Λαμπρά Παράσιτα / The Talk
Η Τζιλ και ο Όλλυ, δύο πολύ αγαπημένοι νεαροί που προέρχονται από φτωχές, χωρίς δυνατότητες οικογένειες, ζουν με το μωρό τους σε ένα υπέροχο σπίτι που διαρκώς ανακαινίζουν και αναβαθμίζουν, σε μία πολύ πλούσια γειτονιά, μετά από την ευκαιρία που τους πρόσφερε απλόχερα η -κρατική εκπρόσωπος;- Μις Ντι. Στο έργο Λαμπρά Παράσιτα του Philip Ridley που παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Χάρη Αττώνη στο Θέατρο Tempus Verum – Εν Αθήναις, οι νεαροί μας διηγούνται με αφοπλιστική ειλικρίνεια την ιστορία τους, την μετάβαση τους από την μία κατάσταση στην άλλη, την ευκαιρία που τους δόθηκε, τις θυσίες που έκαναν, τις αλλαγές στον χαρακτήρα τους, τους ανθρώπους που παρέκαμψαν. Σε μια παράσταση που κινείται στα βάθη της ανθρώπινης ύπαρξης, ερευνά τα όρια και τις δυνατότητές της, την ικανότητα προσαρμογής της και μοιράζεται μαζί μας το χιούμορ και την αλήθεια της. Ο Χάρης Αττώνης, η Κατερίνα Λάττα και ο Φάνης Παυλόπουλος μας μίλησαν για το έργο, την παράσταση, τις σκέψεις που αναπόφευκτα γεννά.
Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο έργο; Τι σας αρέσει σ΄αυτό;
Χάρης: Γιατί με το που το άρχισα να το διαβάζω με κέρδισαν τόσο οι τολμηροί και ακραίοι χαρακτήρες του όσο και η ίδια η πλοκή, που μέσα από το σουρεαλισμό και την προκλητικότητά της είναι φοβερά επίκαιρη. Ένα έργο γραμμένο με μεγάλη φαντασία, με κινηματογραφικούς ρυθμούς και με πολύ έξυπνο τρόπο μας κάνει όλους συνενόχους.
Πώς δουλέψατε;
Χάρης: Επειδή ξεκίνησα με τη μετάφραση του έργου, είχα από πολύ νωρίς μια αίσθηση για το πώς θα ήθελα να στηθεί. Αυτό όμως απαιτούσε την υποστήριξη όλης της ομάδας συνεργατών, σκληρή δουλειά και πίστη σε αυτό που κάναμε. Ξεκινήσαμε δοκιμάζοντας πράγματα και σκηνή τη σκηνή προσπαθούσαμε να ξεδιπλώσουμε τις διάφορες πτυχές και τα πολλαπλά επίπεδα της υπόθεσης.
Τους καταλαβαίνετε τους ήρωες του έργου; Τους δικαιολογείτε;
Kατερίνα: Ο Όλλυ και η Τζίλ είναι ένα ζευγάρι που ζει σε μια υποανάπτυκτη και φτωχική περιοχή. Όταν συνειδητοποιούν ότι είναι οι επίλεκτοι ενός κρατικού προγράμματος στέγασης που θα τους χαρίσει το σπίτι των ονείρων τους αισθάνονται τόσο ιδιαίτεροι και τυχεροί, που βλέπουν για πρώτη φορά το μέλλον τους να προδιαγράφεται λαμπρό και ελπιδοφόρο. Όταν κάποιος μεγαλώνει στην ανέχεια και την εξαθλίωση και του δοθεί ξαφνικά μια τέτοια ευκαιρία το βιώνει ως θαύμα. Η Τζίλ είναι πιο συνειδητοποιημένη από τον Όλλυ. Δέχεται κατευθείαν την πρόκληση. Θέλει να ζήσει και δεν έχει τρόπο. Θέλει το σπίτι των ονείρων της. Δεν μπορείς να κατηγορήσεις κάποιον όταν θέλει μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Βέβαια με ποια μέσα θα το αποκτήσει, αυτό είναι μια άλλη συζήτηση!
Φάνης: Πως να δικαιολογήσεις έναν άνθρωπο που φτάνει στο σημείο να σκοτώνει άστεγους για να αποκτήσει ακριβά έπιπλα; Αντιλαμβάνομαι την ανάγκη τους για καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Διαφωνώ με τον τρόπο απόκτησης. Ειδικά όταν φέρνουν σαν άλλοθι το αγέννητο παιδί τους.
