Μαρία Ζορμπά / Το παιχνίδι του θεάτρου
Το θέατρο είναι μια δουλειά που απαιτεί κόπο και αντοχές, θέληση και διάθεση για παιχνίδι, σταθερή βάση και άνοιγμα στο νέο. Και όλα αυτά με τρυφερότητα. Την τρυφερότητα του ηθοποιού που μπαίνει σε μια δουλειά με διάθεση να γνωρίσει, να προσφέρει και μοιραστεί, την τρυφερότητα του δασκάλου που θέλει να ανοίξει δρόμους στους άλλους, αλλά και να μάθει ο ίδιος, την τρυφερότητα του ανθρώπου που διατίθεται στην ζωή και της δείχνει εμπιστοσύνη. Ένας δρόμος τον οποίο ακολουθεί η Μαρία Ζορμπά. Μας μίλησε για την παράσταση του έργου 8 γυναίκες κατηγορούνται που παρουσιάζεται στο Θέατρο Αργώ και την επερχόμενη παράσταση του έργου Vincent που θα παρουσιάζεται από τον Φλεβάρη στο Τρένο στο Ρουφ, για το θεατρικό παιχνίδι και τα κέρδη του, για τις ανθρώπινες σχέσεις, την διάθεση, την πίστη.
Μέχρι αυτή τη στιγμή ποιο είναι το προσωπικό κέρδος από αυτή τη δουλειά; Τι καινούργιο βρήκατε;
Κατ΄ αρχάς, το ότι συνεργάζομαι για πρώτη φορά με την Αιμιλία Υψηλάντη. Μια καινούργια γνωριμία σε έναν καινούργιο για μένα, θεατρικό χώρο. Ένα πολύ ευχάριστο γεγονός που με εμπνέει σε πολλά επίπεδα. Ένα ακόμα πράγμα που δεν μου έχει ξανασυμβεί και έτυχε εδώ, είναι ότι συμμετέχω σε έναν αποκλειστικά γυναικείο θίασο και έχει κι αυτό μεγάλο ενδιαφέρον. Λόγω κάποιων αλλαγών που συνέβησαν στην ομάδα, είχαμε λίγο καιρό για πρόβα και έπρεπε να συμβούν όλα σε πιο περιορισμένο από το σύνηθες χρονικό διάστημα. Το ότι μπόρεσε αυτό να συμβεί –και με έναν τρόπο που μπορώ να πω πως είμαι καλά μέσα του-, είναι κάτι το οποίο θεωρώ κέρδος.
Πως λειτούργησε αυτός ο γυναικείος θίασος;
Μαλακά και φιλικά. Υπήρχε μία συντροφικότητα που λειτούργησε βοηθητικά για όλες μας.
Ποιον θα ορίζαμε ως θεματικό πυρήνα του έργου; Είναι η «μάχη των φύλων» σε σχέση με έναν άντρα απόντα;
Ως προς αυτό το ζήτημα, έχω μια πολύ δική μου ερμηνεία. Σκέφτομαι πως αυτός ο άντρας που είναι πολύ παρών γιατί έχει σχέση με όλες και ταυτόχρονα πολύ απών πρακτικά, αφήνει αυτές τις γυναίκες μόνες τους για να ανακαλύψουν τελικά πως τα πιο σημαντικά τους ζητήματα είναι αυτά που έχουν μεταξύ τους. Αυτό νομίζω είναι το ενδιαφέρον του έργου. Υπάρχει γενικά θερμοκρασία των σχέσεων μεταξύ τους, που πολλές φορές έχει και πολύ πλάκα.
Η Ωγκουστίν; Πως κινείται ανάμεσά τους;
Εείναι ιδιαίτερο άτομο. Συντηρητική θα την λέγαμε σίγουρα, αλλά έχει κι ένα εύρος αυτός ο χαρακτηρισμός. Ο τρόπος που συμπεριφέρεται έχει μια παιδικότητα και το αναγνωρίζουν και οι υπόλοιπες αυτό. Είναι μια γυναίκα που έχει μεγαλώσει ως κόρη, δεν έχει βρει άλλη υπόσταση. Ταυτόχρονα, είναι και χαριτωμένη, έχει πλάκα. Νομίζω ότι όλες τις οι συμπεριφορές απορρέουν από ένα έλλειμμα αγαπής και την ανάγκη της για προσοχή.
Στο τέλος δικαιώνονται, βρίσκουν ανακούφιση;
Δεν θα το έλεγα. Νομίζω πως ο τρόπος που τελειώνει το έργο μοιάζει σαν να έχει στηθεί ένα παιχνίδι από κάποιον ή από τις ίδιες. Είναι ένα ψυχολογικό παιχνίδι που μπορεί να αρχίσει ξανά μετά από λίγο καιρό.
Είναι καλύτερο οι κρυφές σκέψεις και τα μυστικά να μένουν ως έχουν ή να έρχονται στο φως;
Σε γενικές γραμμές είμαι της άποψης να έρχονται στο φως. Υπάρχουν όμως, κάποια πράγματα προσωπικά τα οποία είναι καλό να αποκρύπτονται γιατί έτσι αντλούμε μεγαλύτερη δύναμη από αυτά. Όταν ένα χρήσιμο μυστικό αποκρύπτεται –δεν μιλάω για τα βαριά-, μπορεί να μας δίνει δύναμη.
