Μέρα / νύχτα: Ταξίδια στο σκριπτόριο και Άνθρωπος στο σκοτάδι του Paul Auster από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο
Δεν υπάρχει μία και μοναδική πραγματικότητα. Υπάρχουν πολλές πραγματικότητες. Δεν υπάρχει ένας και μοναδικός κόσμος. Υπάρχουν πολλοί κόσμοι, κι όλοι τρέχουν παράλληλα ο ένας με τον άλλο, κόσμοι και αντίθετοι κόσμοι, κόσμοι και σκιώδεις κόσμοι, και κάθε κόσμο τον ονειρεύεται ή τον φαντάζεται ή τον γράφει κάποιος σ’ έναν άλλο κόσμο. Κάθε κόσμος και δημιούργημα ενός νου.
Χθες παιδί, σήμερα γέρος, και από τότε ως τώρα, πόσα καρδιοχτύπια, πόσες ανάσες, πόσες λέξεις ειπωμένες κι ακουσμένες;
Ο Πωλ Ώστερ ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους συγγραφείς με την ιδιαιτερότητα της γραφής του δημιουργεί κόσμους συναρπαστικούς μέσα στους οποίους ο αναγνώστης ανακαλύπτει τον εαυτό του, προσδιορίζει την ύπαρξή του και αναζητά απαντήσεις στα ερωτήματα που αφορούν το νόημα της ζωής.
Ο κόσμος όλος βρίσκεται μέσα στο κεφάλι μου. Το σώμα μου βρίσκεται μέσα στον κόσμο λέει σε συνέντευξή του όπως επίσης τονίζει ότι συμβαίνουν τυχαία πράγματα, η ζωή είναι απρόβλεπτη, τα πάντα μπορούν να συμβούν ανά πάσα στιγμή. Δεν μπορείς να θεωρείς τίποτα δεδομένο. Πιστεύω πως όλα αυτά διαποτίζουν το έργο μου.
Στο βιβλίο του ΜΕΡΑ ΝΥΧΤΑ επιβεβαιώνεται αλλά και γίνεται μοναδικά προφητικός πλάθοντας την ψυχική ατμόσφαιρα που ο πλανήτης βίωσε στη σύγχρονη πραγματικότητα. Οι ήρωες του στα δύο μεταφυσικά μυθιστορήματα που συμπεριλαμβάνονται στο βιβλίο Ταξίδια στο σκριπτόριο και Άνθρωπος στο σκοτάδι ζουν σε συνθήκη εγκλωβισμού. Ο πρώτος ηλικιωμένος ο οποίος αγνοεί τους λόγους για τους οποίους βρίσκεται απομονωμένος αγωνίζεται να ανασυνθέσει τις μνήμες του και να προσδιορίσει την ταυτότητά του. Στο χώρο του ανακαλύπτει ένα χειρόγραφο ενός άλλου αιχμαλώτου σ’ ένα παράλληλο κόσμο. Συγχρόνως, παρουσιάζονται οι επινοημένοι ήρωές του και η πραγματικότητα διαπλέκεται άρρηκτα με τη μνήμη, την αφήγηση, την επινόηση. Η μνήμη είναι πολύ παράξενη υπόθεση. Θυμάσαι ό,τι θυμάσαι να θυμηθείς λέει ο ίδιος ο συγγραφέας.
Στο μυθιστόρημα Άνθρωπος στο σκοτάδι ο ήρωας είναι ένας εβδομηντάχρονος σε ανάρρωση από τροχαίο ατύχημα. Αδυνατεί να κοιμηθεί και οι οδυνηρές μνήμες έρχονται αμείλικτες ως μόνη παρουσία στο δυστοπικό κόσμο του. Και πάλι η αφήγηση μοναδικός λυτρωτικός δρόμος είναι εκείνη που θα δημιουργήσει ιστορίες αλλά και θα ανασκευάσει τις ιστορίες της πραγματικότητας.
Ο συγγραφέας εστιάζει στις λεπτομέρειες της ζωής, ανακαλεί γνώσεις ιστορίας, ποίησης, φιλοσοφίας, αντιμετωπίζει το θάνατο ο οποίος απρόσμενος μπορεί να κατακρημνίσει και να διαλύσει το ανθρώπινο σύμπαν και αναζητά δρόμους διαφυγής τους οποίους ο αναγνώστης καλείται να ανακαλύψει μέσα από τις σελίδες του βιβλίου. Το ζοφερό και απειλητικό περιβάλλον γίνεται ανεκτό με την ανθρώπινη παρουσία, όταν η επαφή διαδέχεται την αβάσταχτη μοναξιά και την από κοινού αναζήτηση τρόπων διαφυγής. Η αγάπη, το συναίσθημα και η δημιουργία ίσως αποτελούν τα μονοπάτια εκείνα που θα οδηγήσουν στην ανακούφιση και ίσως τελικώς στην απελευθέρωση.
Η Μαρία Ξυλούρη έφερε εις πέρας με απόλυτη επιτυχία το μεταφραστικό έργο διότι επιβεβαιωμένα εκτός από την άριστη γνώση της ελληνικής γλώσσας διαθέτει και την ιδιαίτερη αίσθηση αυτής καθώς και του συγγραφικού σύμπαντος του Πωλ Ώστερ. Το αποτέλεσμα είναι συναρπαστικό.