Να αμβλύνω προσπάθησα, τις αιχμές που δεν άντεχα / Ένα κείμενο με αφορμή την παράσταση Από την Αντιγόνη στη Μήδεια που παρουσιάζεται στο Θέατρο Άλφα. Ιδέα
“Κανείς ποτέ δεν έγραψε, ούτε ζωγράφισε, ούτε έφτιαξε έργα γλυπτικής ή πλαστικής, ούτε κατασκεύασε ή επινόησε κάτι για άλλο λόγο παρά για να βγει από την κόλαση”/ Αρτώ
Με μια ανάλογης έντασης και ποιότητας αγωνία, ο ποιητής της παράστασης απευθύνει στον θεατή την πρόθεσή του. Του ζητά φωτιά, σαν μια έκκληση σύνδεσης, ώστε να έχει συνοδοιπόρους σε αυτό το δύσκολο τόλμημα: να αφουγκραστεί τη γυναικεία ψυχοσύνθεση. Τον βάζει να καθίσει επί σκηνής, τροφοδοτώντας την αίσθηση σύμπλευσης στο ταξίδι της έμπνευσής του. Ποιός δεν θα ζητούσε συμπαραστάτες σε μια τέτοια προσπάθεια;
Ο ποιητής θέλησε να βρει καταφύγιο στην αγκαλιά της μητρικής – θηλυκής φιγούρας για να ανακουφίσει τις ανάγκες έμπνευσής του. Σε κάθε ταραγμένη θάλασσα, άλλωστε, δεν στρέφουμε το βλέμμα μας στη μητέρα – το πρωταρχικό αντικείμενο αγάπης μας;
Μη-τέρα: η γυναίκα που θα προστατέψει από την απειλή του τέρατος. Είναι η γυναίκα που θα φροντίσει τον ποιητή, δίνοντάς του έμπνευση μέσα από τις τραγικές της φιγούρες. Στη διπλή της υπόσταση κρύβει όμως και ένα τέρας. Παραμονεύει η αντιφατικότητα της: καταστροφή και δημιουργία. Μια δυναμική που διαφαίνεται στις συναντήσεις με τις τραγικές ηρωίδες που ξαναγεννιούνται επί σκηνής. Γυναίκες με παντοδυναμία που κρατούν στην αγκαλιά τους την τύχη όλου του κόσμου. Αυτή η δυναμική είναι που τις κάνει τόσο τραγικές στην καταστροφικότητά τους.
Το στοιχείο της θάλασσας ωστόσο λειτουργεί ως εξισορροπιστικός παράγοντας στην έκρηξη της φωτιάς και των τραγικών συνθηκών: του φόνου, της αιμομιξίας, της μητροκτονίας, της αυτοθυσίας. Το υγρό στοιχείο μας προσφέρει το ωκεάνιο συναίσθημα της αρμονίας και της ένωσης, μέσα από την επανασύνδεσή μας με το βίωμα της μέγιστης ένωσης: της μητέρας και του εμβρύου στην κοιλιά της. Μια συνύπαρξη που ενέχει ταυτόχρονα και την απώλεια: τη γέννηση, την είσοδο σε έναν κόσμο που τίποτα δεν είναι πια το ίδιο γαλήνιο…
Που όμως, μέσα από τη δημιουργία και το μοίρασμα, μπορούμε να ανακουφιστούμε. Ο ποιητής ταυτίστηκε με τις ανδρικές φιγούρες για να συνομιλήσει με τις γυναικείες μορφές, και να γεμίσει με νόημα το κενό δοχείο της έμπνευσής του. Όπως ο θεατής κλήθηκε να δημιουργήσει ποιήματα και να τα μοιραστεί. Η δημιουργικότητα είναι στοιχείο που λείπει σε μια πατριαρχική κοινωνία.
Η αμφισβήτηση του δεδομένου, η διάλυση των βεβαιοτήτων, η πορεία προς την ανακάλυψη είναι αυτό που τροφοδοτεί με έντονα συναισθήματα την παράσταση. Είναι άβολο και δύσκολα διαχειρίσιμο να ανατρέπεται η ασφάλεια του οικείου και αναμενόμενου. Η ανατροπή είναι αυτή που θα μας εξελίξει και το πώς θα τη διαχειριστούμε. Το να αντέξουμε να χάσουμε τη θέση μας ως θεατές σε βολικά καθίσματα και να οδηγηθούμε μέσα από σκοτεινά σημεία, υπό το φως των κεριών σε μια σκηνή ως συμμετέχοντες…
Γράφει η Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια Αγγελική Κουτελιά
Πληροφορίες για την παράσταση εδώ.