Η Ομάδα RMS MATAROA παρουσιάζει στο Θέατρο Τέχνης την παράσταση Μικρό Αναρχικό Καλοκαίρι / Βαρκελώνη ‘36 σε σκηνοθεσία Ακύλλα Καραζήση. Μιλώντας για τον Ισπανικό Εμφύλιο λίγο πριν την οριστική επικράτηση του Φράνκο, η παράσταση ερευνά τις θεατρικές διαστάσεις και δυνατότητες, για να μιλήσει για έναν αναρχικό, ουσιαστικό τρόπο ζωής. Ουτοπία ή μήπως όχι; Η Κατερίνα Παπανδρέου μας μίλησε για την νέα θεατρική σεζόν που μόλις ξεκίνησε, την παράσταση και τους δρόμους σκέψης που ανοίγει, την Ομάδα RMS MATAROA, τα επόμενα σχέδια και το όραμά της.

Πως είναι το ξεκίνημα της νέας θεατρικής σεζόν; Τι μάθαμε από τα δύο προηγούμενα ιδιαίτερα και δύσκολα χρόνια;

Όπως κάθε ξεκίνημα εμπεριέχει χαρά, προσμονή και αγωνία. Για μένα είναι στοίχημα σε όλα τα ξεκίνηματα να απαλλάσσεται κανείς από τις όποιες προσδοκίες και να αφήνεται σε αυτό που είναι να έρθει. Αποφεύγω να χαρακτηρίσω τα δύο προηγούμενα χρόνια δύσκολα. Πρωτόγνωρα σίγουρα. Ούτε και μπορώ να μιλήσω για το τι μάθαμε. Μπορώ να μιλήσω μόνο για το τι έμαθα εγώ. Έμαθα να προσαρμόζομαι, να είμαι ευέλικτη, να εστιάζω στα πράγματα που μπορώ να κάνω σήμερα και να αφήνω τα μελλοντικά σχέδια να υπάρχουν χωρίς να γραπώνομαι από αυτά, να θέτω πιο υγιείς προτεραιότητες, να διεκδικώ, να μην ανέχομαι συμπεριφορές που ξεπερνούν τα όρια μου, είτε τις υφίσταμαι εγώ είτε κάποιος δίπλα μου. Δεν τα θεωρώ και λίγα.

Πως λειτουργεί η νέα συνάντηση με την παράστασή σας; Τι σε συγκινεί σε αυτή; Τι νέο έμαθες για τον εαυτό σου μέσα από αυτή τη δουλειά;

Η επανάληψη αυτή έρχεται να με βρει σε μια πολύ ιδιαίτερη περίοδο της προσωπικής μου ζωής. Μία από εκείνες τις περιόδους που νιώθεις ότι γύρω σου τα πράγματα μετακινούνται προς νέες, άγνωστες κατευθύνσεις. Είναι κάτι που βιώνω με μεγάλη χαρά αλλά και με αγωνία ταυτόχρονα. Η επίστροφη λοιπόν στη σκηνή με το Μικρό αναρχικό μας καλοκαίρι και με αυτούς τους τόσο αγαπημένους μου φίλους και συνεργάτες, μου δίνει την απαραίτητη σταθερά και ασφάλεια που έχω ανάγκη αυτή τη στιγμή. Με συγκινούν τα μάτια που ξέρω ότι θα συναντήσω επάνω στη σκηνή, τα χέρια που μπορώ να πιάσω, οι ώμοι πάνω στους οποίους ξέρω ότι μπορώ να γείρω. Σε αυτή τη δουλειά, χάρη στην πάντα ανανεωτική ματιά του Ακύλλα που εξαρχής είχε μια πολύ ανοιχτή και ανατρεπτική ιδέα για το τί μπορεί να είναι μια τέτοια παράσταση, πώς μπορεί να δομηθεί και να παρουσιαστεί, έμαθα να εμπιστεύομαι το άγνωστο. Να αφήνομαι σε χώρους και καταστάσεις που μπορεί αρχικά να μην κατανοώ. Να λέω “ναι”. Να πηγαίνω με το “ναι” αντί με το “όχι” ή το “ίσως” και το “μπορεί”.

