Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης / ο έρωτας ως επαναστατική πράξη
Η Δασκάλα με τα Χρυσά Μάτια του Στράτη Μυριβήλη παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Πέτρου Ζούλια στο Θέατρο Βέμπο. Μια κοινωνία, αμέσως μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο προσπαθεί να ορίσει την ταυτότητά της. Άνθρωποι που πιστεύουν, άνθρωποι που οραματίζονται, άνθρωποι που θέλουν μόνο να επιβιώσουν. Μια μικρή κοινωνία όπου όλοι ανεξαιρέτως έχουν ως μοναδική παρηγοριά το μαζί. Μαζί στον αγωνά, μαζί στην καθημερινή ζωή, μαζί στον έρωτα. Αρκεί να καταφέρουν να το αντέξουν. Ο Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης μας μίλησε για το δυνατό κείμενο, την αξία της παράστασης, του αγώνες που αξίζει να δίνουμε σε κάθε εποχή.
Τι σε συγκινεί στο έργο του Μυριβήλη;
Στο έργο αυτό με συγκινεί η ακροβασία των ηρώων μεταξύ ζωής και θανάτου. Ο Δ. Σολωμός λέει «σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού». Eκεί, σ’ αυτήν την κόψη, στο σημείο μηδέν στέκονται οι ήρωες μετέωροι, προσπαθώντας απεγνωσμένα να επιβιώσουν. Το μόνο τους εφόδιο είναι η γυμνή τους αλήθεια. Με συγκινεί πολύ αυτή η σκέψη γιατί πιστεύω πως αυτό που ονομάζει ο καθένας «Θεό», έρχεται μόνο όταν ο ίδιος βρεθεί σ’ ένα τόσο ευάλωτο σημείο.
Πως δουλέψατε για να διαχειριστείτε ένα τόσο πλούσιο υλικό θεατρικά; Γιατί να ανέβει τώρα ένα τέτοιο μυθιστόρημα στη σκηνή;
Το θεατρικό υλικό, καθώς και την διασκευή του μυθιστορήματος αυτού, διαχειρίστηκε ο σκηνοθέτης μας, Πέτρος Ζούλιας. Έκανε πραγματικά εξαιρετική δουλειά. Το μόνο που είχαμε να κάνουμε εμείς ήταν να ζωντανέψουμε την δράση χτίζοντας τους ρόλους πάνω στην παρτιτούρα του κειμένου. Το έργο συνδιαλέγεται απόλυτα με το δικό μας «τώρα». Αφηγείται τη ζωή μιας κοινωνίας που βγαίνει από μια κρίση. Στην περίπτωση αυτή μιλάμε για το τέλος του πρώτου παγκόσμιου πολέμου, την ήττα των Ελλήνων, την καταστροφή της Σμύρνης και το προσφυγικό. Οι συνέπειες αυτού του πολέμου φαίνονται καθαρά σε μια κοινωνία που βρίσκεται σε απόλυτη σύγχυση και νοσεί, όπως την σκιαγραφεί ο Μυριβήλης. Ένας σπουδαίος έρωτας μέσα σε αυτό το ακρωτηριασμένο περιβάλλον μοιάζει η μόνη επαναστατική κίνηση που δίνει στο ζευγάρι ανθρωπιά σε μια απάνθρωπη κοινωνία.
Ο έρωτας, η αληθινή φιλία, η αίσθηση του καθήκοντος είναι προνόμια άλλων εποχών ή υπάρχουν και στη δική μας;
Κάθε εποχή έχει και την ασθένειά της. Ο Ζίγκμουντ Φρόιντ, που ζει και τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, θα ονομάσει την ασθένεια της εποχής του Υστερία. Άρα μιλάμε για μια εποχή εξωστρέφειας, στην οποία οι άνθρωποι όντας πιο κοντά στον θάνατο έρχονται σε πιο άμεση διαλεκτική με την ζωή, άρα και με τον έρωτα, τη φιλία, το καθήκον. Σήμερα η αρρώστια της εποχής μας είναι η κατάθλιψη. Ζούμε σε μια κοινωνία εσωστρέφειας και τρόμου. Οι άνθρωποι συνδιαλέγονται περισσότερο μέσα από τα σόσιαλ μίντια, χάνοντας την προσωπική επαφή με το κοινωνικό σύνολο και την ίδια τη φύση. Οπότε, κατά την δική μου άποψη, οι αξίες αυτές στην σημερινή εποχή υπάρχουν, αλλά είναι δυσδιάκριτες.
Η εποχή καθορίζει τους ανθρώπους ή το αντίστροφο; Η δική μας από τι χαρακτηρίζεται;
Νομίζω οι άνθρωποι και οι πράξεις τους καθορίζουν τις εποχές. Σήμερα ζούμε σε μια εποχή που υπάρχει έλλειψη οράματος. Είναι μια εποχή στασιμότητας. Πιστεύω ο πλανήτης εγκυμονεί ένα νέο είδος ανθρώπου. Δεν ξέρω τι θα γεννηθεί, αλλά πραγματικά έχω μεγάλη περιέργεια.
