Κάπου εκεί έξω στην πόλη, όπου παίζει δυνατά η μουσική ενώ όλοι προσπαθούν να ορίσουν τι σημαίνει η φράση “περνάω καλά”, όπου κυνηγούν το ορθό ή το τέλειο, όπου αναζητούν την ανακούφιση που μόνο ο άλλος μπορεί να χαρίσει, ένα κορίτσι προσπαθεί να αποδεχτεί τις αλήθειες του εαυτού του, τις διαφορετικές -ενίοτε και αντιφατικές- πλευρές του, την ανάγκη να ανήκει κάπου σ΄αυτόν τον επιθετικό κόσμο. Η Ελένη Ευθυμίου σκηνοθετεί στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου το έργο της Σιμπίλε Μπεργκ, ΚΑΙ ΤΩΡΑ: Ο ΚΟΣΜΟΣ! ή Αυτό που αποκαλείτε Έξω, εμένα δεν μου λέει τίποτα, φτιάχνοντας μια πυκνή παράσταση που κατορθώνει να παρουσιάσει τα πολλά και διαφορετικά που αποτελούν την καθημερινότητά μας -και εμάς τους ίδιους- ως ένα ενιαίο, αρμονικό, οργανικό σύνολο. Η Αναστασία Χατζάρα μας μίλησε για τον κόσμο μας, τώρα, για την θέση που έχουμε σ΄αυτόν, για τις σημαντικές αποφάσεις στην ζωή.

Τι κινητοποίησε μέσα σου αυτό το έργο; Τι νέο έμαθες για τον εαυτό σου από την συγκεκριμένη δουλειά;

Το συγκεκριμένο έργο της Σιμπίλε Μπεργκ οταν το διαβάζεις για πρώτη φορά θα έλεγα ότι κυλάει πολύ ευχάριστα. Διαθέτει αρκετό χιούμoρ, άφθονο κυνισμό και καυστικό σχόλιο. Συνδέεσαι πολύ γρήγορα με όσα αναφέρει. Αναγνωρίζεις πολλά πρόσωπα και καταστάσεις στους άλλους, γύρω σου, τα εντοπίζεις. Ο τάδε ή η τάδε σου έρχεται στο μυαλό. Χαμογελάς. Το έργο προχωράει και ο τάδε και η τάδε είσαι εσύ. Εσύ είσαι αυτός που προκαλείς τα γέλια και που δεν μπορείς να ξεφύγεις από αυτό που επιτάσσει ο σύγχρονος τρόπος ζωής. Ένα τέτοιο κείμενο είναι τεράστιο πεδίο αναζήτησης και δοκιμών. Η λέξη κλειδί είναι η δοκιμή. Η Ελένη Ευθυμίου που κάνει τη σκηνοθεσία της παράστασης μας έδωσε ελευθερία στο να δοκιμάσουμε και να εστιάσουμε σε πολλά θέματα τα οποία μας απασχολούσαν επί της ουσίας. Πρόκειται για ένα μονόλογο στον οποίο η Ελένη έδωσε ιδιαίτερη σημασία στη λειτουργία του χορού. Κρατάω την υπέροχη ομάδα που δημιούργησε, όλους του ηθοποιούς και τους συντελεστές της παράστασης οι οποίοι έχουν ξεπεράσει εαυτό. Αυτό που με έχει συγκινήσει είναι ότι όλοι οι συντελεστές αυτής της παράστασης αποκτήσαμε ένα κοινό στόχο.

Γιατί μετά από τόσους αγώνες -και σε μια κοινωνία που έχει κάνει σημαντικά βήματα όπως η δική μας- χρειάζεται ακόμα να μιλάμε για την θέση της γυναίκας;

Παρότι διανύουμε το 2020 βιώνουμε έντονα αντιφατικές καταστάσεις σε πολλούς τομείς που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, την σεξουαλικότητα, την ισότητα των φύλων. Έχουν γίνει σημαντικά βήματα για τη θέση της γυναίκας στη σύγχρονη κοινωνία αλλά πιστεύω ότι υπάρχει συντηρητισμός. Είναι υπέροχο να βλέπεις γυναίκες σε σημαντικές θέσεις αλλά όταν ακούς τη φράση «Αχ τι καλά επιτέλους μία γυναίκα ανέλαβε την διεύθυνση μίας σημαντικής θέσης» τότε καταλαβαίνει κανείς ότι τελικά δεν έχουν ξεπεραστεί εντελώς οι πατριαρχικές καταβολές γιατί από τη στιγμή που όλοι είναι υπέρ της ισότητας δεν θα πρέπει να κάνει εντύπωση αν ένας άντρας ή μία γυναίκα αναλαμβάνει μία θέση κύρους.

