Η φεμινιστική θεώρηση των πραγμάτων αποτελεί αναγκαιότητα σε κάθε χώρο, χρόνο και εποχή. Παρόλους τους αγώνες και τις συνεχείς δράσεις και προσπάθειες, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην καθημερινότητά τους εξακολουθούν να υπάρχουν και να αποτελούν μείζον ζήτημα. Το πρώτο και θεμελιώδες βήμα στο να σταθούμε απέναντί τους είναι να σταθούμε η μία δίπλα στην άλλη. Σαν μία αδιάσπαστη μονάδα. Σαν γροθιά. Η Δανάη Λιοδάκη έγραψε και σκηνοθέτησε την παράσταση Αυτές που δεν προλάβατε που παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Θέατρο Χώρα από την Ομάδα b.p.m. (beats per minute). Η Ευσταθία Λαγιόκαπα μας μίλησε για την παράσταση που δημιούργηθηκε από μία ομάδα γυναικών, μία ομάδα φίλων και απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο που προβληματίζεται πάνω στην έμφυλη βία, τη γυναικεία καταπίεση, τα γυναικεία δικαιώματα και βέβαια τη γυναικεία φιλία.

Πως σε βρίσκει η εκ νέου επιστροφή στην παράσταση «Αυτές που δεν προλάβατε;»

Είμαι πολύ χαρούμενη που παίζουμε ξανά αυτή την παράσταση. Είναι μια δουλειά που αγαπώ βαθιά, γιατί την φτιάξαμε « με τα χέρια μας» και που αφορά όλες τις ανησυχίες, που θελουμε να θέσουμε για το γυναικείο ζήτημα, την γυναικεία φιλία και την συλλογικότητα. Με τα κορίτσια που παίζουμε μαζί, είμαστε και στην ζωή φίλες, άρα κάθε Δευτέρα και Τρίτη ανυπομονώ, να πάω στο θέατρο, να μοιραστούμε παρέα αυτή την ιστορία.

Τι έχει αλλάξει από την πρώτη φορά στον τρόπο που την αισθάνεσαι;

Στην πραγματικότητα, δεν έχουν αλλάξει και πολλα πράγματα. Σίγουρα, νιώθω πιο σίγουρη για την παράσταση, λόγω της περσινής εμπειρίας αλλα το αίσθημα μου παραμένει το ίδιο. Συνεχίζει να με συγκινεί αυτή η ιστορία, και η ιστορία κάθε γυναίκας από το έργο ξεχωριστά. Τα θέματα της παράσταση νιώθω να με αφορούν άμεσα και δυστυχώς, καθημερινά ερχόμαστε αντιμέτωπες με παραβιαστικές συμπεριφορές, μαθαίνουμε κι άλλες γυναικοκτονίες και όλα αυτά, με ωθούν να παίζω και να ξανά παίζω αυτή την παράσταση με το ίδιο αίσθημα, προσπαθώντας με  τον τρόπο μου, να αντισταθώ και να παλέψω την πατριαρχία.

Τι σε συγκινεί στο κείμενο;

Αυτό που με συγκινεί κυρίως στο κείμενο της Δανάης, είναι ότι οι τέσσερεις ηρωίδες της ιστορίας, είναι απλά κορίτσια, που ζουν μια καθημερινή ζωή, σαν αυτή που ζούμε οι περισσότερες, τα κορίτσια της διπλανής πόρτας και της γειτονιάς μας, χωρίς «τα μέσα  και τις διασυνδέσεις», που όμως καταφέρνουν να κάνουν μια παράνομη φεμινιστική οργάνωση και να οδηγήσουν τις δράσεις τους μέχρι τα άκρα. Καταφέρνουν το ακατόρθωτο, στηριζόμενες μόνο στην φιλία τους και την συλλογική δράση. Αυτή η ιδέα, ότι μπορούμε μέσω της συλλογικότητας, να δώσουμε τις μάχης μας και να τα καταφέρουμε- ή και όχι- είναι που με συγκινεί και με γεμίζει ελπίδα και πίστη. 

Γιατί μετά από τόσους αγώνες, υπάρχει ακόμα η ανάγκη να διεκδικούμε αυτονόητα πράγματα;

Γιατί δεν τα έχουμε κατακτήσει. Έχουμε ακόμα πολύ αγώνα να δώσουμε. Όταν θα σταματήσουμε να φοβόμαστε να γυρνάμε σπίτι μας τα βραδιά, τότε ναι, ίσως θα τα έχουμε καταφέρει.

