“Αρχισα να βαδίζω στην άκρη του δρόμου και τότε, χωρίς ιδιαίτερο λόγο, μου ήρθε στο νου ο γιος μου. Ας ήταν καλά, όπου κι αν ήταν. Κανονικά έπρεπε να είχε ήδη φτάσει στη Γερμανία. Ας ήταν ευτυχισμένος. Δεν μου είχε γράψει ακόμη να μου πει τη διεύθυνσή του, αλλά ήμουν βέβαιος πως πολύ σύντομα θα έπαιρνα νέα του. Και την κόρη, μου να την έχει καλά ο Θεός. Μακάρι να της πήγαιναν όλα δεξιά. Αποφάσισα να της γράψω το βράδυ και να της πω πως ήμουν στο πλευρό της. Η μάνα μου ήταν ζωντανή και σε γενικές γραμμές καλά στην υγεία της. Θεωρούσα τον εαυτό μου τυχερό γι αυτό. Αν όλα πήγαιναν καλά,θα την είχα κάμποσα χρόνια ακόμα.”

Ο Ρεϊμοντ Κάρβερ γεννήθηκε στις 25 Μαίου 1938 και πέθανε στις 2 Αυγούστου του 1988.Σ το σύντομο χρονικό διάστημα του βίου του έζησε μια πλούσια εσωτερική ζωή μέσα από σκληρά βιώματα και δύσκολες συνθήκες που ξεκινούν απο τον τόπο της γέννησης του Κλάτσκανι του Όρεγκον και συνεχίζονται στην πόλη Γιάκομο της Ουάσιγκτον απο το 1941. Ο πατέρας του αγωνιζόμενος βιοπαλαιστής σε εργοστάσιο ξυλείας πεθανε στα πενήντα τρία του χρόνια αλκοολικός και η μητέρα του εργαζόμενη ως σερβιτόρα και πωλήτρια προσπαθούσε να στηρίξει την οικογένεια. Οι άνθρωποι του κοινωνικού του περίγυρου φτωχοί, περιθωριακοί, άνεργοι, συντετριμμένοι αντιμετωπίζουν με στωικότητα τους προσωπικούς τους δαίμονες και πασχίζουν να βρουν διέξοδο.

Ο κόσμος αυτός θα αποτελέσει το υλικό και την πηγή έμπνευσης του χαρισματικού αμερικανού συγγραφέα ο οποίος θα δημοσιεύσει το πρώτο του διήγημα το 1961. Ο ίδιος, έχοντας δημιουργήσει οικογενειακές υποχρεώσεις σε νεαρή ηλικία -παντρεύεται στα δεκαεννιά του χρόνια και στα είκοσι του έχει δύο παιδιά-, έρχεται αντιμέτωπος με το φάσμα των προβλημάτων που θα οδηγήσουν και εκείνον στον αλκοολισμό.

Το σύμπαν της ζωής του θα αποτελέσει και το σύμπαν της λογοτεχνικής του γραφής. Οι ήρωές του είναι αυτοί που δεν ”τα κατάφεραν”, δεν ανταποκρίνονται στα κοινωνικά πρότυπα ”επιτυχίας”, άνθρωποι περιθωριακοί, διαρκώς μετακινούμενοι, αλκοολικοί, αλλά συγχρόνως αγωνιζόμενοι σκληρά για την επιβίωση, την αναγνώριση, την επικοινωνία.

Τα προσωπικά του βιώματα υφαίνονται υποδόρια στα διηγήματα του με δύναμη και ένταση που απορρέουν απο τις σιωπές, τις περιγραφές και τους διαλόγους χωρίς συναισθηματικές εξάρσεις και λυρισμούς. Ο αναγνώστης παρά την απλότητα του λόγου εκπλήσσεται γιατί νιώθει την ανάσα των ηρώων, τους χτύπους της καρδιάς τους, τον ιδρώτα της αγωνίας τους, τον πανικό μπροστά στα αδιέξοδα και στα σκοτάδια της ψυχής τους. Αναγνωρίζει όλες τις αλήθειες της δικής του ζωής, εκείνες που δεν ονομάζονται, δε λέγονται κι όμως είναι ζωντανές και αμείλικτες σε κάθε στιγμή της καθημερινότητάς του.

”Δεν συμβαίνει σχεδόν τίποτα αλλά καταλαβαίνεις ότι η σχέση των ηρώων δεν πάει καλά” σημειώνει ο ίδιος ο συγγραφέας. Η απειλητική ηρεμία της ζωής των προσώπων υποθάλπει συγκρούσεις, απογοητεύσεις και καταπίεση των επιθυμιών οι οποίες υπονοούνται, διαφαίνονται αλλά και καθορίζουν τις αποφάσεις τους. Η απώλεια, ο πόνος και απελπισία αποκοιμίζονται με την επίδραση του αλκοόλ που αποδεικνύεται παρηγοριά κι εφιάλτης. Μια πάλη συνεχής η οποία αναδύεται τρομακτική στα όνειρα του συγγραφέα που αποτελούν οργανικά τμήματα των διηγημάτων του.

Οι ανθρώπινες σχέσεις δύσκολες, βασανιστικές πολλές φορές ανέλπιδες είναι ωστόσο, αληθινές με κυρίαρχο χαρακτηριστικό την ειλικρινή αγάπη την αφοσίωση και την δοτικότητα. Μικρές καθημερινές μάχες που όμως συνιστούν το “μείζον”, συνυφαίνουν αυτό που ονομάζεται ΖΩΗ.

Ο ”χρόνος” κυλά άλλοτε ταχύτατα κι άλλοτε βασανιστικά αργά θέτοντας τα όρια του πεπερασμένου της ύπαρξης τα οποία ο συγγραφέας κατορθώνει ιδιαίτερα στο τελευταίο του προφητικό του διήγημα, Το θέλημα, να διευρύνει και να αναιρέσει. Ο θάνατος επίκειται κι όμως η Ζωή κυριαρχεί με σχέδια, όνειρα και στόχους. Το μέλλον τροφοδοτεί τη δημιουργική πνοή ακόμη κι αν ο χρόνος συρρικνώνεται δραματικά. Με τον τρόπο αυτό δικαιώνεται το έργο σε χρόνο αέναο.

Το τέλος των διηγημάτων του αιφνιδιάζει, εκπλήσσει, σταματά την αναπνοή. Η προσοχή στρέφεται σε μια αναπάντεχη, απλή λεπτομέρεια όλα μοιάζουν να διακόπτονται, να μένουν ημιτελή αλλά και διαρκώς εξελισσσόμενα. Όπως ακριβώς στην ”πραγματική ζωή”.

Η Τρισεύγενη Παπαϊωάννου επιτυγχάνει ένα μεταφραστικό άθλο. Διασώζει όλες τις αρετές της γραφής του Κάρβερ. Τη λιτότητα, τη σαφήνεια, την ακρίβεια και την αμεσότητα, καθώς και τη μεστότητα των νοημάτων.

Στο έργο του Κάβερ η ρήση του Εζρα Παουντ ”Η θεμελιώδης ακρίβεια της πρότασης είναι η μοναδική ηθική που έχει η γραφή” βρίσκει την απόλυτη δικαίωση της.

Το βιβλίο Ελεφαντας του Ρεϊμοντ Κάρβερ κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.