Τον μύθο του Ερυσίχθονα, τον πρώτο οικολογικό μύθο στην ιστορία της ανθρωπότητας, φέρνει στη σκηνή του Bios ο Δημήτρης Τσιάμης για να διερευνήσει τα όρια της ανθρώπινης αλάζονείας και ασυδοσίας απέναντι στη φύση, που τελικά σε κάθε περίπτωση αποδεικνύεται δυνατότερη.

Ο Ερυσίχθων για να χτίσει το νέο του παλάτι κόβει όλα τα δέντρα του άλσους της Δήμητρας ακόμη και το αγαπημένο Ιερό Δέντρο της θεάς. Η Δήμητρα τον τιμωρεί με ακόρεστη πείνα. Ο Ερυσίχθων τρώει τα πάντα, όμως τίποτα δεν μπορεί να χορτάσει την πείνα του. Όταν πια δεν του έχει μείνει κάτι άλλο, τρώει τις ίδιες του τις σάρκες.  

Στην παράσταση Axis Mundi –Το Τελευταίο Δέντρο, o μύθος του Ερυσίχθονα παρουσιάζεται με βάση τους κώδικες που έχει αναπτύξει η ομάδα PER THEATER FORMANCE κατά την πολυετή έρευνα της πάνω στις σχέσεις τελετουργίας και παραστατικών τεχνών. Η Λυσάνδρα Αναστασοπούλου μας μίλησε για την παράσταση που συμμετέχει και την συνεργασία της με τον σκηνοθέτη Δημήτρη Τσιάμη, τον κόσμο των μύθων και τη σχέση τους με τη δική μας ζωή, τον χώρο του θεατρού και τα έντονα τελευταία χρόνια.

Πως σας βρίσκει η τρέχουσα θεατρική σεζόν μετά από δύο ιδιαίτερα χρόνια και εν μέσω εντάσεων στον καλλιτεχνικό χώρο;

Τα δύο προηγούμενα χρόνια βιώσαμε κάτι πρωτόγνωρο, ωστόσο ουδέν κακό αμιγές καλού. Γρήγορα συνειδητοποίησα ότι αυτή την παύση και τον εγκλεισμό δεν μπορούσα να τα αποφύγω άρα έπρεπε να δω πώς μπορούσα να τα αξιοποιήσω. Είμαι παιδί της φύσης και μου δόθηκε η ευκαιρία να περάσω πολύ περισσότερο χρόνο στο μπλε και στο πράσινο.. σε λόφους, σε βουνά, σε θάλασσες. Είμαστε πολύ τυχεροί που όλα αυτά τα έχουμε τόσο κοντά μας στην Αττική. Δεν μπορούσα φυσικά να είμαι επί σκηνής αλλά αυτό στην δική μας δουλειά είναι κάτι που μπορεί να συμβεί έτσι κι αλλιώς. Έτσι δεν μπορούσα να παίξω στο θέατρο αλλά γράφτηκαν ποιήματα, τραγούδια, δύο θεατρικά έργα και μαγνητοσκοπήθηκε και ένα ακόμα θεατρικό που φιλοδοξώ σύντομα να ανέβει τόσο on line όσο και σε κάποια θεατρική σκηνή.  Η τρέχουσα θεατρική σεζόν με βρίσκει …ευγνώμων! Η θεατρική παράσταση “ Axis Mundi- Το τελευταίο δέντρο” είναι η τρίτη κατά σειρά θεατρική παράγωγή που συμμετέχω από τον Οκτώβριο, κατά συνέπεια αυτή η θεατρική σεζόν με βρίσκει σε κατάσταση αδιάκοπου δημιουργικού οίστρου, μαζί με υπέροχους συνεργάτες και πάνω απ’ όλα ανθρώπους.