Χάρης: Αν δεν τους καταλάβαινα, δε νομίζω ότι θα ήθελα να ασχοληθώ μαζί τους. Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι και τους δικαιολογώ. Ήταν απαραίτητο όμως να μπούμε στον ψυχισμό τους και να κατανοήσουμε – όσο γίνεται να κατανοήσεις την ψυχολογία ενός serial killer – τα βαθύτερα αίτια της δράσης τους, πώς γίνεται ένας φιλήσυχος και καθ’ όλα κανονικός άνθρωπος να φτάσει να παίρνει τόσο ακραίες αποφάσεις για τη ζωή του και σαφώς για τη ζωή των άλλων. Βεβαίως, αν ήμασταν σε θέση να απαντήσουμε αυτό το ερώτημα, νομίζω πολλά από τα εγκλήματα της ανθρωπότητας θα είχαν περιοριστεί.
Εάν ήσασταν στη θέση τους, τι θα κάνατε;
Kατερίνα: Ελπίζω να μην βρεθώ ποτέ!
Φάνης: Ελπίζω να μην βρεθώ ποτέ. Είναι πολύ εύκολο όταν είσαι σε δυσμενή θέση να ξεχάσεις τους προσωπικούς σου ηθικούς νόμους. Αν παρατηρήσει κανείς την καθημερινότητά του, θα δει ότι σε πολλές μικρές στιγμές, το κάνει.
Χάρης: Δεν μπορώ να ξέρω γιατί μιλάμε για μυθιστορηματικούς ήρωες που σημαίνει ότι έχουν μια απόλυτη ισορροπία σε σχέση με τις αποφάσεις τους και την παρέμβαση του από μηχανής θεού. Σε καμία περίπτωση δε νομίζω ότι θα αφαιρούσα τη ζωή συνανθρώπου μου, πολλώ δε μάλλον για να αποκτήσω το σπίτι των ονείρων μου. Δεν ξέρω όμως κατά πόσο αποτελώ μέρος κι εγώ μιας κοινωνίας που συνολικά ευθύνεται για την εξαθλίωση των ανθρώπων του «περιθωρίου» και ποια είναι το προσωπικό μερίδιο ευθύνης σε όλο αυτό.
Είναι δυνατόν να μπούμε στην θέση ενός άλλου ανθρώπου εάν πραγματικά δεν βρεθούμε σ΄αυτήν;
Φάνης: Όχι. Κάθε φορά που ακούω τη φράση “Εγώ στη θέση σου θα.. ” γελάω.
Kατερίνα: Πιστεύω όχι. Μπορούμε να την καταλάβουμε ή να ανακαλέσουμε ανάλογα βιώματα από εμάς για να την συναισθανθούμε. Βέβαια όσες φορές έχω πει στον εαυτό μου, με βαθιά πίστη, ότι δεν θα βρεθώ σε ανάλογη θέση με κάποιον άλλον, με μαθηματική ακρίβεια έχω βρεθεί. Το να επιθυμεί κανείς κάτι πάρα πολύ -ή και να το αξίζει- δικαιολογεί κάθε μέσο που μπορεί να χρησιμοποιήσει για να το αποκτήσει; Υπάρχει η παροιμία που λέει «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Αν είναι να χρησιμοποιήσω οποιοδήποτε μέσο για να πετύχω τον στόχο μου, «πατώντας επί πτωμάτων», καλύτερα να αλλάξω στόχο. Πρέπει να έχουμε καθαρά θέλω στην ζωή μας αλλά όχι δεδομένους ανθρώπους, καταστάσεις και ευκαιρίες. Πότε ο καταναλωτισμός γίνεται επικίνδυνος; Όταν γίνεται αυτοσκοπός και ο μόνος τρόπος ευχαρίστησης και χαράς. Η Τζίλ λέει μέσα στο έργο «θέλω και άλλα πράγματα, καλύτερα πράγματα». Όταν φτάνεις να προσδιορίζεσαι ως άτομο με βάση το πλήθος των υλικών αγαθών που καταναλώνεις τότε έχεις χάσει τον εαυτό σου. Δεν το λέω εκ του ασφαλούς. Είναι κάτι που διαπραγματεύομαι κάθε μέρα.
Χάρης: Σαφώς και δεν μπορούμε. Μα μπορούμε πολύ εύκολα να κρίνουμε. Στις μέρες μας η κριτική κατέχει πολύ μεγαλύτερη θέση στις ζωές μας από την ίδια τη δικαιοσύνη – καθώς και την πίστη μας στη δύναμη και την εφαρμογή της τελευταίας.
Υπάρχουν άνθρωποι με λιγότερη αξία από άλλους; Υπάρχουν υποδεέστεροι άνθρωποι;
Φάνης: Ναι. Είναι όλοι αυτοί που θεωρούν τους άλλους υποδεέστερους.
Χάρης: Υπάρχουν αδύναμοι άνθρωποι. Επιρρεπείς άνθρωποι. Επικίνδυνοι άνθρωποι. Άνθρωποι που νοσούν ψυχικά. Υποδεέστεροι δεν ξέρω τι σημαίνει.
