Διαβάζετε καθημερινά;

Συνήθως, ναι, αν και τον τελευταίο καιρό υπάρχουν κάποιες μέρες που μου ξεφεύγουν γιατί δεν προλαβαίνω. Αλλά συνήθως θα βρω τον χρόνο να διαβάσω και αν οχι κάποιο βιβλίο, άρθρα σχετικά με θέματα που με ενδιαφέρουν.

Από ποια ανάγκη σας προκύπτει η αναγνωστική συνήθεια;

Νομίζω από την ανάγκη να καταλάβω τον κόσμο και εμένα μέσα σε αυτόν. Περίπου, όπως και όλες οι τέχνες, αλλά σίγουρα η δύναμη του γραπτού λόγου είναι πολύ μεγαλύτερη.

Τι προσφέρει στην ζωή σας;

Μερικές φορές, νομίζω ότι έχω καταλάβει! Αστειεύομαι, αλλά σίγουρα θεωρώ ότι το να διαβάζεις , παρ’ότι παίζει ρόλο και τι αλλά και πώς διαβάζεις, σε κάνει να αρχίζεις να αντιλαμβάνεσαι ότι δεν είσαι το κέντρο του κόσμου. Είναι αυτό που είπα και πριν, ότι καταλαβαίνεις τον κόσμο και τον εαυτό μέσα σε αυτόν. Πάντως, από μόνα τους τα βιβλία δεν μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα. Η πραγματική εμπειρία, νομίζω, καθορίζει το γιατί διαβάζω κάτι, αν το μελετάω ή απλά το διαβάζω διαγώνια, πόσο αντιλαμβάνεται κανείς τις αντιφάσεις. Τα βιβλία  έρχονται μετά σε αυτή την περίπτωση.

Πως διαλέγετε ποιο βιβλίο θα διαβάσετε;

Συνήθως έχω τομείς ή περιόδους που με ενδιαφέρουν σε μία χρονική στιγμή και έτσι φέρνει το ένα το άλλο ή πολλές φορές κάποια βιβλία τα διαβάζω ταυτόχρονα, κυρίως αν θεωρούνται »αντίθετα» για να έχω συγκριτική εικόνα. Σπάνια, μπάινω στο βιβλιοπωλέιο και παίρνω κάτι τυχαία. Τις περισσότερες φορές είτε ξέρω τι θέλω να διαβάσω, είτε ταλαντεύομαι ανάμεσα σε δύο ή τρία συγκεκριμένα βιβλία.

Ποιος είναι ο ορισμός του καλού βιβλίου;

Δύσκολη ερώτηση. Αλλά εδω μπορούμε να πούμε κάτι κάπως πιο γενικό, γιατί δυσκολεύομαι να δίνω ορισμούς, ότι δηλαδή ένα καλό βιβλίο, λογοτεχνικό ή και οχι μόνο, όπως και ένα έργο τέχνης και ο,τιδήποτε αφορά με την ευρύτερη έννοια την κοινωνική ζωή, το λέμε καλό όταν έχει μία αντίληψη των αντιφάσεων που αποτελούν αυτή την ζωή.

Ποια είναι η ιδανική συνθήκη διαβάσματος; Που διαβάζετε συνήθως;

Ιδανική συνθήκη είναι σίγουρα με κόσμο. Είτε σε κάποια βιβλιοθήκη, είτε οπουδήποτε έξω. Στο σπίτι δεν μου αρέσει πολύ να διαβάζω, σαφέστατα και το κάνω αλλά δεν είναι ιδανική συνθήκη για μένα. Και αντιπαθώ πολύ το να φτιάξω μια ειδυλλιακή και γαλήνια ατμόσφαιρα για να διαβάσω. Μάλλον, επειδή πιστεύω ότι τα βιβλία δεν είναι για να ηρεμούν και να γαληνεύουν αλλά για να ξυπνάν και να εξεγείρουν.

Ο Κάφκα είπε: «Τα βιβλία που έχουμε ανάγκη είναι εκείνα που πέφτουν σαν το τσεκούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής». Υπάρχουν βιβλία που σας έχουν κάνει να νιώσετε έτσι; Αν ναι, ποια;

Ναι, νομίζω αντιλαμβάνομαι αυτό που λέει ο Κάφκα, γιατί είναι πολύ συγκεκριμένη η ψυχική κατάσταση την οποία γι’αυτόν »σπάει» το βιβλίο. Και μου έχει συμβει σε συγκεκριμένες περιόδους. Θα έλεγα ότι μου είχε συμβεί με τον »Μύθο του Σισσύφου» του Καμύ. Ήταν σε μία τέτοια περίοδο εσωτερικής παγωμάρας και όντως ήταν μία δυσάρεστη εμπειρία. Αλλά  σαν άνθρωπος που εκτιμά τις δυσάρεστες εμπειρίες μπορώ να πω οτι επηρεάστηκα πολύ από εκείνο το βιβλίο, ασχέτως αν δεν είναι από τα αγαπημένα μου.

Ποιο βιβλίο θα προτείνατε σε κάποιον να διαβάσει;

Αναλόγως τι θέλει να διαβάσει, τι έχει ανάγκη αυτή την στιγμή στην ζωή του, τι ψάχνει. Πάντως θα πρότεινα οπωσδήποτε σε κάποιον που είχε λίγο χρόνο τον »Άνθρωπο χωρίς ιδιότητες» του Μούζιλ. Είναι κάπως μεγάλο, αλλά αξίζει τον κόπο. Ή οποιοδήποτε βιβλίο του Bernhard, ιδανικά τον »Αποτυχημένο».

Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτήν την περίοδο;

Αυτή την περίοδο και λόγω της Ιταλικής Νύχτας που ετοιμάζουμε και πραγματεύεται τέτοια ζητήματα, διαβάζω το » Έθνη και Εθνικισμός» του Hobsbawm.

Μοιραστείτε μαζί μας την πρώτη του φράση…

»Ας υποθέσουμε ότι μια μέρα, μετά από έναν πυρηνικό πολεμο, ενας ενδογαλαξιακος ιστορικος προσγειωνεται σε ενα νεκρο πλεον πλανητη με σκοπο να ερευνησει την απομακρη μικρη καταστροφη την οποια εχουν καταγραψει οι ανιχνευτες του δικου του γαλαξια» Τώρα που το βλέπω αν δεν ξέρεις περι τινος προκειται νομιζεις ειναι sci-fi!

Ο Παντελής Φλατσούσης σκηνοθετεί την παράσταση του έργου του Έντεν φον Χόρβατ, Ιταλική Νύχτα που θα παρουσιάζεται από 13/2 και κάθε Τετάρτη στις 20.00 & Πέμπτη στις 21.00 στη Β΄Σκηνή του Θεάτρου Οδού Κεφαλληνίας.