Για την προσέγγιση ενός ρόλου τι έχει μεγαλύτερη σημασία: Η σκηνοθετική οδηγία ή το ένστικτο;
Η σκηνοθετική οδηγία χρειάζεται για να καταλάβεις το πλαίσιο μέσα στο οποίο πρέπει να κινηθείς. Από εκεί και πέρα, είμαι πολύ υπέρ του να αφήνει κανείς το ζωτικό θεατρικό του ένστικτο να υπάρξει, ακόμα κι αν γίνουν λάθη. Αν ο σκηνοθέτης το θέλει, είναι ένας τρόπος που μπορεί να σε φέρει αντιμέτωπο με εκπλήξεις και με πράγματα που δεν γνώριζες για τον εαυτό σου. Σε αυτό τον δρόμο, με βοήθησε πολύ η διδασκαλία!
Πως είναι η εμπειρία της διδασκαλίας;
Είναι τέλεια. Έχω μάθει πάρα πολλά πράγματα. Με έχει βοηθήσει και σαν ηθοποιό. Έχω πλέον καλύτερη αντίληψη για αυτά που ξέρω, επειδή μπορεί να χρειαστεί να τα μεταφέρω σε κάποιον. Βέβαια, είναι και πολύ ωραίο να έρχεσαι σε επαφή με νέους ανθρώπους και να δίνεις και να παίρνεις ενέργεια.
Υπάρχει χάρισμα; Ορίζεται;
Ναι, υπάρχει. Είναι μία παραπάνω δύναμη να είσαι μέσα σε κάτι. Είναι κάτι φωτεινό. Φυσικά, μπορεί και να χαθεί, εάν δεν το καλλιεργήσει αυτός που το έχει.. Θέλει φροντίδα.
Πως διαχειρίζεται ένας ηθοποιός το να συμμετέχει σε δύο παραστάσεις ταυτόχρονα;
Οι ηθοποιοί πάντα δούλευαν παράλληλα σε διαφορετικές δουλειές. Ίσως παλιότερα να υπήρχε η πολυτέλεια να μπορείς να επιλέξεις να αφοσιωθείς σε κάτι που τώρα είναι πολύ δύσκολο να συμβεί. Από την άλλη βέβαια, αυτός είναι ένας τρόπος να βλέπουμε αυτή τη δουλειά περισσότερο σαν παιχνίδι και όχι με βάρος. Το να αλλάζεις συνθήκες εύκολα, είναι κι αυτό μια άσκηση που αυξάνει την θεατρική νοημοσύνη, την εγρήγορση, τις αντοχές. Οπότε, αφού συμβαίνει, το εκμεταλευόμαστε.
Η παράσταση του έργου Vincent που έρχεται τώρα;
Η παράσταση αυτή θα παρουσιαστεί στην θεατρική σκηνή του Τρένου στο Ρουφ, με δύο πρόσωπα επί σκηνής. Αφορά στην απώλεια μια μητέρας που έχει χάσει τον γιο της και ένός νεαρού μαθητή που έχει χάσει τον φίλο του. Αυτή είναι η κοινή τους απώλεια. Μέσα από την συνάντηση αυτών των δύο προσώπων, υπάρχει μια συζήτηση για την κοινωνική συνθήκη, την κοινωνική κακοποίηση, για την αποδοχή και την μη αποδοχή. Και για το πώς μπορούν να έρθουν κοντά δύο άνθρωποι πολύ διαφορετικοί μετά από ένα ισχυρό σοκ.
Τόσο οι 8 γυναίκες, όσο και το Vincent, μίλουν για το ότι δεν γνωρίζουμε ουσιαστικά τους ανθρώπους γύρω μας. Πως θα μπορούσαμε να το κάνουμε;
Μιλώντας. Και ακούγοντας. Άλλωστε και οι ηθοποιοί βασίζονται πολύ στην ακοή. Πολλές φορές υπάρχει η πρόθεση για γνωριμία, αλλά είναι πολύ δύσκολο ένας άνθρωπος να βγει από το πλαίσιο της καθημερινότητάς του. Ο χρόνος με έναν άνθρωπο, μπορεί να είναι πολύ αποκαλυπτικός. Η ουσιαστική γνωριμία θέλει χρόνο, δουλειά, αγάπη και θέληση.
Τι σε φοβίζει;
Νομίζω η ασθένεια. Η ανικανότητα να διαχειριστείς την καθημερινότητα, το να χάσεις τον έλεγχο. Βέβαια, η δουλειά μου το απαιτεί αυτό ορισμένες φορές, οπότε ίσως αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους την επέλεξα.
Σε τι πιστεύεις; Τι σου δίνει δύναμη;
Πιστεύω στην αγάπη. Και στην πίστη. Είναι πράγματα που συνέχεια τα κυνηγάω.
8 γυναίκες κατηγορούνται του Ρομπέρ Τομά στο Θέατρο Αργώ
Vincent του Philip Ridley από τον Φλεβάρη στην Θεατρική Σκηνή στο Τρένο στο Ρουφ σε σκηνοθεσία Ευθύμη Χρήστου.