Σε μια επαρχία της Κρήτης, μια οικογένεια ζει σύμφωνα με τις αυστηρότατες επιταγές της εποχής που θέλουν τον πατέρα να αποφασίζει για κάθε έκφανση της ζωής κάθε μέλους της. Μετά τον θάνατό του, η μεγαλύτερη αδελφή αναλαμβάνει τον ρόλο του και αντιμετωπίζει με ακόμα μεγαλύτερη σκληρότητα της μικρότερες αδελφές της. Μόνο μία, η Ερατώ τολμά να επαναστατήσει,να αμφισβητήσει την εξουσία της και να διεκδικήσει την αγάπη, τον έρωτα, την ζωή. Η Ιωάννα Λέκα μας μίλησε για την παράσταση του έργου της Λιλής Ζωγράφου, Η αγάπη άργησε μια μέρα που παρουσιάζεται στο Θέατρο Αργώ σε σκηνοθεσία Ένκε Φεζολλάρι και τον ιδιαίτερο ρόλο της, την συνεργασία και τα κέρδη της, τις μικρές επαναστάσεις της καθημερινότητας και την αξίας της γνώσης της αγάπης.

Τι σε συγκινεί στο έργο της Λιλής Ζωγράφου;

Στο συγκεκριμένο έργο μπορώ να βρω αρκετά πράγματα που με συγκινούν, όπως ο παθογόνος και ολοκληρωτικός έρωτας, η διάχυτη αγάπη, η απόλυτοι και τόσο διαφορετικοί χαρακτήρες και οι σχέσεις μεταξύ τους, αλλά κυρίως αυτό που με συγκινεί είναι ηρωίδα μου, η Ερατώ μου! Η οποία από την αρχή του έργου είναι μία μοναδική οντότητα, σαν σταλμένη από τον ουρανό.  Γλυκιά και τρυφερή μέσα από την διαφορετικότητα της,  ένα ξεχωριστό κορίτσι όπως λέει και το έργο σαν να γεννάει την επιθυμία, «δεν βλέπει την ασχήμια ή την απαξιώνει» όπως λέει χαρακτηριστικά και η μητέρα της.  Με συγκινεί η Ερατώ γιατί ταυτίστηκα μαζί της από τις πρώτες αναγνώσεις του έργου. Καθώς και εγώ είμαι μεγαλωμένη σε επαρχία. Αναφέρει μια ατάκα στο έργο «Πόσος είναι ο υπόλοιπος κόσμος; Όλο βουνά είναι ο κόσμος και πέρα απ’ το χωριό μας;». Θυμάμαι τον εαυτό μου παιδί να κοιτάζω τον ουρανό και να κάνω τις ίδιες σκέψεις, να είμαι αχόρταγη, ανυπόμονη για το παραπέρα, για το αύριο όπως ακριβώς και ηρωίδα μου. Με συγκινεί που αντιστέκεται, που μοχθεί, που επιμένει! Τα συναισθήματά της θα έλεγα πως μοιάζουν με μια ζεστή, ανοιχτή καρδιά.

Ποιο ήταν το προσωπικό κέρδος από την συμμετοχή στην συγκεκριμένη δουλειά μέχρι τώρα;