Πώς μπορούμε να σταθούμε απέναντι στην κρατούσα κατάσταση εδώ και τώρα;

Σίγουρα πρέπει να αντισταθούμε. Ευτυχώς, τα πράγματα έχουν αλλάξει, έχουν γίνει πολλά βήματα προς την ισότητα των δύο φύλων αλλά είμαστε ακόμα μακριά από την κοινωνία που φανταζόμαστε. Το σημαντικό για εμένα είναι, ότι οι γυναίκες έχουν ξεκινήσει να μιλάνε για την καταπίεση και την παραβίαση που βιώνουν καθημερινά και αυτό είναι πολύ ενδυναμωτικό. Όταν ξεκινήσαμε τις πρόβες για την παράσταση, μια μέρα η Δαναη πρότεινε να μιλήσουμε για πράγματα που έχουν συμβεί σε εμάς τις ίδιες. Ενώ τα περισσότερα τα ξέραμε, γιατί είμαστε φίλες και έχουμε συζητήσει πολλές φορές για αυτά, θυμηθήκαμε και αλλά τόσα που μας έχουν συμβεί ή που έχουν συμβεί στις φίλες μας και στις φίλες των φίλων μας και πάει λέγοντας. Οι περισσότερες από τις ιστορίες, που ειπώθηκαν σε εκείνη την πρόβα, έμοιαζαν απλές, τις μοιραζόμασταν σαν κάτι καθημερινό, που οκ συμβαίνει και πολλές φορές μπορεί να μην είχαμε αντιδράσει, γιατί  π.χ μας την είχε πέσει ένας τύπος στα 14 και δεν ξέραμε πως να το αποφύγουμε, φοβόμασταν, δεν ήμασταν σίγουρες και όλα αυτά τα γνωστά αισθήματα, που όλες μας έχουμε νιώσει. Ε λοιπόν, αυτό με τρόμαξε στ’ αλήθεια πιο πολύ από όλα! Μια παραβιαστικη συμπεριφορά όλες την αισθανόμαστε. Το θέμα είναι, να την αναγνωρίσουμε και να δράσουμε. Να μιλήσουμε γι’ αυτά τα περιστατικά, να ζητήσουμε βοήθεια, να μάθουμε να υπερασπιζόμαστε τον εαυτό μας, όπως του αξίζει! Και όπως λέει και η Δανάη στο κείμενο: «εμείς έχουμε να σας προτείνουμε έναν τρόπο: βρείτε τις αδερφές σας και κοιμηθείτε όλες μαζί, ίσως βρεθείτε στο ίδιο όνειρο και τότε θα ξέρετε ακριβώς τι πρέπει να κάνετε ή περίπου»

Πιστεύεις στην γυναικεία φιλία; Ποια είναι η δύναμη και ποιες οι αδυναμίες της;

Βεβαίως και πιστεύω στην γυναικεία φιλία, είναι εξάλλου και βασικό θέμα της παράστασης μας αλλά και ο λόγος που έγινε αυτή η παράσταση -με τα κορίτσια είμαστε αγαπημένες φίλες από την δραματική σχολη και ένας από τους λόγους που ιδρύσαμε την θεατρική ομάδα ΒΡΜ, είναι επειδή μας αρέσει να δουλεύουμε μαζί. Η δύναμη της γυναικείας φιλίας πιστεύω ότι είναι ο χώρος και η εμπιστοσύνη, που αναπτύσσεται μεταξύ των γυναικών, το μοίρασμα, οι κοινές εμπειριες, η κατανόηση και το κοινό αίσθημα που δημιουργούν  το ασφαλές περιβάλλον του «sisterhood». Με τις φίλες μου νιώθω την ελευθερία να μοιραστώ τα πάντα, σημαντικά και ασήμαντα και είναι από τις πιο ισχυρές σχέσεις που έχω. Είναι σημαντικό στήριγμα η γυναικεία αλληλεγγύη και την χρειαζόμαστε, για να καταφέρουμε να αντισταθούμε στην κακοποίηση των γυναικών. Είμαστε πολλές και γεμάτες στΟργή!

Ως αδυναμία, δεν θα έλεγα ότι υπάρχει κάποια συγκεκριμένη στην φιλία εν γενεί ως σχέση, είτε γυναικεία είτε ανδρική αλλά οτι η κάθε φιλια έχει τις αδυναμίες της, που εξαρτάται από τις συμπεριφορές των ανθρώπων που τις συντελούν.  Πολλά χρόνια η γυναικεία φιλία εμφανίζεται αδύναμη σε σχέση με την ανδρική και γίνεται μια κακή αποτύπωση ενός στερεότυπου, ότι οι γυναίκες ζηλεύουν, ότι είναι κακές μεταξύ τους κτλ, ότι δεν μπορούν να δημιουργήσουν τόσο βαθιές σχέσεις όπως οι άντρες. Αυτό το αφήγημα, αν και έχει προβληθεί πολύ σε ταινίες του σινεμά και αναπαραχθεί ξανά και ξανά σε πολλά ανδρικά τραπέζια, είναι πολύ μακριά απο την πραγματικότητα. Και αν δεν με πιστεύετε, ρωτήστε τις φίλες σας.

