Ο Χρυσός Δράκος / The Talk: Εικόνες της σύγχρονης κοινωνίας
Ο Χρυσός Δράκος του Roland Schimmelpfennig παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Γιώργου Ματζιάρη με ανανεωμένη διανομή στο Θέατρο Χώρος. Πέντε ηθοποιοί μεταμορφώνονται επί σκηνής σε δεκαεπτά σύγχρονους χαρακτήρες που μοιράζονται με τους θεατές τις ιστορίες της καθημερινότητάς τους γύρω από το κινέζικο εστιατόριο Ο Χρυσός Δράκος, σε μια παράσταση με χιούμορ, ταλέντο και γρήγορο ρυθμό. Ο Γιώργος Ματζιάρης, ο Δημήτρης Μηλιώτης, η Θάλεια Σταματέλου, η Αρετή Τίλη και ο Στρατής Χατζησταματίου μας μίλησαν για το έργο, την παράσταση και την διαδρομή τους μέσα σε αυτά. Για τις μικρές ιστορίες των σύγχρονων κοινωνιών, την κοινή μας ιστορία και τα μεγάλα νοήματά τους. Για μια ουσιαστική συνύπαρξη και επικοινωνία στην εποχή μας.
Τι σου αρέσει στον Χρυσό Δράκο; Τι νέο έμαθες για τον εαυτό σου μέσα από αυτή τη δουλειά μέχρι τώρα;
Γιώργος Ματζιάρης: Είναι ένα σπουδαίο κείμενο, κατά τη γνώμη μου. Θέτει τα πράγματα στο τραπέζι μέσα από μία παραβολή, χωρίς να κουνάει το δάχτυλο. Αποκαλύπτει μια κοινωνικοπολιτική αναπηρία στην οποία είμαστε όλοι μέλη της και παρατηρητές. Έμαθα να μπορώ να έχω ψυχραιμία. Να διαχειρίζομαι το άγχος μου.
Δημήτρης Μηλιώτης: Ο Χρυσός Δράκος είναι ένα ευφυέστατο κείμενο που αποτυπώνει την δυσχερή πραγματικότητα της κοινωνίας μας που με ένα τρόπο όλοι μας δεν θέλουμε να δούμε. Το έργο είναι γεμάτο από αδιέξοδες στιγμές ανθρώπων που ζουν δίπλα μας και μένουν τελικά αβοήθητοι και έρημοι. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής στις δυτικές κοινωνίες επιβάλλει στον άνθρωπο να χτίσει ένα τείχος αυτοπροστασίας απέναντι στο διαφορετικό και ξένο, όπου συνήθως βγάζει τον άνθρωπο από τα του εαυτού, για να μην στερηθεί τα κεκτημένα προνόμια της αυτοαπόλαυσης. Κατά αυτόν τον τρόπο ο άνθρωπος απομονώθηκε και η συνεχόμενη αυξανόμενη βία, ενδοοικογενειακή ή μη, προσπερνάται αδιάφορα ή με ένα τρόπο διαδικαστικό ώστε να μην σταματήσει το γρανάζι της κοινωνικής μηχανής που θέλει τον άνθρωπο όργανο και αναλώσιμο. Αυτό που μας προσφέρει αυτό το έργο είναι ο προβληματισμός ότι αυτός ο τρόπος διχάζει, αποξενώνει και δημιουργεί μία παρανοϊκή κοινωνία όπου όλοι είναι εχθροί. Το να βλέπουμε το πρόσωπο μας στον καθρέπτη είναι μια αρχή για να αλλάξουμε κάτι.
Θάλεια Σταματέλου: Θεωρώ το Χρυσό Δράκο ένα πολύ καλό θεατρικό κείμενο, εύστοχο ως προς τα ζητήματα που θίγει, σε άμεση επαφή με τον κόσμο του σήμερα. Είναι γραμμένο με τρόπο λιτό και πυκνό, χωρίς να λείπει η ποίηση και η ευαισθησία ενώ καταπιάνεται με σκληρά θέματα όπως ο ρατσισμός, το traffiking, η βία και ο θάνατος. Η αντίφαση σκληρότητας και ευαισθησίας είναι κάτι που με συγκινεί και εν προκειμένω ο Schimmelpfennig τη δομεί με μαεστρία.
