Σοφία Λιάκου / Το κτήνος στο φεγγάρι ή η πίστη στη γη

Μιλγουόκι, Ουισκόνσιν των Η.Π.Α., 1921. Ο Αράμ, μόνος επιζών από την οικογένεια του που χάθηκε κατά την Γενοκτονία των Αρμενίων το 1915. Παντρεύεται δια αλληλογραφίας την Σέτα που έχει μεγαλώσει σε ορφανοτροφείο, με σκοπό να φτιάξει την δική του οικογένεια, να συνεχίσει την γενιά του, να αντέξει την βαρβαρότητα μέσω της ελπίδας που δίνει η νέα ζωή. Όταν τα πράγματα δεν εξελίσσονται όπως ακριβώς τα σχεδιάζει, καλείται να αποδείξει την πίστη του στην ζωή και να ανακαλύψει την μαγεία του να ακολουθήσει τους δρόμους που αυτή τον οδηγεί. Ένας Κύριος, χρόνια μετά, εμπιστεύεται τις διαδρομές της μνήμης και μας διηγείται την ιστορία. Ο Βαγγέλης Παπαδάκης σκηνοθετεί στο Θέατρο Σημείο το έργο του Richard Kalinoski, Το κτήνος στο φεγγάρι και μοιράζεται του ρόλους με την Σοφία Λιάκου και τον Κώστα Αρζόγλου. Η Σοφία Λιάκου μας μίλησε για το συγκλονιστικά επίκαιρο έργο, την παράσταση που μας μιλά για μια προσωπική ιστορία, μια εποχή, την ανθρώπινη φύση, την πίστη στην ζωή, τον άνθρωπο, την οικογένεια.

Τι σας συγκινεί στο συγκεκριμένο έργο;

H δύναμη των ηρώων να συνεχίσουν τη ζωή τους παρά το τραυματικό παρελθόν που κουβαλά ο καθένας τους. Με συγκινεί αυτή η «εναλλακτική» μορφή ευτυχίας που ο καθένας συναντά στην πορεία της ζωής του. Στη ζωή πολλές φορές η ευτυχία έχει ένα μη αναγνωρίσιμο πρόσωπο και πρέπει να σκάψεις βαθιά, να κοιτάξεις προσεκτικά για να την δεις. Στο έργο αυτό η Σέτα είναι εκείνη που αναγνωρίζει τα στοιχεία της ευτυχίας.

Γιατί ενώ η κοινωνία μας προχωράει και εξελίσσεται, τέτοια γεγονότα εξακολουθούν να συμβαίνουν και τέτοια θέματα παραμένουν συγκλονιστικά επίκαιρα;

Η κοινωνία μπορεί να εξελίσσεται σε επιστημονικό και τεχνολογικό επίπεδο όμως αυτή ακριβώς η εξέλιξη έχει φτάσει τον πολιτισμό μας σε αδιέξοδο. Ο πληθυσμός της γης συνεχώς αυξάνεται, οι πόροι της γης μειώνονται δραματικά, άρα οι άνθρωποι πολεμούν για τις βασικές τους ανάγκες. Και όχι μόνο αυτό, αλλά τα οικονομικά συμφέροντα των λίγων φέρνουν σε αδιέξοδο την ανθρωπότητα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα άνθρωποι να εκδιώκονται από την πατρίδα τους και να ψάχνουν ένα καταφύγιο σε άλλους τόπους. Αυτό συνέβαινε και θα συμβαίνει. «Αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ», όπως λέει και ο Νίκος Γκάτσος στον Κεμάλ.

Τι είναι αυτό που δίνει δύναμη στους ανθρώπους να ανταπεξέλθουν στις ακραίες καταστάσεις, όπως αυτή που έχουν βιώσει οι ήρωες του έργου;

Πραγματικά δεν ξέρω τι θα έκανα εγώ στη θέση των ηρώων. Πολλές φορές λέω ότι δεν θα τα κατάφερνα. Κι όμως ο άνθρωπος έχει τεράστια δύναμη μέσα του. Ο άνθρωπος ρέπει προς το φως από την φύση του. Οι ήρωές μας νιώθουν χρέος και υπαρξιακή ανάγκη να συνεχίσουν ως οι μόνοι επιζώντες από τις οικογένειές τους. Θέλουν να συνεχίσουν την ζωή και το γένος τους, θέλουν να διαιωνιστούν. Ειδικά ο άνδρας, ο Αράμ. Για αυτόν η συνέχεια της γενιάς του είναι σκοπός ζωής.

