Το συναρπαστικό μυθιστόρημα Stamboul Train του Graham Greene σκηνοθετεί η Τατιάνα Λύγαρη για να γιορτάσει τη συμπλήρωση 20 χρόνων της Αμαξοστοιχίας- Θεάτρου Το Τρένο στο Ρουφ (1997-2017). Το έργο διαδραματίζεται παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου κατά τη διάρκεια ενός 3ήμερου ταξιδιού με το Οrient Express από την Οστάνδη στην Κωνσταντινούπολη. Ένα περιπετειώδες και μοιραίο για τους επιβάτες του, ταξίδι. Ο εύπορος Εβραίος επιχειρηματίας, η φτωχή χορεύτρια, η σκληρή δημοσιογράφος, ο στυγνός δολοφόνος, ο κυνηγημένος επαναστάτης ακολουθούν την μοίρα τους στο ταξίδι που θα σταθεί σταθμός στην ζωή τους. Ο Βασίλης Ψυλλάς και η Δάφνη Καφετζή μας μίλησαν για το έργο και την ατμοσφαιρική, κινηματογραφική παράσταση που μας μεταφέρει σε άλλες εποχές, τόπους και ζωές.

Τι σας αρέσει περισσότερο στην συγκεκριμένη δουλειά; Ποιο ήταν το προσωπικό σας κέρδος;

Βασίλης: Το Stamboul Train ήταν για όλους μας ένα στοίχημα. Με αφορμή τη συμπλήρωση των 20 χρόνων λειτουργίας του Τρένου, επιλέγεται ένα μυθιστόρημα-σταθμός στην αγγλική λογοτεχνία του περασμένου αιώνα, το οποίο καλούμαστε να «ζωντανέψουμε» σε μια ρεαλιστική –για τα δεδομένα του ίδιου του κειμένου- σκηνή, αυτή του τρένου. Έτσι λοιπόν, σε ελάχιστο χρόνο, έπρεπε να βουτήξουμε στον κόσμο του Γκριν και να προσπαθήσουμε να τον αποδώσουμε με σάρκα και οστά. Αυτό, νομίζω, ήταν και το πιο συναρπαστικό. Ένα μυθιστόρημα με απίστευτους «κόσμους», ατμόσφαιρες και περιγραφές έπρεπε να μεταφερθεί στην ιδιαίτερη θεατρική σκηνή του Τρένου, χωρίς να χάσει τίποτα από τα παραπάνω. Κάτι τέτοιο θα φάνταζε ανέφικτο βέβαια, αν δεν είχαμε την υπομονετική καθοδήγηση της σκηνοθέτιδας μας Τατιάνας Λύγαρη, που ξέρει καλύτερα από τον καθένα να στήνει ηθοποιούς, ατμόσφαιρες, ιδιαίτερα κείμενα στη σκηνή του Τρένου.
Δουλεύοντας στο Τρένο, κάθε ηθοποιός (έμπειρος ή μη) καλείται να πιάσει την διαδικασία δημιουργίας ενός ρόλου από την αρχή. Όσα ξέρει από τη σχολή κι από την εμπειρία του, μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα, γιατί στην πρώτη θέση δεσπόζει η ιδιομορφία της σκηνής του Τρένου: βρίσκεσαι -άμα τη εμφανίσει- σε gros plan στη ματιά του θεατή, που σε νιώθει, σε αισθάνεται, σε οσφραίνεται, αφού κινείσαι δίπλα του ακριβώς. Κάθε «κατασκευή» ενός ηθοποιού πρέπει να έχει πλήρη υπόσταση σε ένα χώρο 20 τμ περίπου, στον οποίο κινείσαι, υπάρχεις, αισθάνεσαι, μεταφέρεις κόσμους. Δεν χωράνε ψέματα, ασάφειες, έλλειψη συγκέντρωσης, κακές «φτιαξιές» ρόλων, γιατί ο θεατής τα αντιλαμβάνεται όλα, πιο πολύ από οποιαδήποτε συμβατική- κλασική θεατρική σκηνή. Υπό αυτή την έννοια, νιώθω τυχερός για αυτή την εμπειρία, γιατί αυτόματα ανεβαίνει ο πήχης της δουλειάς που καλούμαι να φέρω εις πέρας, αλλά και της προσωπικής μου επένδυσης σε αυτό που δημιουργώ.