Είναι η γυναίκα που καταπιέζεται από τις κοινωνικές επιταγές ή και τα δύο φύλα, το κάθε ένα με τον δικό του τρόπο;

Θεωρώ ότι τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες δυσκολεύονται στο να είναι λειτουργικοί μέσα στους διαφορετικούς ρόλους που τους επιτάσσει η κοινωνία. Από μικρά παιδιά μας βάζουν σε καλούπια όπως για παράδειγμα αν ένα αγοράκι θελήσει να παίξει με μία κούκλα η αντίδραση που θα λάβει τις περισσότερες φορές είναι «όχι καλέ εσύ είσαι αγόρι» που σημαίνει δεν πρέπει να παίζεις με κούκλες, αντίθετα αν ένα κοριτσάκι παίζει με τα αυτοκινητάκια είναι κουλ. Θυμάμαι χαρακτηριστικά να μου λέει η γιαγιά μου μια ιστορία για όταν γέννησε της είπε η μαία «συγχαρητήρια έκανες ένα υγιέστατο κοριτσάκι» και μια συγγενής που πήγε να τη δει της είπε «φτου σου γαϊδούρα, κορίτσι έκανες!» Η κοινωνία είναι η μεγάλη εικόνα των οικογενειών και των δεσμών που δημιουργούμε πίσω από τις κλειστές πόρτες. Όλα αυτά τα κατάλοιπα τα κουβαλάμε. Εμείς σαν γενιά πρέπει να τα αποτινάξουμε και να δημιουργήσουμε νέες βάσεις μακριά από τα στεγανά μίας άλλης εποχής.

Τι θα μπορούσαμε να πούμε ότι χαρακτηρίζει την εποχή μας;

Ο καταναλωτισμός, οι σπουδές, τα μεταπτυχιακά, οι απλήρωτες πρακτικές, η γρήγορη εναλλαγή εικόνων, η χωρίς νόημα και χωρίς στόχο πληροφορία που επικρατεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η ανεδαφική επικοινωνία που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Η ισχυρογνωμοσύνη και ότι αυτό που λέει ο καθένας πρέπει να είναι politically correct. Το Netflix, η κλιματική αλλαγή και τα ντοκιμαντέρ. Ο υγιεινός τρόπος ζωής, η γυμναστική και η συσπείρωση για κοινούς στόχους και κοινά όνειρα. Οι ζεστές αγκαλιές που γίνονται από τους πραγματικούς μας φίλους και όχι από τους «φίλους» στα social media.

Στην δική μας εποχή για τι αξίζει να παλεύει κανείς; Ποιος είναι ο τρόπος;

Μακάρι να υπήρχε μια συνταγή! Προσωπικά διαλέγω τις μάχες μου και παλεύω με αυτές καθημερινά. Καμιά φορά τα πάω καλούτσικα. Συνήθως αισθάνομαι πως δεν έχω κάνει αρκετά. Μέσα στο έργο αναφέρεται η φράση «Δεν μπορείς να είσαι ενάντια στα πάντα, ενάντια στη google και την amazon ενάντια στα αθλητικά παπούτσια». Πάντως το να επιλέγεις να δημιουργείς σχέσεις με τους ανθρώπους και να αλληλεπιδράς μαζί τους μου φαίνεται επαναστατική πράξη για την εποχή που διανύουμε.

