Η τραγωδία του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, Οθέλλος, μας είναι γνωστή. Έστω σαν σχήμα. Ο -μαύρος- Οθέλλος, αξιωματικός του στρατού παντρεύεται την Δυσδαιμόνα κρυφά. Όταν ο Ιάγος, που στοχεύει στην επαγγελματική του καταξίωση, αντιλαμβάνεται πως ο Οθέλλος προάγει τον Κάσσιο αντί αυτόν, βάζει σε δράση το εκδικητικό του σχέδιο. Μολύνει τον Οθελλο με την ιδέα ότι η γυναίκα του τον απατά με τον Κάσσιο και τον εγκαταλείπει στην αμφιβολία που τελικά τον οδηγεί σε παράφορες, ακραίες πράξεις. Η Ομάδα Kursk παρουσιάζει στο Θέατρο Τέχνης την ιστορία του Οθέλλου σε σκηνοθεσία Χάρη Φραγκούλη, επιχειρώντας να ανακαλύψει το βάθος της. Χαρακτήρες ανθρώπινοι, πρόσωπα πραγματικά, μιας άλλης εποχής και της δικής μας, καταστάσεις που γεννούν αισθήματα μοναδικά και ταυτόχρονα αποκαλυπτικά οικεία. Ο Γιάννης Παπαδόπουλος μας μίλησε για το έργο και όλα αυτά που κίνησε μέσα του, την παράσταση που αποτελείται από ανθρώπους και ποίηση και ένα θέατρο πoυ είναι “αποτέλεσμα έγνοιας και πάθους”.

Τι σε συγκινεί στο έργο;

Διαβάζοντας ξανά το έργο πριν ξεκινήσουμε τις πρόβες, είχα την τυπική γενική εικόνα που έχουμε για τον Σαίξπηρ και τα έργα του. Η αλήθεια είναι ότι αφού άρχισαν οι πρόβες, ξεκίνησα να το κατανοώ βαθύτερα. Το έργο αυτό έχει κάτι που θα το χαρακτήριζα παιδικό. Σαν να είναι παιδιά οι ήρωες και οι αποφάσεις του πολύ σπουδαίες. Το κάθε τι είναι πολύ μεγάλο και πολύ γενναίο και πολύ έντονο. Έχουν ένα τρόπο ζωής που ζηλεύω πάρα πολύ. Κάθε τι είναι αφόρητο -όχι με την αρνητική έννοια. Εκείνη την εποχή το προσδόκιμο ζωής ήταν πολύ μικρό. Οι άνθρωποι ουσιαστικά πέθαιναν νέοι και νομίζω ότι αυτό φαίνεται στα έργα του Σαίξπηρ. Πως η ζωή είναι μικρή και έντονη. Με συγκινεί αυτό.

Πως φτιάχνεται μία παράσταση; Με ένστικτο ή με μελέτη; Εσείς πως δουλέψατε για την δική σας;

Αυτό που καταλαβαίνω από την εμπειρία που έχω είναι ότι πρόκειται για συνδυασμό αυτών των πραγμάτων. Η μελέτη είναι σημαντική, αλλά δεν μπορούμε να επιμένουμε στην θεωρία. Υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής στις παραστάσεις που μ΄ αρέσουν, είτε σε αυτές που παρακολουθώ είτε σε αυτές που συμμετέχω. Υπάρχει ένα πολύ συγκεκριμένο σύστημα που παράλληλα είναι γεμάτο από μία ψυχική τοποθέτηση πολύ ευαίσθητη και ευάλωτη. Την δική μας παράσταση την οργανώνει όλη ο Χάρης. Με γνώση και μελέτη, με προσοχή και αγάπη για το έργο -και τον συγγραφέα-, που ταυτόχρονα χωράει όλη την ελευθερία.