Μια αποκαλυπτική εμπειρία για μένα είναι ότι καλούμαι να ερμηνεύσω έναν πολύ βίαιο και χυδαίο ανδρικό χαρακτήρα, κάτι το οποίο διαπιστώνω ότι μου προξενεί αξιοσημείωτη ταραχή και εκνευρισμό. Η εμπειρία αυτή μου αποκαλύπτει το βαθμό στον οποίο η πατριαρχία και η “ματσίλα” έχει τραυματίσει γενιές και γενιές γυναικών -μαζί και μένα. Οι γυναίκες έχουμε αναγκαστεί να αναπτύξουμε ειδικά αντανακλαστικά για να ανταποκριθούμε σε συμπεριφορές ανδρών όπως αυτή που καλούμαι να ερμηνεύσω στο Χρυσό Δράκο. Είναι αποκαλυπτικό για μένα να βρίσκομαι για μια στιγμή, στο προστατευμένο πλάισιο της θεατρικής αναπαράστασης, στη θέση ενός τέτοιου άνδρα. Κι εδώ αρχίζουν οι δύσκολες παραδοχές: καταλαβαίνω κάτι από τη “γλύκα” αυτής της επιβολής, γιατί πρόκειται περί εξουσίας φυσικά. Εμφανίζονται μέσα μου ηθικά εμπόδια που για λίγα λεπτά οφείλω να άρω επι σκηνής. Και καταλαβαίνω από την άλλη την ελλεϊνή θέση στην οποία βρίσκεται ένας άντρας που τον γαλούχησαν με την ιδέα πως ο ανδρισμός του είναι τόσο σημαντικός που αξίζει μέχρι και να ασκήσει βία προκειμένου να τον επιβεβαιώσει.
Αρετή Τίλη: Ως ηθοποιός θα μιλήσω και θα πω ότι σε αυτήν την δουλειά ο ένας πρέπει να πιάσει το χέρι του άλλου να γίνουμε ένα σώμα για να δημιουργηθεί κάτι αλλιώς δεν υπάρχει παράσταση και αυτό είναι κάτι που μου αρέσει πολύ όταν συμβαίνει σε δουλειές.
Στρατής Χατζησταματίου: Μου αρέσει ο τρόπος που διαπλέκεται το χιούμορ με το σκοτάδι των ιστοριών που αφηγούμαστε. Νομίζω ότι αυτός ο συνδυασμός βοηθάει να μιλάς για μεγάλα θέματα με τρόπο που σοκάρει αλλά χωρίς να γίνεσαι διδακτικός. Επίσης παρατηρώ ότι αυτός ο τρόπος με συγκινεί βαθιά και σα θεατή και σαν καλλιτέχνη.
Πως δουλέψατε για την παράστασή σας; Ποιο ήταν το προσωπικό κέρδος από αυτή τη δουλειά;
Γιώργος Ματζιάρης: Η παράσταση είναι αρκετά απαιτητική, υπάρχει μεγάλη ακρίβεια και συντονισμός τόσο στο λόγο όσο και στην κίνηση. Μπήκαμε πολύ γρήγορα σε έναν κοινό δρόμο και στόχο, που αυτό πήγαινε τη διαδικασία αλλά κι εμάς παρακάτω.
Δημήτρης Μηλιώτης: Η παράσταση βασίστηκε κατά κύριο λόγο στην ομαδική δουλεία και στην αναζήτηση του ρυθμού του έργου. Ήταν πολύ βοηθητική η καθαρή εικόνα που είχε ο σκηνοθέτης μας Γιώργος Ματζιάρης για την απόδοση του νοήματος του έργου αλλά και της μορφής που ήθελε να πάρει η παράσταση. Η ομαδικότητα είναι πάντα κέρδος για τον ηθοποιό γιατί μαθαίνει να ακούει και να στηρίζει τον συμπαίκτη του και κατά αυτόν τον τρόπο αποκτάει πρωταγωνιστικό ρόλο η ιστορία του έργου. Επίσης το σύνολο πάντα σε κάνει να είσαι καλύτερος από αυτό που προσπαθείς να είσαι.
Θάλεια Σταματέλου: Η διαδικασία των προβών ήταν πολύ πυκνή. Είναι ένα έργο με τεχνικές απαιτήσεις, χρειάζεται συγχρονισμός, ταχύτητα, να συνηθίσει κανείς τις γρήγορες εναλλαγές των σκηνών. Αφηγούμαστε στην ουσία πολλές διαφορετικές ιστορίες ταυτόχρονα με κεντρικό άξονα τη μία από αυτές. Επικεντρωθήκαμε στην επανάληψη και την εμπέδωση του ρυθμού και της σκηνικής δράσης, ώστε αυτή να ρέει ανεμπόδιστα και να παραμένει πάντα χώρος να ανθίζει σε κάθε παράσταση η αφήγηση. Όλη αυτή η διαδικασία υπήρξε πολύτιμη για μένα. Το γεγονός μάλιστα ότι συνέβη σε κλίμα καλής συνεργασίας, με διάθεση δημιουργίας και χαράς είναι ανεκτίμητο.