Γιατί μας προκαλούν ανάμεικτα συναισθήματα οι άνθρωποι που βρίσκονται σε μεγάλη ανάγκη; Είναι ο φόβος που καθορίζει τις αντιδράσεις μας;

Ναι νομίζω πως ο φόβος είναι η απάντηση σε αυτό που αισθανόμαστε. Για παράδειγμα στην κατάσταση ενός άστεγου στεκόμαστε με αμηχανία και ανάμεικτα συναισθήματα διότι φοβόμαστε μήπως συμβεί και σε εμάς, μήπως χάσουμε την κοινωνική ή οικονομική μας θέση. Αυτό απασχολεί και την Σιμπίλε Μπεργκ αρκετά έντονα σε ένα άρθρο της αναφέρει πως «η ποιότητα της κοινωνίας φαίνεται από το πως συμπεριφερόμαστε στους αδύναμους, δηλαδή στους εαυτούς μας.»

Υπάρχει ο έρωτας στην εποχή μας; Μπορούν να τον νιώσουν όλοι;

Φυσικά! Αλίμονο αν δεν υπήρχε, αλλά θεωρώ ότι υπάρχουν προβλήματα στην επικοινωνία στη χημεία ορισμένων ανθρώπων και το κατάλληλο χρονικό σημείο ώστε να συναντηθούν οι δύο συγκεκριμένοι άνθρωποι που βιώνουν αυτό το υπέροχο συναίσθημα. Προσωπικά θεωρώ ότι ο έρωτας πηγαίνει αγκαζέ με την αγάπη. Πιστεύω ότι όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγμή έχουν βιώσει ή θα βιώσουν αυτό το συναίσθημα ο καθένας φυσικά με ξεχωριστό τρόπο.

Το θέατρο έχει δύναμη να αλλάξει κάτι; Το θέατρό μας τι χρειάζεται τώρα;

Η δύναμη του θεάτρου είναι πράγματι μοναδική. Το εδώ και τώρα είναι μείζονος σημασίας, η αλληλεπίδραση, ο δημόσιος λόγος μπορεί να κάνουν ένα θεατή να δει και να αντιληφθεί πολλά πράγματα με διαφορετικά τρόπο. Το θέατρο χρειάζεται να αλληλεπιδρά, να μας τσιγκλά, να μας παρηγορεί, να μας ξαφνιάζει, να μας ανακουφίζει, να μας αναστατώνει, να αφήνει πάνω μας κάποιο αποτύπωμα.

Τι σου δίνει πίστη και δύναμη στην καθημερινότητα;

Δύναμη αντλώ όταν και όπου βρω την αγάπη προς τον άνθρωπο. Δύναμη αντλώ από τα κατορθώματα της κόρης μου, από την υποστήριξη του άντρα μου και την παρουσία των φίλων μου. Η πίστη είναι μια απόφαση που παίρνεις κάποια στιγμή για τον τρόπο που θα πορευτείς στη ζωή σου. Θέλω να πιστεύω ότι διαθέτω αρκετή.

Φωτογραφίες: Cue

ΚΑΙ ΤΩΡΑ: Ο ΚΟΣΜΟΣ! ή Αυτό που αποκαλείτε Έξω, εμένα δεν μου λέει τίποτα της Σιμπίλε Μπεργκ σε σκηνοθεσία Ελένης Ευθυμίου στο Εθνικό Θέατρο

Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Γρηγόρης Λιακόπουλος
Σκηνοθεσία: Ελένη Ευθυμίου
Συνεργάτιδα δραματουργός:  Gerhild  Steinbuch
Μουσική: Λευτέρης Βενιάδης
Σκηνικά – Φωτισμοί:  Ζωή Μολυβδά  Φαμέλη
Κοστούμια:  Λουκία Χουλιάρα
Κίνηση:  Ανδρονίκη Μαραθάκη
Σχεδιασμός  live  video: Δημήτρης Ζάχος
Βοηθός σκηνοθέτη:  Βαγγέλης Κοσμίδης
Διανομή (με αλφαβητική σειρά):
Ελένη Ευθυμίου, Στέλλα Νούλη, ΚίττυΠαϊταζόγλου, Κατερίνα Παπανδρέου, Νάνσυ Σιδέρη, Καλλιόπη Σίμου, Νατάσσα Σφενδυλάκη, Αναστασία Χατζάρα
Κρουστά: Γιώργος Μπακαούρης

Εθνικό Θέατρο – Θέατρο Rex Σκηνή «Κατίνα Παξινού» – Πανεπιστημίου 48, τηλ. 210-3305074, 210-7234567 (μέσω πιστωτικής κάρτας), στο http://www.ticketservices.gr/