Μάρω Παπαδοπούλου / Η θεατρικότητα της ποίησης
H Anne Sexton ανήκει στο είδος καλλιτέχνη που τολμά να μιλήσει με τόση ειλικρίνεια για αυτά που νιώθει ή βιώνει που κατορθώνει να αγγίξει τον πυρήνα των αισθήσεων και των σκέψεων άπειρων ανθρώπων, ανεξαρτήτως εποχής, τόπου και χρόνου. Ανήκει στο είδος του δημιουργού που χαρίζει ολοκληρωτικά τον εαυτό του στο έργο του και όσους το αγαπούν. Ανήκει στο είδος γυναίκας που παρά τις προσωπικές δυσκολίες και δαίμονες, παλεύει καθημερινά να φέρει εις πέρας τους διαφορετικούς της ρόλους: της μητερας, της συζύγου, της ποιήτριας, του ανθρώπου που παλεύει για την ψυχική του υγεία. Η Μάρω Παπαδοπούλου γοητεύτηκε από την ζωή και το έργο της αμερικανίδας ποιήτριας και συνέθεσε έναν μεστό μονόλογο που μοιράζεται με τους θεατές την πορεία της από την αρχή της ζωής της ως το τέλος που έθεσε μόνη της, χωρίς να αφήσει καν ένα σημείωμα. Μας μίλησε για την εξέλιξη της ιδέας της παράστασης, την θεατρικότητα της ποίησης της Anne Sexton, την τόλμη και την ειλικρίνεια που ανακάλυψε στο έργο της και ακολουθεί και η ίδια στην παράστασή της.
Τι σας συγκινεί στην ζωή και τι στην ποίηση της Anne Sexton;
Η ζωή της ξεκίνησε σε ένα μεγαλοαστικό περιβάλλον της Αμερικάνικης κοινωνίας, με τους περιορισμούς και τις προδιαγραφές που αυτό σήμαινε. Εκείνη ήταν όμως ένα ατίθασο παιδί που στην πραγματικότητα προσπαθούσε να κερδίσει προσοχή και αποδοχή. Αυτό ήταν και το μοτίβο της μετέπειτα ζωής της. Ερωτεύτηκε τρελά και κλέφτηκε με τον άντρα που παντρεύτηκε. Έγινε νωρίς μητέρα και γρήγορα παρουσιάστηκαν τα σημάδια της ψυχικής διαταραχής. Είχε το θάρρος να παράλληλα με τις θεραπείες, να ξεκινήσει να γράφει και παθιάστηκε με αυτό. Αναγνωρίστηκε, έγινε μια διασημότητα της εποχής της, πήρε το Πούλιτζερ, αλλά πάντα ήταν ένα μικρό κορίτσι που αναζητούσε αγάπη.
Η ποίηση της της για μένα είναι συγκλονιστική, όχι μόνο για τα θέματα που καταπιάνεται, (παιδική ηλικία, τραύματα, έρωτας, σεξουαλικότητα, αγάπη, Θεός, κλινικές και άσυλα, κα πολλά άλλα) αλλά και για τη δύναμη, την ειλικρίνεια, την αμεσότητα, το λυρισμό και το απαράμιλλο χιούμορ που τη διακρίνουν.
Πως δημιουργήσατε αυτήν την παράσταση; Ποιες οι δυσκολίες και ποιες οι χαρές μέχρι τώρα;
Ήταν ένα μακρύ αλλά ενδιαφέρον ταξίδι. Ξεκίνησε πριν 2, 5 χρόνια περίπου όταν είπα μέσα μου ότι θέλω να κάνω κάτι με το υλικό της Sexton. Άρχισα να διαλέγω τα πρώτα ποιήματα και να βρίσκω μια κεντρική ιδέα. Παράλληλα έκανα πρόταση στην Πειραματική και στο Φεστιβάλ Αθηνών. Δεν άνοιξαν τότε εκείνες οι πόρτες, αλλά ευτυχώς! Δεν θα ήταν το κείμενο που είναι τώρα. Το να επεξεργάζεσαι, να προχωράς, να μην «ερωτεύεσαι τις πρώτες σου ιδέες» όπως έλεγε και ένας καθηγητής μου στην Αρχιτεκτονική, να σβήνεις, να πετάς, να εξελίσσεις είναι μια χαρά της δημιουργίας. Η σκηνική υλοποίηση του κειμένου που έχεις γράψει είναι η επόμενη περιπέτεια. Το να το ερμηνεύεις κιόλας, ναι είναι δύσκολο. Είναι δύσκολο γιατί δεν γίνεται να είσαι ταυτόχρονα και «μέσα» και «έξω». Για αυτό το λόγο επέλεξα να έχω δίπλα μου δημιουργικούς συνεργάτες τον Σπύρο Μαντζαβίνο, την Μαρία Κολιοπούλου στην κίνηση, και τον Μπάμπη Γαλιατσάτο. Ήταν αυτοί που μου καθρέφτιζαν αυτό που πρότεινα ως ηθοποιός και ως δημιουργός του κειμένου, σχολίαζαν, πρότειναν, επιβεβαίωναν ή όχι. Με αυτό τον ιδιαίτερο δημιουργικό τρόπο φτάσαμε στο τελικό αποτέλεσμα. Το θέατρο γίνεται από πολλούς και αυτή είναι η χαρά του. Η δημιουργική αγωνία είναι πολλές φορές επώδυνη αλλά έτσι προχωράς.