Είναι ο Οθέλλος μία «τραγωδία του φθόνου» -του φθόνου του Ιάγου προς τον Οθέλλο-;

Νομίζω ότι είναι ένα έργο για την ζήλια. Την ζήλια του να γίνεις ο άλλος, να μπορέσεις να μπεις στη θέση του. Να δεις πως και ποιος είναι ο άλλος. Μπορεί πιο πολύ ο Οθέλλος να επιθυμεί να μπει στη θέση του Ιάγου. Δεν είναι ο ένας καλός και ο άλλος κακός.

Ο Ιάγος μισεί τον Οθέλλο ή μισεί τους ανθρώπους;

Δεν ξέρω στην πραγματικότητα αν ισχύει κάτι από τα δύο, παρόλο που το λέει. Νομίζω ότι ο Ιάγος είναι από αυτούς τους ανθρώπους που έχουν δει κάτι στην ζωή και μετά τους είναι πολύ δύσκολο να βρουν ξανά την ανεμελιά. Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι. Ανοίγουν μια φορά ένα παράθυρο στο σκοτάδι και δεν μπορούν να επιστρέψουν. Ίσως να είναι τέτοιος άνθρωπος.

Ο Οθέλλος είναι ο Άλλος. Γιατί φοβίζει το διαφορετικό;

Δεν νομίζω ότι στην δική μας εποχή υπάρχει ένα αντίστοιχο παράδειγμα με το πως ένιωθαν τότε με τον Οθέλλο. Εμείς, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, είμαστε εξοικειωμένοι με τους ξένους. Ο Οθέλλος τους μάγευε και τους φόβιζε ταυτόχρονα. Ήταν γοητευτικός και ανοίκειος την ίδια στιγμή. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι φέρει έναν κόσμο των αισθήσεων. Από ένα σημείο και μετά πάντως, βλέπει τον εαυτό του όπως τον βλέπουν οι άλλοι και αυτό του είναι αβάσταχτο.

Καταστρέφεται από το πόσο φριχτός είναι ο κόσμος που ζούμε;

Νομίζω ότι αλλοιώνεται αυτό που είναι, βλέπει τον εαυτό του σαν όλους τους άλλους ανθρώπους και δεν το αντέχει. Δεν θέλει να ζήσει έτσι. Και δεν μπορεί. Μπαίνει μέσα του αυτή η αμφιβολία που από ένα σημείο και έπειτα δεν έχει νόημα αν έχει βάση ή όχι. Εκεί αποχαιρετά τον εαυτό του. Αυτό καταλαβαίνω από αυτόν -πράγμα το οποίο βέβαια, είναι μία πολύ δύσκολη προσπάθεια -το να τον καταλάβω.

Είναι ο Ιάγος ένας ικανός σκηνοθέτης και ένας πολύ καλός ηθοποιός;

Δεν νομίζω ότι είναι και πολύ καλά στημένη η παγίδα. Μάλλον πιο πολύ όλοι παρασύρονται από αυτά που συμβαίνουν γύρω τους. Σαν να είναι έτοιμοι όλοι να πάθουν αυτά που τους συμβαίνουν. Είναι πρόσωπα παράφορα.

Ο Οθέλλος γοητεύει την Δυσδαιμόνα με τον λόγο. Ο Ιάγος κινεί τα νήματα με τον λόγο. Είναι ένα έργο που βασίζεται πολύ στον λόγο και στο τέλος του όλοι παύουν να μιλούν. Είναι δυνατότερος ο λόγος από την πράξη;

Στο έργο -και γενικά στο θέατρο- ο λόγος έχει πολύ μεγάλη δύναμη. Τα λόγια του Σαίξπηρ είναι πολύ πυκνά, πολύ αποκαλυπτικά και πολύ όμορφα. Εγώ πιστεύω πολύ στον λόγο. Χωρίς να ξέρω αν είναι δυνατότερος από την πράξη!