Το προσωπικό μου κέρδος μέσα σε όλο αυτό είναι ότι μέχρι στιγμής δεν μου είχε δοθεί ξανά η ευκαιρία να κάνω κάτι τέτοιο. Είναι κάτι πολύ ξεχωριστό για μένα δεν έχω ξαναδουλέψει κάτι αντίστοιχο, να ενσαρκώσω ένα χαρακτήρα που έχει αρχή, μέση και τέλος. Ένας χαρακτήρας με καίριο λόγο, κάτι που χαρακτηρίζει άλλωστε την Λιλή Ζωγράφου, ένας χαρακτήρας άμεσος, ένας χαρακτήρας  ολοκληρωμένος. Πιάνω ένα ρόλο από την αρχή του και έχω την ευκαιρία εγώ ίδια να τον ξεδιπλώσω αυτό από μόνο του είναι μοναδικό, είναι τεράστιο κέρδος. Μου αρέσει που αυτό το δουλεύω κάθε βράδυ, κάθε παράσταση είναι μοναδική βγαίνω πάνω στη σκηνή και τα ξεχνάω όλα και ξεκινάω κάθε βράδυ να χτίζω πάλι και πάλι αυτό το χαρακτήρα. Νιώθω κάθε βράδυ και σε κάθε παράσταση και ας παίζεται σχεδόν καθημερινά, ότι γνωρίζω από την αρχή αυτό το κορίτσι και λέω πάμε να δούμε κι απόψε τι θα του συμβεί. Αν θα μου επιτρεπόταν να βάλω μια εικόνα σε όλο αυτό όπως το φαντάζομαι στο μυαλό μου νιώθω σαν να είμαι μπροστά σε μια θάλασσα γαλήνια κάθε φορά που πάω να ξετυλίξω αυτό το κουβάρι και βλέπω ότι μου έρχονται κατά πάνω μου κύματα! Κύματα σε διάφορα μεγέθη μεγάλα, μικρά, πολύ μεγάλα, ήσυχα, μανιασμένα και νιώθω κάθε φορά εκτεθειμένη σε αυτά τα κύματα έτσι το ‘χω στο μυαλό μου και έτσι νιώθω κάθε φορά που πιάνω να παίξω την Ερατώ. Οπότε συνοψίζοντας, σαν ηθοποιός νιώθω ότι είναι τεράστιο κέρδος να πιάνεις κάτι από την αρχή του και να το φτιάχνεις σε όλο το εύρος του από την σωματικότητά του μέχρι ότι μπορεί να εμπεριέχει ένας χαρακτήρας από την αρχή του μέχρι και το τέλος του.

Γιατί οι άνθρωποι που μας αγαπούν διαπράττουν τόσο μεγάλα λάθη ενίοτε στο όνομα της αγάπης; Είναι δυνατόν σε τέτοιες περιπτώσεις να γεφυρωθεί το χάσμα;

Ίσως ακουστεί λίγο απογοητευτικό αλλά πιστεύω πως αγαπάμε με λάθος τρόπο ή κάνουμε λάθος πράγματα όταν αγαπάμε, ή πολύ απλά δεν ξέρουμε να αγαπάμε. Το συγκεκριμένο έργο νομίζω αποτελεί καθρέφτη της  λανθασμένης αγάπης,  της φοβισμένης αγάπης. Και φυσικά κι εμένα μου έχει συμβεί να είναι κάτι πολύ απλό και πολύ άμεσο αυτό που νιώθω και να το δυσκολεύω πολύ να λέω εντελώς άσχετα πράγματα για διάφορους λόγους που μπορεί να με κρατάνε πίσω από το να πω την αλήθεια μου. Αυτό πιστεύω συμβαίνει και μέσα στο έργο στον πιο σκληρό, αν θέλεις,  χαρακτήρα του έργου σ’ αυτόν της Ασπασίας η οποία νομίζω πως δεν ξέρει πως να δείξει την αγάπη της, δεν ξέρει πως να αγγίξει τις αδερφές της, να το εκφράσει. Η λύση είναι κατά την άποψή μου να αφήσουμε λίγο τα μάτια μας να μιλήσουν να μην υπεραναλύουμε τα πράγματα όταν δε χρειάζεται να απλουστεύσουμε την ζωή μας. Με μια αληθινή και προσωπική επαφή θα μπορέσουμε να δείξουμε ουσιαστικά την αγάπη μας, Έτσι θα γεφυρωθεί αυτό το χάσμα έτσι θα μπορέσουμε να συγχωρέσουμε τους ανθρώπους να μας συγχωρέσουν οι άνθρωποι και να δημιουργήσουμε αληθινές σχέσεις , σχέσεις που δεν θα φοβόμαστε να δείξουμε πιο έξω και να εκφράσουμε. Να είμαστε ανοιχτοί στο να δεχτούμε την αγάπη του άλλου, να μην την φοβόμαστε να μη βάζουμε τοίχο μπροστά σε αυτή την αγάπη το αντίθετο να ανοίγουμε την αγκαλιά μας και την καρδιά μας για αυτή την αγάπη. Να πάψουμε να είμαστε καχύποπτοι με όλα η αγάπη είναι το πιο αγνό συναίσθημα, η αγάπη είναι κινητήριος δύναμη και οφείλουμε να της φερθούμε όπως της αξίζει.