Αρετή Τίλη: Εγώ προσωπικά μπήκα αρκετά μετά σε αυτήν την ομάδα οπότε ,δυστυχώς θα πω, δεν ξέρω πως μπήκε το ένα λιθαράκι μετά το άλλο από την αρχή . Αυτό όμως που μου έχει μείνει πολύ έντονα από τις πρόβες ακριβώς επειδή είναι ένα ιδιαίτερο κείμενο και ο καθένας από εμάς καλείται να υποδυθεί πολλούς χαρακτήρες και πολλές φορές με αλλαγή στο κλάσμα του δευτερολέπτου , είναι το πόσο πρέπει να είσαι παρόν στη στιγμή και να την υποστηρίξεις 100% απαλλαγμένος από κάθε είδους συστολή και δεύτερη σκέψη και φυσικά απόλυτα συνδεδεμένος με τους συμπαίκτες σου.
Στρατής Χατζησταματίου: Η παράσταση μας είναι ένας αγώνας αντοχής για 5. Συντονισμός, ρυθμός, κίνηση και όλα αυτά με την πρόκληση να μη χαθεί η ιστορία που αφηγούμαστε που είναι υπεράνω όλων, να προχωρήσει ο καθένας μας το νήμα της ιστορίας παραπάνω. Το ότι μπαίνω στη διαδικασία της κάθε βράδυ μαζί με τους συμπαίκτες μου νομίζω ότι είναι τεράστιο κέρδος εξάσκησης για τα εκφραστικά μου μέσα και τη σκηνική μου επικοινωνία ως ηθοποιός.
Τι είναι πιο σημαντικό και επιδραστικό στον κόσμο μας: Οι «μικρές» προσωπικές ιστορίες ή η Ιστορία που μας επηρεάζει όλους;
Γιώργος Ματζιάρης: Η ιστορία είναι πάντα εκεί και μας επηρεάζει θέλοντας και μη. Οι «μικρές προσωπικές μας ιστορίες» σίγουρα συμβάλουν στο να καλυτερεύσει ή όχι η ήδη υπάρχουσα ιστορία.
Δημήτρης Μηλιώτης: Κατά την γνώμη μου ο κάθε άνθρωπος είναι μια μοναδική και ανεπανάληπτη παρουσία μέσα στην ιστορία και η κληρονομική σημασία που φέρει αλλά και η εξελικτική πρόοδος που καλείται να διαχειριστεί είναι σημαντικό κομμάτι στην πορεία της ανθρωπότητας. Η επίδραση της ιστορίας στην ζωή μας είναι αναφαίρετη αλλά πιστεύω πως η προσωπική ελευθερία των επιλογών μας είναι αυτή που καθορίζει το παρόν και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ένα ελπιδοφόρο μέλλον. Το ζήτημα που προκύπτει είναι ο τρόπος που θα διαχειριστούμε αυτή την ελευθερία. Η ελευθερία μας θα διακρίνεται από σοφία ή από την επιθυμία κυριαρχίας και επιβολής της δύναμης; Η απάντηση νομίζω βρίσκεται στην προσωπική διάθεση εξέλιξης και αλλαγής καθώς και στην συμπερίληψη του όλου όπου κάθε «μικρή» προσωπική ιστορία εξελίσσει την ανθρωπότητα.
Θάλεια Σταματέλου: Και τα δύο μαζί! Είναι μια ισορροπία στην κόψη του ξυραφιού που οφείλει ο καθένας να επιδιώκει μέσα του. Να είμαστε μάρτυρες την μεγάλης και της μικρής εικόνας ταυτόχρονα. Γιατί όσο κι αν το θέλουμε, η πρόσληψη του κόσμου δεν μπορεί να γίνει για τον κάθε άνθρωπο παρά μόνο μέσα από τις δικές του προσωπικές αισθήσεις. Ταυτόχρονα όμως ο εγκέφαλός μας μάς παρέχει και τη δυνατότητα της συνολικής θεώρησης, της επαφής με το Όλον που μας περιβάλλει, παρότι η προσωπική μας εμπειρία αφορά ένα απειροελάχιστο κομμάτι του. Ο Schimmelpfennig επιδιώκει μια θαυμαστή τέτοια ισορροπία στο έργο του κι αυτό κατά τη γνώμη μου είναι ο βασικός λόγος που καθιστά το έργο του βαθιά πολιτικό.