Ποιες σκέψεις κάνετε για τα ζητήματα που έχουν ανακύψει;

Η απαξίωση ολόκληρου του κόσμου των παραστατικών τεχνών και του πολιτισμού είναι κάτι που με θλίβει, με θυμώνει και με πεισμώνει ταυτόχρονα. Σε δύο κατευθύνσεις με πάει ο λογισμός μου… Από την μία, αυτή η χρόνια κατάσταση συνεχούς υποβάθμισης του πολιτισμού μας κάποιους τους εξυπηρετεί και προφανώς και τώρα “του βάλαν και σφραγίδα”.. Σε αυτή την περίπτωση τάσσομαι απόλυτα με τους συναδέλφους μου, με τους σπουδαστές των καλλιτεχνικών σχολών, με όλους τους ανθρώπους του πολιτισμού και είμαι πάντα παρούσα στις δράσεις που συν αποφασίζονται. Ζούμε περίοδο πνευματικής ύφεσης και η δύναμή μας είναι η συσπείρωση και ο κοινός αγώνας ενάντια σε όσους έχουν “άλλα” σχέδια και συμφέροντα. Αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο! Από την άλλη δεν το κρύβω,  αναρωτιέμαι εάν διαφύλαξα κι εγώ τα πνευματικά μου νώτα ανά τα χρόνια..η μήπως άφησα κι  το κλειδί πάνω στην πόρτα για “τον ληστή”… Αυτές και άλλες πολλές είναι οι σκέψεις μου… αλλά όλα ίσως συμπυκνώνονται στην ρήση του Καζατζάκη “Ν’ αγαπάς την ευθύνη να λες εγώ, εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω!”

Γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με τον συγκεκριμένο μύθο; Πως δουλέψατε για την παράστασή σας;

Για να είμαι ειλικρινής… δεν επέλεξα εξ αρχής να ασχοληθώ με τον συγκεκριμένο μύθο. Επέλεξα να συνεργαστώ με τον Δημήτρη Τσιάμη. Ό,τι και να που πρότεινε “ναι” θα του έλεγα. Η δουλειά του πάντα μου έκανε εντύπωση και ιδιαίτερα η τελευταία παράσταση που παρακολούθησα στους Δελφούς “Πυθία-Ο χορός της προφητείας”με συνετάραξε! Έκτοτε ευχόμουν να συνεργαστούμε. Τον μύθο τον γνώριζα και όταν μου είπε ότι η παράσταση θα ήταν βασισμένη στον μύθο του Ερυσίχθονα ενθουσιάστηκα.

Με τον Δημήτρη αρχικά οι πρόβες βασίστηκαν κατ εξοχήν στον αυτοσχεδιασμό και είχαν έντονη σωματικότητα. Το εξτατικό στοιχείο είναι κομμάτι της ερευνάς. Μέσω του σώματος και υψηλών θερμοκρασιών μπορούμε να οδηγηθούμε σε διαδρομές που ξαφνιάζουν τον νου…και εντέλει σε δεν μια άμβλυνση συνείδησης. Ήταν και είναι ακόμα ένα έντονο και όμορφο ταξίδι.

Παρόλο που το ζήτημα της τεράστιας οικολογικής καταστροφής που επέρχεται στον πλανήτη φαίνεται πιο επείγον από ποτε, παρατηρούμε πως δεν αλλάζουν και πολλά. Γιατί συμβαίνει αυτό και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί;

Για να αλλάξει μια συμπεριφορά πρέπει να διαμορφωθούν διαφορετικά οι συνειδήσεις των ανθρώπων. Ένα από τα πολλά που κάνει το θέατρο είναι και αυτό.. Όσο όμως το κεφάλαιο, τα οικονομικά συμφέροντα και η αδηφάγος πολιτική των κρατών..καλά κρατούν κάνουν τον αγώνα όσων είναι ευαισθητοποιημένοι και αντιλαμβάνονται ότι με το περιβάλλον είμαστε άρρηκτα συνδεδεμένοι , δυσκολότερο. Πιστεύω όμως στην αντίσταση… μέσω δράσεων, μέσω του πολιτισμού, μέσω βιωματικών εμπειριών (τελετουργικό θέατρο) μπορεί να διαμορφωθεί ένας ισχυρός αντίθετος  πόλος. Όλα είναι ένα όλα συνδέονται μεταξύ τους κι ὀπως συμβαίνει και στο ίδιο μας το σώμα… ακόμα κι αν ο ασθενής  νοσεί  τα λευκά αιμοσφαίρια δεν σταματούν την λειτουργία/δράση τους..!