Η οικογένεια αποτελεί καταφύγιο ή περιορισμό;

Σε αυτό το ερώτημα ούτε εγώ έχω βρει απόλυτα την απάντηση μου, πιστεύω ότι η λύση είναι κάπου στην μέση. Το θέμα είναι να μην ξεπεράσεις τα όριά σε όλο αυτό  ούτε να αυτοευνουχιστείς αλλά ούτε και να απομακρυνθείς από την θαλπωρή της οικογένειας. Νομίζω απλά έρχεται η στιγμή που νιώθεις τι θες να κάνεις και που θα το ζυγίσεις όλο αυτό και προσωπικά μιλώντας ενώ  είχα πολύ όμορφα παιδικά χρόνια και όλα ήταν πολύ καλά με την οικογένειά μου στα 18 μου χρόνια είπα ότι εγώ τώρα θέλω να ζήσω μόνη μου. Κάτι αντίστοιχο νομίζω συμβαίνει και στο έργο με τη διαφορά ότι τα χρόνια εκείνα η οικογένεια ήταν μια πολύ σφιχτά δεμένη αλυσίδα. Λειτουργούσαν σαν ομάδα είτε είχε να κάνει με κάτι κάλο είτε με κάτι κακό αν κάποιος έκανε μία μεμπτή πράξη ένιωθε ντροπή όλη οικογένεια και αντίστοιχα αν κάποιος έκανε κάτι καλό ένιωθε περηφάνια όλη η οικογένεια ,αυτό το συναίσθημα είναι πολύ έντονο μέσα στο έργο.  Αλλά επειδή οι εποχές έχουν αλλάξει η δική μου γνώμη είναι ότι δεν πρέπει να μένουμε προσκολλημένοι στην οικογένεια χωρίς να θέλω να ακουστεί περίεργο εννοώ ότι πάντα η οικογένεια θα αποτελεί καταφύγιο και αφετηρία μας αλλά να αποτελεί και εφαλτήρια δύναμη για να ανοίξουμε τα φτερά μας όχι να μας κρατάει πίσω με κάποιες αντιλήψεις και στερεότυπα. Πιστεύω ότι η υπερβολή δεν κάνει καλό σε καμία σχέση έτσι αντίστοιχα και στις οικογενειακές σχέσεις. Πιστεύω ότι όλα είναι θέμα ένστικτου οπότε ο καθένας μέσα του νιώθει σε τι επίπεδο θα κρατήσει την συγκεκριμένη σχέση, μέχρι που,  για πόσο και με τι συχνότητα.

Πως μπορεί ένας άνθρωπος να διεκδικήσει αυτά που θέλει στη ζωή;

Μακάρι να ξερα! Αν και νομίζω ότι κατά βάθος είναι απλή η απάντηση φτάνει κανείς να ακούσει τη φωνή μέσα του αν και συνηθίζουμε οι άνθρωποι να κάνουμε πολλή φασαρία και να μην μπορούμε να ακούμε τι γίνεται μέσα μας εκεί που βρίσκεται δηλαδή και η απάντηση. Οπότε να ηρεμήσουμε και να δούμε τι θέλουμε πραγματικά και αν όντως το θέλουμε πραγματικά. Σίγουρα με αφοσίωση και πάρα πολλή δουλειά. Να επικεντρωνόμαστε στον εαυτό μας, να μας ακούμε, να μην λειτουργούμε παρορμητικά να σκεφτόμαστε και να ζυγίζουμε μέσα μας τα πράγματα και εντέλει  να αποφασίζουμε και να διεκδικούμε αυτά που θέλουμε στα αλήθεια. Εγώ τα τελευταία χρόνια αυτό που κάνω είναι να πηγαίνω εγώ προς τα πράγματα που θέλω να διεκδικήσω και όχι να τα αφήνω να έρχονται να με βρουν από μόνα τους. Πρέπει να τα προκαλείς  είτε αυτά είναι πολύ απλά και καθημερινά πράγματα είτε είναι πιο σημαντικά από το τι θέλω να φάω σήμερα και θα με κάνει χαρούμενη μέχρι το τι στόχο έχω βάλει να υλοποιήσω στο επόμενο διάστημα. Γενικά δεν πιστεύω ότι όταν θέλεις κάτι πολύ το σύμπαν συνωμοτεί όπως λέει και η γνωστή ρήση πιστεύω στην σκληρή δουλειά, στην επιμονή και στο ότι εντέλει την τύχη σου πρέπει να την προκαλείς εσύ ο ίδιος.

