Τα κείμενα του Δημήτρη Χατζή αποτελούν συντροφιά. Με μαγική απλότητα και αβίαστο βάθος μιλούν για τον άνθρωπο. Για τον άνθρωπο, τις σχέσεις με τους άλλους, τη σχέση με τον εαυτό μας, την ζωή -που περιέχει τα πάντα. Ο Μάνος Στεφανάκης σκηνοθετεί στο Θέατρο Skrow τον Ντέντεκτιβ, ένα από τα πιο συγκινητικά του διηγήματα. Αξιοποιεί την δύναμη της αφήγησης και αφήνει το νήμα της ιστορίας να ξετυλιχθεί ρυθμικά μπροστά μας. Μας μίλησε για το κείμενο, την παράσταση, τη δύναμη του θεάτρου.

Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο διήγημα; Τι σας συγκινεί σ΄αυτό;

Το συγκεκριμένο διήγημα μου το πρότειναν η Ιφιγένεια Μακρή και η Γιούλη Καρναχωρίτη, οι ηθοποιοί της παράστασης, πριν από περίπου ενάμιση χρόνο. Μέχρι τότε, εγώ γνώριζα και εκτιμούσα τον Δημήτρη Χατζή από άλλα του διηγήματα, στα οποία μπορεί πάντα κανείς να διακρίνει τη σχέση που αναπτύσσει ο συγγραφέας με τους ήρωές του, το χιούμορ του και φυσικά, την πολιτική του ματιά. Ο Ντέτεκτιβ συμπυκνώνει για μένα όλα αυτά τα στοιχεία σε συνδυασμό με μία πολύ δυνατή ανθρώπινη ιστορία. Εδώ, ο Χατζής μας αφήνει να πιστεύουμε πως πρόκειται για μια ιστορία μυστηρίου και όσο προχωράει η αφήγηση και η αναζήτηση πάει πιο βαθιά, καταλαβαίνουμε όχι μόνο το υπαρξιακό δράμα του ήρωά του, του Θοδωράκη, αλλά και τις αιχμές που αφήνει ο συγγραφέας για την ίδια την κοινωνία που προχωρώντας με βίαιους ρυθμούς φτάνει πολλές φορές να ισοπεδώνει τον άνθρωπο.

Πως δουλέψατε για να γίνει παράσταση; Τι αποτέλεσε πηγή έμπνευσης;

Δουλέψαμε με μεγάλη προσήλωση στο κείμενο. Είναι το κέντρο της παράστασης. Δοκιμάσαμε στις πρόβες πολλές και διαφορετικές αφηγηματικές διαδρομές. Επιμείναμε πολύ για να ανακαλύψουμε τι θέλει να πει ο συγγραφέας μέσα από αυτό και τι θέλουμε εμείς να πούμε μέσα από το κείμενό του σήμερα. Πηγή έμπνευσης θα έλεγα ότι αποτέλεσε η ίδια η αγάπη του συγγραφέα προς τους ανθρώπους εκείνους που δυσκολεύονται να βρουν το βηματισμό τους μέσα σε μία κοινωνία που βαδίζει σαρωτικά προς τα εμπρός(;). Τους αναλώσιμους. Τους ανθρώπους που αποτελούν την καύσιμη ύλη αυτής της φοβερής μηχανής.

Η πόλη μας, η χώρα μας, το περιβάλλον μας μας καθορίζουν ή εμείς καθορίζουμε αυτά;

Συμβαίνουν και τα δύο. Η σχέση αυτή είναι απολύτως αμφίδρομη. Το πώς μας καθορίζει η κοινωνία είναι νομίζω πιο προφανές. Ίσως είναι πιο δύσκολο να αντιληφθούμε τον τρόπο με τον οποίο εμείς, ως μονάδες, μπορούμε να καθορίσουμε την πόλη, τη χώρα μας. Αν όμως θεωρήσουμε τους εαυτούς μας ενεργά μέλη ενός ή πολλών συνόλων ταυτόχρονα, τα οποία αποτελούν την κοινωνία, τότε καταλαβαίνουμε ότι είμαστε και οι ίδιοι ρυθμιστές της. Κάθε ομάδα στην οποία επιλέγουμε να ανήκουμε είναι ένας μικρός πυρήνας. Η πολυκατοικία, η γειτονιά, η παρέα, η εργασία. Η ύπαρξή μας σε κάθε μια από αυτές μπορεί να τις ορίσει απόλυτα και διαμέσου αυτών να ορίσει και την κοινωνία. Η αίσθηση ότι καθένας από μας είναι μια σταγόνα στον ωκεανό θεωρώ ότι συντηρεί τη μοιρολατρία, τη νωθρότητα και την ευθυνοφοβία. Είναι η εύκολη λύση.

Τι ομορφαίνει και νοηματοδοτεί την ζωή;

Η γέννηση και ο θάνατος, με όποια μορφή. Νομίζω ότι όλα μπορούν να αναχθούν σε αυτές τις δυο απόλυτες στιγμές. Η ζωή βρίσκεται ανάμεσά τους και νοηματοδοτείται από αυτές.

