Ο Γιώργος Βαλαής αγγίζοντας ένα από τα μείζονα θέματα της εποχής μας, δημιούργησε με τους συνεργάτες του την performance Δράκος που παρουσιάζεται στο Θέατρο Τέχνης. Μία performance που επεξεργάζεται περιστατικά βίας κατά γυναικών, αυτά καθεαυτά τα γεγονότα, αλλά και τις βαθιά ριζωμένες αιτίες τους, τις προεκτάσεις τους, τη νοοτροπία πίσω τους. Μας μίλησε για την παράσταση και τις ανησυχίες που τον οδήγησαν τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή στην υλοποίησή της, την (ελληνική) νοοτροπία, τις ανστιστάσεις και τις ευθύνες της για σημαντικά προβλήματα της καθημερινότητας, την ανάγκη να κοιτάξουμε με θάρρος το μέλλον και να πιστέψουμε στη δύναμη της ζωής.

Τι κινητοποίησε την δημιουργία της performance σας;
Σκεφτόμουν να δουλέψω με αυτό το θέμα από το 2018 όταν άρχισε να μπαίνει και στην Ελλάδα το θέμα του #metoo. Θυμίζω ότι το θέμα ακουγόταν τότε κάπως εξωτικό σε σχέση με την ελληνική πραγματικότητα. Τα χρόνια που ακολούθησαν και οι αποκαλύψεις των επιθέσεων, των βιασμών, των κακοποιήσεων αποκάλυψε πέρα από την νοσηρότητα και μια απόκρυψη του θέματος από τον δημόσιο διάλογο. Η επικαιρότητα που απέκτησε το θέμα με έκανε να στραφώ προς μια άλλη κατεύθυνση, να μην μιλήσω μόνο για τα περιστατικά βίας αλλά και για την καταγωγή των αιτιών που συντηρούν αυτή την νοοτροπία.
Πως δουλέψατε για την πραγματοποίησή της;
Τον πρώτο μήνα διαβάζαμε και συζητάγαμε πάνω σε κείμενα, σε άρθρα που έχουν γραφτεί για τα γεγονότα αλλά και σε προσωπικές εμπειρίες. Το ζήτημα για μένα ήταν να μπορέσουμε να συνθέσουμε μια μεγαλύτερη εικόνα από τα περιστατικά που ξέραμε όλοι από τις ειδήσεις. Να μιλήσουμε για κάτι που είναι κρυμμένο μέσα στην «κανονική» ζωή που ζούμε.
Όσο καιρό εργάζεστε πάνω σε αυτό το project τι νέο μάθατε για τον εαυτό σας;
Ξαναείδα πως με έμαθαν να συμπεριφέρομαι, είδα την νοοτροπία μέσα στην οποία μεγάλωσα, τον φόβο μου για την ετερότητά, την κοινωνική μου συμπεριφορά που ήταν επίπλαστη και όχι πηγαία. Δεν χάρηκα και τόσο πολύ όταν είδα από τι είμαι φτιαγμένος. Τέλος κατάλαβα ότι πρέπει να παλεύω κάθε μέρα με τις προκαταλήψεις με τις οποίες με εκπαίδευσαν.

