Ρηνιώ Κυριαζή / Άνθρωποι φτιαγμένοι από λέξεις

Η Ρηνιώ Κυριαζή πραγματοποιεί ένα ταξίδι στον πυρήνα της ύπαρξης και της θέλησης για ζωή εξερευνώντας την ποίηση του Διονύσιου Σολωμού και φέρνοντας στην σκηνή εικόνες των Ελεύθερων Πολιορκημένων. Μας μίλησε για τη διαδρομή της ως την παράσταση που παρουσιάζεται στο Θέατρο Φούρνος και την σκηνική εμπειρία, τη δύναμη και την αξία των λέξεων που αγγίζουν μέσω του ήχου.

Τι κινητοποίησε αυτή την παράσταση; Πως συνδέεται με την κατάσταση που βιώσαμε το τελευταίο διάστημα;

Ήταν για καιρό ένα όνειρο. Είχα έντονα την επιθυμία να ασχοληθώ με τον Διονύσιο Σολωμό. Αν και μελετούσα το έργο του, δεν μπορούσα να φανταστώ τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να παρασταθεί. Η πρόσκληση της ΕΡΤ για Θέατρο στο Ραδιόφωνο με ώθησε να σκεφτώ πως ίσως ξεκινώντας από τη δημιουργία ενός ακουστικού έργου θα μπορούσε να μου αποκαλυφθεί ένας δρόμος. Έτσι, μετά την ηχογράφηση η παράσταση ήρθε σαν φυσική εξέλιξη της, διατηρώντας ως κυρίαρχο στοιχείο τον ήχο.

Η πανδημία με έκανε να ξανασκεφτώ τη ζωή μου. Η μεγάλη αυτή δυσκολία μου έδωσε τη δύναμη να κινηθώ προς τα πιο αγαπημένα μου, πρόσωπα, υλικά, επιθυμίες.

Δεν θεωρώ ότι υπάρχουν άμεσες συνδέσεις με την Πολιορκία του Μεσολογγίου και την καραντίνα που βιώσαμε και δεν πιστεύω ότι μια προσέγγιση των Ελευθέρων Πολιορκημένων θα χρειαζόταν να αναδείξει μια τέτοια σχέση. Τα νήματα και οι αντιστοιχίες είναι άλλης τάξης, πέρα και πίσω από τα ιστορικά γεγονότα, στον πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Πως δουλέψατε με το ποιητικό κείμενο;

Στην παράστασή μας τα τρία σχεδιάσματα δεν παρουσιάζονται ξέχωρα αλλά τρέχουν παράλληλα, συναντιούνται και απομακρύνονται. Ο κάθε ένας από τους τρεις αφηγητές κρατάει τη βασική γραμμή ενός από αυτά. Κάποτε είχα την τύχη να συναντήσω τον Στυλιανό Αλεξίου και μου είχε πει ότι στους Ελεύθεροι Πολιορκημένους, το αποσπασματικό αυτό έργο, τα κομμάτια του θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ως αυθύπαρκτα λουλούδια, μικρά αριστουργήματα, τραγούδια, χωρίς την αγωνία της γραμμικής εξέλιξης. Ο Στέφανος Ροζάνης, ο επιστημονικός μας σύμβουλος καθόρισε τη δραματουργική προσέγγιση με τη φράση του ‘το έργο του Διονυσίου Σολωμού κινείται στο ανάμεσα του τραγουδιού και της κενής σιωπής’. Επέλεξα τελικά να αναδείξω 12 βασικές θεματικές που απασχολούν τον ποιητή, 12 τραγούδια. Στη σύνθεσή τους συμβάλλουν καθοριστικά οι ξέμπαρκοι στίχοι και δημιουργούν την αίσθηση του ιστού της αράχνης ή αλλιώς, μιας κατάδυσης. Ο ποιητής Νίκος Παναγιωτόπουλος μού μίλησε για τα ερείπια, ίσως τα θραύσματα, μέσα από τα οποία αναδεικνύεται αυτό το αριστούργημα.

Τι σας συγκινεί στην ποίηση του Σολωμού;

Αυτό που πραγματικά με συγκινεί είναι το λάθος. Η ακατάλληλη λέξη που αναδύεται λουσμένη με το φως του. Όπως στη γλώσσα ενός παιδιού που πρωτοανακαλύπτει τον κόσμο και μας ξαναμαθαίνει τις έννοιες. Όπως στη γλώσσα ενός γέρου που βουτώντας ξαφνικά στο πηγάδι της μνήμης μιλάει μια ξεχασμένη λέξη. Αυτός ο ποιητής που δεν ήξερε ελληνικά, μας έμαθε ελληνικά, έγινε τα ελληνικά.

Έχουν δύναμη οι λέξεις; Μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς αυτές;

Δύναμη αδυσώπητη. Ο Σοφοκλής στην Αντιγόνη αναρωτιέται για τον άνθρωπο που ‘βρήκε στα βάθη του γλώσσα με λέξεις’ (μτφρ Νίκος Παναγιωτόπουλος) και ο Αισχύλος στον Προμηθέα για των γραμμάτων τα συνθέματα (μτφρ Ι. Ν.Γρυπάρης). Άνθρωπος χωρίς λέξεις; Δεν ξέρω.

Ποιο ήταν το προσωπικό κέρδος από την συγκεκριμένη δουλειά;

Το να μιλάω καθημερινά αυτό το ποίημα, μου έδωσε την ισορροπία ώστε να καταφέρω να ανταποκριθώ στη δυσκολότερη στιγμή της ζωής μου, την αρρώστια και το θάνατο του πατέρα μου. Σε κείνον χρωστώ την αγάπη μου για την γλώσσα κι έτσι μόνο μπορώ να διαχειριστώ την απουσία του.

Τι σας δίνει δύναμη και πίστη;

Οι αγαπημένοι μου φίλοι, η μητέρα μου και η κόρη μου. Η εργασία μου πάνω στη φωνή και την αναπνοή. Η φύση.

Συντελεστές

σκηνοθεσία – δραματουργική επεξεργασία: Ρηνιώ Κυριαζή

επιστημονικός σύμβουλος: Στέφανος Ροζάνης

μουσική: Νίκος Βελιώτης

κίνηση: Άλκηστις Πολυχρόνη

φωτισμοί: Στέβη Κουτσοθανάση

ηθοποιοί: Ειρήνη Κουμπαρούλη, Μιχάλης Κουτσκουδής, Ρηνιώ Κυριαζή

βοηθός σκηνοθέτη – sound space: Αρετή Πολυμενίδη

φωτογραφίες αφίσας: Σοφία Χουλιαρά

φωτογραφίες: Βλαδίμηρος Γιαννακάκος

γραφίστας: Νίκος Κωτούλας

εταιρεία παραγωγής: Άλκη Α.Μ.Κ.Ε.

Η παράσταση δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος 2021 του θεσμού “Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός” του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και παρουσιάστηκε στο Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων ενταγμένη στο πρόγραμμα του 64^ου Φεστιβάλ Φιλίππων.

Προπώληση:

https://www.viva.gr/tickets/theater/festivalanamesa-sta-ereipia-twn-eleutherwn-poliorkhmenwn/

Τιμές εισιτηρίων
Κανονικό: 12€
Φοιτητικό- Άνω των 65: 10€
Ανέργων-ατέλειες: 8€