Αρετή Τίλη: Πιστεύω το ένα συνδέεται απόλυτα με το άλλο. Αυτές οι μικρές ιστορίες συνθέτουν την Ιστορία και τούμπαλιν .
Στρατής Χατζησταματίου: Νομίζω ότι είναι αλληλένδετα. Σίγουρα οι δυνάμεις που κινούν την ιστορία δεν ελέγχονται από μας άμεσα και επιβάλλονται στις ζωές μας, αλλά και η μικροκλίμακα της ζωής, ο τρόπος που ζούμε την καθημερινότητα και τις μικρές προσωπικές ιστορίες μας είναι ο χώρος που γεννιούνται οι ιδέες και τα παραδείγματα που κάποια μέρα θα συγκρουστούν με την Ιστορία και ίσως καταφέρουν να αλλάξουν και τον κόσμο.
Ποιο είναι το κλειδί για μία ουσιαστική ανθρώπινη επικοινωνία στην εποχή μας;
Γιώργος Ματζιάρης: Το να ακούμε. Να μπορούμε να φύγουμε από το «εγώ» μας. Να υπάρξει διάλογος.
Δημήτρης Μηλιώτης: Ο Σαρτρ είχε πει «η κόλαση μας είναι οι άλλοι». Νομίζω πως ζούμε σε μία εποχή που η επιθυμία και η απόλαυση είναι επιτακτικές ανάγκες και η στέρησή τους επιφέρει οργή και βία. Είναι δεδομένο ότι η σύγκρουση με τον άλλον θα επιτευχθεί ώστε να επικρατήσει ο ισχυρότερος . Αυτό δημιουργεί ανθρώπους με συνεχόμενες αυξανόμενες επιθυμίες που δεν εκπληρώνονται και ανθρώπους που δεν μπορούν να δικαιωθούν. Αυτό που λείπει είναι η διάθεση αφαίρεσης που αφήνει χώρο στον άλλον να υπάρξει. Κάτι που όλοι νιώθουν όταν είναι ερωτευμένοι. Η ουσιαστική ανθρώπινη επικοινωνία είναι η αγαπητική επικοινωνία η οποία χρειάζεται την αφαίρεση του εαυτού και την ενσυναίσθηση των αναγκών του άλλου.
Θάλεια Σταματέλου: Δεν ξέρω να το απαντήσω. Προσωπικά δίνω μεγάλη βάση στο να ακούω και να θαυμάζω. Δεν χρειάζεται πάντα να μιλάμε. Ακούγοντας ανοίγουν μέσα μου τεράστιοι κόσμοι. Προσπαθώ να διατηρώ μέσα μου την παιδική μου εκδοχή που άκουγε με το στόμα ανοιχτό και θαύμαζε το παραμικρό. Είναι εκεί, απλώς μεγαλώνοντας μαθαίνουμε να την παρακάμπτουμε και να τη φοβόμαστε. Νομίζω ότι γεννιόμαστε κατέχοντας απόλυτη ικανότητα για επικοινωνία με τους άλλους και μεγαλώνοντας μας παροπλίζει ο φόβος. Φοβόμαστε μην αποδειχτούμε κορόιδα, χαζοί, μην αποδομηθεί η προσωπικότητα που χτίζουμε με τα χρόνια, μήπως και δεν καταστήσουμε σαφές στους άλλους το ποιοι είμαστε. Πείθουμε τους εαυτούς μας και τους άλλους ότι ξέρουμε, χτίζουμε συμπαγή και αδιαπέραστα προφίλ. Μα τι ξέρουμε; Η ουσιαστική επικοινωνία με τους άλλους ανθρώπους αποκαλύπτει αχανή άγνωστα πεδία, νομίζω γι’ αυτό την αποφεύγουμε. Επομένως δεν ξέρω αν υπάρχει κλειδί για την επικοινωνία καθεαυτή, ίσως το κλειδί να είναι η άφοβη επιδίωξή της.
Αρετή Τίλη: Δυστυχώς πιστεύω δεν είναι ένα το κλειδί . Θέλει συνεχώς δουλειά γιατί εξελισσόμαστε κι εμείς και οι γύρω μας. Σίγουρα η βάση όμως πάντα πρέπει να είναι ο σεβασμός.
Στρατής Χατζησταματίου: Νομίζω η συνειδητοποίηση ότι μοιραζόμαστε κάτι κοινό. Βιώνουμε παρόμοιες χαρές και υποφέρουμε παρόμοιες δυστυχίες. Μοιραζόμαστε τις ίδιες “μικρές” προσωπικές ιστορίες.