Δάφνη: Μου αρέσει η συνεργασία με τους συναδέλφους μου και με την κυρία Λύγαρη. Είναι αυτό που λέμε «περνάμε καλά στα καμαρίνια και αυτό βγαίνει προς τα έξω… χαχα» και το προσωπικό μου κέρδος πέρα από την γνωριμία μου με αξιόλογους ανθρώπους, είναι η αναμέτρησή μου με την Κόραλ, τον υπέροχο αυτό ρόλο μου μέσα στο έργο.

Η εποχή που διαδραματίζεται το έργο έχει πολλά κοινά με την δική μας. Η πορεία της ιστορίας ακολουθεί κυκλική τροχιά ή ευθεία γραμμή;

Βασίλης: Στο έργο βρισκόμαστε στην περίοδο του μεσοπολέμου, όπου τα πάντα βρίσκονται σε έξαρση θετική και αρνητική μαζί. Από την μια η τέχνη έχει λόγο ύπαρξης, αφού περιγράφει την περιρρέουσα ατμόσφαιρα ή αντίθετα αποπροσανατολίζει για να εξυγιάνει τις ψυχές των ανθρώπων που ζουν τα δεινά του πολέμου που πέρασε και του πολέμου που έρχεται ή ακόμα ακόμα παρουσιάζει οάσεις για να γεννήσει την ελπίδα στους ανθρώπους. Από την άλλη ο πόλεμος μόνο δεινά επιφέρει οξύνοντας μίση, ρατσισμούς, ταπεινώσεις, εξευτελισμούς, εν γένει αλλοτριώσεις. Σήμερα βρισκόμαστε σε μια ίδια φάση με αυτή του έργου, απλώς έχει άλλη μορφή πια, κατά τη γνώμη μου, πιο επικίνδυνη. Ο πόλεμος υπάρχει, δεν πρόκειται να έρθει. Είναι υπόκωφος και κρύβεται πίσω από τον καταιγισμό πληροφοριών που άλλοτε παραπλανούν κι άλλοτε αποπροσανατολίζουν. Κάθε φορά που έχουμε την ψευδαίσθηση ότι κατέχουμε τα πάντα, έρχονται νέα δεδομένα να μας αποδείξουν ότι είμαστε έρμαια στα χέρια κάποιων «ανώτερων». Συνεπώς, αντιλαμβανόμαστε πως η ιστορία των Εθνών ακολουθεί κυκλική τροχιά, ως προς τα ιστορικά συμβάντα και τα λάθη (πολιτικά ή κοινωνικά) και μας αποδεικνύει πως μετά από τόσα δεινά ανά τους αιώνες, το ανθρώπινο είδος έχει να αντιμετωπίσει τα ίδια πράγματα, τα ίδια πάθη, τις ίδιες συνθήκες. Απλώς σε μια εξελιγμένη πλέον μορφή.

Δάφνη: Το έργο διαδραματίζεται λίγο πριν τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, άρα ναι δυστυχώς έχει πολλά κοινά με την δική μας ιστορική στιγμή όπου βαδίζουμε σε ένα τεντωμένο σχοινί όπου δεν ξέρουμε πότε θα πέσουμε, αν έχουμε ήδη πέσει και πόσο μεγάλη είναι η πτώση… η ιστορία επαναλαμβάνεται!

Πως είναι δυνατόν μετά από τόσους αγώνες και θυσίες να αντιμετωπίζουμε τα ίδια ζητήματα με το παρελθόν, όπως οι διακρίσεις και ο ρατσισμός;

Βασίλης: Στην παράσταση μας είναι έντονος ο ρατσισμός προς τους Εβραίους, αλλά και προς τους «διαφορετικούς» από τα στερεότυπα της εποχής. Αναφέρομαι όχι μόνο στον Εβραίο επιχειρηματία που υποδύομαι, αλλά και στη φτωχή ονειροπόλα χορεύτρια που πάει να βρει δουλειά στην Κωνσταντινούπολη, χωρίς τίποτα. Και οι δυο κατακρίνονται από τους γύρω τους μόνο και μόνο για την ύπαρξη τους, τα θέλω τους και τα όνειρά τους.
Όσοι αιώνες κι αν περάσουν κι όσοι αγώνες κι αν δοθούν, η υπάρχουσα νομολογία, όπως διαμορφώνεται από τα μέσα άσκησης εξουσίας (Πολιτικούς, ΜΜΕ κτλ), θα προστατεύει τους ισχυρούς με οποιοδήποτε τρόπο και οι «διαφορετικοί» θα περνούν σε δεύτερη μοίρα. Παρόλα αυτά, εγώ πιστεύω ακράδαντα πως πρέπει να έχουμε περισσότερη εμπιστοσύνη στο «θέλω» μας, στα όνειρά μας, στην διαμόρφωση του ίδιου του χαρακτήρα μας, σε πείσμα των καιρών και των υπαρχουσών συνθηκών. Μόνο έτσι, ανά τα χρόνια, θα λειτουργήσουν αυξητικά οι αγώνες και θα εδραιωθούν και οι πιο αδικημένοι, όταν βέβαια έχουν σαφείς και λογικούς στόχους να επιτύχουν.

