Η υπηρέτρια Τσερλίν εξομολογείται με πάθος την ιστορία της. Περιφερόμενη στο δωμάτιο, χωρίς διέξοδο, με τη φιλοξενούμενη γυναίκα να είναι η μόνη που έχει δικαίωμα να μπαινοβγαίνει στο χώρο.

Η περιχαράκωση των επιθυμιών και των δυνατοτήτων μιας υπηρέτριας, μεταφέρονται παραστατικά μέσα από την αφήγηση της Τσερλίν, που κουβαλά στους ώμους της τις ιστορίες τόσων ανθρώπων που έζησαν υπηρετώντας τις ζωές των κυρι(αρχ)ών τους. Μέσα από την αφήγησή της αφουγκραζόμαστε ένα συνεχές ανάμεσα στην επιθυμία και την απαγόρευση, που λειτουργεί σαν φαύλος, τυραννικός, κύκλος.

Ο εσώκλειστος υπηρέτης, όπως η Τσερλίν, ταυτίζει την ύπαρξή του με το επάγγελμά του. Η ζωή του δεν έχει σαφή διαχωρισμό εργασίας και ελεύθερου χρόνου. Αφιερώνει τη ζωή του στις ανάγκες του κυρίου του, υποδυόμενος αδιαμαρτύρητα, χωρίς ανάσα, έναν ρόλο: αυτό του πρόθυμου να ικανοποιήσει τις ανάγκες των άλλων ανά πάσα στιγμή. Συμπιέζει τις δικές του επιθυμίες, αποσιωπεί κάθε υπόνοιά τους, ώστε να επιβιώσει. Ώστε να μπορέσει να διοχετεύσει όλη του την ενέργεια στην εκπλήρωση των αναγκών του κυρίαρχου-άλλου. Είναι δέσμιος της εξής αντίφασης: από τη μία νιώθει ευγνωμοσύνη για τη δουλειά που του προσφέρουν και από την άλλη νιώθει οργή για την ανάγκη του να πρέπει να υπηρετεί. Η σύγκρουση του εσωτερικού θυμού με τη φαινομενική επίδειξη ευγένειας και καλοσύνης, χρειάζεται να επιλυθεί, ώστε ο ψυχισμός να βρει τις ισορροπίες του.

Η υπηρέτρια Τσέρλιν διαχειρίστηκε τη δυσκολία του να ικανοποιεί άνευ όρων τους κυρίους της, απωθώντας τον πραγματικό της εαυτό,  μεταμφιεσμένη ταυτόχρονα σε μια ευγενική παρουσία, μέσω της εκδίκησης. Διοχέτευσε το θυμό και το μίσος της για τους κυρίαρχούς της, στήνοντάς τους παγίδες. Ωστόσο, η εκδίκηση την τροφοδότησε με ικανοποίηση περισσότερο σε φαντασιακό επίπεδο. Έδωσε στον εαυτό της την ψευδαίσθηση ότι έχει τη δύναμη να ορίζει η ίδια τα πράγματα, έστω και μέσω μηχανορραφιών.

Η ολοκληρωτική καταστροφή των κυρίων της, δεν ήρθε ποτέ. Επηρέασε με τις δολοπλοκίες της σε πολύ μικρότερο βαθμό από ότι φανταζόταν.  Η ανάγκη της να δει τους κυρίαρχούς της να πονούν και να δυσκολεύονται εξαιτίας της, όπως βασανίστηκε και η ίδια, τη μεταμόρφωσε σε ένα παντοδύναμο τέρας. Μόνο που αυτή η παντοδυναμία είναι καθαρά φαντασιωσική. Με την πραγματικότητα να της υπενθυμίζει επίμονα πως ο μόνος παντοδύναμος της ιστορίας είναι ο κυρί(αρχ)ός της. Η Τσερλίν αντιδρά και θεωρεί πως δικαιώνεται μόνο μέσω υπόγειων μηχανισμών και κινήσεων. Στερημένη από την ελευθερία να κινηθεί ευθέως.

Η Τσερλίν κρατώντας σπαραχτικά την κοιλιά της οργίζεται για το παιδί που δεν μπόρεσε ποτέ να αποκτήσει εξαιτίας της δουλειάς της. Στα δύο της χέρια κρατά την ανάγκη της να δημιουργήσει κάτι δικό της. Η ανατροφή του παιδιού των κυρίων της τονίζει ηχηρά την ανημπόρια της να γίνει η ίδια φορέας καταστάσεων.

Αν η  επιθυμία μας κρατάει ζωντανούς, πώς βιώνεται άραγε από την Τσερλίν η συνεχής αναστολή των επιθυμιών της; Αν η αλληλεπίδραση μας δίνει ζωντάνια, πώς ανταπεξέρχεται σε μια συσχέτιση που εγκλωβίζεται στη μονομερή ικανοποίηση των αναγκών του άλλου;

Η ένταση των συναισθημάτων της δεν μπορεί να εισχωρήσει στον προστατευμένο κόσμο ευμάρειας της φιλοξενούμενης γυναίκας του έργου. Ενώ η Τσερλίν εξαπολύει τη χειμαρρώδη της οργή, η γυναίκα ξαπλώνει με ηρεμία, τραγουδά, πηγαινοέρχεται αδιάφορα, σαν να μην μπορεί τίποτα να εισχωρήσει και να απειλήσει τον κόσμο της. Η περιφρόνησή της στο βίωμα της Τσερλίν αποδίδει και επεξηγεί όλα εκείνα τα επιθετικά συναισθήματα που η υπηρέτρια κουβαλάει αλλά δεν ξέρει τι να τα κάνει. Δεν υπάρχει κανείς να τα διοχετεύσει, υποδαυλίζοντας το μίσος της και λειτουργώντας ανατροφοδοτικά προς τη διαιώνισή του. 

Η διαδικασία της συνεχής ματαίωσης των επιθυμιών μας, προς χάριν ικανοποίησης αναγκών του κυρίαρχού μας, με μια αίσθηση αναγκαιότητας διατήρησης αυτής της συνθήκης, λειτουργεί εγκλωβιστικά, θρέφοντας συναισθήματα μίσους.  Ακουμπά σε ρόλους «υπηρέτη» που έχουμε υιοθετήσει, νιώθοντας ανεσταλμένη τη δυνατότητά μας να ορίζουμε και να δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι τις συνθήκες και τους όρους ζωής μας. Χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε ότι το μίσος και ο θυμός, λειτουργούν εκτονωτικά (αποσυμπιέζοντας τα αρνητικά προς τον εξουσιαστή συναισθήματα), αλλά μας αποπροσανατολίζουν από το να διαμορφώσουμε τη ζωή μας, κρατώντας μας, εν αγνοία μας, σε μια μια θέση υπό-, αλλά με την ψευδαίσθηση ότι είμαστε οι κυρίαρχοι του παιχνιδιού.

Γράφει η Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια Αγγελική Κουτελιά

Πληροφορίες για την παράσταση εδώ.