Μέσα από αυτή την δουλειά που έχετε κάνει ως τώρα, τι νέο έμαθες; Τι σκέφτεσαι πολύ αυτήν την περίοδο;

Ήταν μια χρονιά που κάπως είχα απομακρυνθεί από διαβάσματα και παραστάσεις για διάφορούς λόγους… Πραγματικά κατάλαβα πως με το που μπαίνω σε ένα τέτοιο κόσμο με όλη την ποιητικότητά του, μου αλλάζει την ζωή. Αλλάζει το πως βλέπω τον κόσμο, πως μιλάω, τι θέλω στην καθημερινότητά μου. Αυτή η δουλειά μου θύμισε πόσο αναγκαίο μου είναι να υπάρχω μέσα σε μία τέτοια συνθήκη και η διαφορά ήταν πολύ διακριτή με την περίοδο που ήμουν έξω από αυτό. Αυτός ο τρόπος ζωής με κάνει να θέλω να είμαι καλός άνθρωπος, να ζω ωραία και να βλέπω τους ανθρώπους μου, δίπλα μου πως είναι.

Τι σε βοηθάει στην καθημερινότητα; Τι σου δίνει δύναμη; Χαρά;

Μου δίνει μεγάλη χαρά και δύναμη η συναναστροφή με τους ανθρώπους. Η συνύπαρξη μαζί τους. Από το να ανταλλάξεις ένα χαμόγελο με έναν άγνωστο ή να χαιρετήσεις κάποιον που έχει ένα κατάστημα στην γειτονιά και τον βλέπεις κάθε μέρα, μέχρι τις προσωπικές σχέσεις εγγύτητας. Μπορεί να μου φτιάξει την μέρα. Όπως μπορεί να μου την διαλύσει ένας αγενής άνθρωπος ή το να σταματήσω να μιλάω με κάποιον που αγαπώ, είτε υπάρχει λόγος είτε όχι. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ποτέ λόγος για να σταματήσεις να αγαπάς κάποιον.

Πρέπει να αξίζει τον κόπο για να σου διαλύσει κάτι την μέρα.

Κάπως πιστεύω ότι με όποιον άνθρωπο έχεις δεθεί αξίζει τον κόπο. Έχω προσπαθήσει και παλέψει πολύ στην ζωή μου να μπορέσω να χωρέσω τους ανθρώπους που έχω αγαπήσει και δεν είναι πια στη ζωή μου. Να τους χωρέσω και να μην είναι μια εύκολη λύση να τους αφήσω πίσω. Είναι πολύ σημαντικό να μπορέσεις να χωρέσεις τον πόνο σου. Μόλις τον χωράς και τον αγκαλιάζεις -αντί να κάνεις σαν να μην υπάρχει-, πραγματικά ανθίζει.

Φωτογραφίες: Cue

Οθέλλος του Ουίλιαμ Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία Χάρη Φραγκούλη στο Θέατρο Τέχνης

Συντελεστές

Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης

Σκηνοθεσία: Χάρης Φραγκούλης

Σκηνικά-Κοστούμια: Μαρία Πανουργιά

Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής

Κίνηση: Τάσος Καραχάλιος

Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου

Βοηθός σκηνοθέτη: Ασπασία-Μαρία Αλεξίου

Β΄ βοηθός σκηνοθέτη: Κορίνα Άννα Γκουγκουλή

Βοηθός σκηνογράφου: Φωτεινή Ιατρού

Βοηθός φωτίστριας: Τζάνος Μάζης

Οργάνωση παραγωγής: Ερωτόκριτος Κοτσιλίνης

Φωτογραφίες: Εβίτα Σκουρλέτη

Hair design: Δήμητρα Δανίκα

Παίζουν:

Σοφία Κόκκαλη, Ανδρέας Κοντόπουλος, Ανδρέας Κωνσταντίνου,Ηλέκτρα Νικολούζου, Άγγελος Παπαδημητρίου, Γιάννης Παπαδόπουλος, Κορνήλιος Σελαμσής, Δήμητρα Στυλιανού, Μιχάλης Τιτόπουλος

Η παράσταση επιχορηγήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Παραστάσεις από 24.2 έως 14.4

Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00

Τιμές εισιτηρίων 16€ κανονικό / 12€ φοιτητικό & άνω των 65 / 8 € ανεργίας