Έχει το θέατρο τη δύναμη να συντελέσει σε κάποια κοινωνική αλλαγή;

Δυστυχώς με την μορφή και τον ρόλο που αναλαμβάνει τα τελευταία χρόνια το θέατρο, δεν μπορώ να πω με σιγουριά ότι μπορεί να επιφέρει ολόκληρη κοινωνική αλλαγή. Όλο και περισσότερα θέατρα ενδιαφέρονται περισσότερο για ένα καλό θέαμα, που θα φέρει πολλά εισιτήρια, παρά για την κοινωνική αλλαγή. Οι περισσότερες παραστάσεις που εχουν κατεύθυνση προς κάτι τέτοιο, κυρίως προέρχονται από ομάδες και από ανθρώπους, που κάνουν μια παράσταση γιατί πραγματικά θέλουν κάτι να προτείνουν και να κινητοποιήσουν το κοινό προς μια στροφή.  Παρ όλα αυτά, μια παράσταση είναι μια κοινωνική πράξη επομένως, σίγουρα το θέατρο έχει την δύναμη για κοινωνική αλλαγή, αναλόγως πως το χρησιμοποιεί κανείς. Εμείς, επιλέγοντας να ανεβάσουμε μια φεμινιστική κωμωδία, προτείνουμε καθαρά, πιστεύω, την κοινωνική αλλαγη και όπως γράφει καλύτερα η δαναη στο κειμενο: «για τις κόρες που δεν έχουμε κάνει αλλά μπορεί να κάνουμε, για τις μαμάδες και τις γιαγιάδες μας, για να μην μας την πέφτουν τα αφεντικά, να μην μας φτύνουν στο δρόμο, να μην φοβόμαστε να γυρίσουμε το βράδυ σπίτι μας και ξέρετε για όλα αυτά, κάτι πρέπει να κανουμε!»

Τι σου δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;

Είναι δύσκολο να βρεις κάτι να σου δώσει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα. Και απο που να την βρεις; Απο τον πόλεμο στην Γάζα μέχρι τις τιμές του σούπερ μάρκετ και απο τις γυναικοκτονιες μέχρι τον τύπο που σε κοίταξε περίεργα στον δρόμο, επειδή φορούσες φούστα. Και τόσα αλλά. Αυτό που με βοηθάει να ελπίζω και να συνεχίζω, είναι η προσπάθεια για αντίσταση σε κάθε μορφή καταπίεσης και στέρησης της ελευθερίας. Μέσα από την τέχνη, στον δρόμο, στον κοινό κόσμο που οραματιζόμαστε με τις φίλες και τους φίλους μας. Κάπου εκεί, σκέφτομαι ότι θα τα καταφέρουμε. Όταν βρισκόμαστε όλ@ μαζί και δρούμε για κάτι συλλογικό -για μια παράσταση καλή ώρα, τότε ναι πιστεύω ότι τα πράγματα μπορούν να πάνε και καλύτερα – μπορούμε να τα κάνουμε καλύτερα.

Αυτές που δεν προλάβατε σε κείμενο και σκηνοθεσία Δανάης Λιοδάκη στο Θέατρο Χώρα

Κείμενο

Δανάη Λιοδάκη

Σκηνοθεσία

Δανάη Λιοδάκη

Σχεδιασμός Φωτισμών

Γιώργος Κασσάκος

Σκηνογράφος

Νικόλας Κανάβαρης

Ενδυματολόγος

Νικόλας Κανάβαρης

Βοηθός σκηνοθέτη

Δάφνη Λαζαροπούλου

Σχεδιασμός ήχου

Παύλος Κατσιβέλης

Επιμέλεια κίνησης

Στάλη Συμεών

Μουσική

Φοίβος Δεληβοριάς, Χρήστος Λαϊνάς

Ερμηνεία

Μαριέλα Δουμπού, Άλκηστις Ζιρώ, Ευσταθία Λαγιόκαπα, Παναγιώτα Παπαδημητρίου

Ακούγονται οι ηθοποιοί

Μυρτώ Αλικάκη, Γεράσιμος Γεννατάς, Ντίνα Μιχαηλίδου, Ελένη Ουζουνίδου, Μάνια Παπαδημητρίου

Προσαρμογή κίνησης

Άγγελος Παπαδόπουλος

Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00

Τιμές εισιτηρίων:

Μειωμένο από 15,00 € – Φοιτητές, άνεργοι, άνω των 65 ετών, ΑμεΑ

Κανονικό από 18,00 € – Γενική είσοδος

Διάρκεια: 80′