Γιατί επιλέξατε ο ρόλος της Μις Ντι να ερμηνευθεί από άνδρα ηθοποιό;
Χάρης: Γιατί για μένα η Μις Ντι δεν αποτελεί ένα συμβατικό, ανθρώπινο χαρακτήρα μα έναν υπερβατικό. Miss D από το Deus (Θεός) ή Diabolus, η ανώτερη δύναμη που θα στείλει τους «πρωτόπλαστους» να δημιουργήσουν, με όλες τις καταστρεπτικές συνέπειες. Η πηγή του καλού και του κακού ταυτόχρονα. Και η ίδια η θεολογία του κειμένου για μένα είναι συναρπαστική, η σχέση με το υπερφυσικό και το θείο, με τον παράδεισο και την κόλαση, με την αμαρτία και τη λύτρωση.
Το να επιθυμεί κανείς κάτι πάρα πολύ –ή και το να το αξίζει- δικαιολογεί κάθε μέσο που μπορεί να χρησιμοποιήσει για να το αποκτήσει;
Φάνης: Σαφώς και όχι. Μα αυτό, δυστυχώς δεν είναι αυτονόητο από όλους μας. Πόλεμοι, τρομοκρατικές επιθέσεις σε όλην την Ευρώπη με θύματα αθώους, η επικράτηση του ισχυρού υπέρ του αδυνάτου στο βωμό μιας παγκόσμιας επίδειξης ισχύος, σε μικρή και μεγάλη κλίμακα.
Χάρης: Νομίζω όλοι μας επιθυμούμε να είμαστε ευτυχισμένοι. Μα οι τρόποι να το πετύχουμε δημιουργούν τις όποιες επιπλοκές. Όσο η ύλη είναι δείχτης ισχύος και καταξίωσης, φοβάμαι ότι τόσο το κενό μέσα μας μεγαλώνει. Και για αυτό ακριβώς μιλάει και το έργο. Ένα ζευγάρι που η αγάπη μάλλον βρίσκεται σε κάποια υποσημείωση στο βιβλίο της σχέσης τους και η επαλήθευση αυτής γίνεται ένα υστερικό και επικίνδυνο παιχνίδι σαδομαζοχισμού μεταξύ τους και προς τους άλλους.
Είναι μεμπτό να επιθυμεί κάνεις πάντα κάτι περισσότερο και καλύτερο; Έρχεται κάποια στιγμή που οφείλουμε να είμαστε ικανοποιημένοι με αυτά που έχουμε;
Χάρης: Για τον εαυτό του νομίζω είναι θεμιτό. Αν μιλάμε για πνευματικά αγαθά. Η εξέλιξη, η δίψα για γνώση, η αγάπη για τη ζωή και τη δημιουργία. Στο κομμάτι της ύλης ξεκινάει το πρόβλημα. Κι εκεί ήταν πάντα η πηγή του κακού.
Πότε ο καταναλωτισμός γίνεται επικίνδυνος;
Χάρης: Όταν γίνεται αυτοσκοπός.
Ποια θεωρείτε επαναστατική πράξη στην εποχή μας;
Φάνης: Το να λες την αλήθεια.
Χάρης: Την αγάπη. Προς τον εαυτό μας και τους άλλους.
Τι σας δίνει χαρά; Τι σας βοηθάει στην καθημερινότητα;
Φάνης: Η επαφή με την φύση. Ακόμα και μια μικρή βόλτα στο πεδίον του Άρεως. Νομίζω πλέον είναι το μόνο που με ηρεμεί και μου δίνει ενέργεια.
Χάρης: Ένα μήνυμα με χαμογελάκι στο τέλος. Η πίστη μου για όσα κάνω, οι άνθρωποι γύρω μου.
Ταυτότητα Παράστασης
Κείμενο: Philip Ridley
Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Χάρης Αττώνης
Σκηνικά – Κοστούμια: Γιωργίνα Γερμανού
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Μουσική: Tareq
Φωτογραφίες: Νικόλας Μάστορας
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ευγενία Δελιαλή
Βοηθός σκηνογράφου: Μαρίζα Σουλιώτη
Μακιγιάζ: Γραμματική Συρίγου
Ερμηνεύουν: Χάρης Αττώνης, Κατερίνα Λάττα, Φάνης Παυλόπουλος
Παραγωγή: Ευάγγελος Κώνστας / Constantly Productions
Στοιχεία Παράστασης
Προγραμματισμένη Πρεμιέρα: Σάββατο, 18 Νοεμβρίου
Ημέρες παραστάσεων: Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή / (έως τον Ιανουάριο 2018)
Ώρα Έναρξης: 21.00
Διάρκεια: 90 ‘ (χωρίς διάλειμμα)
Τιμές Εισιτηρίων:
12 €
8 € (μειωμένο )
Προπώληση Εισιτηρίων: viva.gr
Χώρος: Tempus Verum-Εν Αθήναις, Ιάκχου 19, 118 54 Αθήνα (πλησίον Μετρό Σταθμός Κεραμεικός), Τηλ.: 210 34 25 170