Ποιο ήταν το προσωπικό κέρδος από την συμμετοχή σε μια τέτοια παραγωγή και στην συγκεκριμένη παράσταση; Τι νέο έμαθες για τον εαυτό σου;
Το μεγάλο κέρδος είναι ότι γνώρισα όμορφους συναδέλφους και τους αγάπησα πολύ. Αναμετριέμαι με έναν πολύ δύσκολο έργο, έναν αρκετά περίπλοκο ρόλο, μπροστά σε ένα μεγάλο κοινό που ποικίλει ηλικιακά. Αυτά με φέρνουν όλο και πιο κοντά σ’ αυτό που λέμε καθημερινή σκληρή εργασία. Η τέχνη για μένα είναι ένας σταυρός που κουβαλάς μια ζωή και τέτοιου είδους δουλειές μου το υπενθυμίζουν.
Στην εποχή μας για τι αξίζει να αγωνιστούμε; Με ποιον τρόπο;
“SHARE”. Σήμερα πρέπει να σταματήσει ο άνθρωπος να μοιράζεται την ζωή του στα σόσιαλ μίντια. Πρέπει να επιτρέψει στον εαυτό του να πάρει μια βαθιά ανάσα και να επιστρέψει σε μια ηρεμία, κόντρα στους ξέφρενους ρυθμούς της καθημερινότητας. Να επαναφέρει την ύπαρξή του σε μια βιώσιμη κατάσταση και ύστερα να συνδιαλλαγεί με το περιβάλλον του. Αυτήν την συζήτηση που προκύπτει από μια τέτοια διαδικασία θεωρώ επανάσταση σήμερα. Γι’ αυτό αξίζει να αγωνιστεί κανείς.
Το θέατρο και η τέχνη μπορούν να αλλάξουν κάτι προς το καλύτερο;
Ναι. Η τέχνη όπως η θρησκεία, η μόρφωση, η φύση, θεωρώ πως αποτελούν ερεθίσματα για τον άνθρωπο και ίσως αν και εκείνος θέλει, μπορεί να τ’ ανακαλύψει και να εξελιχθεί μέσα από αυτά. Αλλιώς θα μείνουν μονάχα στη σφαίρα της παρηγοριάς. Εξάλλου για να αλλάξει κάποιος προς το καλύτερο, πρέπει να το θελήσει και ο ίδιος.
Τι σου δίνει δύναμη και χαρά στην καθημερινότητα;
Το ότι ζω μια όμορφη ζωή, κάνοντας ένα επάγγελμα που μου σπουδάζει τον θάνατο.
Η Δασκάλα με τα Χρυσά Μάτια στο Θέατρο Βέμπο σε σκηνοθεσία Πέτρου Ζούλια
Πρωταγωνιστούν: Λένα Παπαληγούρα, Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Γιούλικα Σκαφιδά, Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης, Χριστίνα Τσάφου, Γιώργος Γιαννόπουλος, Μιχάλης Λεβεντογιάννης
Στο ρόλο του Δημάρχου, ο Γιώργος Κωνσταντίνου.
Μαζί τους: Αλμπέρτο Φάις, Ντίνος Σπυρόπουλος, Σταύρος Μερμήγκης, Πατρίκιος Κωστής, Αλεξία Μουστάκα, Χρήστος Ζαχαριάδης, Ευφροσύνη Σακελλαρίου, Βασίλης Λέμπερος, Βαγγέλης Κρανιώτης, Όλγα Σκιαδαρέση, Άννα Κωνσταντίνου, Αλίκη Ζαχαροπούλου, Αντρέας Λόντου.
Διασκευή-σκηνοθεσία: Πέτρος Ζούλιας
Μουσική: Ευανθία Ρεμπούτσικα
Σκηνικά: Αθανασία Σμαραγδή
Κοστούμια: Ντένη Βαχλιώτη
Φωτισμούς: Λευτέρης Παυλόπουλος
Χορογραφίες: Φώτης Διαμαντόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Μαριάννα Τουντασάκη
Video design – προβολές: Κάρολος Πορφύρης
Φωτογραφίες: Μαριλένα Αναστασιάδου
Παραγωγή: Θεατρικές Επιχειρήσεις Τάγαρη
Οργάνωση παραγωγής: Ντόρα Βαλσαμάκη
Προβολή και επικοινωνία: Βάσω Σωτηρίου-We Will
Ημέρες: Τετάρτη 19.00, Πέμπτη 20.00, Παρασκευή 21.00, Σάββατο και Κυριακή 18.00 και 21.00
Τιμές εισιτηρίων: από 18 ευρώ
Προπώληση: Viva.gr