Η διαδρομή αναζήτησης της ταυτότητας του Ίωνα του Ευριπίδη χαρακτηρίζεται από μοιραίες περιπέτειες, ανθρώπους οικείους και αγνώστους, τυχαία γεγονότα. Η διαδρομή του Ίωνα της Ιόλης Ανδρεάδη ξεκινά το καλοκαίρι του ’17 από το αξιόλογο Φεστιβάλ Φιλίππων, με την δική της νέα μετάφραση που της αποκάλυψε τα βάθη του κειμένου και με διαλεχτούς συνεργάτες για να φτάσει στην φετινή της εκδοχή που πρόκειται να παρουσιαστεί σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αλλά και στη Νέα Υόρκη την ερχόμενη άνοιξη. Η σκηνοθέτις μας μίλησε για την παράσταση, την αφετηρία και την εξέλιξή της, τα κείμενα και τις διαστάσεις τους, το θέατρο και τις πολύτιμες χαρές του.

Γιατί επέλεξες να ασχοληθείς με την συγκεκριμένη τραγωδία του Ευριπίδη;

Το συγκεκριμένο έργο το διάβασα με κομμένη την ανάσα για το τι θα γίνει στην επόμενη σελίδα. Δραματουργικά μοιάζει με σημερινό «best seller». Με τη διαφορά ότι έχει ως θέμα την αναζήτηση όχι κάποιου δολοφόνου, αλλά την αναζήτηση της ταυτότητας του ήρωα. Κάποιος, με «φαινομενικά» απλή καταγωγή, σαν τον Βασιλιά Αρθούρο, θα αναγνωρίσει σταδιακά την ταυτότητά του και θα γίνει, μέσα από πολλές περιπέτειες, ο ηγέτης μιας ολόκληρης φυλής: αυτής των Ιώνων.

Ποιο ήταν το προσωπικό κέρδος από την ενασχόληση μαζί της; Τι κέρδισες από την εργασία πάνω στην νέα μετάφραση που χρησιμοποιήσατε;

Το προσωπικό κέρδος ήταν πολύ μεγάλο: γνώρισα ανθρώπους που εκτίμησα πολύ μέσα από τη συνεργασία μαζί τους και ακούω το σπουδαίο αυτό κείμενο αυτό να εκφέρεται σε κάθε παράσταση. Όσο για την εργασία μου πάνω στη μετάφραση του κειμένου στα νέα ελληνικά, με έκανε να συνειδητοποιήσω, πρώτη φορά τόσο πρακτικά, πόσο κοντινή σε μας είναι η γλώσσα του Ευριπίδη, αφού οι μισές τουλάχιστον λέξεις που χρησιμοποιεί χρησιμοποιούνται ατόφιες και σήμερα – παραδοχή που με ώθησε στο να τις αφήσω κι εγώ έτσι ακριβώς στο τελικό κείμενο. Ακόμη ήρθα σε επαφή με έναν ρυθμό κειμένου τόσο οργανικό και συνδεδεμένο με την ανθρώπινη αναπνοή που με εκπλήσσει με τη ζωή που μετα-φέρει.

Πως είναι η νέα συνάντηση με την παράσταση;

Αυτό το καλοκαίρι, αφού η παράσταση δομήθηκε την περασμένη χρονιά στους Φιλίππους, δοκιμάστηκε στη «ροή» στο Santorini Arts Factory και ύστερα μετατράπηκε σε θέαμα κλειστού χώρου στο Άλφα Ιδέα, την αφήνω να «αναπνεύσει» μέσω της ολοένα και μεγαλύτερης συγκέντρωσης στη λεπτομέρεια της αλληλεπίδρασης των τριών πρωταγωνιστών. Εκείνοι γνωρίζουν πολύ καλά τις κατευθυντήριες γραμμές, την πρόθεση και τις ανάγκες της παράστασης και πλέον η φυσική εξέλιξη είναι να εμβαθύνουν σε κομμάτια ή σε πτυχές της παράστασης  που δεν έχουν ακόμη εξερευνηθεί. Με ένα τέτοιο μεγάλο κείμενο αλλά και με τέτοιου επιπέδου ερμηνευτές η παράσταση είναι ένας ζωντανός καμβάς και έτσι συνεχώς εξελίσσεται.

Ποιες είναι οι προσδοκίες σου από το επικείμενο ταξίδι στην Νέα Υόρκη;

Προσδοκώ ο «Ίων» να επικοινωνήσει με το εκεί κοινό το ίδιο άμεσα όσο επικοινωνεί και εδώ. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση από το να μπορέσει κάτι που φτιάχτηκε χειροποίητα και με αγάπη το καλοκαίρι του ’17 στις Κρηνίδες Καβάλας να μπορεί να «λειτουργήσει» εξίσου, δύο χρόνια μετά στο Μανχάταν.