Πως λειτουργεί στους θεατές ο πιο ελεύθερος θεατρικός τρόπος με τον οποίο διεξάγεται η παράσταση; Γιατί έχετε short και long version; Ποια η διαφορά τους;

Η εμπειρία των περσινών παραστάσεων έδειξε ότι τόσο για εμάς όσο και για τους θεατές, η 5ωρη παράσταση, η long version δηλαδή, λειτούργησε ανακουφιστικά και απελευθερωτικά. Με κάποιο μαγικό τρόπο τόσο οι «πάνω» όσο και οι «κάτω» απ’ τη σκηνή νιώθουν πολύ πιο ελεύθερα και απενοχοποιημένα σε αυτή τη συνθήκη. Να το πω αλλιώς: στη short version ο κόσμος έρχεται γύρω στις 20.15, κάθεται στη θέση του, 20.30 χτυπάει το 3^ο κουδούνι, αλλάζει κάπως το φως και οι θεατές μπαίνουν αυτόματα σε μια συνθήκη που τους υπαγορεύει: «τώρα ήρθα να παρακολουθήσω μια παράσταση, κάτι έτοιμο, φτιαγμένο για το οποίο σε 2 ώρες από τώρα θα πρέπει να εκφέρω μία άποψη». Αντίστοιχα κι εμείς στις 20.30 μπαίνουμε σε μια άλλη λειτουργία, αν όχι πιο αγχωτική σίγουρα πιο «κλειστή», στην οποία περισσότερο προσπαθούμε να αποδείξουμε παρά να ψάξουμε. Όλο αυτό σε μια 5ωρη version χάνεται, διαλύεται. Το κοινό γνωρίζει εξαρχής ότι μπορεί ανά πάσα στιγμή να βγει, να ξαναμπεί, να ξαναβγεί χωρίς καμία ενοχή, ότι επιτρέπεται να ζητήσει κάτι να το ξαναδεί αν δεν το κατάλαβε, ότι μπορεί να μιλήσει αν το επιθυμεί αλλά κυρίως ότι θα δει κάτι που διαμορφώνεται εκείνη τη στιγμή –φυσικά με υλικά που εμείς έχουμε ήδη δουλέψει, αλλά το πώς θα μπλεχτούν αυτά τα υλικά είναι κάθε φορά άγνωστο- . Προφανώς εμείς παραμένουμε πάντα ηθοποιοί  και δραματουργοί σε όλο αυτό, αλλά επιτρέπουμε στο κοινό να γίνει κι αυτό συμμέτοχο της διαδικασίας. Να φύγει από το ρόλο του κριτή και να μπει σε αυτόν του συνδημιουργού. Ε κι αυτό είναι μάλλον μια λύτρωση.

«Αναρχία σημαίνει μη βία, μη κυριαρχία ανθρώπου σε άνθρωπο, μη επιβολή βιαίως της βούλησης ενός η περισσοτέρων στους υπόλοιπους. Είναι μέσο της εναρμόνισης των συμφερόντων, μέσω της εθελουσίας συνεργασίας, της αγάπης, του σεβασμού, [..] μια κοινωνία αδελφών ελευθέρως αλληλέγγυων, η οποία θα εξασφαλίζει στους πάντες την μέγιστη ελευθερία, τη μέγιστη ανάπτυξη, τη μέγιστη δυνατή ευημερία.” Αυτά είναι λόγια του Ερρίκο Μαλατέστα.

Πως θα μπορούσε να οριστεί η αναρχία; Είναι ένα μοντέλο που θα μπορούσε να έχει με κάποιο τρόπο εφαρμογή;

«Αναρχία σημαίνει μη βία, μη κυριαρχία ανθρώπου σε άνθρωπο, μη επιβολή βιαίως της βούλησης ενός η περισσοτέρων στους υπόλοιπους. Είναι μέσο της εναρμόνισης των συμφερόντων, μέσω της εθελουσίας συνεργασίας, της αγάπης, του σεβασμού, [..] μια κοινωνία αδελφών ελευθέρως αλληλέγγυων, η οποία θα εξασφαλίζει στους πάντες την μέγιστη ελευθερία, τη μέγιστη ανάπτυξη, τη μέγιστη δυνατή ευημερία.” Αυτά είναι λόγια του Ερρίκο Μαλατέστα. Με αυτό τον ορισμό λοιπόν ναι, πιστεύω μπορεί να εφαρμοστεί. Σε προσωπικό επιπέδο. Και μετά να γίνει κύκλος που θα συμπεριλάβει κι άλλους. Δύο, πέντε, δέκα, εκατό, όσους… Όλα από εκεί πιστεύω ξεκινάνε.                                            