Τι νέο μάθατε για τον εαυτό σας μέσα από αυτή τη δουλειά μέχρι τώρα;

Μιας και εγώ είχα μάθει να ξεκινάω από το κείμενο για να περάσω στο χτίσιμο ενός ρόλου, ενώ εδώ το κείμενο ήρθε αργότερα να προστεθεί στην έρευνά μας, η όλη διαδικασία δεν μου ήταν οικεία εξ αρχής. Στην πορεία όμως συνειδητοποίησα ότι το  θέατρο που προτείνει και υπηρετεί ο Δημήτρης Τσιάμης υπακούει σε άλλους νόμους και διαδικασίες. Το σώμα μας είναι μία τεράστια πηγή πληροφοριών. Όσων αφορά  λοιπόν την θεατρική διαδικασία έμαθα να δουλεύω με καινούριες μεθόδους. Αυτό και μόνο είναι ένας ολόκληρος ορίζοντας που ανοίγεται. Από την άλλη το τελετουργικό θέατρο σου δίνει την ευκαιρία, μέσα στα πλαίσια πάντα της θεατρικής δράσης, να συνδεθείς με κάτι “άλλο”, πέρα από τον κόσμο των φαινομένων. Στις πρόβες αυτής της παράστασης ένιωσα από την μία να βαθαίνει αυτό το πνευματικό μέρος της ύπαρξής μου, το από πάντα  ενεργό και παρών… και από την άλλη να συνειδητοποιώ ότι αυτή η λειτουργία υπάρχει εγγενώς μέσα σε όλους μας αρκεί να της αφήσουμε ένα παράθυρο ανοιχτό…μια χαραμάδα έστω…

Ποιος είναι ο άξονας του κόσμου στη δική μας εποχή; Αλλάζει από εποχή σε εποχή;

Ο άξονας του κόσμου στην δική μας εποχή δεν ξέρω ποιός είναι… Είναι τόσες πολλές οι “παράλληλες εποχές” αυτή την εποχή που  ο άξονας δεν μου είναι σαφής… Αυτό που εύχομαι είναι ο κάθε άνθρωπος να βρίσκει λίγο λίγο τον δικό του άξονα και να συγκεντρώνεται σ΄ αυτόν. Όπως μας έμαθαν και οι δάσκαλοί μας στο χορό χωρίς κέντρο/άξονα… το μόνο που μπορείς να έχεις είναι “αστάθεια”, “αιώρηση”, “πτώση”.

Τι σας δίνει πίστη και δύναμη για το μέλλον;

Η ίδια η πίστη μου δίνει δύναμη!

Είμαι πεπεισμένη ότι ο καθένας πάει προς τα εκεί που κοιτάζει συν δημιουργώντας παράλληλα και με συμπλέοντας με το σχέδιο μιας ανώτερης, Θεϊκής ευφυίας, όσο το “εγώ”και η ματαιοδοξία δεν  μπαίνουν ως εμπόδια. Δεν υπάρχει κάτι που να μου δίνει μεγαλύτερη δύναμη από αυτό ενώ ταυτόχρονα  με “επιφορτίζει”με ενός είδους ηλεκτροφόρας ευθύνης.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Δραματουργία/Σκηνοθεσία: Δημήτρης Τσιάμης

Κοστούμια/Σκηνικά: Νίκη Ψυχογιού

Σχεδιασμός Φωτισμού: Εβίνα Βασιλακοπούλου

Βοηθός σκηνοθέτη: Χριστίνα Χατζημαρινάκη

Φωτογραφίες: Κωστής Καλλιβρετάκης

Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη

Παραγωγή: Εταιρία Θεάτρου PER THEATER FORMANCE

Ερμηνεύουν (αλφαβητικά) : Λυσάνδρα Αναστασοπούλου, Αλίκη Στενού, Δημήτρης Τσιάμης.

Πληροφορίες Παράστασης

Παραστάσεις:   Παράταση Παραστάσεων έως Κυριακή 26 Φεβρουαρίου

Ημέρες & ώρες παραστάσεων

Παρασκευή, Σάββατο στις 21:00

Κυριακή στις 20:00

Τιμές εισιτηρίων

Γενική Είσοδος: 12€

Μειωμένο: 8€

Διάρκεια παράστασης:  75’

Προπώληση εισιτηρίων :Viva.gr

https://www.viva.gr/tickets/theater/axis-mundi-to-teleutaio-dentro/

Bios Πειραιώς 84

Πειραιώς 84, 10435, Αθήνα
http://pireos84.bios.gr/

Πληροφορίες και τηλ. κρατήσεων: 2103425335