Δάφνη: Θα απαντήσω με τη φράση κάποιου άλλου: «Η εκπαίδευση είναι το πιο δυνατό όπλο με το οποίο μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο» ( Νέλσον Μαντέλα), αυτό είναι που μας λείπει.

Έχει νόημα στην ζωή να σχεδιάζουμε το μέλλον ή είναι προτιμότερο να ζούμε αντιμετωπίζοντας κάθε φορά τις προκλήσεις την καθημερινότητας;

Βασίλης: Πιο μικρός είχα πολλά όνειρα. Πλέον τα έχω σταματήσει ή τουλάχιστον είναι πια βραχυπρόθεσμα. Η καθημερινότητα μας είναι τόσο ρευστή που δεν ξέρεις που θα σε βρει το αύριο. Συνεπώς, έχει περισσότερο αξία να ζεις το τώρα, την κάθε στιγμή μέχρι το μεδούλι της και να φροντίζεις να χαίρεσαι με ό,τι έχεις, όπως το έχεις. Αλλιώς…πέρασε η ζωή και δεν την προλάβαμε. Ίσως να έχει περισσότερο αξία η ύπαρξη στο εδώ και τώρα.

Δάφνη: Έχει νόημα να σχεδιάζουμε και να ονειρευόμαστε αντιμετωπίζοντας κάθε φορά τις προκλήσεις της καθημερινότητας.

Η ουσία του έρωτα είναι ίδια σε κάθε εποχή ή αλλάζει από τις εκάστοτε συνθήκες; Πόσο εύκολο είναι να συμβεί;

Βασίλης: Ο έρωτας, με οποιοδήποτε τρόπο, σε οποιαδήποτε ηλικία και εποχή, είναι λόγος ζωής και ύπαρξης. Κάποτε το να ζούσες, να ονειρευόσουν, να ανέπνεες, να περίμενες τηλέφωνο ή σημάδι από έναν άνθρωπο που είσαι ερωτευμένος αρκούσε. Τώρα όλα αυτά γίνονται compact. Δεν υπάρχει ο χρόνος να περάσεις όλα αυτά τα στάδια. Τα πάντα έχουν μια τρελή ταχύτητα, αλλά και μια ρεαλιστική δυσκολία, την επιβίωση, η οποία εισβάλλει στον έρωτα και τον διαλύει κάποιες φορές. Όταν κοινωνικά βιώνεις την παρακμή ως άνθρωπος, πώς εξακολουθείς να είσαι ερωτευμένος σε ροζ σύννεφα;; Προσγειώνεσαι ανώμαλα και απότομα στην πρώτη δυσκολία που θα ζήσεις με τον σύντροφό σου. Εκεί βέβαια, αν κάνεις καλή δουλειά με τον εαυτό σου, πρέπει να έρθει το πείσμα και η αυτοπεποίθηση και η εμπιστοσύνη, που προανέφερα, για να σε κρατήσει στον έρωτα, να αντέξεις ό,τι ζεις γύρω σου, να πάρεις θάρρος και να συνεχίσεις.

Δάφνη: Όσο και αν φτιάχνουμε πλαστές ζωές μέσα από το Instagram και το Facebook ο έρωτας όταν είναι να έρθει δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από μια οθόνη. Ο έρωτα είναι τρελός πόσο εύκολα μπορείς να τρελαθείς;

Ποια είναι επαναστατική πράξη στην εποχή μας;

Βασίλης: Το να ζεις όπως θες εσύ κι όχι όπως σου ορίζει η κοινωνία, τα στερεότυπα, οι θεσμοί, η οικογένεια σου. Ένας και μόνο να το καταφέρει αυτό, μπορεί να εγείρει επανάσταση.