Πως διαμορφώνεται μία νοοτροπία;
Μια νοοτροπία διαμορφώνεται μέσα από ένα σύνολο πεποιθήσεων που υπάρχουν γύρω σου. Οι περισσότερες από αυτές τις πεποιθήσεις προέρχονται από μια άλλη εποχή, δεν μπορούν να εξηγήσουν την τωρινή συνθήκη που ζούμε. Η νοοτροπία είναι κάτι αόρατο, βρίσκεται κρυμμένη στον τρόπο που σκέφτεσαι, στον τρόπο που μιλάνε οι γύρω σου και επικοινωνούνε μαζί σου. Βρίσκεται κρυμμένη στον δημόσιο λόγο, στις σειρές που παίζονται στην τηλεόραση, στα λαϊκά τραγούδια, στα επιχειρήματα των πολιτικών, στην επίπλαστη πνευματικότητα με την οποία αντιμετωπίζει η θρησκεία σύγχρονα προβλήματα. Όταν βρίσκεσαι με κάποιους φίλους σου και μιλάς μαζί τους καταλαβαίνεις πόσο μόνοι είστε μέσα στις γνώμες που πιστεύει το σύνολο των ανθρώπων γύρω σου.
Ως Έλληνες έχουμε συγκεκριμένη νοοτροπία; Τι μας χαρακτηρίζει;
Η κοινωνική μας νοοτροπία είναι φοβική προς σχεδόν κάθε τι το καινούργιο. Είμαστε μια macho βαλκανική κοινωνία με ελάχιστη κατανόηση προς το διαφορετικό. Τα πράγματα δείχνουν να αλλάζουν τα τελευταία χρόνια, τουλάχιστον στον δημόσιο διάλογο αλλά δεν έχει κατακτηθεί τίποτα ακόμη. Γιατί να το αρνηθούμε; Ο μέσος sis straight Έλληνας είναι ένας σεξιστής που φοβάται οτιδήποτε θα απειλήσει την εξουσία του, ύστερα θα ακούσει μεθυσμένος σκυλάδικα που θα τονώσουν τον ναρκισσιστικό καημό του, καθώς υποφέρει από την έλλειψη της γυναικείας αγάπης. Γελοία πράγματα δηλαδή. Δυστυχώς αυτό ήταν το πολιτισμικό υπόβαθρο μέσα στο οποίο μεγαλώσαμε όλοι.
Γιατί μετά από τόσους αγώνες εξακολουθούμε να παλεύουμε για βασικά γυναικεία δικαιώματα;
Ειλικρινά δεν ξέρω γιατί εξακολουθεί να ισχύει η άδικη κατανομή των ρόλων των δύο φύλων στην ελληνική κοινωνία. Πιστεύω ότι ποτέ η πολιτική στην Ελλάδα δεν ασχολήθηκε σοβαρά με αυτό το ζήτημα, ότι η επίδραση της ορθόδοξης θρησκείας στις κοινωνικές μας πεποιθήσεις παραμένει ισχυρή και ότι η κανονικοποίηση του πορνό, σαν βλέμμα προς τον άλλον, παίζει επίσης ρόλο. Ο άνθρωπος και οι δυνατότητές του, η ελευθερία του, είναι ένα περίπλοκο μίγμα βιολογίας και περιβάλλοντος, οπότε πρέπει να αλλάξουμε το κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε, δεν βλέπω άλλη απάντηση στην ερώτηση που κάνετε.
Μπορεί η τέχνη να συντελέσει σε κάποια αλλαγή νοοτροπίας ή γενικότερη;
Η τέχνη είναι μια αισθητική απάντηση μέσα στον δημόσιο διάλογο, δεν μπορεί να θεσμοθετήσει, παρόλα αυτά θεωρώ σημαντικό για έναν καλλιτέχνη να ασχολείται με σύγχρονα προβλήματα και όχι να ανακυκλώνει ιστορίες του παρελθόντος. Θεωρώ εξίσου σημαντικό το κοινό, όλοι μας δηλαδή, να έχουμε έναν προβληματισμό σε σύγχρονα θέματα, να ανακαλύψουμε μια καινούργια αισθητική και να πάψουμε να ανακυκλώνουμε το παρελθόν, αυτή είναι η αλλαγή νοοτροπίας για μένα.
Τι σας δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;
Να βλέπω την κόρη μου να μεγαλώνει και η πεποίθησή μου ότι η ζωή, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε όλοι, είναι όμορφη. Είμαστε ζωντανοί, οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξοι.

Δράκος, Μια performance για τη νοοτροπία του Γιώργου Βαλαή στο Θέατρο Τέχνης

Ιδέα, Σκηνοθεσία: Γιώργος Βαλαής

Δραματουργία: Γιώργος Βαλαής, Γεωργία Κανελλοπούλου

Κείμενα: Ιάκωβος Καμπανέλλης, Andrei Tarkovsky, Irena Brezna, Virginia Woolf, στοιχεία από το internet.

Σκηνογραφία, Κοστούμια: Ελένη Στρούλια

Επιμέλεια μουσικής: Voltnoi Brege, Γιώργος Βαλαής

Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας

Χορογραφίες, επιμέλεια κίνησης: Γιάννης Νικολαΐδης

Βοηθός σκηνοθεσίας, χειρισμός προβολής: Γεωργία Κανελλοπούλου

Συνεργάτης ενδυματολόγος: Δημήτριος Παρασκευόπουλος
Βοηθοί σκηνογράφοι: Σοφία Θεοδωράκη, Τζάνος Μάζης 
Κατασκευή σκηνικού: Κώστας Πλαστήρας

Φωτογραφίες: Αλεξάνδρα Δεληθέου

Εκτέλεση παραγωγής:  One Plant Production

Ηθοποιοί: Γιώργος Βαλαής, Κατερίνα Ζησούδη, Μάγδα Καυκούλα, Θοδωρής Πεντίδης.