Το Τέλος του Σάμιουελ Μπέκετ με τον Δημήτρη Καταλειφό σε σκηνοθεσία Γιώργου Σκεύα
Στην εκπνοή της θεατρικής σεζόν, τα Αθηναϊκά Θέατρα παρουσίασαν στο Θέατρο Εμπορικόν Το Τέλος του Σάμιουελ Μπέκετ με τον Δημήτρη Καταλειφό σε σκηνοθεσία Γιώργου Σκεύα. Πρόκειται για ένα αφήγημα που γράφτηκε το 1946, όταν ο Μπέκετ ήταν 40 χρονών, σε μια χρονιά σταθμό για τον συγγραφέα, που καθόρισε όλη την μετέπειτα πορεία του. Ο κατεστραμμένος μεταπολεμικός κόσμος, γεμάτος οδύνη, χαμένες ζωές και βαθιά απελπισμένους ανθρώπους άσκησαν πάνω του φοβερή επίδραση και λειτούργησαν σαν “αποκάλυψη” για την ανθρώπινη μοίρα και ύπαρξη. Μια αποκάλυψη που του χάρισε τη γνώση πως το σκοτάδι μέσα μας και γύρω μας, το οποίο προσπαθούμε διαρκώς να αποφύγουμε, ίσως εν τέλει, μπορεί να λειτουργήσει είτε ως καταφύγιο είτε και ως γνώση και δημιουργία.
Ο Μπέκετ κατάφερε να αναγνώρισει μέσα του τους θμελιώδεις πυρήνες της ανθρώπινης ύπαρξης, τις αλήθειες της ζωής που αποτελείται στο μεγαλύτερό της μέρος από πόνο και απογοήτευση, την διαρκή πάλη του ανθρώπου μεταξύ της κλίσης προς την παραίτηση και της επιθυμίας για ζωή και να τα αποτυπώσει με την πιο ακριβή και απλή γλώσσα στα πυκνά, πολύτιμα κείμενά του. Ένας άνθρωπος “μη γνωρίζοντας” και “μη δυνάμενος” συνθλίβεται από την ροή της ζωής και παράλληλα επιθυμεί να συνεχίζει και να ελπίζει.
Το Τέλος τοποθετείται σε αυτή την περίοδο του συγγραφέα, όπου ανακαλύπτει το κέντρο της συγγραφικής του δραστηρίοτητας και παράλληλα κατακτά την πολυπόθητη ελευθερία να το εκφράσει όπως ακριβώς εκείνος επιθυμεί και αισθάνεται. Ένα αφήγημα σε πρώτο πρόσωπο, ενός ήρωα που μοιράζεται με κάποιον ακροατή -τον εαυτό του;- την πορεία της ζωής του, μιας συνεχούς προσπάθειας να υπάρξει. Ένας άνθρωπος απογοητευμένος από την πολιτική που τον χρησιμοποιεί απροκάλυπτα για να κερδίσει, χωρίς να ενδιαφέρεται στο ελάχιστο για τις συνθήκες της ζωής του, απογοητευμένος από την κοινωνία και τους ανθρώπους που παριστάνουν ότι ενδιαφέρονται αποκλειστικά και μόνο για να ικανοποιήσουν προσωπικές φιλοδοξίες, και αυτούς που συνειδητά εξαπατούν και εγκαταλείπουν, απογοητευμένος από τον κρατικό μηχανισμό που αποβάλλει όποιον δεν ακολουθεί πιστά τους ρυθμούς του. Ένας άνθρωπος που οδηγείται συνειδητά στην απομόνωση, ενώ φλέγεται για επαφή και επικοινωνία. ‘Ενας άνθρωπος που συνεχίζει. Όχι από φόβο του θανάτου, αλλά από επιθυμία για ύπαρξη.
Τα Αθηναϊκά Θέατρα παρουσίασαν στο Θέατρο Εμπορικόν το αφήγημα του Μπέκετ, που παρόλη την περιορισμένη έκτασή του συμπυκνώνει αλήθειες που κανείς ανακαλύπτει με κόπο και χρόνο, με μία γλώσσα τόσο καίρια που κινεί και κινητοποιεί άμεσα το συναίσθημα του δέκτη. Ο Γιώργος Σκεύας σκηνοθέτησε το κείμενο του Μπέκετ γεμίζοντας τη σκηνή με τις λέξεις του (Μετάφραση: Θάλεια Μελή-Χωλλ) και κάνοντας χειροπιαστή την συναισθηματική ένταση. Σε μια σχεδία στη μέση του ωκεανού της επιβίωσης ένας άνθρωπος ακολουθεί ξανά και ξανά την κυκλική πορεία της ανθρώπινης ύπαρξης από την παραίτηση στην ελπίδα. Ο Δημήτρης Καταλειφός απέδωσε τον ρόλο αυτού του ανθρώπου με τον ήχο της φωνής, αλλά και την κίνηση του σώματος (τόσο με την σκηνοθετική καθοδήγηση, όσο και με το αδιαμφισβήτητο χάρισμά του) αναδεικνύοντας τις πιο βαθιές, ειρωνικές, ουσιαστικές αποχρώσεις του κειμένου, του μέγιστου συγγραφέα, της ζωης.