Η ελπίδα είναι κατά βάθος κάτι που μας δίνει κουράγιο ή κάτι που εν τέλει εντείνει την απογοήτευσή μας;

Στο έργο μας η ελπίδα φαίνεται αρχικά ότι εντείνει την απογοήτευση των ηρώων κυρίως του Αραμ. Όταν παύει να ελπίζει ότι αυτό που πραγματικά ποθεί θα συμβεί – να κάνει οικογένεια δηλαδή – απελευθερώνεται και η ζωή δίνει την λύση. Η ελπίδα του εκπληρώνεται με έναν μαγικό τρόπο. Η ελπίδα τους κρατάει ζωντανούς. Η ελπίδα είναι απαραίτητο συστατικό των πόθων μας.

Ποια είναι η δική μας οικογένεια; Αυτή που μας φέρνει στον κόσμο ή αυτή που δημιουργούμε εμείς;

Δεν μπορώ να το ορίσω ακριβώς. Και οι δύο έχουν ξεχωριστή θέση. Η δική μας, αυτή που μας φέρνει στον κόσμο, είναι αίμα μας. Αυτή που δημιουργούμε είναι συνειδητή επιλογή μας. Η δική μας οικογένεια τελικά είναι αυτή που μας αγαπά και μας αποδέχεται.

Η δική μας οικογένεια τελικά είναι αυτή που μας αγαπά και μας αποδέχεται.

Πως πρέπει να διαχειριζόμαστε το παρελθόν και την μνήμη για να μην αποτελούν φορτίο;

Το παρελθόν και η μνήμη είναι η αποσκευές μας στην ζωή. Για αρκετούς από εμάς τους ανθρώπους είναι πολύ βαριές. Δεν υπάρχει μηχανισμός διαχείρισης. Δεν μπορείς να τις βάλεις σε ντουλάπι ή μήπως μπορείς; Καμιά φορά πρέπει για να προχωρήσεις, αλλιώς θα σε βαραίνουν. Το να κοιτάς μπροστά δεν σημαίνει ότι προδίδεις το παρελθόν σου. Νομίζω ότι γίνεται αυτόματα. Είναι αμυντικός μηχανισμός.

Πως δουλέψατε για αυτήν την παράσταση;

Ο σκηνοθέτης μας Βαγγέλης Παπαδάκης είδε το έργο σαν μία μνήμη – αφήγηση του Κυρίου. Ο κύριος Αρζόγλου που ερμηνεύει τον Κύριο έφερε στην ομάδα και τώρα στην σκηνή όλη αυτή την εμπειρία και την μνήμη του παρελθόντος. Έτσι εμείς ακουμπήσαμε τις δικές μας εμπειρίες μας ,την ευαισθησία μας απέναντι στους διαχρονικούς ήρωες μας και την αγάπη μας για το υπέροχο έργο. Ο Βαγγέλης Παπαδάκης σαν σκηνοθέτης μας οδήγησε με έναν πολύ ξεχωριστό τρόπο στην πραγματοποίηση του οράματός του.

Ποιο ήταν το προσωπικό κέρδος;

Προσωπικά κέρδισα και κερδίζω κάθε μέρα. Μέσα από την ιστορία αυτόν των ηρώων συνειδητοποίησα ακόμα περισσότερο τον πόνο, την απώλεια, τον διωγμό που βιώνουν οι άνθρωποι γύρω μας και το μεγαλείο της ανθρώπινης ύπαρξης να προχωρά μπροστά. Τέλος, θεωρώ πολύ μεγάλο κέρδος να αναμετρηθώ με ένα τόσο υπέροχο και φοβερά επίκαιρο έργο και να μοιραστώ αυτή την εμπειρία με τον ταλαντούχο Βαγγέλη Παπαδάκη, τον εξαιρετικό Κώστα Αρζόγου και τον μικρό μας Τσέταν Γλύκα που δίνει μία νεανική νότα στην παράστασή μας.