Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα του Ματέϊ Βίζνιεκ σε σκηνοθεσία Αικατερίνης Παπαγεωργίου στο Θέατρο Μπέλλος / Ο πόλεμος και οι ανυπολόγιστες απώλειές του

Ο Ματέϊ Βίζνιεκ γεννήθηκε το 1956 και μεγάλωσε στην Ρουμανία. Γρήγορα απέρριψε το κομμουνιστικό καθεστώς της χώρας του και μετανάστευσε στην Γαλλία όπου ζει μέχρι σήμερα. Τα έργα του ασκούν κριτική σε όλες τις πολιτικές κατευθύνσεις που κάνουν τους ανθρώπους δυστυχείς και αναζητούν έναν ουσιαστικό τρόπο συνύπαρξης, χωρίς εκμετάλλευση και κάθε είδους θύματα.
Το 2003 έγραψε το έργο Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα, στον απόηχο του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας, περιγράφοντας την επιστροφή των εκπατρισμένων ανθρώπων στον εγκαταλελειμένο και βομβαρδισμένο τόπο τους, αναζητώντας τι έχει απομείνει από την προηγούμενη ζωή τους, τι πρέπει να φτιάξουν εκ νέου και τι πρέπει να θρηνήσουν οριστικά.

Ο Βίγκαν και η Γιάζμινσκα, μαζί με τους υπόλοιπους πρόσφυγες, επιστρέφουν στο σχεδόν κατεστραμμένο σπίτι τους και ένω προσπαθούν να το χτίσουν από την αρχή, ψάχνουν εναγωνίως ίχνη για το που μπορεί να βρίσκονται τα κόκκαλα του νεκρού, από τον πόλεμο, γιου τους. Πρέπει να τον θάψουν για να γνωρίζουν επιτέλους που βρίσκεται. Πρέπει να τον θάψουν για να αναπαυτεί η ψυχή του. Δίπλα σε αυτή την απώλεια, και η απώλεια της κόρης τους που ζει στην Ιταλία και προσπαθεί να επιβιώσει –και να στηρίξει την οικογένειά της- εκδίδοντας τον εαυτό της. Κατά την προσπάθειά τους να επιβιώσουν, όλοι έρχονται αντιμέτωποι με ανθρώπους που εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο με σκοπό το κέρδος. Μοναδική παρηγοριά τους η αίσθηση ότι εκείνοι που αγαπούν βρίσκονται κάπου εκεί κοντά και ίσως κάποτε τους δουν ξανά, σε αυτή τη γη που την κατοικούν τόσο οι ζωντανοί όσο και οι νεκροί της –με τους δεύτερους να συνυπάρχουν πλέον αρμονικά και αδελφωμένα εκεί που πρώτα ήταν το πεδίο της μάχης τους.
Η Αικατερίνη Παπαγεωργίου συνέλαβε την ουσία και την ατμόσφαιρα του έργου του Ματέϊ Βίζνιεκ –μετάφραση Έρση Βασιλικιώτη- και μετέφερε στην σκηνή του Θεάτρου Μπέλλος τα εναπομείναντα θραύσματα του κόσμου –και των ψυχών- του αποδομημένου πλέον μεταπολεμικού κόσμου –με την εικονική αποτύπωσή του στο λειτουργικό και ευφυές σκηνικό της Μυρτώς Σταμπούλου και τα προσεγμένα στην λεπτομέρεια κοστούμια της Ειρήνης Γεωργακίλα. Ανέδειξε τις πραγματικές συνέπειες ενός πολέμου σε όλα τα θύματα -ζωντανά και νεκρά- που αφήνει πίσω του, τοποθετώντας τες απέναντι στη γκροτέσκα φαιδρότητα της ανθρώπινης ύπαρξης όταν αυτή υποκύπτει στα πιο σκοτεινά της ένστικτα. Τόσο η πρωτότυπη μουσική της Μαρίνας Χρονοπούλου, όσο και ο σχεδιασμός φωτισμού από τον Κωστή Μουσικό συνέβαλαν στην υποβλητική ατμόσφαιρα, ενώ η καθοδήγηση της κίνησης από την Χρυσηίδα Λιατζιβίρη έκανε όλη την παράσταση να μοιάζει χορογραφία.