Είσαι αισιόδοξος/η για το παρόν και το μέλλον; Τι σου δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;
Γιώργος Ματζιάρης: Δεν είναι πάντα εύκολο να είσαι αισιόδοξος, ίσως καμία φορά να είναι και αφελές.
Δημήτρης Μηλιώτης: Νομίζω πως αρχικά χρειάζεται να βιώνουμε το παρόν για να μπορούμε να βλέπουμε το μέλλον. Η αποφυγή της πραγματικότητας αλλά και ο φανταστικός εαυτός που δημιουργούμε μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δημιουργούν ένα πλασματικό παρόν που είναι ψευδές. Πιστεύω πολύ στους ανθρώπους που μάχονται καθημερινά να αλλάξουν τους εαυτούς τους και εκπαιδεύονται κόντρα στο κατεστημένο σε αξίες όπως η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά. Υπάρχουν παντού γύρω μας απλά χρειάζεται να ψάξουμε να τους βρούμε ώστε να έχουμε έμπνευση στην ζωή μας. Αυτό νομίζω μπορεί να μας κάνει αισιόδοξους και να μας κάνει και εμάς παράδειγμα για κάποιους άλλους.
Θάλεια Σταματέλου: Είμαι αισιόδοξη από θέση. Ο τρόπος δηλαδή που προσπαθώ να μπαίνω στα πράγματα και να ενεργώ θέλω να είναι αισιόδοξος. Είμαι όμως και πραγματίστρια και η αλήθεια είναι πως βγάζω απαισιόδοξα συμπεράσματα για τον κόσμο κάθε τρεις και λίγο, βλέποντας τι συμβαίνει γύρω μας. Άλλη μια ισορροπία του τρόμου για την οποία παλεύω καθημερινά. Να διατηρώ θέληση και πίστη στα πράγματα, παραδεχόμενη ταυτόχρονα το σκοτάδι και τη ματαιότητα που μας περιβάλλει.
Αρετή Τίλη: Υπάρχουν μέρες και μέρες. Κάποτε πραγματικά απογοητεύομαι βαθιά από τους ανθρώπους και λέω ότι δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα. Αλλά νομίζω όταν έρχεται μπροστά μου κάποια πράξη αγάπης και αλληλεγγύης ξαναβρίσκω την αισιοδοξία μου.
Στρατής Χατζησταματίου: Προσπαθώ. Θεωρώ πως η αισιοδοξία είναι μια δυναμική διαδικασία. Θέλει προσπάθεια και παρατήρηση. Όταν υπάρχει καλό γύρω μου θέλω να το βλέπω, να ξέρω ότι υπάρχει κάπου ακόμα και μακριά. Αυτό μου δίνει δύναμη και πίστη ότι δυνητικά μπορεί να υπάρξει παντού και πάντα.
Ο ΧΡΥΣΟΣ ΔΡΑΚΟΣ του Roland Schimmelpfennig σε σκηνοθεσία Γιώργου Ματζιάρη στο Θέατρο Χώρος
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Κείμενο: Roland Schimmelpfennig
Σκηνοθεσία / Δραματουργική επεξεργασία: Γιώργος Ματζιάρης
Μετάφραση: Έρι Κύργια
Δημιουργία σκηνικού χώρου: Σταύρος Μπαλής
Μουσική: Λευτέρης Βενιάδης
Σχεδιασμός κίνησης : Βρισηίδα Σολωμού
Κοστούμια: Χριστίνα Τσουτσουλίγα
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
Βοηθός σκηνοθέτη: Ιωάννα Τσαϊρίδου
Φωτογραφίες: Χρήστος Συμεωνίδης
Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Παραγωγή: έαρ Productions
Παίζουν (αλφαβητικά): Γιώργος Ματζιάρης, Δημήτρης Μηλιώτης, Θάλεια Σταματέλου, Αρετή Τίλη, Στρατής Χατζησταματίου
Πληροφορίες Παράστασης
Παραστάσεις: από Παρασκευή 19 Ιανουαρίου 2024
Ημέρες & ώρες παραστάσεων
Παρασκευή & Σάββατο στις 21:15
Διάρκεια παράστασης: 75 λεπτά
Τιμές εισιτηρίων
Γενική Είσοδος: 15€
Μειωμένο / Ατέλειες: 10€
Προπώληση εισιτηρίων : TICKETSERVICES
– online: https://www.ticketservices.gr/event/o-xrysos-drakos/
– τηλεφωνικά: 2107234567
– εκδοτήριο: Πανεπιστημίου 39, Αθήνα
Θέατρο Χώρος
Πραβίου 6 – 8, Αθήνα 118 55
21 0342 6736