Στην εποχή μας υπάρχουν γεγονότα που μπορούν να μας ταρακουνήσουν ως κοινωνία και ως άτομα;

Υπάρχουν, σίγουρα. Είναι κρίμα που τα αισθητήριά μας είναι ατροφικά και αντιλαμβανόμαστε μόνο ό,τι είναι μεγάλο και κοντά μας. Αφήνουμε πράγματα να συμβαίνουν γύρω μας και δεν ταρακουνιόμαστε παρά μόνο όταν θιχτούν τα δικά μας συμφέροντα. Καλλιεργούμε δηλαδή, την ανοχή και ξαφνικά, ξυπνάμε από το λήθαργο της αδράνειας και δεν ξέρουμε προς τα πού να κινηθούμε. Επομένως, θεωρώ ότι το μεγάλο ερώτημα δεν είναι αν μπορεί κάτι να μας ταρακουνήσει, αλλά πόσο εύκολα και προς ποιά κατεύθυνση.

Η πληρότητα ή η ευτυχία είναι καταστάσεις που μπορούμε να έχουμε ή είναι πάντα κάτι το οποίο περιμένουμε;

Δεν μπορώ να φανταστώ αυτές τις δυο έννοιες ως καταστάσεις που μπορούμε να «έχουμε». Στιγμές ευτυχίας και πληρότητας σαφώς μπορούμε να βιώσουμε σε προσωπικό επίπεδο και παλεύω γι’ αυτές. Αλλά αν κάποιος ισχυριστεί πως είναι σταθερά ευτυχισμένος, ζώντας μέσα σε τόση δυστυχία θα τον θεωρούσα είτε ψεύτη είτε αναίσθητο.

Πως βλέπετε την θέση και τον ρόλο του θεάτρου στην πόλη και την εποχή μας;

Δυστυχώς στην εποχή μας η θεατρική δημιουργία στο μεγαλύτερο κομμάτι της είναι δειλή. Αντικατοπτρίζει απόλυτα την αμηχανία και την απεγνωσμένη ανάγκη μας για βόλεμα και ησυχία μέσα σε ένα ανήσυχο περιβάλλον. Εξυπηρετεί πολύ περισσότερο προσωπικές ανασφάλειες κι επιδιώξεις και μόνο ένα μικρό μέρος της στρέφεται με θάρρος προς τα έξω. Νομίζουμε πως η διαχρονικότητα ενός έργου αρκεί για να το τοποθετήσει στο τώρα και απαλλάσσουμε εαυτούς από την κοπιώδη διαδικασία της εμβάθυνσης. Αυταπάτες στην καλύτερη περίπτωση, για να πορευόμαστε απαράλλαχτοι και ατάραχοι. Ευτυχώς, υπάρχει και το κομμάτι εκείνο των καλλιτεχνών που σκέφτεται και δημιουργεί με τιμιότητα και αγάπη. Αυτοί οι λίγοι μας είναι απαραίτητοι.

Ποιο κομμάτι του κειμένου σκέφτεστε συχνά – ξεχωρίζετε; Γιατί;

Θα έλεγα ότι οι τελευταίες φράσεις του διηγήματος έχουν μια τρομερή δύναμη γιατί είναι διατυπωμένες με απλότητα και απόλυτη αθωότητα κι όμως περικλείουν όλη την ατομική ευθύνη που φέρουμε ως μέλη της κοινωνίας. Δεν θα τις προδώσω αφενός, γιατί σχετίζονται με την υπόθεση της παράστασης και αφετέρου, για να κεντρίσω ίσως το ενδιαφέρον όσων δεν έχουν έρθει σε επαφή με κείμενα του Δημήτρη Χατζή ώστε να το κάνουν.

Μάνος Στεφανάκης

Γεννήθηκε το 1983. Είναι απόφοιτος της Δραματικής Σχολής «Αρχή» και της σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ.
Ως ηθοποιός έχει συνεργαστεί με τους: Β. Μαυρογεωργίου, Γ. Νταλιάνη, Μ. Πρωτόπαππα, Μ. Καρατζογιάννη, Β. Θεοδωρόπουλο, Κ. Αρβανιτάκη, Π. Δεντάκη, Ν. Καρρά. Ως βοηθός σκηνοθέτη έχει συνεργαστεί με τους Κ. Καλλιβρετάκη και Π. Δεντάκη.
Φέτος παρουσιάζει την πρώτη του σκηνοθετική δουλειά με τίτλο Ο Ντέτεκτιβ στο θέατρο Skrow και πρωταγωνιστεί στην παράσταση Το Ασυνόδευτο του Ανδρέα Φλουράκη σε σκηνοθεσία Γιάννη Νταλιάνη και Βασίλη Μαυρογεωργίου στο θέατρο Skrow.

Ο Ντέτεκτιβ του Δημήτρη Χατζή στο θέατρο Skrow

Σκηνοθεσία: Μάνος Στεφανάκης
Σκηνικά /Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα
Πρωτότυπη Μουσική: Αναστάσιος Τζίβας
Φωτισμοί: Αντώνης Κουνέλλας
Φωτογραφίες: Κωστής Καλλιβρετάκης
Teaser /Trailer: Αντώνης Κουνέλλας
Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Θρασυβουλίδη
Ερμηνεύουν: Γιούλη Καρναχωρίτη, Ιφιγένεια Μακρή

Σάββατο & Κυριακή στις 21.00