Σε μια εποχή αποιδεολογικοποίησης των πάντων όπως η δική μας, ποια είναι μια πράξη αντίστασης;

Αντίσταση για μένα είναι η πίστη στο “μαζί”.  Στο χέρι που απλώνεται για να πιάσει ένα άλλο χέρι. Σε μια εποχή που θέλει να θρέψει το “εγώ”, εμείς να διαλέγουμε το “εμείς”.

Ποιος είναι ο πυρήνας δουλειάς της ομάδας σας; Ποιοι οι στόχοι σας;

Πυρήνας της δουλειάς μας είναι η συλλογικότητα και στόχος μας είναι κάθε φορά να ανακαλύπτουμε τρόπους να υπάρχουμε μέσα στο θεατρικό τοπίο ελεύθερα, ισότιμα, απαλλαγμένοι από ιεραρχίες και μοντέλα εξουσίας. Μας κεντρίζει σίγουρα η Ιστορία και το αποτύπωμα αυτής στον άνθρωπο. Τόσο το Μικρό αναρχικό καλοκαίρι όσο και το Ματαρόα, που πας καραβάκι με τέτοιον καιρό; μας επιβεβαίωσαν ότι σε αυτό το πεδίο υπάρχει κάτι που μας αφορά πυρηνικά. Ίσως για αυτό και η επόμενή μας παραγωγή ( ΚΑΜΠΑΝΕΣ ΤΑ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ. Κάποιες κυρίες διασκεδάζουν / προγραμματισμένη πρεμιέρα 4 Μαΐου, Θέατρο Τέχνης) η οποία βασίζεται πάνω σε 4 έργα του Σαίξπηρ, ενώ αρχικά έμοιαζε να έχει μια πιο “κλασική” κατεύθυνση, τώρα που βρισκόμαστε στη διαδικασία της δραματουργίας παίρνει κι αυτή ένα δρόμο πιο…ιστορικό. Προφανώς κάτι υπάρχει εκεί που μας τραβάει.

Είσαι αισιόδοξος-η για το μέλλον; Τι σου δίνει δύναμη και πίστη για τη συνέχεια;

Είμαι αισιόδοξη από απόφαση. Είναι ο τρόπος που έχω επιλέξει να υπάρχω τα τελευταία χρόνια. Πιστεύω στο φως και στην καλοσύνη που υπάρχει γύρω μας. Αρκεί να στρέψουμε το βλέμμα μας προς τα εκεί. Πιστεύω στην αγάπη και στην ευαισθησία. Αυτά μου δίνουν δύναμη. Και η ζωή που έρχεται..

Μικρό Αναρχικό Καλοκαίρι / Βαρκελώνη ‘36

Μια παράσταση της ομάδας RMS MATAROA

Σκηνοθεσία: Ακύλλας Καραζήσης

Με τους Μάνο Βαβαδάκη, Χαρά – Μάτα Γιαννάτου, Θεοδώρα Γεωργακοπούλου, Ακύλλα Καραζήση, Κατερίνα Παπανδρέου, Κωνσταντίνο Πλεμμένο

Εικαστική εγκατάσταση: Μάρω Μιχαλακάκου

Σχεδιασμός φωτισμών, φωτογραφίες: Μαριέττα Παυλάκη

Επιμέλεια κοστουμιών: Ιφιγένεια Νταουντάκη

Βοηθός σκηνοθέτη: Θεοδώρα Γεωργακοπούλου

Από 08 έως 23 Οκτωβρίου 2022, για 6 παραστάσεις

Μέρες και ώρες παραστάσεων:

Σάββατο 20:30 – 23:00 (short version)

Κυριακή 18:30 – 23:00 (long version)