Που συναντιούνται ποίηση και θέατρο στο έργο της Anne Sexton;
Έχει ειπωθεί για την Anne Sexton ότι «κατάφερε να φέρει το θέατρο στην ποίηση και την ποίηση στο θέατρο». Η ίδια είχε έναν μοναδικό, πολύ θεατρικό τρόπο να τα διαβάζει. Έλεγε ότι κατά την διάρκεια των απαγγελιών της γινόταν η ίδια μια ηθοποιός στο δικό της αυτοβιογραφικό θεατρικό. Το να έρθει η ποίηση στο θέατρο και ο τρόπος που αυτό μπορεί να γίνει, είναι ένα μεγάλο στοίχημα της παράστασης.
Ποια είναι η δύναμη της γυναίκας; Τι την κάνει ξεχωριστή;
Ήταν γοητευτική και όμορφη. Είχε τον αέρα μιας σταρ αλλά χωρίς τίποτα ψεύτικο και επιτηδευμένο. Ήταν τολμηρή. Βρήκε το θάρρος να «γελοιοποιηθεί» όπως έλεγε η ίδια. Να εκτεθεί μέσω της ποίησης της. Να μιλήσει για θέματα ταμπού. Μιλούσε για τον εαυτό της, ανοιχτά, με πολύ αυτοσαρκασμό και χιούμορ. Πάλεψε την ψυχική ασθένεια μέσα από την δημιουργία και παθιάστηκε με αυτό. Είχε πει στο γιατρό της «δεν με νοιάζει αν είμαι τρελή για πάντα, αρκεί να γράφω καλά». Παρόλο που ο θάνατος «την τραβούσε όπως την πεταλούδα ο γλόμπος» αναζητούσε τη χαρά, την αγάπη, τον έρωτα. Όσο έζησε, έζησε δυνατά, πάλεψε, έπεσε, ξανασηκώθηκε, και άφησε πίσω της συγκλονιστική ποίηση.
Τι χαρίζει η ποίηση στην ζωή μας;
Η ποίηση χρειάζεται χρόνο, γι’ αυτό μας τον χαρίζει. Όχι τον μετρήσιμο χρόνο που ορίζει ασφυκτικά την καθημερινότητα μας, αλλά εκείνον που μας φέρνει στο «εδώ και τώρα» της στιγμής. Η ποίηση δε χρειάζεται το νου, που συνήθως υπερχρησιμοποιούμε. Χρειάζεται αισθήσεις, «άφημα». Σε βάζει σε έναν μαγικό κόσμο όπου μπορείς να βρεις τον εαυτό σου, ή κάτι που σε δονεί, χωρίς να ξέρεις απαραίτητα το γιατί.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας ποίημα της Anne Sexton αυτήν την περίοδο; Γιατί;
Νομίζω το «Τέλος της Κωπηλασίας», που υπάρχει στην παράσταση σε μετάφραση Γιάννη Αντιόχου. Είναι ένα ποίημα για τη σχέση με το Θεό. Έχει χιούμορ και μαγικές εικόνες. Μου θύμισε κάπως την Έβδομη Σφραγίδα του Μπέργκμαν…
Τι σας δίνει δύναμη και τι χαρά στην καθημερινότητα;
Οι άνθρωποί μου. Το μοίρασμα. Να μαγειρέψω ένα νόστιμο φαγητό. Να φροντίσω το σώμα μου. Να ακούσω μουσική και να χορέψω. Να μπω στον μαγικό κόσμο του γιού μου, και να μοιραστούμε μαζί υπέροχες στιγμές.
Το Είδος Της
Ο τελευταίος μονόλογος της Anne Sexton
FAUST THEATER
Καλαμιώτου 11 & Αθηναϊδος 12, Μοναστηράκι
Πρεμιέρα
16 Φεβρουαρίου 2019
Παραστάσεις
Κάθε Σάββατο & Κυριακή στις 18:00
Ταυτότητα της παράστασης
Κείμενο – Ερμηνεία – Σκηνοθεσία: ΜΑΡΩ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
Μετάφραση ποιημάτων: ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΤΑΥΡΙΔΟΥ
Επιμέλεια Κίνησης: ΜΑΡΙΑ ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
Μουσική επιμέλεια: ΜΑΡΩ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
Σκηνικός χώρος-αντικείμενα: ΜΑΙΡΗ ΤΣΑΓΚΑΡΗ
Φωτισμοί: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ
Δημιουργικοί Συνεργάτες: ΣΠΥΡΟΣ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ – ΜΠΑΜΠΗΣ ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΣ
Βοηθός σκηνοθέτη: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΤΑΥΡΟΥ
Κουστούμι: FRANCESCO INFANTE
Επιμέλεια Μαλλιών: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΜΠΑΚΑΚΗΣ
Σχεδιασμός ήχου – εφέ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΣΙΔΩΡΟΥ
Trailer: ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΥΡΟΜΟΥΣΤΑΚΟΣ
Μουσική τίτλων trailer: Yiannis Papanastasiou Quartet
Φωτογραφίες: ΧΑΡΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΔΗΣ
Επικοινωνία: ΑΡΗΣ ΑΣΠΡΟΥΛΗΣ