Πως ξεκινά μια σκηνοθεσία; Από το κείμενο ή από τους ανθρώπους; Πως δουλεψατε για αυτήν την παράσταση;

Μια σκηνοθεσία ξεκινά πρώτα πρώτα από μια ευκαιρία. Πρέπει κανείς να έχει την τύχη να τον εμπιστευτούν για να σκηνοθετήσει. Το καλοκαίρι του ’17 την είχα αυτή την τύχη, όταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας και του Φεστιβάλ Φιλίππων Θοδωρής Γκόνης με σκέφτηκε ως μία από τους τέσσερις σκηνοθέτες που θα εργάζονταν στα πλαίσια της 60ής επετείου του Φεστιβάλ. Στη συνέχεια βρέθηκαν οι άνθρωποι, η Δήμητρα Χατούπη, ο Κωνσταντίνος Μπιμπής και, αργότερα, ο Νίκος Τουλιάτος. Με το που ήξερα πως αυτοί θα είναι οι συνεργάτες μου, άρχισε να βγαίνει σιγά σιγά η μετάφραση, με τα πρόσωπά τους και τις φωνές τους στο μυαλό μου. Και η ίδια η σκηνοθεσία προέκυψε αυτή τη φορά βήμα βήμα, μέσα από ασκήσεις και αυτοσχεδιασμούς με τους δύο ηθοποιούς και τον μουσικό-συνθέτη-ερμηνευτή.

Μία τραγωδία με δύο υποκριτές και έναν μουσικό επί σκηνής. Τι χαρίζει στην παράσταση αυτή η σύνθεση ομάδας;

Η σύνθεση θα μπορούσε να αποτελεί μια καλή πρόθεση για πειραματισμό. Ωστόσο, με τα συγκεκριμένα πρόσωπα, τον Κωνσταντίνο, τη Δήμητρα και το Νίκο και τις δυνατότητές τους, ξεφεύγουμε από τον πειραματισμό και φτάνουμε σε μια όμορφη απλότητα.

Γιατί ο Ίων αναζητά τόσο επίμονα τις ρίζες του;

Γιατί δε γνωρίζει ποιος είναι, δεν έχει καν όνομα.

Πως μας καθορίζουν οι σχέσεις με την οικογένειά μας; Αποτελούν καταφύγιο ή περιορισμό;

Εξαρτάται από την οικογένεια. Εξαρτάται από το ποιοι άνθρωποι είναι η οικογένειά μας. Η ποιότητα και η πρόθεσή τους μπορούν να μετουσιώσουν την ενστικτώδη αντίδρασή μας για  αγκαλιά, είτε σε αντίδραση μπροστά σε φυλακή είτε σε ανίδραση μπροστά σε καταφύγιο.

Η τύχη καθορίζει τις ζωές των ανθρώπων ή οι επιλογές;

Νομίζω και τα δύο. Κι ακόμη η πρόθεση πίσω από κάθε επιλογή. Και κάποια δύναμη μεγαλύτερη όλων αυτών.

Στον Ευριπίδη, σε μια περίοδο ταραχών, συναντάμε σταθερά την επιθυμία για έναν καλύτερο κόσμο. Πως θα μπορούσε να γίνει αυτό στην δική μας εποχή;

Ο Ευριπίδης προτείνει την αναζήτηση της ταυτότητας. Αν τουλάχιστον γνωρίζεις ποιος είσαι, ακόμη και μέσα σε μια περίοδο μεγάλων ταραχών αυτό θα σε βοηθήσει να επιλέξεις το τι θα κάνεις. Ή το τι δε θα κάνεις.

Ο Γιάννης Βαρβέρης λέει πως στο θέατρο «η απελευθέρωση από το Χρόνο είναι προσδοκώμενο». Συμφωνείς; Τι χαρίζει το θέατρο στην ζωή μας;

Η απελευθέρωση από το Χρόνο συμβαίνει σε σημαντικές στιγμές. Με αυτή την έννοια, όταν για ένα θεατή μια παράσταση αποτελεί μια σημαντική στιγμή, μπορεί να έχει μια τέτοια αίσθηση απελευθέρωσης. Κάτι που χαρίζει το θέατρο στη ζωή μας είναι το χαμόγελο, το πολύ ριζικό στον άνθρωπο από την πρώτη παιδική του ηλικία, πως τώρα αυτό που συμβαίνει μπροστά στα μάτια μου γνωρίζω πως δεν είναι αλήθεια αλλά με πείθει. Και μου αρέσει.

Σε τι πιστεύεις; Τι σου δίνει δύναμη;

Στους ανθρώπους.

Επόμενα σχέδια;

Εκτός από το ταξίδι του Ίωνα στη Νέα Υόρκη, η παράσταση «Όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα», με την ηθοποιό Μελίνα Θεοχαρίδου, πρόκειται να ταξιδέψει για να παρουσιαστεί στο Λονδίνο, στο “The Hellenic Centre”, τον προσεχή Νοέμβριο. Επίσης και αυτό τον χειμώνα θα διδάσκω Acting Yoga στη Σχολή Δήλος της Δήμητρας Χατούπη, ενώ παράλληλα ετοιμάζω σεμινάριο διδασκαλίας υποκριτικής που θα πραγματοποιηθεί στο Bios. Τέλος, τον Σεπτέμβριο ξεκινάμε με τον Άρη Ασπρούλη να γράφουμε το νέο μας έργο, το οποίο θα ανέβει  τον Μάιο του 2019.

27 Αυγούστου 2018 – Θεσσαλονίκη | Δήμος Νεάπολης-Συκεών | Μερκούρια 2018

29 Αυγούστου 2018 – Θέατρο Βράχων | Βύρωνας

13 Σεπτεμβρίου 2018 – Θέατρο Δημήτρης Κιντής | Άλσος Ηλιούπολης

&

25, 26, 27 Απριλίου 2019 – The Tank | New York, Manhattan