Δάφνη: Να δημιουργείς, να μπορείς να να πας κόντρα, να μπορείς να βάλεις όρια, να πιστεύεις ότι μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο και να δουλεύεις σε ομάδες με κοινό στόχο.

Τι χαρίζει το θέατρο στην ζωή σας;

Βασίλης: Περισσότερο χρόνο ζωής. Ο κάθε ρόλος και η ενασχόληση για κάποιο χρονικό διάστημα μαζί του, σου χαρίζει έξτρα χρόνο ζωής. Δηλαδή, ζεις τη ζωή σου, όπως την ζεις και έχεις την ευκαιρία να ζήσεις και μια παράλληλη ζωή, έστω για δυο ώρες τη μέρα, που ίσως να μην ζούσες ποτέ. Νομίζω αυτή είναι η ιδιαιτερότητα και η τύχη για έναν ηθοποιό.

Δάφνη: Το θέατρο είναι η δουλειά μου την οποία δεν βαριέμαι ποτέ. Είναι η τέχνη που αγαπώ.

Τι σας δίνει δύναμη; Με τι χαμογελάσατε τελευταία φορά;

Βασίλης: Αν το προσωποποιήσουμε, δύναμη παίρνω από τον άνθρωπο μου, από καλούς φίλους εμπλεκόμενους ή μη με το χώρο μας, από την ύπαρξη και μόνο των ανιψιών μου και τόσων μικρών πλασμάτων σε παραστάσεις μου, εργαστήρια και μαθήματα. Εν γένει δύναμη μου δίνει η τάση κάθε έμβιου όντος για συντροφικότητα, μοίρασμα εμπειριών και στιγμών, καθώς επίσης και η έννοια της ελπίδας σε κάτι νέο που θα έρθει. Τελευταία φορά που χαμογέλασα (κι ευτυχώς γίνεται συχνά λόγω δουλειάς) ήταν όταν ένας 4χρονος μπόμπιρας μετά από θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα στο νηπιαγωγείου του, είπε «Πού είναι τα μαλλιά σου;» – σε μένα που δεν έχω. Νομίζω πως τα παιδιά είναι το μέλλον, πιστεύω σε αυτά και καμαρώνω για αυτά.

Δάφνη: Δύναμη μου δίνουν η οικογένεια μου ,οι φίλοι , οι άνθρωποι που αγαπώ. Χαμογέλασα με την ερώτησή σας και με τον ανιψιό  μου στο skype!

Συντελεστές

Σκηνοθεσία Τατιάνα Λύγαρη / Μετάφραση-Διασκευή Ιωσήφ Βαρδάκης / Σκηνικά-Κοστούμια Γιάννης Μετζικώφ / Μουσική Μηνάς Ι. Αλεξιάδης / Χορογραφία Πέπη Ζαχαροπούλου / Φωτισμοί Σάκης Μπιρμπίλης / Βοηθός σκηνοθέτη Ευθύμης Χρήστου

Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί (με αλφαβητική σειρά)
Ορφέας Ζαφειρόπουλος, Λεωνίδας Κακούρης, Δάφνη Καφετζή, Τάνια Παλαιολόγου, Έρη Παπαγαλάνη, Βασίλης Πουλάκος, Δημήτρης Σταμούλης, Βασίλης Ψυλλάς.

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
Θεατρικό Βαγόνι
κάθε Παρασκευή & Σάββατο στις 21.15 & Κυριακή στις 20.00
Ειδικές παραστάσεις: Παρασκευή, Σάββατο 13-14, 20-21, 27-28/4/2018 στις 21:30 – Κυριακή 15, 22, 29/4/2018 στις 20:30.
Εισιτήρια: 14 ευρώ Ολόκληρο / 10 ευρώ Φοιτητικό – Μειωμένο / 5 ευρώ Ατέλειες/ Άνεργοι

Ηλεκτρονική Προπώληση: https://www.viva.gr/tickets/theater/theatro-to-treno-sto-rouf/stamboul-train/

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Αμαξοστοιχία-Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ
Τηλ. 210 5298922 / 6937 604988
καθημερινά (εκτός Δευτέρας) 10.00–14.00 & 18.00–22.00
Σιδηροδρομικός & Προαστιακός Σταθμός Ρουφ, επί της Λεωφ. Κωνσταντινουπόλεως
10’ με τα πόδια από το ΜΕΤΡΟ Κεραμεικός