Ποια είναι η επαναστατική πράξη στις μέρες μας;

Πιστεύω πως κάθε επανάσταση μικρή, μεγάλη, προσωπική η συλλογική ξεκινάει από κάτι πολύ πολύ μικρό. Άρα η επαναστατική πράξη στις μέρες μας είναι αρχικά να αντιστεκόμαστε σε όλη αυτή την ασχήμια που επικρατεί γύρω μας να μη γινόμαστε σε καμία περίπτωση μέρος της, να αντιστεκόμαστε εμείς σαν μονάδες απέναντι της για να μπορέσουν ακολουθήσουν κι άλλοι. Να έχουμε ταπεινότητα, σεβασμό, δύναμη, αντοχή να έχουμε φωνή, άποψη να μην περιμένουμε από τους άλλους να γίνουμε εμείς αυτό που θέλουμε να δούμε στον κόσμο.

Τι σου δίνει δύναμη; Χαρά;

Θα σου πω κάτι πολύ συγκεκριμένο. Πριν λίγες μέρες μου έδωσε τεράστια χαρά βγαίνοντας απ’ το σπίτι μου ότι είδα έναν ηλικιωμένο κύριο να ταΐζει με τρομερή τρυφερότητα και αγάπη τα γατάκια της γειτονιάς. Επίσης όταν έρχονται στο θέατρο άγνωστοι άνθρωποι και μου ανοίγονται και μιλάμε μετά την παράσταση και συζητάμε και επικοινωνούμε μου δίνει ιδιαίτερη χαρά και ξεχωριστή χαρά το ότι έρχονται και βλέπουν τις  παραστάσεις άτομα με ειδικές ικανότητες. Προσωπικά μου δίνει πολύ μεγάλη δύναμη επειδή τον τελευταίο καιρό  συναναστράφηκα με μία κυρία η οποία είναι τυφλή και είδα τη δύναμη της ψυχής της. Η δύναμη της εμένα μου έδωσε ακόμη περισσότερη δύναμη. Όποτε μου δίνει πολύ μεγάλη χαρά και ικανοποίηση και δύναμη φυσικά να συναναστρέφομαι  τέτοιους ιδιαίτερους ανθρώπους τόσο ξεχωριστούς και δυνατούς που για μένα αποτελούν φυσικά παράδειγμα και με κάνουν και μένα να νιώσω ότι μπορώ να έχω τη δύναμη και να ξεπεράσω πράγματα και να προσπαθήσω πολύ σκληρά για ότι θέλω να καταφέρω.

Ποιο κομμάτι του κειμένου σκέφτεσαι έντονα αυτή την περίοδο; Γιατί;

Αυτή την περίοδο και κάθε βράδυ πριν παίξω την παράσταση και στην προσωπική μου ζωή σκέφτομαι πολύ έντονα ένα μονόλογο που έχει η  Ερατώ λίγο πριν φύγει από το σπίτι της. Ένα μονόλογο που εκφράζει τρομερή αντίσταση δοσμένο σε ένα μεγάλο ξέσπασμα. Όταν αποφασίζει να φύγει έχοντας βιώσει αυτή τη σκλαβιά και την περιθωριοποίηση όταν τερματίζει και λέει μέχρι εδώ. Την ατάκα συγκεκριμένα που λέει: «Μια ζωή, πως χάνεις έτσι μια ζωή; Θα έχεις κι άλλη;» Τη δύναμη που ψάχνει για να ξαναζήσει έχει κάτι επαναστατικό όλο αυτό που με εκφράζει γενικότερα στην ζωή μου.

Συντελεστές              

Διασκευή-Σκηνοθεσία : Ένκε Φεζολλάρι

Σκηνικά-Κοστούμια : Γιώργος Λυντζέρης

Φωτισμοί : Σεμίνα Παπαλεξανδροπούλου

Πρωτότυπη Μουσική : Γιώτα Κοτσέτα

Δραματουργική επεξεργασία : Ναταλί Μηνιώτη

Βοηθός σκηνοθέτη : Μαριάνθη Γραμματικού

Παίζουν : Αιμιλία Υψηλάντη, Αθηνά Τσιλύρα,  Μαρία Καρακίτσου, Βασιλική Διαλυνά, Δάφνη Λιανάκη, Ιωάννα Λέκκα, Μαρία Νεφέλη Δούκα.

Θέατρο Αργώ (Ελευσινίων 15, Αθήνα 10437 τηλ.2105201684, email info@argotheater.gr)

Έναρξη παραστάσεων: Παρασκευή 12 Οκτωβρίου

Διάρκεια παράστασης 120’

Ημέρες και ώρες παραστάσεων Τετάρτη 18:30, Πέμπτη 21:00, Παρασκευή 20:00, Σάββατο 21:00, Κυριακή 19:00

Τιμές εισιτηρίων 17 €,15 €,12 €,10 €

http//: argotheater.gr