαστήκαμε ο ένας τον άλλο και συμπληρώσαμε ο ένας τον άλλο. Είχαμε πολύ κοινό όραμα για το έργο. Μας ενδιέφερε και τους δύο η ηθοποιός μας και η ιστορία.

Πόσο επηρεάζονται οι ηθοποιοί από τους ρόλους που παίζουν;

Δε ξέρω τι κάνουν οι άλλοι συνάδελφοι αλλά εμένα δε με επηρεάζουν καθόλου. Ίσως παλιότερα μπορεί, αλλά μεγαλώνεις και βλέπεις τα πράγματα διαφορετικά.

Άλλο να είμαι συγκεντρωμένος για μια περίοδο σ΄ αυτό που έχω να κάνω, να το φροντίζω, να μη το φτύνω ή να μη βαριέμαι κι άλλο να επηρεάζομαι ψυχολογικά. Προσπαθώ να είμαι ξεκούραστος σωματικά και φωνητικά πριν από κάθε παράσταση. Και να είμαι καλά προετοιμασμένος για την επόμενη.

Γιατί είναι σημαντική για την ιστορία η στάση της Κυρά – Φροσύνης;

Οι περισσότεροι θεωρούν ότι η τιμωρία της – δηλαδή ο πνιγμός της στη λίμνη Παμβώτιδα από τον Αλί Πασά – ήταν συνέπεια της άρνησής της να δοθεί ερωτικά στον ίδιο τον Αλί Πασά και αυτό είναι που την κάνει στα μάτια κάποιων ηρωίδα. Κάτι τέτοιο όμως δεν επιβεβαιώνεται ιστορικά.

Ο Αλί Πασάς την τιμώρησε γιατί είχε σχέση με τον γιο του, τον Μουχτάρ, ο οποίος ήταν παντρεμένος όπως και η ίδια η Φροσύνη. Για να σταματήσει την αμαύρωση του ονόματός του και για να επιβάλει την τάξη στην επικράτειά του διέταξε τον πνιγμό της.

Το αξιοθαύμαστο για τη γυναίκα αυτή είναι πως μπροστά στον πόθο της για το γιό του Πασά δεν δίστασε να δοθεί ερωτικά στον Μουχτάρ γνωρίζοντας τις συνέπειες. Εναντιώθηκε σε κοινωνικά, πολιτικά, ηθικά «πρέπει» μόνο και μόνο για να ακολουθήσει την καρδιά της.

Τι διεκδίκησε, τι έχασε και τι πέτυχε;

Καταρχάς έχασε τη ζωή της γιατί διεκδίκησε τον έρωτά της. Κατάφερε να ταράξει μια ολόκληρη κοινωνία. Έχουν γραφτεί για αυτήν ποιήματα, τραγούδια, όπερα, έχουν γίνει ταινίες, σειρές, έχουν φτιαχτεί πίνακες. Η ιστορία της είναι τόσο δυνατή που έκανε και εμάς να φτιάξουμε για αυτήν – και με αφορμή αυτήν – μια ολόκληρη παράσταση.

Ποια είναι επαναστατική πράξη στην εποχή μας;

Δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι υπάρχουν πραγματικά επαναστατικές πράξεις στην εποχή μας ή αν γίνονται όλα για χάρη του instagram.

Τι σου δίνει δύναμη; Χαρά;

Η δουλεία μου και οι φίλοι μου.

Συντελεστές:

Κείμενο: Στέφανος Παπατρέχας

Σκηνοθεσία: Λάζαρος Βαρτάνης – Στέφανος Παπατρέχας

Σκηνικά – Κοστούμια: Έλλη Εμπεδοκλή

Μουσική: Σίσσυ Βλαχογιάννη

Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος

Φωτογραφίες – Trailer – Σχεδιασμός αφίσας: Ναταλία Β.

Βοηθός σκηνοθέτη: Αλέξανδρος Καναβός

Επικοινωνία παράστασης: Μαριάννα Παπάκη

Ερμηνεύει η Σύνθια Μπατσή

Info:

Τοποθεσία: Θέατρο Άβατον, Ευπατρίδων 3, Κεραμεικός (Μετρό – Κεραμεικός)

Παραστάσεις: Κάθε Τετάρτη στις 20.30

Πρεμιέρα: Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου 2019

Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210 3412689

Τιμές εισιτηρίων: €10 κανονικό, €8 φοιτητικό, €5 ανέργων