Ο Δημήτρης Πετρόπουλος υποδύθηκε με εσωτερικότητα τον αγωνιστή πατέρα αποδίδοντας με την λεπτότητα ενός εξαιρετικού ηθοποιού τις εναλλαγές στην ψυχική του κατάσταση, Η Μάνια Παπαδημητρίου κατάφερε να αποδώσει όλες τις λεπτές αποχρώσεις του πυρήνα του ρόλου της μάνας που διαρκώς αναζητά τα παιδιά που της στέρησε ο πόλεμος, αλλά δεν μπορεί να τα δει. Είτε γιατί τα έχασε οριστικά είτε γιατί ντρέπεται για τον κόσμο που τα έφερε. Ο Τάσος Λέκκας υποδύθηκε έξοχα τον γιο που ακροβατεί ανάμεσα στον κόσμο των ζωντανών και των νεκρών, αναζητώντας οριστική ανάπαυση εκεί όπου οι διαφερές έχουν πάψει να υπάρχουν, ενώ η Ισιδώρα Δωροπούλου απέδωσε με ακρίβεια τον πόνο της εκπρατρισμένης μετανάστριας που δεν μιλά την γλώσσα, δεν καταλαβαίνει τους κώδικες, δεν ξεχνά τις ριζες της. Ο Αλέξανδρος Βάρθης υποδύθηκε τους υπόλοιπους ρόλους του έργου –μαζί με τους υπόλοιπους ηθοποιούς που είχαν δεύτερο ρόλο-αναδεικνύοντας την ειρωνική ματιά του συγγραφέα πάνω σε όποιον φιλοδοξεί να κερδίσει εις βάρος του ανθρώπινου πόνου και της ανθρώπινης ελπίδας.
«Το Θέατρο είναι Ιδέα» και προς αυτή πρέπει να συγκλίνουν όλες οι παράμετροί του. Το κείμενο που παίρνει θέση, ο σκηνοθέτης που κοιτά στο βάθος του, οι συντελεστές που πορεύονται μαζί με γνώμονα ένα όραμα, οι ηθοποιοί που δίνουν τον εαυτό τους σε έναν ρόλο και οι θεατές που εμπιστεύονται και διατίθενται ειλικρινά σε ένα θέαμα που ίσως σταθεί ικανό να τους μετατοπίσει έστω και λίγο.

Πληροφορίες
Ταυτότητα παράστασης
Κείμενο: Ματέι Βίζνιεκ
Μετάφραση: Έρση Βασιλικιώτη
Σκηνοθεσία: Αικατερίνη Παπαγεωργίου
Σκηνικά: Μυρτώ Σταμπούλου
Κοστούμια: Ειρήνη Γεωργακίλα
Πρωτότυπη μουσική: Μαρίνα Χρονοπούλου
Χορογραφίες: Χρυσηίς Λιατζιβίρη
Χορογραφία Pole Dancing: Μέλλω Διανελλάκη
Σχεδιασμός Φωτισμού: Κωστής Μουσικός
Βοηθός Σκηνοθέτη: Αλεξάνδρα Μαρτίνη
Βοηθός Ενδυματολόγου: Ίρις Μυρσίνη Σιδέρη
Ραφή Κοστουμιών: Francesco Infante
Ειδικές Κατασκευές Ενδυματολογικού – Κατασκευές Μασκών: Κωνσταντίνος Χαλδαίος
Ειδική Κατασκευή Παπουτσιών: D. Andrioti Shoes
Περούκες: Θωμάς Γαλαζούλας
Παίζουν (αλφαβητικά): Αλέξανδρος Βάρθης, Τάσος Λέκκας, Δημήτρης Πετρόπουλος, Ελίζα Σκολίδη, Μαίρη Χήναρη
Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Γραφιστική επεξεργασία: Indigo Creative
Επικοινωνία: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου | Art Ensemble
Διεύθυνση παραγωγής: Φάνης Μιλλεούνης
Πληροφορίες
Θέατρο Μπέλλος: Κέκροπος 1, Πλάκα – Ακρόπολη
Από 3 έως 27 Οκτωβρίου 2024
Κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21:00 & Κυριακή στις 18:00
Διάρκεια: 90 λεπτά
Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ κανονικό, 12 ευρώ μειωμένο (ΑΜΕΑ, φοιτητικό, άνω των 65, ανέργων)
Προσφορά προπώλησης: 10 ευρώ
Προπώληση εισιτηρίων: https://www.more.com/theater/i-leksi-proodos-sto-stoma-tis-miteras-mou-ixo/